Халқ таълими ходимлари асосий лавозимларининг малака Тавсифлари (АВ томонидан 18.01.2006 й. 1541-сон билан рўйхатга олинган МАИМКВ 30.12.2005 й. 105-сон, ХТВ 42-сон ва ДТМ 01-357-сон қарори билан тасдиқланган)

Функция недоступна

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2006 йил 18 январда 1541-сон

билан рўйхатга олинган

Меҳнат ва аҳолини ижтимоий

муҳофаза қилиш вазирлиги,

Халқ таълими вазирлиги ва

Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги

Давлат тест марказининг

2005 йил 30 декабрдаги

105, 42 ва 01-357-сон

қарори билан

ТАСДИҚЛАНГАН

Халқ таълими ходимлари

асосий лавозимларининг малака

ТАВСИФЛАРИ

1-§. УМУМТАЪЛИМ МАКТАБ (ИНТЕРНАТ, ГИМНАЗИЯ,

ЛИЦЕЙ) ДИРЕКТОРИ ЛАВОЗИМИНИНГ

МАЛАКА ТАВСИФЛАРИ

1. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг лавозим мажбуриятларига қуйидагилар киради:

а) педагогик кенгашга раҳбарлик қилиш, педагогик кенгаш билан биргаликда ўқув-тарбия жараёнини ташкил этиш, ривожлантириш, такомиллаштириш ва самарадорлигини оширишнинг, таълим сифатини яхшилашнинг асосий йўналишларини белгилайди, давлат ва жамоат ташкилотларида мактаб манфаатларини ҳимоя қилади;

б) таълим муассасасининг йиллик ва ойлик иш режаларини тасдиқлайди ва ўқитувчилар томонидан ўқув режаларининг бажарилишини назорат қилади;

в) ўқувчиларнинг мунтазам равишда билим олишларини ташкиллаштиради;

г) ўқув жараёнига нисбатан мукаммал ва самарали педагогик технологияларнинг қўлланишига раҳбарлик қилади;

д) ваколат доирасида таълим муассасаси фаолиятининг молиявий-хўжалик масалаларини ҳал қилади, бюджет ва бюджетдан ташқари маблағларнинг шаклланиши ва ундан самарали фойдаланишини, ўқув жиҳозлари, қурилмалари ва бошқа таълим воситаларининг сақланишини таъминлайди, мактаб моддий-техника базасини ривожлантириш ишларини ташкиллаштиради;

е) мактабнинг педагог кадрларга бўлган эҳтиёжини аниқлайди, кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйишни амалга оширади, педагогик кадрлар аттестациясини ташкил қилади ҳамда меҳнат ва ишлаб чиқариш интизомига риоя қилинишини таъминлайди;

ё) умумтаълим муассасаси қошидаги махсус комиссияга раҳбарлик қилади;

ж) ўқувчилар олаётган билим сифатини Давлат таълим стандартларига мос келишини, тарбиявий ишлар натижадорлигини таъминлайди ва назорат қилади, педагогик кадрларни рағбатлантириш учун таълим стандартлари талабларининг бажарилишини холис баҳолашни ташкил қилади;

з) ўқувчиларни мактабга қабул қилиш ва кейинги синфга ўтказишни, иш юритишни, таълим тўғрисидаги ҳужжатлар беришни ташкил қилади;

и) ўқувчиларни дарсликлар ва ўқув қўлланмалари билан таъминлаш ишларини ташкил этади, дарсликлар билан таъминлашнинг ижара шаклини ривожлантиради ва такомиллаштиради, дарсликлар ижарасидан тушган маблағларнинг жамғарилишини назорат қилади ва уларнинг мақсадга мувофиқ сарфланишини таъминлайди;

й) ота-оналар, маҳалла қўмиталари, жамоат ва оталиққа олувчи ташкилотлар билан ўқув-тарбиявий ишларни такомиллаштириш бўйича ҳамкорликни ташкил қилади;

к) болаликни ҳимоя қилиш бўйича, вояга етмаганлар манфаатлари ва ҳуқуқларини муҳофаза қилишга оид талабларга риоя қилинишини таъминлайди;

л) кам таъминланган оилалар фарзандлари бўлган ўқувчиларни ижтимоий муҳофаза қилиш ишларини, уларни қишки кийим-кечак мажмуаси ва дарсликлар билан бепул таъминлашни ташкиллаштиради;

м) интернат туридаги умумтаълим муассасаларида ётоқхонага муҳтож ўқувчилар учун керакли яшаш ва овқатланиш шароитларини яратади;

н) ўқувчиларни энг яхши миллий анъаналар, урф-одатлар бўйича тарбиялашга, уларда миллий ва умуминсоний қадриятларни уйғунлаштириш асосида юксак маънавий-ахлоқий сифатларни, Ватанига ва халқига содиқ фуқарони шакллантиришга раҳбарлик қилади;

о) ходимларга меҳнат ва малакасини ошириш учун шароитлар яратади, муассаса (мактаб) фаолияти бўйича ҳисоботлар тузади, буйруқлар чиқаради ҳамда мактаб ходимлари вазифалари, мажбуриятларини белгилайди, улар орасидаги энг фидокорларини тақдирлаш ва рағбатлантиришга тақдим этади, ўз ваколати доирасида интизомий жазо чораларини қўллайди;

п) меҳнат муҳофазаси ва техника хавфсизлиги қоидаларига риоя қилинишини таъминлайди.

2. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директори амалдаги умумий ўрта таълим соҳасидаги, болалар ҳуқуқларини тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни, Халқ таълими вазирлигининг мактаб фаолиятини ташкил этиш ва яхшилашга оид бўлган буйруқлари, фармойишлари, низомлари, йўриқномаларини, мактаб фаолияти ва уни ривожлантиришнинг иқтисодий асосларини, жамоани бошқаришнинг самарали усулларини, ўқув ва тарбия сифати, Давлат таълим стандартлари талабларини жорий қилиш натижалари билан боғлиқ ҳолда ходимларни маънавий ва моддий рағбатлантириш тизимлари ва методларини, кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйиш усуллари, уларнинг малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш тартибини, педагогика, психология, болалар физиологияси, ўқув муассасаси фаолиятига қўйилган санитария-гигиена талаблари, техника хавфсизлиги ва ёнғин хавфсизлигини таъминлаш қоидаларини билиши керак.

3. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директори қуйидагиларни бажара олиши керак:

а) таълим муассасаси ва ўқитувчилар фаолиятини таҳлил қила олиш, муаммоларини аниқлаши ва уларни ҳал қилишнинг самарали йўлларини топишни;

б) мактабни ривожлантириш дастурини ишлаб чиқиш, таълим муассасасини бошқаришнинг ташкилий таркибини тузиш, шартномалар тузишни; низомлар, қоидалар, лавозим йўриқномалари ишлаб чиқишни, ишлаб чиқариш мажлислари, суҳбатлар ўтказишни;

в) педагогик жамоада қулай психологик иқлим яратишни.

4. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг лавозимига қуйидаги малака талаблари қуйилади:

а) камида бакалавр даражасидаги олий маълумот;

б) 5 йилдан кам бўлмаган педагогик иш стажи;

в) малака тоифаси - камида иккинчи тоифали ўқитувчи.

2-§. УМУМТАЪЛИМ МАКТАБ (ИНТЕРНАТ, ГИМНАЗИЯ,

ЛИЦЕЙ) ДИРЕКТОРИНИНГ ЎҚУВ ИШЛАРИ БЎЙИЧА

ЎРИНБОСАРИ ЛАВОЗИМИНИНГ МАЛАКА ТАВСИФЛАРИ

5. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг ўқув ишлари бўйича ўринбосарини лавозим мажбуриятларига қуйидагилар киради:

а) ўқув жараёнини ташкил қилади, таълим стандартларига мувофиқ ўқув-тарбиявий режалар ва дастурларнинг бажарилишини таъминлайди;

б) педагогик кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйишда иштирок этади, педагогик жамоанинг ўқув-методик ишларига раҳбарлик қилади, ўқитувчиларнинг илғор тажрибаларини ўрганиш ва умумлаштиришни, замонавий педагогик технологияларни жорий қилишни ташкил этади;

в) педагогик ходимларга методик ёрдамни, жамоанинг ва ўқитувчиларнинг педагогик фаолиятини таҳлил қилишни ташкил қилади ва амалга оширади;

г) ўқитувчилар фаолиятининг йиллик, чораклик ва ойлик режаларини тасдиқлайди ва бажарилишини назорат қилади, ўқитувчилар фаолиятининг тасдиқланган режаларига мос равишда иш вақти ҳисобини олиб боради, дарслар, имтиҳонлар жадвали ва бошқа ўқув тадбирларини ишлаб чиқади;

д) мактабда назорат ишларини ташкил этади, таълим стандартлари талаблари бажарилишининг, ўқувчиларнинг ўзлаштириши ва хулқининг мониторингини амалга оширади, факультатив машғулотлар ва фанлар тўгаракларининг ишлашини ташкил қилади;

е) ўқув хоналарини намойиш ва техник таълим воситалари билан, кутубхоналарни эса - китоблар, журналлар, газеталар ва бошқа ахборот манбалари билан жиҳозланишига раҳбарлик қилади;

ё) ўқув фанлари бўйича методик материаллар ишлаб чиқилишини, ёш мутахассисларга методик ёрдам беришни, ўқитувчилар малакасини, касбий маҳоратини ошириш ишларини олиб боради, ўқувчиларнинг ўқув юкламасини такомиллаштиради;

ж) синф журналларининг юритилиши ва сақланишини таъминлайди, синф раҳбарлари фаолиятига раҳбарлик қилади, ўқув ишлари ҳолати ва натижалари тўғрисида ҳисоботларни тузади, ота-оналар билан ҳамкорликни ташкил этади;

з) техника хавфсизлиги қоидаларига, санитария-гигиена тартибига, педагогик ходимлар меҳнатини ва ўқувчиларни муҳофаза қилиш қоидалари талабларига риоя қилишни таъминлайди;

и) директор йўқлигида унинг лавозим вазифаларини бажаради.

6. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг ўқув ишлари бўйича ўринбосари амалдаги умумий ўрта таълим соҳасидаги, болалар ҳуқуқларини тартибга солувчи норматив-ҳуқуқий ҳужжатларни, Халқ таълими вазирлигининг мактаб фаолиятини ташкил этиш ва яхшилашга оид бўлган буйруқлари, фармойишлари, низомлари, йўриқномаларини, жаҳон ва ватан педагогик фанлари ва амалиёти, бошқариш психологияси ютуқларини, мактаб фаолияти ва уни ривожлантиришнинг педагогик ва иқтисодий асосларини, таълим стандартлари талаблари ва унинг мазмуни, жамоани бошқаришнинг самарали усуллари, ходимларни маънавий ва моддий рағбатлантириш тизимлари ва методлари, илғор педагогик технологиялар ва уларни татбиқ этиш методларини, кадрларни танлаш ва жой-жойига қўйиш усуллари, уларнинг малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш тартибини, техника хавфсизлиги ва ёнғин хавфсизлигини таъминлаш қоидаларини билиши керак.

7. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг ўқув ишлари бўйича ўринбосари қуйидагиларни бажара олиши керак:

а) таълим муассасаси ва ўқитувчилар фаолиятини таҳлил қила олиши, муаммоларини аниқлаши ва уларни ҳал қилишнинг самарали йўлларини топиши;

б) мактабни ривожлантириш дастурини ишлаб чиқиши, таълим муассасасини бошқаришнинг ташкилий таркибини тузиши, методик тавсиялар, ўқув режалари ва дастурлар, қоидалар, низомлар, лавозим йўриқномаларини ишлаб чиқиши, ишлаб чиқариш мажлислари, суҳбатлар ўтказиши;

в) таълим муассасаси фаолиятини замонавий технологиялар асосида мониторинг қилиши, ўқув жараёнида илғор педагогик ва ахборот технологияларни қўллаши;

г) педагогик жамоада қулай психологик иқлим яратиши.

8. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг ўқув ишлари бўйича ўринбосарини лавозимига қуйидаги малака талаблари қўйилади:

а) камида бакалавр даражасидаги олий маълумот;

б) 5 йилдан кам бўлмаган педагогик иш стажи;

в) малака тоифаси - камида иккинчи тоифали ўқитувчи.

3-§. УМУМТАЪЛИМ МАКТАБ (ИНТЕРНАТ, ГИМНАЗИЯ,

ЛИЦЕЙ) ДИРЕКТОРИНИНГ МАЪНАВИЙ-МАЪРИФИЙ

ИШЛАР БЎЙИЧА ЎРИНБОСАРИ ЛАВОЗИМИНИНГ

МАЛАКА ТАВСИФЛАРИ

9. Умумтаълим мактаб (интернат, гимназия, лицей) директорининг маънавий-маърифий ишлар бўйича ўринбосари лавозими мажбуриятларига қуйидагилар киради:

а) таълим муассасасида маънавий-ахлоқий тарбиявий ишларни ташкил қилади, тарбиявий ишларнинг йиллик ва ойлик режаларини ишлаб чиқади, синф раҳбарлари амалга оширадиган тарбиявий ишлар режаларининг бажарилишини назорат қилади;

б) "Миллий истиқлол ғояси ва маънавият асослари" мажмуасига кирувчи фанлар бўйича таълим стандартлари талабларининг бажарилишини назорат қилади, шу фанлар бўйича ўзлаштириш, ўқувчиларнинг давомати ва хулқи, тарбиявий тадбирларнинг сифати ва самарадорлиги мониторингини амалга оширади, мактабда тўгараклар ва спорт секцияларининг фаолият юритишини таъминлайди;

в) миллий анъаналар, тарихий қадриятлар ва буюк аждодлар мисоли асосида ўқувчиларни ватанпарварлик руҳида тарбиялаш ишларини ташкил ва назорат қилади, ўқувчилар билан олиб бориладиган синфдан ташқари, экскурсия ва маданий оммавий ишларни мувофиқлаштиради;

г) педагогик жамоанинг таътил пайтидаги фаолиятини, жумладан ёзги ўқув таътили даврида ўқувчиларнинг кундузги дам олиш оромгоҳларида дам олиши билан боғлиқ ишларни мувофиқлаштиради;

д) таълим муассасаси ўқув ва бошқа хоналарини ўқувчиларнинг маънавий-ахлоқий тарбиясига оид масалаларни ҳал қилишга хизмат қилувчи кўргазмали ташвиқот ва тарғибот воситалари билан жиҳ