Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш корхоналарига, болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлигига, сақланишига ва ташилишига бўлган санитария-гигиена талаблари (0059-23-сон СанҚваН) (ЎзР Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги қўмитасининг 22.11.2023 й. 26-сон)

Функция недоступна

Ўзбекистон Республикаси

Соғлиқни сақлаш вазирлиги ҳузуридаги

Санитария-эпидемиологик осойишталик

ва жамоат саломатлиги қўмитасининг

2023 йил 22 ноябрдаги

26-сон қарорига

ИЛОВА

Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш

корхоналарига, болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг

хавфсизлигига, сақланишига ва ташилишига бўлган

санитария-гигиена талаблари

(0059-23-сон СанҚваН)

Ушбу санитария қоидалари, нормалари ва гигиена нормативлари (бундан буён матнда санитария қоидалари деб юритилади) болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш билан шуғулланадиган корхоналарнинг (бундан буён матнда корхоналар деб юритилади) жойлашувига, уларнинг санитария-гигиена ҳолатига, болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлигига, сақлаш ва ташишга, шунингдек ходимларнинг шахсий гигиенасига қўйилган санитария-гигиена талабларини белгилайди.

Мазкур санитария қоидаларни ишлаб чиқишда маҳсулот хавфсизлигига доир талаблар белгиланган Кодекс Алиментариус комиссияси қоидалари ва принциплари тавсияларидан фойдаланилган.

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Мазкур санитария қоидаларида қуйидаги тушунчалардан фойдаланилади:

болалар учун озиқ-овқат маҳсулотлари - гўдаклар (бир ёшгача бўлган болалар), илк болалик (бир ёшдан уч ёшгача бўлган болалар), мактабгача бўлган кичик ёш (уч ёшдан тўрт ёшгача), мактабгача бўлган ўртача ёш (тўрт ёшдан беш ёшгача), мактабгача бўлган катта ёш (беш ёшдан етти ёшгача) болалар ва мактаб ёшидаги (етти ёш ва ундан катта) болалар организмининг физиологик хусусиятларига ҳамда эҳтиёжларига жавоб берадиган маҳсулотлар;

болалар қўшимча озиқ-овқат маҳсулотлари - бола ёшининг физиологик хусусиятлари ҳисобга олинган ҳолда ишлаб чиқарилган, маълум муддатга она сутига, она сутининг ўрнини босувчи маҳсулотларга қўшимча сифатида гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар овқатланиш рационига киритиладиган озиқ-овқат маҳсулотлари;

мослаштирилган сутли аралашмалар (она сутининг ўрнини босувчи) - гўдаклар учун кимёвий таркиби ва хусусиятлари бўйича она сутига яқин бўлган, зарур озиқ-овқат моддаларига ва энергияга эга бўлган, болаларни физиологик эҳтиёжларига жавоб бера оладиган ҳамда маҳсулдор ҳайвонлар сутлари асосида суюқ ёки кукунсимон шаклда ишлаб чиқарилган озиқ-овқат маҳсулотлари;

глютен - буғдой, жавдар, арпа, сули каби дон маҳсулотлари таркибида мавжуд бўлган ўсимлик оқсили;

бошланғич сутли аралашмалар - мослаштирилган (кимёвий таркиби бўйича она сутига яқинлаштирилган) ёки қисман мослаштирилган (кимёвий таркиби бўйича она сутига қисман яқинлаштирилган) аралашмалар, маҳсулдор ҳайвонлар сутлари асосида ишлаб чиқарилган ва 6 ойликкача бўлган болаларни овқатлантириш учун мўлжалланган маҳсулотлар;

озиқ-овқат - озиқ-овқат хомашёсидан тайёрланган ҳамда натурал ёки қайта ишланган ҳолида истеъмол қилинадиган маҳсулотлар;

таҳлика - болалар озиқ-овқат маҳсулотида мавжуд бўлган потенциал хавф-хатарларнинг (биологик, кимёвий, физикавий ва бошқа омиллар) истеъмолчилар ҳаёти ва соғлиғига салбий таъсир кўрсатиш эҳтимоли;

таҳликани баҳолаш - илмий маълумотлар ва усулларга асосланган ҳолда хавфли омилларнинг хусусиятларини аниқлаш, таъсирини баҳолаш ва хавфни тавсифлаш босқичлардан иборат бўлган жараён;

таҳликани бошқариш - хавф-хатарларни ва бошқа омилларни баҳолаш натижасида уларни бартараф қилиш мақсадида огоҳлантирувчи чораларни танлаш жараёни;

таҳликани таҳлил қилиш - мавжуд маълумотлардан фойдаланган ҳолда таҳликани баҳолаш, бошқариш ва таҳлика тўғрисида маълумот беришни ўз ичига олувчи ўзаро боғлиқ бўлган хавф-хатарларни аниқлаш ва таҳликани таҳлил қилиш жараёни;

хавф-хатар - болалар озиқ-овқат маҳсулоти ёки унинг таркибида мавжуд бўлган ҳамда инсон ҳаёти ва саломатлигига салбий таъсир кўрсатадиган биологик, кимёвий, физикавий ва бошқа омиллар;

колония ҳосил қилувчи бирлик (КҲҚБ) - назорат қилинадиган шароитларда бўлиниш йўли билан кўпайиш қобилиятига эга бўлган намунадаги микроб ҳужайралари сонининг ўлчов бирлиги;

ичак таёқчаси гуруҳи бактериялари (ИТГБ) - энтеробактериялар оиласига мансуб, морфологик ва маҳсулот хусусиятлари билан шартли ажралиб турувчи, санитар микробиологияда фекал ифлосланиш белгиси сифатида фойдаланиладиган, санитар-кўрсаткич микроорганизмлар гуруҳига кирувчи бактериялар гуруҳи;

тўйинмаган ёғ кислоталари (ТЁК) - молекулаларида камида иккита икки ёки уч каррали углерод-углерод боғламалари мавжуд бўлган ёғ кислоталари;

гексахлороциклогексаннинг γ-изомери (ГХСГ, ҳехачлоройлоҳехане) - пестицидларнинг кимёвий фаол моддаси (инсектицид);

дихлордифенилтрихлорметилметан (1,1,1-триклоро-2,2-бис (4-хлорофенил) этан) (ДДТ) - зараркунандаларга қарши ишлатиладиган инсектицид;

колиформ бактериялар - озиқ-овқат ва сувнинг санитария сифати кўрсаткичини белгиловчи бактериялар гуруҳи;

зарур ишлаб чиқариш амалиёти ГМП (ГМП стандарти) - маҳсулотларни сақлаш ва синовдан ўтказишни ўз ичига олган юқори сифатли ишлаб чиқариш жараёнини таъминлашга ёрдам берадиган нормалар тизими, қоидалар ва кўрсатмалар тўплами.

2-БОБ. КОРХОНАЛАРНИНГ ЖОЙЛАШУВИ ВА

ҲУДУДИГА ҚЎЙИЛАДИГАН САНИТАРИЯ-

ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

2. Корхоналар қуйидаги ҳудудларга жойлаштирилмаслиги керак:

ишлаб чиқариш амалга оширилаётган ва экологик ифлосланган жойлар;

сув тошқини хавфи мавжуд бўлган жойлар;

зараркунандаларга мойил бўлган жойлар;

қаттиқ ва суюқ чиқиндилар мавжуд бўлган жойлар.

3. Корхоналарнинг санитария-ҳимоя минтақаси "Ўзбекистон Республикаси аҳоли турар-жой атмосфера ҳавосини муҳофаза қилиш санитария қоидалари ва нормалари" 0350-17-сон СанҚваНга мос бўлиши керак.

4. Таҳликани олдини олиш мақсадида корхона ҳудуди алоҳидаланган, шунингдек корхона атрофидаги ходимлар, пиёдалар ва автотранспорт воситалари учун мўлжалланган йўллар (йўлаклар) қаттиқ қопламли юзага эга бўлиши ва тоза сақланиши керак.

5. Эпидемиологик хавфсизликни таъминлаш мақсадида корхона ҳудуди қуйидагиларга бўлиниши лозим:

ишлаб чиқариш ҳудуди;

коммунал-хўжалик ҳудуди;

санитария муҳофазасига эга бўлган сув таъминоти манбалари жойлашган ҳудуд.

6. Коммунал-хўжалик ҳудудида ёрдамчи хона ва иншоотлар (насос станциялари, ёқилғи мойлаш материаллари ва кимёвий реагент омборлари, қозонхона, компрессор хонаси ва бошқалар), қурилиш материаллари ва идишларни сақлаш учун хона, қаттиқ чиқиндиларни йиғиш учун контейнерлар, ҳожатхоналар ва бошқалар жойлаштирилиши керак.

7. Корхонанинг оқава сув иншоотлари ва ишлаб чиқариш бинолари оралиғида санитария муҳофаза зонасига риоя қилиш лозим.

8. Хавф-хатарларнинг олдини олиш мақсадида корхона ҳудудида бинолар ва иншоотларни жойлаштиришда хом ашё, тоза ва ифлосланган идишларнинг юк оқими тайёр озиқ-овқатларнинг юк оқими билан кесишишининг олдини олиш керак.

9. Эпидемиологик хавфсизликни таъминлаш мақсадида корхона ҳудудидаги ишлаб чиқариш, ёрдамчи ва маиший биноларининг кириш эшиги олдида қаттиқ ва маиший чиқинди қутилари ўрнатилиши ҳамда оёқ кийимларни тозалаш ускуналари жойлаштирилиши керак.

10. Махсус идишлар (тара), қурилиш ва хўжалик буюмлари омборларда сақланиши керак. Идишларни усти ёпиқ бўлган, асфальтланган ёки қаттиқ қопламали жойларда вақтинча сақлашга рухсат этилади.

11. Хавф-хатарларнинг олдини олиш мақсадида корхона ҳудуди олдида ишлаб чиқариш узлуксизлигини ҳисобга олган ҳолда хом ашёни олиб келувчи ҳамда тайёр маҳсулотларни олиб кетувчи автотранспортлар учун алоҳида санитария ишлов бериш майдони бўлиши керак.

3-БОБ. КОРХОНАЛАРНИНГ СУВ ТАЪМИНОТИ

ВА КАНАЛИЗАЦИЯСИГА ҚЎЙИЛГАН

САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

12. Корхоналарни сув билан таъминлаш учун марказлаштирилган маиший ва ичимлик сув таъминотига уланган бўлиши керак. Марказлаштирилган сув таъминоти мавжуд бўлмаган тақдирда, мустақил сув таъминоти тизими қурилган бўлиши зарур. Ишлаб чиқариш жараёнида фойдаланилувчи сув СанҚваН N 0211-06 "Ўзбекистон аҳолисининг хўжалик-ичимлик сув таъминоти марказлаштирилган тизими сувининг гигиеник мезонлари ва улар сифатининг назорати" талабларига жавоб бериши керак.

13. Ичимлик сув таъминоти тармоқлари техник (ичимлик бўлмаган) сув таъминоти тармоқлари билан кесишмаслиги ва ўзига хос рангларга бўялган бўлиши керак. Ушбу сув таъминоти тизимларининг сув олиш жойлари "Ичимлик" ва "Техник" ёзувлар билан белгиланиши керак.

14. Сув таъминоти тизимидаги авариялар ва таъмирланишларнинг сабаблари алоҳида журналларда қайд этиб борилиши керак. Бунда авариянинг жойи, санаси ва вақти, зарарланиш тавсифи, таъмирланиш ўтказилган сана ва вақт, якунланувчи дезинфекция ўтказилган усул ва вақт ҳамда ким томонидан ўтказилганлиги, дезинфекция ўтказилгандан сўнг микробиологик таҳлиллар натижалари ва уни ўтказган масъул шахс имзоси кўрсатилиши шарт.

15. Корхонанинг сув таъминоти тизими ҳар бир таъмирланишдан кейин ва корхонага сув берилишидан олдин ювилади ва унга рухсат этилган воситалар ёрдамида ишлов берилади. Эпидемиологик энг хавфли нуқталарда (сувда, сув сақловчи катта ҳажмли идишларда, ишлаб чиқариш хоналарида, ювиш хоналарида ва бошқалар) лаборатор тадқиқотлар олиб борилади.

16. Таҳликани олдини олиш мақсадида лаборатория тадқиқотлари учун синамаларни саралаш вақтида сувни полга йиғилиб қолишига йўл қўйилмайди, бунда унинг оқиб кетишига шароит яратилиши керак.

17. Ишлаб чиқариш технологиясига, корхонанинг жиҳозлари ва хоналарига санитария ишлов беришда корхонани иситиш тизимидаги сувдан фойдаланиш тақиқланади.

18. Ишлаб чиқариш технологиясида ишлатиладиган буғда инсон саломатлиги учун хавф туғдирадиган ёки болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг ифлосланишига олиб келиши мумкин бўлган моддалар мавжуд бўлмаслиги лозим.

19. Дренаж каналларини лойиҳалаштиришда чиқинди ва оқава сувлар ифлосланган жойдан тоза жойга, шу жумладан хом ашё ва тайёр маҳсулотлар жойлашган ҳудудга оқмаслигини инобатга олиш лозим.

20. Корхоналардаги оқава сув тизимининг зиналари, лотоклари, осма қувурларини корхонанинг доимий иш жойлари ва жиҳозлари устида жойлаштирмаслик керак.

21. Хавф-хатарнинг олдини олиш мақсадида маиший оқавали қувурлар корхонанинг хом ашёларини қайта ишлаш ва тайёр маҳсулотни сақлаш хоналари орқали ўтмасликлари керак.

22. Корхонанинг хўжалик, маҳаллий, ёмғир сувларидан ҳосил бўладиган оқавалари умумий канализация тармоғига тозаланган ҳолда чиқарилиши керак. Саноат ва маиший оқава сувларни тозаламасдан ва зарарсизлантирмасдан умумий канализацияга тушириш тақиқланади.

23. Болалар озиқ-овқат маҳсулотини ишлаб чиқаришнинг ва реализация қилишнинг ҳамма босқичларида очиқ сув ҳавзаларига ва ютиб юборувчи қудуқ қурилмаларига тегишли тозалашдан ўтмаган хўжалик-маиший ва ишлаб чиқариш оқава сувларини оқизиш ман этилади.

4-БОБ. КОРХОНАЛАРНИНГ ВЕНТИЛЯЦИЯ,

ИСИТИШ ВА ЁРИТИЛИШИГА ҚЎЙИЛГАН

САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

24. Хоналарни ёритиш ҚМҚ 2.01.05-19 "Табиий ва сунъий ёритиш" талабларига мос бўлиши керак.

25. Сунъий ёритиш барча биноларда умумий бўлиши, ишлаб чиқариш биноларида эса зарур ҳолларда маҳаллий ёки аралаш бўлиши керак.

26. Махсус режали фаолиятга (болалар озиқ-овқат маҳсулотини вакуум остида модификацияланган газ муҳитида қадоқлаш, болалар учун ярим тайёр маҳсулотларни ишлаб чиқаришда) эга ишлаб чиқариш бинолари бактериоцид лампалар билан жиҳозланиши керак.

27. Ишлаб чиқариш жараёнини хавфсиз ташкил қилиш мақсадида ишлаб чиқариш хоналаридаги ёритгичларнинг юза қисми ҳимояланмаган ускуналар устида жойлаштирилмаслиги лозим.

28. Корхонанинг хом ашё сақланадиган, ишлаб чиқариш, идиш ва қопқоқ воситаларини тайёрлаш, тайёр маҳсулотни сақлаш ва реализация қилиш ишлари амалга ошириладиган биноларини сунъий ёритишда шиша бўлакларининг озиқ-овқат маҳсулотларига тушишига йўл қўймайдиган плафонлар бўлиши керак. Ёритиш мосламалари уларни ҳар чоракда камида бир марта тозалаш учун қулай бўлиши керак.

29. Ёруғлик тирқишларини корхонанинг ички ва ташқи томонидан тўсиш ман этилади.

30. Ишлаб чиқариш, ёрдамчи ва маиший биноларнинг микроиқлим параметрлари "Ишлаб чиқариш хоналари микроиқлимининг санитария-гигиена нормативлари" 0324-16-сон СанҚваН талабларига мувофиқ бўлиши лозим.

31. Ишлаб чиқариш ва маиший биноларни иситиш учун конструкциялари чангдан яхши тозаланадиган иситиш ускуналари ўрнатилиши керак.

32. Ходимлар иш вақтининг ярмидан кўпроқ қисмини ёрдамчи биноларда ўтказса, мазкур бинолар иситиш тизими қурилмаларига эга бўлиши ва унинг конструкциялари чангдан яхши тозаланадиган бўлиши шарт.

33. Ишлаб чиқариш, ёрдамчи ва маиший биноларда ишлаб чиқариш тавсифига мувофиқ бўлган табиий, механик, аралаш вентиляция тизими кўзда тутилиши керак.

Бунда вентиляция тизими корхонадаги ҳаво оқимини тоза ҳудуддан ифлосланган ҳудудга ўтказиб бериши керак.

34. Вентиляция тизимларини тозалаш осон бўлиши керак.

35. Лаборатория, озиқ-овқат маҳсулотларини ювиш, маиший хоналар ҳамда ҳожатхоналар умумалмашув ва маҳаллий вентиляциянинг мустақил тизими билан ёки кондиционерлаш тизими билан жиҳозланган бўлиши керак.

36. Вентиляция тизимининг ҳаво оқимини бошқарувчи тармоқларининг ички юзаси ифлосланиш даражасига қараб тозаланиши зарур.

37. Иссиқликни, намликни, чанг ва зарарли моддаларни ажратувчи қурилмалар тортувчи вентиляция ва тозалашнинг маҳаллий тизими билан жиҳозланиши керак.

38. Вентиляция тизими яхши ҳолатда сақланиши ва ифлосланиш манбаи бўлиб қолмаслиги керак.

39. Вентиляция тизими фильтрларини ўрнатишда бўшлиқлар бўлмаслиги керак ва фильтрланмаган ҳаво кирмаслиги учун маҳкам ёпилган бўлиши керак.

40. Вентиляция тизимининг ташқи қурилмалари қуритиш, қозонхона ёки атроф-муҳит ифлосланишининг бошқа манбалари ёнида ўрнатилмаслиги керак.

41. Фильтрларни мунтазам равишда ўзгартириш, тозалаш ва дезинфекция қилишда ишлаб чиқариш муҳитини ифлослантирмайдиган усуллардан фойдаланиш керак.

42. Вентиляция қурилмаларидан фойдаланишда улардан чиқувчи шовқин ва тебранишлар "Иш жойларида рухсат этилган шовқин даражаси бўйича санитария меъёрлари" 0325-16-сон СанҚваН ва "Иш жойларида умумий ва маҳаллий тебраниш бўйича санитария меъёрлари" 0326-16-сон СанҚваНда белгиланган талабларга мувофиқ бўлиши керак.

5-БОБ. КОРХОНАНИНГ ХОНАЛАРИГА ҚЎЙИЛГАН

САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

43. Таҳликани олдини олиш мақсадида корхонанинг барча бинолари ва хоналарида уларнинг нима мақсадга мўлжалланганлигини кўрсатувчи кўрсаткичлар (белгилар) бўлиши керак.

44. Таҳликани бошқариш мақсадида ишлаб чиқариш биноларига кириш эшиги олдида поябзални лойдан тозалаш учун куракча, панжара ёки металл тўр, бино ичидаги ишлаб чиқариш цехлари ва маиший хоналарда эса дезинфекцияловчи гиламчалар тўшалиши ва тамбурлар билан жиҳозланган бўлиши керак.

45. Таҳликани баҳолаш мақсадида болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш технологиялари мавжуд ишлаб чиқариш ва ёрдамчи бинолар ҳамда омборлар психрометрлар билан жиҳозланган бўлиши керак.

Омборлардаги психрометрлар эшиклар ёнида ва полдан 1,6 м баландликда омборнинг марказига жойлаштирилиши лозим.

46. Корхона биноларининг поллари:

соз ҳолда сақланиши;

ишлаб чиқариш технологиясига конструктив мос келадиган, санитария ишлов бериш ва дезинфекция қилиш учун қулай, намга чидамли, абсорбцияланмайдиган, ювилувчи ва заҳарли бўлмаган материаллардан ишланган бўлиши;

траплар (оқава сувларни йиғиш ва дренаж тизимига тўкиш учун полга ўрнатилган санитар-техник ускуна) қия ҳолатда бўлиши лозим.

47. Корхона биноларининг деворлари силлиқ юзага эга бўлиши, санитария ишловга қулай, маҳсулотнинг ифлосланишига хавф солмайдиган, сув ўтказмайдиган, абсорбцияланмайдиган, ювилувчи ва заҳарли бўлмаган материаллардан ишланган бўлиши керак.

48. Шифтларнинг (шифтлар мавжуд бўлмаган ҳолда томнинг) ички юзаси тоза тутилиши керак. Шифтда, деворларда ва жиҳозларда моғор бўлишига йўл қўйилмайди.

49. Ҳашаротлардан ҳимоя қилиш учун деразалар осон тозаланадиган тўрлар билан жиҳозланиши лозим.

50. Қўшимча хом ашё ва таркибий қисмлардан фойдаланилганда корхона бинолари ШНК 2.09.02-19 "Саноат бинолари" талабларига мувофиқ жиҳозланиши керак.

51. Корхона ишлаб чиқариш биноларининг эшиклари мустаҳкам, зич ва ўзи ёпиладиган бўлиши керак. Эшиклар осон ювиладиган ва дезинфекцияланадиган, сув ўтказмайдиган, заҳарли бўлмаган материаллардан ишланган бўлиши керак. Эшиклар ишлаб чиқариш биноларидан ташқарига очилиши керак.

52. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари тегиб турадиган юзалар соз ҳолда, осон ювилувчи ва дезинфекцияланувчи, занглашга чидамли, силлиқ, заҳарли бўлмаган материаллардан тайёрланган бўлиши керак.

53. Гўдаклар учун озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш махсус биноларда ёки цехларда, махсус технологик линияларда амалга оширилиши керак.

54. Турли мақсадларга мўлжалланган тозалаш инвентарлари алоҳида, вазифаси белгиланган, бошқа инвентардан ранглар бўйича ажратилган бўлиши ва алоҳида хоналарда ёки махсус ажратилган жойларда сақланиши керак.

55. Тозалаш инвентарига санитария ишлови бериш учун бинолар ювиш ванналари ва иссиқ, совуқ сув мавжуд бўлган оқизиш қурилмалари ҳамда тозалаш инвентарини қуритиш мосламалари билан жиҳозланиши керак.

56. Йиғиштириш тугагандан сўнг барча тозалаш инвентарларини қўллаш йўриқномасига мувофиқ, қўллашга рухсат этилган ювиш воситалари қўшилган сувда ювиш ва дезинфекция воситалари билан ишлов бериш керак.

57. Дезинфекция, ювиш ва тозалаш воситаларининг сифатини тасдиқловчи маълумотлари мавжуд бўлиши керак. Дезинфекция, ювиш ва тозалаш воситаларини хом ашё ва тайёр маҳсулотлар билан биргаликда сақлаш ман этилади.

58. Озиқ-овқат маҳсулотларининг ифлосланиш эҳтимоли юқори бўлган жойда озиқ-овқат технологик жараёнларининг хавфсизлигини таъминлаш учун ишлаб чиқариш майдонларига кириш санитария-назорат пункти орқали амалга оширилиши лозим.

59. Ишлаб чиқариш жараёнида бевосита қатнашадиган ходимлар учун маиший хоналар таркибига:

устки ва уй кийими, иш кийими, санитария кийими ва поябзал учун кийим сақлаш хонаси;

тоза ва ифлос санитария кийим учун алоҳида шкафлар;

душхоналар, ҳожатхона, аёллар шахсий гигиенаси учун хоналар ёки душли махсус кабина;

қўл ювиш учун раковинали ювиниш хонаси;

тиббиёт хонаси;

тозалаш инвентарини сақлаш ва санитар ишлов бериш хонаси бўлиши керак.

60. Ишлаб чиқариш биноларида қўл ювиш учун шароит яратилган бўлиши, яъни иссиқ ва совуқ сув (20 кишига битта қўл ювиш учун раковина), қўл ювиш воситаси, чўткалар, электр-сочиқ ёки бир марталик қоғоз сочиқлар ва дезинфекцияловчи воситалар билан жиҳозланиши керак.

61. Кўп сонли сменада ишлайдиган аёллар сони 15 кишидан ортиқ бўлганда аёллар душ ва ҳожатхонаси, аёллар шахсий гигиена хонаси бўлиши керак. Ишчи аёллар сони 15 кишидан камроқ бўлса, аёллар ҳожатхонасида тамбурдан кириладиган душли кабина кўзда тутилиши керак.

Душхоналардаги душ кабиналари учта томондан тўсилган ҳамда кабиналар орасида очиқ ўтиш жойи мавжуд бўлиши керак.

62. Душхоналар резинали ёки пластик гиламчалар ва ҳаммом жиҳозлари учун токчалар билан жиҳозланган бўлиши керак. Душхоналарда ёғоч тагликлардан ва панжаралардан фойдаланишга йўл қўйилмайди.

63. Ювиниш хоналари санитария кийим учун кийим сақлаш хоналар билан ёнма-ён жойлашиши керак. Қўл ювиш учун гуруҳли раковиналар корхонанинг энг кўп сонли сменасидаги ходимларнинг сонидан келиб чиқиб ўрнатилади.

64. Ҳожатхоналар, душлар, аёллар шахсий гигиенаси ва ювиниш хоналари корхонанинг ишлаб чиқариш, омборхоналар, маъмурият хоналари, овқатланиш жойлари, тиббиёт хоналари устида вертикал жойлашишига рухсат этилмайди.

65. Ҳожатхоналар:

иситилган ва оқава сув тизимига эга бўлиши;

стационар аралаштиргич орқали келадиган иссиқ ва совуқ сувли раковиналар билан жиҳозланиши;

суюқ совунли дозатор ва қўлларга ишлов бериш учун антисептик, шунингдек бир маротабалик сочиқ ёки электр сочиқлар билан таъминланиши керак.

66. Корхонанинг маиший хоналари ҳар куни ишдан кейин тозаланиши, поллар ва инвентарлар совунли-ишқорли эритма ва иссиқ сув билан ювилиши, кийим сақлаш хоналаридаги шкафлар ҳар куни нам усул билан тозаланиши ва ҳафтада камида бир марта дезинфекция воситалари билан ишлов берилиши керак.

67. Ҳожатхоналарни йиғиштириш ва дезинфекциялаш учун тегишли белгилари ёки ажралиб турувчи тамғалари бор махсус инвентар ва махсус кийим ажратилган бўлиши керак.

68. Овқатланиш жойлари маиший бинолар таркибида ёки алоҳида биноларда жойлашиши мумкин. Овқатланиш жойларидаги ўриндиқлар сони корхонанинг энг кўп сонли сменасидаги ходимлар сонига қараб ҳисобланиши лозим.

69. Овқатланиш жойларининг кириш қисмида:

ходимларнинг санитария кийими учун кийим илгичлар (овқатланиш жойларидаги ўриндиқлар сонига мос равишда)

қўл ювиш учун иссиқ ва совуқ сувли раковиналар;

суюқ совунли дозатор;

бир маротабалик сочиқлар ёки электр сочиқлар бўлиши керак.

70. Корхонада ошхона мавжуд бўлмаган ҳолларда ходимлар таом тановул қиладиган хонага эга бўлиши лозим.

6-БОБ. АСБОБ-УСКУНА ВА ЖИҲОЗЛАРГА ҚЎЙИЛГАН

САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

71. Ускуналар, идишлар ва қадоқлаш материаллари махсус белгиланган хонада сақланиши керак.

72. Ускуналарни жойлаштиришда:

ишчилар ускуналар олдига бемалол кириши;

ишлаб чиқариш жараёнларининг назоратини ўтказиш;

ускуналарни ювиш ва дезинфекция қилиш, шунингдек ускуналар ўрнатилган корхона биноларини тозалаш;

болалар озуқаси тайёр маҳсулотлари хом ашёси, ишлаб чиқариш чиқиндилари билан алоҳида бўлиши каби талабларга риоя қилиниши керак.

73. Озиқ-овқат маҳсулотлари ва сув билан алоқада бўлувчи, ишлаб чиқаришда ишлатиладиган ускуналар, инвентарлар, таралар ўрнатилган тартибда қўллаш учун хавфсиз материаллардан тайёрланиши керак. Ишлаб чиқаришда эмали шикастланган сирланган идишлардан фойдаланишга йўл қўйилмайди.

74. Ускуналар, таралар ва инвентарлар тоза ва мақсадига кўра тамғаланган бўлиши керак.

75. Корхона биноларидаги таралар ва ташувчи ускуналар ҳар бир хом ашё турларига кўра турли рангларда тамғаланиши керак.

76. Хавф-хатарнинг олдини олиш мақсадида қадоқлаш материали болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ифлослантирмайдиган ва ифлосланиш хавфини юзага келтирмайдиган ҳолда сақланиши керак.

77. Автоклавлар, узлуксиз стерилизаторлар ва бошқа стерилловчи қурилмалар зарарсизлантириш режимларини тартибга солиш ва бошқариш ҳароратини белгиловчи қурилмалар ёки автоматик тизимлар билан жиҳозланиши керак.

78. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари ишлаб чиқаришда, мева ва сабзавотларни қуритишда, ювишдан сўнг технологик жараённинг барча босқичларида хом ашё, материаллар ва ярим тайёр маҳсулотларни сақлаш учун ёғоч идишлардан фойдаланишга йўл қўйилмайди.

79. Ишлаб чиқариш биноларида ускуналар ва инвентарларнинг олинадиган қисмларида санитария ишлови бериш учун совуқ ва иссиқ сув олинадиган шланг ва жўмраги, шунингдек стационар ёки кўчма ювиш ванналари ва ювиш ванналаридан оқава сувларни ўзига қабул қиладиган ускуналар бўлиши керак.

80. Озиқ-овқат маҳсулотларини ўтказиш учун шланглар махсус илгакларда осилган ҳолда сақланиши, учлари ёпиладиган бўлиши керак. Ушбу шлангларни ишчилар ҳаракатланадиган ва жиҳозлар олиб ўтиладиган жойларда полга қўйиш тақиқланади.

81. Санитария ишлови берилгандан сўнг ускуналарнинг ечиб олинадиган қисмлари (деталлари), инвентарлар, идишлар қуритилиши ва полдан 0,5 - 0,7 метрдан кам бўлмаган токчаларда сақланиши керак.

82. Ювиш ва дезинфекцияловчи эритмаларни тайёрлаш махсус белгиланган хонада (хоналарда) марказлашган ҳолда амалга оширилиши керак. Дезинфекцияловчи моддаларнинг миқдори ишлаб чиқариш объектларига смена эҳтиёжидан ошмайдиган даражада етказиб берилиши керак.

83. Ювиш ва дезинфекциялаш воситалари махсус белгиланган хонада ёки махсус шкафларда сақланиши керак.

84. Гидротранспортёрлар кунига камида бир марта хом ашё қолдиқларидан тозаланади ва сув билан ювилади.

85. Транспортёр ленталарининг тахтаси, стол юзалари ифлосланиш даражасига қараб қайноқ сув, қўллаш учун рухсат берилган ва уларни қўллаш бўйича йўриқномага асосан ювиш воситалари билан доимий механик равишда тозаланиши ва ювилиши керак.

86. Корхона ускуналарини санитария шароитида қайта ишлашда ходимлар махсус кийим, шахсий ҳимоя воситалари ва шикастланишларда зарур ёрдам кўрсатиш воситалари билан таъминланиши керак.

Иш охирида махсус кийимларни ювиш керак.

87. Технологик катта сиғимли идишларга қўлда санитария ишлови беришда ходимлар алоҳида махсус кийимлар, инвентар ва резина гиламчалар билан таъминланиши керак. Ушбу нарсалар махсус ажратилган шкафларда сақланади. Иш охирида улар ювилади, дезинфекцияланади ва қуритилади.

88. Таҳликани бошқариш мақсадида ускунани таъмирлашда бегона ёки зарарли моддаларнинг болалар озиқ-овқат маҳсулотларига тушишига йўл қўймаслик керак.

89. Таъмирлашдан сўнг асбоб-ускуналарни топширишга санитар ишлов берилгандан кейингина рухсат этилади.

7-БОБ. БОЛАЛАР ОЗИҚ-ОВҚАТ МАҲСУЛОТЛАРИ

ХАВФСИЗЛИГИГА ҚЎЙИЛГАН САНИТАРИЯ-

ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

1-§. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари

хавфсизлигини таъминлаш чоралари

90. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлиги биринчи навбатда қадоқлаш идишларини ишлаб чиқариш, унга ишлов бериш ва қайта ишлаб чиқариш, шунингдек тайёр маҳсулотни сақлаш ва тақсимлаш жараёнларида санитария қоидалари ва ГМП стандартига риоя қилиш керак.

91. Хом ашё ёки тайёр болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг сифати жиҳатидан хавфсизлигига шубҳа мавжуд бўлганда ишлаб чиқариш жараёнларининг ГМП стандартига риоя қилинганлиги текширилади.

92. Таҳликани баҳолаш мақсадида болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлигини таъминлаш учун намликни назорат қилиш керак (масалан, қуритилган озиқ-овқат маҳсулотларининг намлигини оширишга йўл қўймаслик керак, чунки бу микроорганизмларнинг кўпайишини ва токсик метаболитларнинг пайдо бўлишини кучайтиради).

93. Қоида тариқасида, қуруқ аралашмалар ишлаб чиқаришда нам ёки қуруқ аралаштириш ёки комбинирланган жараён қўлланилади. Амалдаги ишлаб чиқариш жараёнининг туридан қатъи назар, салмонелла ва Э. саказаки (Cronobacter) бактерияларини йўқ қилиш учун мўлжалланган иссиқлик билан ишлов бериш босқичларидан кейин қуруқ маҳсулотни қайта ишлаш босқичларида бактериал ифлосланишнинг олдини олиш чораларини кўриш керак.

94. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари аралашмасини ишлаб чиқарувчи корхонада қуруқ аралаштириш жараёнида ҳам, комбинацияланган жараёнларда ҳам микробиоцид иссиқлик билан ишловдан ўтмаган моддалар ишлатилса у ҳолда бундай моддаларнинг микробиологик хавфсизлик корсаткичлари хом ашёни ишлаб чиқарувчилар томонидан кўрилган чораларга ҳамда ташиш ва сақлаш вақтида қадоқнинг яхлитлигини сақлаб қолишга муваффақ бўлганига боғлиқ.

Стерилизацияланган сут, қаймоқ ва бошқа сут асосидаги асептик тўлдирилган маҳсулотлар хавфсизлигининг микробиологик кўрсаткичлари (саноат стериллиги) 1-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

95. Таҳликани баҳолаш учун совутиш камераларининг моғор билан зарарланишини ўз вақтида аниқлаш учун уларнинг микробиологик назорати ҳар 15 кунда амалга оширилиши керак.

96. Совутиш камералари юкдан бўшатилгандан кейин, совутиш камераларини юкнинг кўп миқдорда келишига тайёрлаш даврида, совутиш камераларини юзасида моғор аниқланганда ва сақланаётган сут маҳсулотларининг моғор билан зарарланишидан кейин ювилади ва дезинфекцияланади.

97. Таҳликани баҳолаш мақсадида тайёр болалар озиқ-овқат маҳсулотлари сақловчи совутиш камералари ва сақлаш омборхоналарининг ҳарорати ва намлигини лаборатория ходимлари сменада 2-3 марта назорат қилиши керак. Назорат натижалари алоҳида журналда қайд этилиши керак.

98. Совутиш камераларида ҳамма юклар (тарада) вақти-вақти билан ювиладиган ва дезинфекцияланадиган панжара ва тагликларга жойлаштирилади.

99. Таҳликани баҳолаш учун совутиш камераларини дезинфекция қилиш самарадорлиги микробилогик таҳлил билан аниқланади. Агар моғор замбуруғларининг сони 1 см2 да 10 та ҳужайрани ташкил этса, дезинфекция ишлари қониқарли тарзда амалга оширилган ҳисобланади.

100. Хом ашё ва тайёр болалар озиқ-овқат маҳсулотларини сақлаш музлатгичда ёки омборхоналарда амалга оширилиб, бунда қадоқ ёрлиқларидаги сана, ишлаб чиқариш вақти ва партия рақами кўрсатилган ҳолда қадоқларда жойлаштирилиши керак.

101. Моғорга қарши курашиш учун совутиш камералари, йўлаклар, совутгичли каналларига фунгицид билан ишлов берилади.

102. Корхонанинг омборхоналаридан ташқарида болалар озиқ-овқат маҳсулотлари, тара (махсус идиш), қадоқлаш буюмлари ва материалларини сақлашга йўл қўйилмайди.

103. Тайёр болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташиб олиб чиқиш ва хом ашёни тушириш ёмғир ва қордан ҳимоя қиладиган иншоот остида амалга оширилиши лозим.

104. Таҳликанинг олдини олиш мақсадида хом ашё ва болалар озиқ-овқат маҳсулотлар бўлган контейнерларни тўғридан-тўғри ерга, қорга, қор билан қопланган ёки нам полларга, пастки қаватларга, платформаларга қўйиш тақиқланади.

105. Консерваларга қўшиладиган озиқ-овқат қўшимчалари "Озиқ-овқат қўшимчаларини ишлаб чиқариш, муомаласи ва меъёрлашга қаратилган гигиеник талаблар" 0296-11-сон СанҚваНга мувофиқ бўлиши керак.

106. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларига қўшиладиган қўшимчаларининг эритмалари корхонанинг махсус ажратилган хонасида тайёрланади. Бунда озиқ-овқат қўшимчаларининг тайёр эритмалари озиқ-овқат қўшимчасининг номи ва концентрациясини кўрсатувчи белгили идишларда бир сменадан ортмайдиган миқдорда ишлаб чиқариш учун тайёрланади.

107. Таҳликани баҳолаш мақсадида болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда, симобли термометрлар ва симоб тўлдиргичли ускуналардан фойдаланиш ман этилади. Шунингдек, микроиқлим параметрлари ҳар куни алоҳида журналда қайд этилиши керак.

108. Болалар маҳсулотини ишлаб чиқариш технологик жараёнида хавф-хатарни олдини олиш мақсадида дезинсекция ва дератизация чора-тадбирларини ўтказиш ман этилади.

109. Корхонанинг ишлаб чиқариш биноларида "Яроқсиз маҳсулотлар" деган номга эга махсус идишлар ўрнатилиши керак. Ушбу идишларни ҳар куни тозалаш, ювиш ва зарур бўлганда дезинфекция қилиш керак.

110. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш жараёнида ҳосил бўладиган чиқиндиларни мунтазам равишда чиқариб ташлаш керак.

111. Ишлаб чиқариш чиқиндиларини сақлаш ва ташиш шартлари тайёр маҳсулотларнинг ифлосланишида хавф-хатар пайдо бўлиш эҳтимолини истисно қилиши керак.

2-§. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини

ишлаб чиқариш хом ашёларига қўйилган

санитария-гигиена талаблари

112. Корхоналарга келиб тушадиган барча хом ашё, материаллар ва буюмлар, шунингдек, маҳсулотлар ишлаб чиқариш технологияларига, маҳсулотдан фойдаланишга ҳамда уларнинг сифати ва хавфсизлиги бўйича "Озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигининг гигиеник нормативлари" N 0366-19-сон СанҚваН ва техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатларга мувофиқ бўлиши керак.

113. Хом ашё унинг ифлосланиши ва бузилиш хавфини истисно қиладиган шароитларда сақланиши керак.

114. Хом ашёни корхоналарда ва хом ашёга бирламчи ишлов бериш пунктларида сақлаш "Озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигининг гигиеник нормативлари" N 0366-19-сон СанҚваН ва техник жиҳатдан тартибга солиш соҳасидаги норматив ҳужжатларга мувофиқ амалга оширилади.

115. Қадоқлар очилгандан кейин хом ашё корхонанинг ишлаб чиқариш биноси ичидаги рангли тамғаланган тараларга (махсус идиш) тўкиб солинади ёки жойлаштирилади. Хом ашёни корхонанинг ишлаб чиқариш биноларида ишлатиладиган тараларда сақлаш қатъиян ман қилинади. Хом ашёни асептик ҳолда сақланган қоплардан олиб бевосита технологик жараёнга беришга рухсат берилади.

116. Ҳидсиз хом ашёларини алоҳида, озиқ-овқат маҳсулотлари учун мўлжалланган полимер қопларда сақлашга рухсат берилади.

117. Қуритилган ўткир ҳидли ўсимлик хом ашёлар озиқ-овқат маҳсулотлари учун мўлжалланган полимер қопларда, шамоллатиладиган хоналарда, алюминий қатлам билан қопланган ёғоч қутиларда, қопқоқлар билан маҳкам ёпилган ҳолда сақланиши керак.

118. Сочма ва суюқ таркибий қисмли хом ашёлар ишлаб чиқаришда фойдаланилишидан олдин фильтрланиши ва магнит ушлагичлар орқали элакдан ўтказилиши керак.

119. Сочма ва суюқ таркибий қисмли хом ашёларни ўлчаш учун махсус ўлчагичлар, чўмичлар, япалоқ курак ва бошқа инвентарлар ажратилади. Хом ашёни қўл билан солиш, хом ашёли тарани полга қўйиш тақиқланади.

120. Хом ашёни тайёрлаш корхонанинг алоҳида биносида - тайёрлаш бўлимида амалга оширилиши керак. Тараларни (махсус идиш) очиш уларнинг юзасидаги ифлосланишларни тозалашдан кейин амалга оширилиши керак.

121. Таралар (махсус идиш) очилгандан сўнг, хом ашё корхона ишлаб чиқариш биносида тамғаланган тарага тўкиб ағдарилади ёки қайта тахланади. Хом ашёни корхонанинг ишлаб чиқариш биноларида айланма тараларда сақлаш қатъиян ман этилади.

122. Болалар озуқаси маҳсулотларини ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган ичимлик суви СанҚваН N 0211-06 "Ўзбекистон аҳолисининг хўжалик-ичимлик сув таъминоти марказлаштирилган тизими сувининг гигиеник мезонлари ва улар сифатининг назорати" талабларига мос бўлиши керак.

123. Гўдаклар учун озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда қуйидаги хом ашёлардан фойдаланиш тақиқланади:

яроқлилик муддати ўтган;

генетик модификацияланган озиқ-овқат хом ашёси ва компонентлари;

ёт аралашмалар ва зараркунандалар билан ифлосланган соя уни, дон ва дон маҳсулотлари;

сўйилган ҳайвонлар ва паррандаларнинг қайта музлатилган маҳсулотлари;

сўйилган ҳайвонларнинг юрак, жигар ва тилдан ташқари субмаҳсулотлари;

таркибида умумий фосфор миқдори 0,2 фоиздан кўп бўлган гўшт;

ёғ тўқималарининг масса улуши 9 фоиздан юқори бўлган пайли мол гўшти;

бириктирувчи ва ёғ тўқималарининг масса улуши 12 фоиздан юқори бўлган пайли мол гўшти;

ёғ тўқималарининг масса улуши 32 фоиздан юқори бўлган пайли чўчқа гўшти;

ёғ тўқималарининг масса улуши 9 фоиздан юқори бўлган пайли қўй гўшти;

2-тоифали жўжа ва бройлер жўжаларининг нимталанмаган яхлит гўшти;

ҳар хил турдаги кесилган ҳайвонларнинг пайли гўштидан музлатилган қисмлари, шунингдек сақлаш муддати 6 ойдан ортиқ бўлган субмаҳсулотлари (жигар, юрак, тил);

маҳсулдор ҳайвонларнинг ва паррандаларнинг механик нимталанган гўшти;

парранда гўштидан тайёрланган коллаген сақловчи хом ашё;

буқа гўшти, эркак чўчқа ва ёш эркак чўчқа гўшти, чўчқа боласи (чўчқа гўштини штампга кўра фарқлаш мумкин), озғин ҳайвонлар ва паррандалар гўштлари;

шартли яроқли гўштлар ва субмаҳсулотлар;

сувда сузувчи паррандалар тухуми ва гўшти;

сунъий сув ҳавзаларида етиштирилган балиқлардан ва сув тубида яшайдиган балиқ турларидан олинган балиқ хом ашёси;

қайта музлатилган балиқ хом ашёси;

тухум кукуни;

кислоталилиги 150° тернердан ортиқ бўлган творог;

олий навдан пастроқ бўлган сигир сути;

кислоталилиги 100° тернердан ортиқ бўлган сут-қатиқ маҳсулотлари;

кислоталилиги 75° тернердан ортиқ бўлган сутли озуқа зардоби;

кислоталилиги 18° тернердан ортиқ бўлган ичимлик сути;

кислоталилиги 17° тернердан ортиқ бўлган суюқ қаймоқлар;

олий навдан паст бўлган сарёғ;

шўр сарёғ;

спредлар (умумий ёғнинг масса улуши камида 39 фоиз бўлган эмулциявий ёғ маҳсулоти);

пероксид сони 2 мол фаол кислород/кг ёғдан ортиқ бўлган ўсимлик ёғлари;

юқориэрукли (ўзида эрукли кислотани юқори миқдорда тутувчи) рапс, пахта, кунжут ўсимлик ёғлари;

тўйинган ёғ кислоталарини юқори даражада сақловчи гидрогенизирланган мой ва ёғлар;

маёнез, маёнезли қайлалар (соуслар);

ўсимлик ёғлари асосидаги соуслар;

ўсимлик ёғлари асосидаги кремлар;

махсус тайёрланадиган ёғлар;

фритюрли (қиздирилган) ёғ;

хуштаъм ўсимликли зираворлар (шивит, петрушка, селдерей, зира, райҳон, оқ ва хушбўй булғори қалампири, орегано, долчин, ванил, кориандр, қалампирмунчоқ, лавр япроғи миқдорлари ишлаб чиқарувчи томонидан белгиланади, шунингдек пиёз, саримсоқпиёз бундан мустасно);

аччиқ зираворлар (аччиқ гаримдори, ерқалампир, хантал);

диффуз йўли билан олинган концентрацияси юқори бўлган шарбатлар.

қадоқланмаган ҳолда келган гўштли маҳсулотлар (тана гўшти, ярим тана гўшти, чорак, бўлак ва бошқа гўшт қисмлари).

124. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда қуйидаги хом ашёлардан фойдаланиш таъқиқланади:

қайта музлатилган сўйилган маҳсулдор ҳайвонлар ва паррандаларнинг маҳсулотлари;

таркибида умумий фосфор миқдори 0,2 фоиздан кўп бўлган гўшт;

маҳсулдор ҳайвонларнинг ва паррандаларнинг механик нимталанган гўшти;

парранда гўштидан тайёрланган коллаген сақловчи хом ашё;

ҳар хил турдаги ҳайвонларнинг кесилган пайли гўштидан музлатилган қисмлари, шунингдек сақлаш муддати 6 ойдан ортиқ бўлган субмаҳсулотлари (жигар, юрак, тил);

ёғ ва бириктирувчи тўқималарининг масса улуши 20 фоиздан юқори бўлган пайли мол гўшти колбасаси;

ёғ тўқималарининг масса улуши 70 фоиздан юқори бўлган пайли чўчқа гўшти;

ёғ тўқималарининг масса улуши 9 фоиздан юқори бўлган пайли қўй гўшти;

маҳсулдор ҳайвонларнинг субмаҳсулотлари жигар, юрак, тил бундан мустасно;

паррандаларнинг субмаҳсулотлари жигар, юрак бундан мустасно;

буқа гўшти, эркак чўчқа гўшти (организмдаги гормонал ўзгаришни ҳисобга олган ҳолда), чўчқа боласи гўшти, озғин ҳайвонлар ва паррандалар гўштлари;

шартли яроқли гўштлар ва субмаҳсулотлар;

сувда сузувчи паррандалар тухуми ва гўшти;

сунъий сув ҳавзаларида етиштирилган балиқлардан ва сув тубида яшайдиган балиқ турларидан олинган балиқ хом ашёси;

пероксид сони 2 мол фаол кислород/кг ёғдан ортиқ бўлган ўсимлик ёғлари;

ўсимлик ёғи, пахта ёғи;

гидрогенизирланган мойлар ва ёғлар;

аччиқ зираворлар (гаримдори, ерқалампир, хантал).

125. Она сути билан озиқланадиган болалар учун тайёрланадиган болалар озиқ-овқат маҳсулотининг биологик фаол қўшимчаларини (бундан буён матнда БФҚ деб юритилади) ишлаб чиқаришда ёввойи ҳолда ўсадиган ва доривор ўсимликлардан фойдаланишга йўл қўйилмайди (укроп, арпабодиён ва мойчечак бундан мустасно).

3-§. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг

модда ва кимёвий таркибига қўйилган

санитария-гигиена талаблари

126. Примахин анемиясининг ривожланиш хавфи туфайли болалар қўшимча озиқ-овқат маҳсулотлари учун от ёки боғ ловияларидан фойдаланиш улардаги токсик таркибий қисмларни ҳатто иссиқлик билан ишлов бериш орқали ҳам тўлиқ нофаоллаштириб бўлмаганлиги сабабли тавсия этилмайди.

127. Цезий-137 ва стронций-90 радионуклидларининг рухсат этилган миқдори 2-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

128. Қўшимча озиқ-овқат маҳсулотлари таркибидаги озиқ-овқат толаси миқдори 100 г қуруқ массага 5 г дан ошмаслиги керак.

129. Гўдаклар озиқ-овқат маҳсулотлари учун маҳсулотларнинг ингредиэнтли ва кимёвий таркибида қуйидагилар бўлмаслиги керак:

хушбўй ҳидлар, бўёқлар, стабилизаторлар, консервантлар ва бошқа озиқ-овқат қўшимчалари ("Озиқ-овқат қўшимчаларини ишлаб чиқариш, муомаласи ва меъёрлашга қаратилган гигиеник талаблар" 0296-11-сон СанҚваНда белгиланган ҳолатлар бундан мустасно);

она сутининг ўрнини боса оладиган озиқ-овқат маҳсулотларидаги трансизомерларнинг миқдори мазкур маҳсулотлардаги умумий ёғ кислоталарининг миқдоридан 2 фоиздан ортиқ бўлиши;

гўштли ва балиқли ярим тайёр маҳсулотларга ҳамда колбаса маҳсулотларига қўшилган фосфатлар;

сунъий ширинлаштирилган моддалар (қанднинг ўрнини босувчи), қандли диабет билан касалланган болалар учун махсус озиқ-овқат маҳсулотлари бундан мустасно;

қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларида ош тузи 0,4 фоиздан юқори (томат шарбати бундан мустасно), томат шарбати учун 0,6 фоиздан юқори бўлиши.

130. Мактабгача ёшдаги ва мактаб ёшидаги болалар тайёр озиқ-овқат маҳсулотларининг ингредиэнтли таркибида қуйидагиларга йўл қўйилмайди:

озиқ-овқат маҳсулотидаги ош тузининг миқдори балиқли ярим тайёр маҳсулотларда 0,8 фоиздан юқори, гўштли ярим тайёр маҳсулотларда 0,9 фоиздан юқори, гўштли консерваларда 1,2 фоиздан юқори, колбаса маҳсулотларида 1,8 фоиздан юқори бўлиши;

колбаса маҳсулотларида нитритлар миқдори 0,003 фоиздан юқори бўлиши;

фосфатларни гўштли ва балиқ ярим тайёр маҳсулотларига, колбаса маҳсулотларига қўшиш;

алкоголь, табиий қаҳва, аччиқ зираворлар (янчилмаган қора мурч ва янчилган, аччиқ, кучсиз аччиқ ва ўрта аччиқ қизил гаримдори ва ерқалампир (хрен), хантал), ўрик данагининг мағзи, кулинар ва қандолатчилик ёғлари;

таъмни ва хушбўй ҳидни кучайтиргичлар;

бензой кислотаси, сорбин кислотаси, уларнинг тузлари ва эфирлари ҳамда бошқа консервантлари, озуқавий қўшимчаларнинг сифати ва хавфсизлиги ҳамда уларнинг қўлланилиши бўйича тегишли санитария қоидаларида белгиланган ҳолатлар бундан мустасно;

уксус кислотаси қўшиб тайёрланган маёнез.

4-§. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат

маҳсулотлари хавфсизлигига қўйилган

санитария-гигиена талаблари

131. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат маҳсулотлари маҳсулотларнинг турларига қараб алоҳида гигиена талаблари белгиланади, бунда:

қуруқ сутли юқори оқсилли маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 3-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

мослаштирилган сутли аралашмалар (қуруқ, суюқ, чучук ва нордон-сут) ва қисман гидролизланган оқсиллар асосида тайёрланган озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 4-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

6 ойликдан ошган болалар истеъмоли учун қисман мослаштирилган сутли аралашмаларнинг (қуруқ, суюқ, чучук ва нордон сут маҳсулотлари) озуқавий қиймати 5-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

пастеризацияланган, стерилизацияланган, ултрпастеризацияланган ичимлик сути, шунингдек бойитилган сут, стерилизацияланган ёғсизлантирилган суюқ қаймоқнинг (сливка) озуқавий қиймати 6-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

нордон сут маҳсулотлари, шунингдек ўзида мева ва (ёки) сабзавот компонентларини тутувчи озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 7-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

творог ва творогга асосланган паста сут маҳсулотлари, шунингдек ўзида мева ва (ёки) сабзавот компонентларини тутувчи озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 8-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

истеъмол учун қуруқ сутнинг озуқавий қиймати 9-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

6 ойликдан ошган болалар учун қуруқ ва суюқ сутли, сут таркибли ва сут тутувчи ичимликларнинг озуқавий қиймати 10-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

132. Дон асосида тайёрланган гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча озиқ-овқат маҳсулотлари, шу жумладан:

пишириш талаб этиладиган ун ва ёрмаларнинг озуқавий қиймати 11-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

тез эрувчи сутсиз қуруқ бўтқанинг (тез тайёр бўлувчи) озуқавий қиймати 12-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

пишириш талаб этиладиган сут асосли қуруқ бўтқаларнинг озуқавий қиймати 13-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

сутли тез эрувчи қуруқ бўтқаларнинг (тез тайёр бўлувчи) озуқавий қиймати 14-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

истеъмолга тайёр сутли бўтқалар, сут маҳсулотлари тайёрланадиган ошхоналардаги стерилланган тайёр сутли бўтқалар учун хавфсизлик кўрсаткичлари эса 15-иловага мувофиқ;

эрийдиган печенеларнинг озуқавий қиймати 16-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши керак.

133. Консерваланган мева ва сабзавот таркибли гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар истеъмолига мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотларининг (мевали, сабзавотли ва мева-сабзавотли ичимликлар, нектарлар ва ичимликлар, морслар, сабзавот ва (ёки) мева асосли пюре маҳсулотлари, мева-сут ва мева-дуккак пюрелари) озуқавий қиймати 17-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши керак.

134. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни қўшимча озиқлантириш учун гўшт асосли маҳсулотлар, шу жумладан:

субмаҳсулотлар қўшилгандаги гўшт консервалари озуқавий қиймати 18-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

гўшт асосли пастеризацияланган колбаса маҳсулотларининг (1,5 ёшдан катталар) озуқавий қиймати 19-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши керак.

135. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар учун гўшт ўсимлик консерваларининг (ўсимлик-гўшт консервалари) озуқавий қиймати 20-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

136. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни қўшимча озиқлантириш учун балиқ маҳсулотлари, шу жумладан:

балиқ консерваларининг озуқавий қиймати 21-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ;

балиқ-ўсимлик консерваларининг озуқавий қиймати 22-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

137. Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар учун ўсимлик асосли чойларнинг озуқавий қиймати 23-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши керак.

138. Гўдаклар учун фенилаланинсиз ёки уни кам сақловчи маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 24-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

139. Чала туғилган болалар озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 25-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши керак.

140. 1,5 ёшдан 3 ёшгача бўлган болалар учун БФҚ ва озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган минерал тузлар ва витаминлар таркибига гигиеник талаблар 26-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

141. Саноат корхонасида ишлаб чиқарилган асосий ва қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларини кичик ёшдаги болаларга бериш муддатлари 27-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

5-§. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларига қўйилган

санитария-гигиена талаблари

142. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларига бўлган гигиена талаблари маҳсулотларнинг турларига қараб белгиланиши, бунда мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун гўшт асосли маҳсулотлар, шу жумладан гўштли консерваларнинг (шунингдек парранда гўшти) озуқавий қиймати 28-илованинг 1-жадвали ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

143. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун колбаса маҳсулотларининг озуқавий қиймати 29-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига;

гўштли ярим тайёр маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 30-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига;

паштетдан тайёрланган озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 31-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

144. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун нон маҳсулотлари, ун-қандолат ва ун-сут-дон маҳсулотларининг озуқавий қиймати 32-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2 ва 3-жадвалларга мувофиқ бўлиши лозим.

145. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун балиқ ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз озиқ-овқат маҳсулотлари, шу жумладан:

балиқдан ярим тайёр маҳсулотлар ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 33-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига;

балиқ ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 34-илованинг 1-жадвалига, хавфсизлик ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2 - 3-жадвалларига мувофиқ бўлиши лозим.

146. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун сут ва сут маҳсулотлари, шу жумладан:

ичимлик сути, суюқ қаймоқ, нордон сут маҳсулотлари, сут маҳсулотлари асосида тайёрланадиган ичимликлар (қуруқ ва суюқ), шу жумладан бойитилган сут ва сут маҳсулотларининг озуқавий қиймати 35-илованинг 1-жадвалида, хавфсизлик ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2 - 3-жадвалларига;

суюқ сут маҳсулотларининг (истеъмолга тайёр маҳсулотлар) микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 36-иловага;

творог ва творог асосли мевали ва сабзавотли қўшимчалар билан тайёрланган маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 37-илованинг 1-жадвалига, хавфсизлик ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2 - 3-жадвалларига;

пишлоқлар (қаттиқ, ярим қаттиқ, юмшоқ, суюқ, творогсимон)

ва пишлоқли пасталарнинг озуқавий қиймати 38-илованинг 1-жадвалига, хавфсизлик ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2 - 3-жадвалларига мувофиқ бўлиши лозим.

147. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун мевали ва сабзавотли консерваларнинг (шарбатлар, нектарлар, ичимликлар, морслар, мева ёки сабзавот асосида тайёрланган пюресифат маҳсулотлар, мевали-сутли ва мевали-донли пюре, аралаш маҳсулотлар) озуқавий қиймати 39-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари 2-жадвалида келтирилган.

148. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун паст лактозали ва лактозасиз маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 40-илованинг 1-жадвалида ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

149. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун соя оқсили изоляти асосидаги маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 41-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

150. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги паст оқсилли маҳсулотларнинг (крахмаллар, ёрмалар ва макарон маҳсулотлари) озуқавий қиймати 42-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

151. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун оқсилнинг тўлиқ гидролизатлари асосидаги озиқ-овқат маҳсулотларнинг озуқавий қиймати 43-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалида мувофиқ бўлиши лозим.

152. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун сутли асосдаги сублимацияланган озиқ-овқат маҳсулотларининг (творог ва бошқ.) озуқавий қиймати 44-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

153. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун гўшт маҳсулоти асосидаги сублимацияланган озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати 45-илованинг 1-жадвалига ва хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

154. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун ўсимлик асосидаги сублимацияланган озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари 46-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

155. Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги ошхоналарда тайёрланадиган болалар озуқасидаги сутли маҳсулотларни микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 47-иловада келтирилган.

156. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда фойдаланадиган асосий хом ашё ва компонентларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари 48-илованинг 1 - 3-жадвалларига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 4 - 6-жадвалларига мувофиқ бўлиши лозим.

157. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги парранда гўштининг хавфсизлик кўрсаткичлари 49-илованинг 1-жадвалига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

158. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун балиқ маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари 50-илованинг 1-жадвалига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

159. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун ўсимлик ёғининг хавфсизлик кўрсаткичлари 51-илованинг 1-жадвалига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

160. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун олий навли сарёғ маҳсулотининг хавфсизлик кўрсаткичлари 52-илованинг 1-жадвалига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

161. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун шакар маҳсулотининг хавфсизлик кўрсаткичлари 53-илованинг 1-жадвалига ва микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари эса 2-жадвалига мувофиқ бўлиши лозим.

162. 3 ёшдан 14 ёшгача бўлган болалар учун гиёҳли чойларни ишлаб чиқаришда фойдаланиладиган даволовчи ўсимликлар хом ашёси учун гигиеник талаблар 54-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

163. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун консерваланган озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлигига бўлган гигиеник талаблар 55-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

164. Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун консерваланган озиқ-овқат маҳсулотлари уларнинг таркиби, фаол кислоталик қиймати (пҲ) ва қуруқ моддалар таркибига қараб А, Б, В, Г, Д ва Э каби 6 та гуруҳга бўлинади.

165. Мазкур гуруҳлар микробиологик хавфсизлик кўрсаткичларига эга ҳисобланиб, бунда:

А ва Б гуруҳидаги озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 56-иловага;

В ва Г гуруҳидаги озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 57-иловага;

Э гуруҳидаги озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 58-иловага;

Д гуруҳидаги (ярим консерваланган) озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари 59-иловага мувофиқ бўлиши лозим.

8-БОБ. БОЛАЛАР ОЗИҚ-ОВҚАТ МАҲСУЛОТЛАРИНИ

САҚЛАШ ВА ТАШИШГА ҚЎЙИЛГАН САНИТАРИЯ-

ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

166. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини сақлаш маҳсулотларнинг ўзига хос хусусиятига ва сақлаш меъёрларига қатъий риоя этган ҳолда амалга оширилиб, бунда ўзига хос ҳидга эга маҳсулотлар ўзига ҳид қабул қилувчи маҳсулотлардан алоҳида сақланиши талаб этилади.

167. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини сақлаш учун мўлжалланган омборхоналарда озиқ-овқат маҳсулотлари бўлмаган материалларни сақлаш тақиқланади.

168. Зираворлар ва болалар озиқ-овқат маҳсулотларига хуштаъмлик берадиган моддалар ташкилотнинг вентиляцияланадиган алоҳида омборхоналарида сақланади. Уларни оғирлигини тарозида ўлчаш механик вентиляция билан жиҳозланган алоҳида хонада ўтказилади.

169. Озиқ-овқат қўшимчаларини омборхонада сақлаш учун бошқа тарага (махсус идиш) тўкиб ағдариш (қайта қуйиш) таъқиқланади.

170. Корхонада хавф-хатарнинг олдини олиш мақсадида озиқ-овқат қўшимчалари ифлосланмайдиган ва бузилмайдиган шароитларда сақланиши керак.

171. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари уларни ташиш учун ажратилган транспорт воситалари билан амалга оширилиши, шунингдек тоза сақланиши керак. Ташиш шароитлари болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташиш учун белгиланган шартларга мос келиши, уларнинг ифлосланиши ва бузилиш хавфини истисно қилиши керак.

172. Таҳликанинг олдини олиш учун болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқарувчи бир корхонанинг ҳудудларида жойдан-жойга кўчириш ўзаро контаминацияни истисно қилувчи шароитларда амалга оширилиши керак.

173. Транспорт воситалари:

ифлослантирувчи моддалардан, шу жумладан чанг ва буғлардан самарали ҳимоя қилишни таъминланиши;

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини зарарли ва хавфли микроорганизмларнинг ўсишидан ва озиқ-овқат маҳсулотларини хавфли ёки истеъмол қилишга яроқсиз ҳолга келтириши мумкин бўлган бузилишлардан ҳимоя қилиш учун зарур бўлган ҳарорат, намлик, ҳаво муҳити ва бошқа шароитларни самарали сақлаши;

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташиш пайтида ҳарорат, намлик ва бошқа атроф-муҳит шароитларини мониторинг қилиш имконини бериши лозим.

174. Транспорт воситаларидаги идишлар ва таралар (махсус идиш) фақат болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташиш учун ишлатилиши керак.

175. Тара (махсус идиш) "Фақат озиқ-овқат маҳсулотлари учун" деб ёзилган тамғага эга бўлиши керак.

176. Транспорт воситаларидаги ёки контейнерлардаги хом ашё ва тайёр маҳсулот ифлосланиш хавфи энг кам даражада бўладиган тартибда жойлаштирилиши керак.

177. Хом ашё ва тайёр сут маҳсулотларини ташиш махсус жиҳозланган совутгичли транспорт воситаларида амалга оширилиши керак.

178. Хом ашё ва болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташиш учун ишлатиладиган транспорт воситаси тоза бўлиши керак, автомобилнинг кузови тозалаш осон бўлган гигиеник қопламага эга бўлиши керак, яхши ҳолатда, бошқа ўзга ёки ноодатий ҳидлар бўлмаслиги керак.

179. Тайёр маҳсулот билан хом ашё ва болалар озиқ-овқат маҳсулотларини бирга ташишилишига йўл қўйилмайди.

180. Хом ашё ва озиқ-овқат маҳсулотларини ташишда тегишли ҳарорат тартибига риоя қилиш керак.

9-БОБ. ДЕЗИНФЕКЦИЯ, ДЕЗИНСЕКЦИЯ

ВА ДЕРАТИЗАЦИЯ ТАДБИРЛАРИ

181. Хом ашё ва тайёр маҳсулотларни кемирувчилардан ҳимоя қилиш учун қуйидаги чоралар кўрилиши керак:

ертўла полларидаги ёриқларни металл панжаралар, қопқоқлар билан зич ёпиш;

0,25х0,25 смдан кўп бўлмаган ячейкали металл панжаралар билан шамоллатиш тешиклари ва каналларни ёпиш;

тешикларни, қаватлар ёриқларини ғишт, цемент, металл қиринди ёки қатламли темир билан ёпиш;

омбор эшикларини темир қоплама билан таъминлаш.

182. Корхоналарнинг ишлаб чиқариш корхоналарини реконструкция қилиш ва таъмирлаш жараёнида бино ва иншоотларни кемирувчилар кириб келишидан ҳимоя қилиш бўйича тадбирлар тўлиқ амалга ошириш лозим.

183. Кемирувчилар пайдо бўлганда уларни йўқ қилишнинг механик усуллари (хўраклар, тузоқлар) қўлланилади. Ҳашарот ва кемирувчиларни кимёвий йўл билан йўқ қилиш ишлари фақат мутахассислар ва дератизаторлар томонидан амалга оширилиши мумкин.

184. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш корхонасида кемирувчиларга қарши курашишда бактериологик усуллардан фойдаланиш мумкин эмас.

10-БОБ. ХОДИМЛАРНИНГ ШАХСИЙ

ГИГИЕНАСИГА ҚЎЙИЛАДИГАН ҚЎЙИЛГАН

САНИТАРИЯ-ГИГИЕНА ТАЛАБЛАРИ

185. Ишчи ходимларни ишга киришдан олдин дастлабки ва кейинчалик даврий тиббий кўрикдан ўтказиш "Ходимларни тиббий кўрикдан ўтказиш тартиби тўғрисида"ги низомга (рўйхат рақами 2387, 2012 йил 29 август) мувофиқ амалга оширилади.

186. Таҳликанинг олдини олиш мақсадида ишчи ходимлар қуйидаги талабларга риоя қилишлари лозим:

очиқ яралар, тирналган, кесилган ёки бошқа тери жароҳати бўлганда, жароҳатни пластир билан беркитиш;

иш жойида заргарлик буюмлари, соатлар ва чўнтакларда буюмлар билан юрмаслик;

керакли жойда махсус ҳимоя кийимлари, бош кийим ва поябзал кийиш.

187. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари инфекция манбаи бўлиб қолмаслиги учун маҳсулотлар билан боғлиқ ишларни бажарувчи ходимлар тиббий текширувдан ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилиш учун раҳбариятга қуйидаги ҳолатлар юз берганда дарҳол хабар қилиш керак:

сариқлик;

диарея;

қусиш;

иситма;

иситма билан томоқ оғриғи;

кўринадиган инфекцияланган тери жароҳатлари (фурункуллар, кесмалар ва бошқалар);

қулоқ, кўз ёки бурундан суюқлик келиши.

Агар тери бутунлиги бузилиши ҳолатлари ва жароҳатлар бўлса, ходимлар

корхонанинг болалар озиқ-овқат маҳсулотлари билан тўғридан-тўғри ишлашни истисно қиладиган жойларига юборилиши керак.

188. Агар ходимларга ишлашни давом эттиришга рухсат берилса, тери бутунлиги бузилиши ҳолатларига ва жароҳатлар сув ўтказмайдиган пластир билан ёпилиши ва керак бўлганда қўлқоп билан ҳимояланган бўлиши керак. Пластир ифлосланиш манбаи бўлиб қолмаслиги учун чоралар (болалар озиқ-овқат маҳсулотларидан ажралиб турадиган бошқа рангдаги пластир ёки металл детектор ёхуд рентген аппарати томонидан аниқланиши мумкин бўлган пластирдан фойдаланиш) кўриш керак.

189. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқариш корхоналарида ишлайдиган барча ходимлар қўлларини ишлаб чиқариш билан боғлиқ ҳар қандай жараёнлардан олдин ва ҳожатдан сўнг дарҳол ювишлари (совун билан), шунингдек қўлларини яна ифлослантирмайдиган тарзда қуритишлари лозим. Қўлларни дезинфекцияловчи воситалар фақат қўллар ювилгандан кейин ишлатилиши керак.

190. Болалар озиқ-овқат маҳсулотларини кесиш ва қайта ишлаш жараёнлари амалга ошириладиган хоналарда қуйидагилар тақиқланади:

чекиш;

тупуриш;

овқатланиш;

очиқ маҳсулотлар устида аксириш ёки йўталиш;

заргарлик буюмлари, соатлар, тақинчоқлар ва шу каби заргарлик буюмларини тақиш.

191. Мазкур санитария қоидаларини тузувчилар рўйхати 60-иловада келтирилган.

                    

Санитария-гигиена талабларига

1-ИЛОВА

Стерилизацияланган сут, қаймоқ ва бошқа

сут  асосида  асептик  тўлдирилган  болалар

озиқ-овқат маҳсулотлари хавфсизлигининг

микробиологик кўрсаткичлари

(саноат стериллиги)

              

       

Изоҳ: *) болалар ва парҳез озиқ-овқат маҳсулотларининг назоратида ва қайта текширувларда санитария-эпидемиологик баҳолаш ўтказилганда аниқланади.

          

          

Санитария-гигиена талабларига

2-ИЛОВА

Болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги

цезий-137 ва стронций-90 радионуклидларининг

рухсат этилган миқдори

          

        

Изоҳ:

(1) - радионуклидларнинг рухсат этилган даражаларига қўйиладиган талаблар сут ва сутсиз компонентларнинг таркиби ва нисбати, улардаги потенциал хавфли моддаларнинг турлари ва даражасини ҳисобга олган ҳолда белгиланади;

(2) - стронсий-90 моддасини назорати радиация шароити ноқулай бўлган ҳудудлардан дон олиб кирилганда амалга оширилади;

(3) - қуруқ озиқ-овқат маҳсулотида рухсат этилган даража;

(4) - сублимацияланган озиқ-овқат маҳсулоти учун ўзига хос фаоллик тикланган маҳсулотда аниқланади (истеъмол учун тайёр маҳсулотда).

         

           

Санитария-гигиена талабларига

3-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат

маҳсулотларидаги қуруқ сутли юқори оқсилли

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 g маҳсулотда)

          

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат

маҳсулотларидаги қуруқ сутли юқори оқсилли

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

            

        

Изоҳ: * - гўдаклар истеъмоли учун мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотларида: E.coli ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.coli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Энтеробатериаэаэ бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 g маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

Болаларнинг барча қуруқ сут асосли озиқ-овқат маҳсулотларда стафиколококк энтеретоксинлари юклиги назорат қилинади, агар S. aureus стафилококклари маҳсулотнинг нормаллаштирилган массасида аниқланса - таҳлил ҳар бири 25 грамм оғирликдаги беш дона намуналарда амалга оширилади.

         

          

Санитария-гигиена талабларига

4-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мослаштирилган сутли аралашмалар

(қуруқ, суюқ, чучук ва нордон-сут) ва қисман

гидролизланган оқсиллар асосида тайёрланган

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

           

          

Изоҳ:

*) - мослаштирилган казеиндоминантловчи аралашмалардан ташқари (умумий оқсил миқдоридан 50 фоиздан юқори бўлган казеин тутувчи сутли аралашмалар);

**) - мослаштирилган казеиндоминантловчи аралашмалардан ташқари (умумий оқсил миқдоридан 65 фоиздан юқори бўлган казеин тутувчи сутли аралашмалар);

1 - она сути таркибидаги оқсилларга яқинлаштирилган оқсиллар тутишини таъминланилсагина;

2 - кунжут ва пахта ёғи ишлатилиши ман қилинган;

умумий ёғ миқдоридан 3 фоиздан ошмаган ҳолда транс-изомерлар тутиши;

умумий ёғ миқдоридан 20 фоиздан ошмаган ҳолда миристин ва лаурин кислотаси тутиши;

линол кислота ва б-линолен кислотаси нисбати 5 дан кам ва 15 дан юқори бўлмаслиги керак;

аралашмаларни узун занжирли тўйинмаган ёғ кислоталари (УЗТ маган ЁК) билан бойитилганда, уларнинг умумий ёг' миқдоридан омега-3 УЗТ маган ЁК лари 1 фоиздан ва омега-6 УЗТ маган ЁК учун эса 2 фоиздан ошмаган ҳолда бўлиши;

эйкозапентаэн кислотанинг миқдори докозагексаэн кислотанинг миқдоридан ошмаслиги керак.

3 - лактозадан ташқари малтодекстрин ва қисман гидролизланган глютенсиз крахмал қўлланилиши мумкин; сахароза ва фруктоза - қисман гидролизланган оқсилларга асосланган фақат бошланғич ва кейинги аралашмаларда ва кейинги қисман мослаштирилган аралашмаларда; сахароза ва(ёки) фруктоза тутиши ёки уларнинг умумий миқдори умумий углеводлар миқдоридан 20 фоиздан юқори бўлмаслиги керак; глюкоза ва глюкозали сироплар - фақатгина қисман гидролизланган оқсил асосли бошланғич ва кейинги аралашмаларда 14 г/л дан ошмаган миқдорда; углевод компонентлари ўзида галактоолигосахарид ва фруктоолигосахарид (маҳсулотнинг умумий миқдоридан 8 г/л дан ошмаган) ва лактулоза пребиотикларини ўз ичига олиши мумкин.

4 - малтодекстрин, нуклеотидлар, галактоолигосахарид ва фруктоолигосахаридларнинг лаборатория назорати, белгиланган тартибда тасдиқланган назорат қилиш усули билан олиб борилади.

2-ЖАДВАЛ

Мослаштирилган сутли аралашмалар

(қуруқ, суюқ, чучук ва нордон сут) ва қисман

гидролизланган оқсиллар асосида тайёрланган

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

           

      

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сутга асосланган маҳсулотларда стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида S.aureus аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 g бўлган маҳсулотнинг бешта намунасида таҳлил ўтказилади;

*) - гўдаклар истеъмоли учун мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотларида: E.coli ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.coli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Enterobacteriaceae бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 g маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

          

         

Санитария-гигиена талабларига

5-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

6 ойликдан ошган болалар истеъмоли учун

қисман мослаштирилган сутли аралашмаларнинг

(қуруқ,  суюқ,  чучук  ва  нордон сут маҳсулотлари)

озуқавий қиймати (истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

              

2-ЖАДВАЛ

6 ойликдан ошган болалар истеъмоли учун

қисман мослаштирилган сутли аралашмаларнинг

(қуруқ, суюқ, чучук ва нордон сут маҳсулотлари)

хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

           

          

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сутга асосланган озиқ-овқат маҳсулотларида стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида S.aureus аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 g бўлган маҳсулотнинг бешта наъмунасида таҳлил ўтказилади;

*) - E.coli ва патоген микроорганизмларнинг назоратида, шунингдек салмонеллалар ва меъёрланган маҳсулот оғирлигида Enterobacteriaceae бактерияларининг E.coli ва салмонеллаларга боғлиқ бўлмаган ҳолда аниқланиши, 300 g маҳсулотда E.sakazakii патоген микроорганизмининг бўлмаслиги назорат қилинади.

          

          

Санитария-гигиена талабларига

6-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

озиқ-овқат маҳсулотларининг пастеризацияланган*,

стерилизацияланган, ултрпастеризацияланган ичимлик

сути, шунингдек бойитилган сут, стерилизацияланган

ёғсизлантирилган суюқ қаймоқнинг (сливка) 100 мл

истеъмоли учун тайёр маҳсулотнинг озуқавий қиймати

              

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

озиқ-овқат маҳсулотларининг пастеризацияланган*,

стерилизацияланган, ултрпастеризацияланган ичимлик сути,

шунингдек бойитилган сут, стерилизацияланган ёғсизлантирилган

суюқ қаймоқнинг (сливка) учун хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

             

           

Саноат стериллик талабларига жавоб бериши шарт: 37°С ҳароратда 3 - 5 сутка давомида термостатда ушланганда кўзга кўринарли нуқсонлар ва ёмонлашув белгилари (қадоқнинг шишганлиги, ташқи кўринишдаги ўзгариш ва бошқалар), таъм ва таркибий сифатининг ёмонлашув белгилари бўлмаслиги; термостатда ишлов берилгандан сўнг қуйидаги ўзгаришларга рухсат этилади:

а) титрланган кислоталилик 2 Тернер;

b) MAFAnMS кўп бўлмаган 10 KНQB /sm3 (g) MAFAnMS, KНQB/sm3 (g), 1,5х104 - кўп бўлмаган; ITGB (колиформ бактериялар) 0,1 g/sm3 да; 50 g/sm3 да патоген, шунингдек салмонеллалар ва L.monocytogenes рухсат этилмайди; 1,0 g/sm3 да S.aureus стафилококлари рухсат этилмайди; E.coli v 1.

Изоҳ: *) - гўдаклар учун фақат термик ишловдан сўнг истеъмолга рухсат берилади.

          

              

Санитария-гигиена талабларига

7-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

озиқ-овқат маҳсулотларидаги нордон сут маҳсулотлари,

шунингдек ўзида мева ва (ёки) сабзавот компонентларини

тутувчи озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 мл истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

             

          

Изоҳ: *) - сахарозани 5 g дан ортиқ бўлмаган миқдорда фруктоза билан алмаштиришга рухсат берилади.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги

нордон сут маҳсулотлари, шунингдек ўзида мева ва (ёки)

сабзавот компонентларини тутувчи озиқ-овқат

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

            

            

           

Санитария-гигиена талабларига

8-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

озиқ-овқат маҳсулотларидаги творог ва творогга

асосланган паста сут маҳсулотлари, шунингдек ўзида

мева ва (ёки) сабзавот компонентларини тутувчи

озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

        

           

Изоҳ: *) - 5 g дан ортиқ бўлмаган миқдорда сахарозани фруктозага алмаштириш рухсат этилади.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар озиқ-овқат

маҳсулотларидаги творог ва творогга асосланган паста

сут маҳсулотлари, шунингдек ўзида мева ва (ёки) сабзавот

компонентларини тутувчи озиқ-овқат маҳсулотларининг

хавфсизлик кўрсаткичлари (истеъмолга тайёр маҳсулотда)

          

               

              

Санитария-гигиена талабларига

9-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

истеъмоли учун қуруқ сутнинг озуқавий қиймати

(100 мл истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

                

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар истеъмоли

учун қуруқ сутнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

        

            

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сут асосли озиқ-овқат маҳсулотларида стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида С.ауреус аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 g бўлган маҳсулотнинг бешта наъмунасида таҳлил ўтказилади.

         

          

Санитария-гигиена талабларига

10-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

6 ойликдан ошган болалар учун

қуруқ ва суюқ сутли, сут таркибли ва сут

тутувчи ичимликларнинг озуқавий қиймати

(истеъмол учун тайёр 100 g маҳсулотда)

             

            

Изоҳ:

*) - 3 g дан ортиқ бўлмаган миқдорда сахарозани фруктозага алмаштириш рухсат этилади;

**) - назорат озиқ-овқат маҳсулоти таркибидаги моддаларнинг ҳақиқий миқдори мавжудлиги билан амалга оширилади.

        

           

2-ЖАДВАЛ

6 ойликдан ошган болалар учун қуруқ

ва суюқ сутли, сут таркибли ва сут тутувчи

ичимликларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмолга тайёр маҳсулотда)

          

         

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сут асосли озиқ-овқат маҳсулотларида стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида S.aureus аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 g бўлган маҳсулотнинг бешта намунасида таҳлил ўтказилади.

           

          

Санитария-гигиена талабларига

11-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларидаги

пишириш талаб этиладиган ун ва

ёрмаларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

          

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча озиқ-овқат

маҳсулотларидаги пишириш талаб этиладиган ун

ва ёрмаларнинг хавфсизлик кўрсаткичлар

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

        

            

            

Санитария-гигиена талабларига

12-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча

озиқ-овқат маҳсулотларидаги тез эрувчи сутсиз

қуруқ бўтқанинг (тез тайёр бўлувчи) озуқавий

қиймати (100 г маҳсулотда)

        

         

Изоҳ:

*) - 15 г дан ортиқ бўлмаган миқдорда сахарозани фруктозага алмаштириш рухсат этилади.

**) - назорат озиқ-овқат маҳсулоти таркибидаги моддаларнинг ҳақиқий миқдори мавжудлиги билан амалга оширилади.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча озиқ-овқат

маҳсулотларидаги тез эрувчи сутсиз қуруқ бўтқанинг

(тез тайёр бўлувчи) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

           

           

             

Санитария-гигиена талабларига

13-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларидаги

пишириш талаб этиладиган сут асосли қуруқ

бўтқаларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

            

        

Изоҳ:

*) - 10 г дан ортиқ бўлмаган миқдорда сахарозани фруктозага алмаштириш рухсат этилади;

**) - назорат озиқ-овқат маҳсулоти таркибидаги моддаларнинг ҳақиқий миқдори мавжудлиги билан амалга оширилади.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча

озиқ-овқат маҳсулотларидаги пишириш талаб

этиладиган сут асосли қуруқ бўтқаларнинг

хавфсизлик кўрсаткичлари

          

         

            

Санитария-гигиена талабларига

14-ИЛОВА

1-ИЛОВА

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларидаги

сутли тез эрувчи қуруқ бўтқаларнинг

(тез тайёр бўлувчи) озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

         

Изоҳ:

*) - 10 г дан ортиқ бўлмаган миқдорда сахарозани фруктозага алмаштириш рухсат этилади;

**) - назорат озиқ-овқат маҳсулоти таркибидаги моддаларнинг ҳақиқий миқдори мавжудлиги билан амалга оширилади.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча озиқ-овқат

маҳсулотларидаги сутли тез эрувчи қуруқ бўтқаларнинг

(тез тайёр бўлувчи) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

             

        

         

Санитария-гигиена талабларига

15-ИЛОВА

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча

озиқ-овқат маҳсулотларидаги истеъмолга тайёр сутли

бўтқалар, сут маҳсулотлари тайёрланадиган

ошхоналардаги стерилланган тайёр сутли

бўтқалар учун хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

               

             

            

Санитария-гигиена талабларига

16-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча

озиқ-овқат маҳсулотларидаги эрийдиган

печеньеларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар қўшимча

озиқ-овқат маҳсулотларидаги эрийдиган

печеньеларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

            

         

          

Санитария-гигиена талабларига

17-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Консерваланган мева ва сабзавот

таркибли гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

истеъмолига мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотларининг

(мевали, сабзавотли ва мева-сабзавотли ичимликлар,

нектарлар ва ичимликлар, морслар, сабзавот ва (ёки)

мева асосли пюре маҳсулотлари, мева-сут ва

мева-дуккак пюрелари) озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

            

2-ЖАДВАЛ

Консерваланган мева ва сабзавот

таркибли гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар истеъмолига

мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотларининг (мевали, сабзавотли

ва мева-сабзавотли ичимликлар, нектарлар ва ичимликлар, морслар,

сабзавот ва (ёки) мева асосли пюре маҳсулотлари, мева-сут

ва мева-дуккак пюрелари) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

             

           

         

Санитария-гигиена талабларига

18-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни қўшимча

озиқлантириш учун субмаҳсулотлар қўшилгандаги

гўшт консерваларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни қўшимча

озиқлантириш учун субмаҳсулотлар қўшилгандаги гўшт

консерваларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

        

        

            

Санитария-гигиена талабларига

19-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Кичик ёшдаги (1,5 ёшдан катта)

болаларни қўшимча озиқлантириш учун

гўшт асосли пастеризацияланган колбаса

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

             

2-ЖАДВАЛ

Кичик ёшдаги (1,5 ёшдан катта) болаларни қўшимча

озиқлантириш учун гўшт асосли пастеризацияланган колбаса

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

         

Санитария-гигиена талабларига

20-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар

учун гўшт ўсимлик консерваларининг

(ўсимлик-гўшт консервалари)

озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

              

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар учун

гўшт ўсимлик консерваларининг (ўсимлик-гўшт

консервалари) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

            

Санитария-гигиена талабларига

21-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги

болаларни қўшимча озиқлантиришда балиқ

консерваларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

       

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги

болаларни қўшимча озиқлантиришда балиқ

консерваларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

        

           

           

Санитария-гигиена талабларига

22-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни

қўшимча озиқлантиришда балиқ-ўсимлик

консерваларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болаларни

қўшимча озиқлантиришда балиқ-ўсимлик

онсерваларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

          

          

Санитария-гигиена талабларига

23-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар учун ўсимлик

асосли ичимликларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар ва кичик ёшдаги болалар учун ўсимлик

асосли чойларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

          

          

          

Санитария-гигиена талабларига

24-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Гўдаклар учун фенилаланинсиз ёки уни кам

сақловчи маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

         

Изоҳ: 1 фенилаланин қўшилмаган ёки таркибида кам бўлган озиқ-овқат маҳсулотлари, 1 ёшдан ошган болаларга бериладиган озуқасига, оқсил моддаси камида 20 г/л бўлиши керак, лекин хавфсизлик кўрсатгичлари бўйича 1 ёшдаги болалар озуқасидаги фенилаланин қўшилмаган ёки таркибида кам бўлган маҳсулотлар талабига риоя этилиши керак.

Бундай маҳсулотларда витаминлар, минерал тузлар ва микроэлементлар ёшига доир физиологик эҳтиёжга тўғри келиши керак.

2-ЖАДВАЛ

Гўдаклар учун фенилаланинсиз ёки уни кам

сақловчи маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

          

       

Изоҳ:

*) агар 6 ойгача бўлган болалар учун мўлжалланган озиқ-овқат маҳсулотнинг нормаллаштирилган массасида салмонелла бўлмаган Enterobacteriaceae бактериялари топилса, 300 г маҳсулотда патоген E.sakazakii йўқлиги назорат қилинади.

       

          

Санитария-гигиена талабларига

25-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Чала туғилган болалар озиқ-овқат

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

             

         

Изоҳ: казеин моддасини лаборатор назорати ушбу назоратнинг тасдиқланган методи бўлганда ўтказилади.

2-ЖАДВАЛ

Чала туғилган болалар озиқ-овқат

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

         

Изоҳ:

*) болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сутга асосланган маҳсулотларда стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида S.aureus аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 г бўлган маҳсулотнинг бешта намунасида таҳлил ўтказилади;

*) - озиқ-овқат маҳсулотларида: E.coli ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.coli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Enterobacteriaceae бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 г маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг E.sakazakii йўқлиги назорат қилинади.

          

          

Санитария-гигиена талабларига

26-ИЛОВА

1,5 ёшдан 3 ёшгача бўлган болалар учун БФҚ

ва озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда

фойдаланиладиган минерал тузлар ва витаминлар

таркибига гигиеник талаблар

         

         

          

Санитария-гигиена талабларига

27-ИЛОВА

Саноат корхонасида ишлаб чиқарилган

асосий ва қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларини

кичик ёшдаги болаларга бериш муддатлари*

        

1. Донли ва дон-сутли асосдаги қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларини бериш муддатлари (сутсиз ва сутли бўтқалар):

а) глютенсиз (20 мг/кг дан ортиқ бўлмаган) монокомпонент бўтқалар: гуручли, гречкали - 4 ойдан катта болалар учун;

б) глютенсиз бўтқалар: маккажўҳорили ва унинг гуручли ва гречкали бўтқа билан аралашмаси; глютенли ёки глютен миқдори кам бўлган (20 мг/кг дан 100 мг/кг) бўтқалар: буғдойли, манний, сулили, талқонли ва бошқалар; эрувчан печенье - 5 ойдан катта болалар учун;

в) 3 хил ва ундан ортиқ донли компонентлар аралашмасидан, тапиока ва тариқни ўз ичига олган (маҳсулот массаси бўйича 18 фоиздан ортиқ бўлмаган тариқдан) тайёрланган глютенсиз ва глютенли ёки глютен миқдори кам бўлган бўтқалар - 6 ойдан катта болалар учун;

г) витаминлар, аминокислоталар, оқсиллар, ёғлар ва минералларни ўз ичига олган парҳезли озиқ-овқат маҳсулоти бўлган қуритилган мевалар, асал, шоколад, мураббо, ёнғоқ ва бошқалар билан аралаштирилган майдаланган дон аралашмаси типидаги бўтқалар - 9 ойдан катта болалар учун;

д) қўшимча компонентли бўтқалар:

мевали компонентли - субподразделнинг 2-бандида келтирилган муддатларга мувофиқ (кичик бўлимнинг бир қисми);

асалли - 9 ойдан катта болалар учун;

какаоли - 9 ойдан катта болалар учун.

2. Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари таркибидаги қўшимча озиқ-овқат маҳсулотларини бериш муддатлари:

а) 4 ойдан катта болалар учун - шарбатлар ва мевали нектарлар, мева-сабзавотли ва сабзавотли: олма ва нок шарбатлари ва нектарлари (шу қаторда тиндирилган ва қуйқали);

4 ойдан катта болалар учун - олхўри, шафтоли, ўрик, сабзи шарбатлари ва нектарлари (шунингдек тиндирилган ва қуйқали), қора олхўри асосидаги шарбат сақловчи ичимлик;

5 ойдан катта болалар учун - шарбатлар (монокомпонентли), қора ва қизил қорағат, маймунжон, гилос, беҳи, олча, черника, қовоқ ва бошқалардан тайёрланган аралаш (поликомпонентли) шарбатлар ва нектарлар - (поликомпонентлар);

5 ойдан катта болалар учун - 20 фоиздан ортиқ бўлмаган брусника ва клюква шарбатини сақловчи аралаш (поликомпонент) шарбатлар ва нектарлар;

6 ойдан катта болалар учун - шарбатлар (монокомпонентли), цитрус мевалардан (мандарин, апельсин, грейпфрут), қовун, тропик мевалар (ананас, банан, манголар), қулупнай, ертут, помидор, узум (аралаш шарбатлар таркибида) ва бошқалардан қилинган аралаш (поликомпонент) шарбатлар ва нектарлар;

8 ойдан катта болалар учун - шарбатлар (монокомпонентли), папая, киви, маракуя, гуавадан тайёрланган аралаш (поликомпонентли) шарбатлар;

9 ойдан катта болалар учун - тиндирилган узум шарбати;

б) мева ва мева-сабзавот асосидаги пюресимон маҳсулотлар:

4 ойдан катта болалар учун - олма, нок, олхўри, шафтоли, ўриклардан тайёрланган монокомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

5 ойдан катта болалар учун - қора ва қизил қорағат, маймунжон, гилос, беҳи, олча пюреларини ҳам ичига олган мева, резавор мевалар ва сабзавотлардан тайёрланган монокомпонент ва поликомпонент пюресимон маҳсулотлар;

6 ойдан катта болалар учун - цитрус мевалар, манго, банан, ер тути ва қулупнайни ичига олган монокопонент ва поликомпонент пюресимон маҳсулотлар;

8 ойдан катта болалар учун - папайя, киви, маракуйя, гуавадан тайёрланган монокомпонентли ва поликомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

6 ойдан катта болалар учун - мева-донли, мева-сутли пюрелар, шунингдек мева-ёгуртли (20 фоиздан юқори бўлмаган ёгурт сақловчи) ва бошқа комбинацияланган пюрелар;

в) сабзавот асосидаги пюресимон маҳсулотлар:

4 ойдан катта болалар учун - қовоқча, гулкарам, брокколи карами, картошка, ширин картошка, сабзидан тайёрланган монокомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

5 ойдан катта болалар учун - қовоқ, лавлаги, оқ ўзакли карамли пюрени ўз ичига олган монокомпонент и поликомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

6 ойдан катта болалар учун - томат қўшилган поликомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

6 ойдан катта болалар учун - сабзавот-донли, сабзавот сутли, шу қаторда сабзавот-ёгуртли (20 фоиздан юқори бўлмаган ёгурт сақловчи) ва бошқа комбинацияланган пюрелар;

7 ойдан катта болалар учун - кўк нўхат қўшилган поликомпонентли пюресимон маҳсулотлар ;

8 ойдан катта болалар учун - исмалоқ қўшилган поликомпонентли пюресимон маҳсулотлар;

3. Гўшт асосидаги қўшимча овқат маҳсулотлари:

а) 6 ойдан катта болалар учун - мол, от, қўй, товуқ, курка, қуён гўштидан;

б) 8 ойдан катта болалар учун - субмаҳсулотлар (жигар, юрак, тил) қўшилган пюрелар.

4. 8 ойдан катта болалар учун - треска, хек, судак, лосослилар, минтай, пикша, пиленгас ва бошқа океан, денгиз ва чучук сувлардаги балиқлардан тайёрланган балиқли асосдаги қўшимча овқат маҳсулотлари.

Ўсимлик асосидаги гўштли ва гўшт-ўсимлик асосдаги қўшимча овқат маҳсулотлари:

а) 6 ойдан катта болалар учун - субподразделнинг 2 ва 3-бандларида кўрсатилган, шивит ва зира қўшилган сабзавотлар ва гўшт маҳсулотларининг ассортименти ва киритиш муддатларига мувофиқ;

б) 8 ойдан катта болалар учун - пиёз, саримсоқпиёз, дуккаклилар, селдерей, петрушка кириши мумкин бўлган поликомпонент пюрелар;

д) 9 ойдан катта болалар учун - таркибига ширин ва оқ булғор қалампири, лавр япроғи киритилган поликомпонент пюрелар;

э) 10 ойдан катта болалар учун - райҳон, кориандр, хушбўй гаримдори киритилиши мумкин бўлган поликомпонент пюрелар.

5. 8 ойдан катта болалар учун - убподразделнинг 2, 4 ва 5-бандларида кўрсатилган балиқ, сабзавот, зираворларнинг ассортиментига мувофиқ бўлган балиқли ва ўсимлик асосли қўшимча овқат маҳсулотлари.

6. 6 ойдан катта болалар учун - творог ва унинг асосидаги маҳсулотлар.

7. 6 ойдан катта болалар учун - творог ва унинг асосидаги маҳсулотлар.

8. Болалар гиёҳли чойлари (шифокор тавсияси бўйича):

а) бир ёки бир неча (5 тадан ортиқ бўлмаган) турдаги гиёҳлар экстракти ва қуритилган мевалар киритилган қандлар асосидаги гранулаланган чой (субподразделнинг 2-бандининг "а" банди остида кўрсатилган компонентлар учун киритиш муддатларини ҳисобга олиб);

б) 1 ойдан катта бўлган болалар учун - шивит, фенхел ёки мойчечакни ўз ичига олувчи фильтр-пакетчали монокомпонентли чойлар;

в) фильтр-пакетли монокомпонент ва поликомпонентли дамлаш чойлари (5 хилдан ортиқ бўлмаган гиёҳ ва қуритилган мевалар) - 4 ойдан катта бўлган болалар учун (субподразделнинг 2-бандининг "а" кичик бандида кўрсатилган компонентлар учун киритиш муддатларини ҳисобга олган ҳолда).

9. Қўшимча овқатланишнинг озиқ-овқат маҳсулоти ва таомларнинг майдаланиш даражасига боғлиқ бўлган муддатлари:

а) турли хил даражадаги майдаланган мевали, мева-сабзавотли пюресимон маҳсулотлар:

4 ойдан катта бўлган болалар учун - гомогенизирланган (юмшоқ жойининг ўлчами 0,15 мм бўлган бўлаклар сони 30 фоиздан ортиқ бўлмаган, улардан 0,3 мм ўлчамдан юқори бўлган бўлакчалар сони бўлакчаларнинг умумий сонининг 7 фоиздан ортиқ бўлмаган);

6 ойдан катта бўлган болалар учун - қирғичдан чиқарилган (бўлакчалар ўлчами 0,4 мм дан ортиқ бўлмаган) ва йирик майдаланган (бўлакчалар ўлчами 2-5 мм);

б) турли даражаларда майдаланган гўштли, гўшт-ўсимликли ва ўсимлик асосида тайёрланган консервалар:

6 ойдан катта бўлган болалар учун - гомогенизирланган (бўлакларнинг ўлчами 0,3 мм, 0,4 мм ўлчамли бўлакчаларни 20 фоизгача рухсат этилади);

8 ойдан катта бўлган болалар учун - пюресимон (бўлакларнинг ўлчами 1,5 мм, 3 мм ўлчамли бўлакчаларни 20 фоизгача рухсат этилади);

9 ойдан катта бўлган болалар учун - йирик майдаланган (бўлакларнинг ўлчами 3 мм гача, 5 мм ўлчамли бўлакчаларни 20 фоизгача рухсат этилади);

в) турли даражадаги майдаланишга эга бўлган балиқ-ўсимликли консервалар:

8 ойдан катта бўлган болалар учун - пюресимон (бўлакчаларнинг ўлчами 1,5 мм, 3 мм ўлчамли бўлакчаларни 20 фоизгача рухсат этилади);

9 ойдан катта бўлган болалар учун - йирик майдаланган (бўлакларнинг ўлчами 3 мм гача, 5 мм ўлчамли бўлакчаларни 20 фоизгача рухсат этилади).

        

          

Санитария-гигиена талабларига

28-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун гўштли консерваларнинг

(шунингдек парранда гўшти) озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун гўштли консерваларнинг (шунингдек

парранда гўшти) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

          

           

Санитария-гигиена талабларига

29-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун колбаса маҳсулотларининг

озуқавий қиймати (100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар учун

колбаса маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

          

Санитария-гигиена талабларига

30-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун гўштли ярим тайёр

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

            

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун гўштли ярим тайёр

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

          

             

Санитария-гигиена талабларига

31-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун паштетдан тайёрланган озиқ-овқат

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун паштетдан тайёрланган озиқ-овқат

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

            

Санитария-гигиена талабларига

32-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун нон маҳсулотлари, ун-қандолат ва

ун-сут-дон маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун нон маҳсулотлари, ун-қандолат ва ун-сут-дон

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

          

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун нон маҳсулотлари,

ун-қандолат ва ун-сут-дон маҳсулотларининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

          

Санитария-гигиена талабларига

33-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун балиқдан тайёрланган ярим тайёр

маҳсулотлар ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз

озиқ-овқат маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун балиқдан тайёрланган ярим тайёр маҳсулотлар

ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз озиқ-овқат

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

          

          

         

Санитария-гигиена талабларига

34-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун балиқ ва балиқ

ҳисобланмайдиган денгиз озиқ-овқат

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун балиқ ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз

озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

          

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун балиқ ва балиқ ҳисобланмайдиган денгиз

озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

         

         

Санитария-гигиена талабларига

35-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун ичимлик сути, суюқ қаймоқ, нордон

сут маҳсулотлари, сут маҳсулотлари асосида

тайёрланадиган ичимликлар (қуруқ ва суюқ),

шу жумладан бойитилган сут ва сут

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

    

Изоҳ:

*) - ачитқили сут маҳсулотлари учун тавсия этиладиган озуқавий қиймат меъёрий ва (ёки) техник ҳужжатлар билан тартибга солишга рухсат берилади.

**) - сахароза 5 граммдан кўп бўлмаган миқдорида фруктозага алмаштиришга рухсат этилади.

***) - ёрлиқларни назорати.

       

      

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун ичимлик сути, суюқ қаймоқ, нордон сут

маҳсулотлари, сут маҳсулотлари асосида тайёрланадиган

ичимликлар (қуруқ ва суюқ), шу жумладан бойитилган сут

ва сут маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

          

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун ичимлик сути, суюқ қаймоқ, нордон сут маҳсулотлари,

сут маҳсулотлари асосида тайёрланадиган ичимликлар

(қуруқ ва суюқ), шу жумладан бойитилган сут

ва сут маҳсулотларининг микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол учун тайёр маҳсулотда)

         

       

         

Санитария-гигиена талабларига

36-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун суюқ сут маҳсулотларининг

(истеъмолга тайёр маҳсулотлар) микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

         

     

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сутга асосланган маҳсулотларда стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида С.ауреус аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 г бўлган маҳсулотнинг бешта наъмунасида таҳлил ўтказилади.

     

        

Санитария-гигиена талабларига

37-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун творог ва творог асосли мевали

ва сабзавотли қўшимчалар билан тайёрланган

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

     

Изоҳ:

*) - сахароза 5 граммдан кўп бўлмаган миқдорда фруктозага алмаштиришга рухсат этилади;

**) - ёрлиқлар назорати.

     

        

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун творог ва творог асосли мевали

ва сабзавотли қўшимчалар билан тайёрланган

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун творог ва творог асосли мевали ва сабзавотли

қўшимчалар билан тайёрланган маҳсулотларнинг

микробиолик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

        

          

           

Санитария-гигиена талабларига

38-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун пишлоқлар (қаттиқ, ярим қаттиқ,

юмшоқ, суюқ, творогсимон) ва пишлоқли

пасталарнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

            

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун пишлоқлар (қаттиқ, ярим

қаттиқ, юмшоқ, суюқ, творогсимон) ва пишлоқли

пасталарнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун пишлоқлар (қаттиқ, ярим қаттиқ, юмшоқ,

суюқ, творогсимон) ва пишлоқли пасталарнинг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

          

           

Санитария-гигиена талабларига

39-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун мевали ва сабзавотли консерваларнинг

(шарбатлар, нектарлар, ичимликлар, морслар, мева

ёки сабзавот асосида тайёрланган пюресифат

маҳсулотлар, мевали-сутли ва мевали-донли

пюре, аралаш маҳсулотлар) озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

               

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун мевали ва сабзавотли консерваларнинг

(шарбатлар, нектарлар, ичимликлар, морслар, мева

ёки сабзавот асосида тайёрланган пюресифат

маҳсулотлар, мевали-сутли ва мевали-донли пюре,

аралаш маҳсулотлар) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

            

         

          

Санитария-гигиена талабларига

40-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун паст лактозали ва лактозасиз

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

            

        

Изоҳ: казеинни лаборатория назорати белгиланган тартибда тасдиқланган назорат усули мавжуд бўлганда амалга оширилади.

         

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун паст лактозали ва лактозасиз

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

          

      

Изоҳ:

*) E.coli ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.оли ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Энтеробатериаэаэ бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 г маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

      

         

Санитария-гигиена талабларига

41-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун соя оқсили изоляти асосидаги

маҳсулотларнинг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

          

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун соя оқсили изоляти асосидаги

маҳсулотларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

         

Изоҳ: *) E.оли ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.coli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Enterobacteriaceae бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 г маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

      

        

Санитария-гигиена талабларига

42-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги паст оқсилли

маҳсулотларнинг (крахмаллар, ёрмалар ва макарон

маҳсулотлари) озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги паст оқсилли

маҳсулотларнинг (крахмаллар, ёрмалар ва макарон

маҳсулотлари) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

         

         

Санитария-гигиена талабларига

43-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун оқсилнинг тўлиқ

гидролизатлари асосидаги озиқ-овқат

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун оқсилнинг тўлиқ гидролизатлари

асосидаги озиқ-овқат маҳсулотларнинг

хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

      

Изоҳ:

*) Э.оли ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.oli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Энтеробатериаэаэ бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 г маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

         

            

Санитария-гигиена талабларига

44-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган

ва мактаб ёшидаги болалар учун сутли

асосдаги сублимацияланган озиқ-овқат

маҳсулотларининг (творог ва бошқ.)

озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун сутли асосдаги сублимаццияланган

озиқ-овқат маҳсулотларининг (творог

ва бошқ.) хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

          

Изоҳ:

*) Болаларнинг барча қуруқ сут асосли озиқ-овқат маҳсулотларда стафиколококк энтеретоксинлари юклиги назорат қилинади, agar S. aureus стафилококклари маҳсулотнинг нормаллаштирилган массасида аниқланса - таҳлил ҳар бири 25 грамм оғирликдаги беш дона намуналарда амалга оширилади.

       

           

Санитария-гигиена талабларига

45-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун гўшт маҳсулоти

асосидаги сублимаццияланган озиқ-овқат

маҳсулотларининг озуқавий қиймати

(100 г маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун гўшт маҳсулоти асосидаги сублимаццияланган

озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

        

         

Санитария-гигиена талабларига

46-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун ўсимлик асосидаги сублимацияланган

озиқ-овқат маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

          

         

         

Санитария-гигиена талабларига

47-ИЛОВА

Соғлиқни сақлаш вазирлиги тизимидаги

ошхоналарда тайёрланадиган болалар озуқасидаги

сутли маҳсулотларни микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

          

     

Изоҳ:

1) суюқ нордон сут маҳсулотлари бўйича микроскопик препаратда ачитқи ҳосил қилувчи микрофлора миқдори 1х108 KНQB/г дан кам бўлмаган миқдорда;

**) E.coli ва патоген микроорганизмларни, шу жумладан салмонеллаларни назорат қилишда ва E.coli ва салмонеллаларга тегишли бўлмаган Enterobacteriaceae бактерияларининг нормаллаштирилган маҳсулот массасида аниқланганда, 300 г маҳсулотда патоген микроорганизмларнинг йўқлиги назорат қилинади.

      

         

Санитария-гигиена талабларига

48-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларини

ишлаб чиқаришда фойдаланадиган асосий хом ашё

ва компонентларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларини

ишлаб чиқаришда фойдаланадиган асосий хом ашё

ва компонентларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

      

3-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларини

ишлаб чиқаришда фойдаланадиган асосий хом ашё

ва компонентларнинг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

        

4-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда

фойдаланадиган асосий хом ашё ва компонентларнинг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

       

Изоҳ: болалар учун мўлжалланган барча қуруқ сутга асосланган озиқ-овқат маҳсулотларида стафилококк энтеротоксинларининг бўлмаслиги назорат қилинади, маҳсулотнинг меъёрлашган оғирлигида С.ауреус аниқланса - хар бирининг оғирлиги 25 г бўлган маҳсулотнинг бешта намунасида таҳлил ўтказилади.

       

      

5-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда

фойдаланадиган асосий хом ашё ва компонентларнинг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

        

6-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ишлаб чиқаришда

фойдаланадиган асосий хом ашё ва компонентларнинг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

         

         

Санитария-гигиена талабларига

49-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар озиқ-овқат маҳсулотларидаги

парранда гўштининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

озиқ-овқат маҳсулотларидаги парранда гўштининг

хавфсизлик микробиологик кўрсаткичлари

            

           

            

Санитария-гигиена талабларига

50-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган

ва мактаб ёшидаги болалар учун балиқ

маҳсулотларининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун балиқ маҳсулотларининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

           

          

Санитария-гигиена талабларига

51-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун ўсимлик ёғининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун ўсимлик ёғининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

         

         

          

Санитария-гигиена талабларига

52-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун олий навли сарёғ

маҳсулотининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

           

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун олий навли сарёғ маҳсулотининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

          

          

            

Санитария-гигиена талабларига

53-ИЛОВА

1-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган

ва мактаб ёшидаги болалар учун шакар

маҳсулотининг хавфсизлик кўрсаткичлари

(истеъмол қилиш учун тайёр маҳсулотда)

        

2-ЖАДВАЛ

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун шакар маҳсулотининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

          

       

Изоҳ: ишлаб чиқаришдаги хомашёдан фойдаланилган антибиотикларни қолдиқ сифатини назорат қилиш зарур (b. 40).

Белгиланган тартибда тасдиқланган назорат қилиш услуби мавжуд бўлганда, истеъмолга тайёр асоси ҳайвон маҳсулотининг қайта ишловидан олинган озиқ-овқат маҳсулотлари таркибида левомицетин (хлорамфеникол) миқдори текширилади. Ушбу усул тасдиқлангунга қадар назорат хом ашё билан амалга оширилади.

Белгиланган тартибда тасдиқланган назорат қилиш услуби мавжуд бўлганда балиқда, балиқ бўлмаган соҳа объектларида (сув ўтлари, чиғаноқлар, қисқичбақасимонлар) ва ушбу объектлардан олинган маҳсулотлар таркибида ҳамда асалда тетрациклин гуруҳли антибиотикларни миқдорини назорат қилиш амалга оширилади.

Ишлаб чиқаришдаги хомашёдан фойдаланилган пестицидларни қолдиқ сифатини назорат қилиш зарур

Хомашё таркибида диоксинлар борлиги аниқ ташхис қўйилса шунда у текширилади:

ёғнинг максимал миқдори 1 фоиздан кам бўлган маҳсулотларга тааллуқли эмас;

шу ерда ва кейинчалик диоксинлар ўзидан полихлорланган dibenzo-p-dioksinlar (PXDD) ва полихлорланган дибензофуран (PXDF)лар токсиск эквивалент йиғиндиси деб кўрсатилган, ЖССТнинг шкаласи буйича (WНO-TEFs).

         

         

Санитария-гигиена талабларига

54-ИЛОВА

3 ёшдан 14 ёшгача бўлган болалар

учун гиёҳли чойларни ишлаб чиқаришда

фойдаланиладиган даволовчи ўсимликлар

хом ашёси учун гигиеник талаблар

          

      

         

Санитария-гигиена талабларига

55-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар учун консерваланган озиқ-овқат

маҳсулотларининг хавфсизлигига

бўлган гигиеник талаблар

           

Консерваланган озиқ-овқат маҳсулотлари (консервалар) лойиҳа матнидаги 164-бандида кўрсатиб ўтилган гуруҳларга бўлинади.

Сутли маҳсулотлар (сут, қаймоқлар, десертлар ва бошқалар) теплофизик таъсирни турли усулларига ва асептик усулдан фойдаланиб қуйилган, стерилизация қилинган маҳсулотларни мустақил гуруҳини ташкил қилади.

Болалар озуқаси ва парҳез озуқаси маҳсулотлари юқорида кўрсатилган аналогик гуруҳларга бўлинади.

Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари қуйидаги гуруҳларга ажратилади:

A гуруҳи - pН 4,2 ва ундан юқори бўлган консерваланган озиқ-овқат маҳсулотларни бўлиши, шунингдек лимитланмаган кислотали, кислота солинмасдан тайёрланган сабзавотли, гўштли, гўшт-ўсимликли, балиқ-ўсимликли ва балиқдан тайёрлаган консерваланган маҳсулотлар; pН 3,8 ва ундан юқори бўлган компотлар, соклар ва ўрик, шафтоли ва нокдан қилинган пюрелар; қўйилтирилган стерилизация қилинган сутли маҳсулотлар; мураккаб таркибли хом ашёдан тайёрланган консервалар (резаворли-мевали, мева-сабзавотли ва сабзавотли сутли компонентлари билан);

B гуруҳи - консерваланган томат маҳсулотлари:

a) 12 фоиздан кам бўлган қуруқ моддалар сақловчи концентрацияланмаган томат маҳсулотлари (яхлит консерваланган томатлар, томатли ичимликлар);

b) 12 фоиз ва ундан ортиқ қуруқ моддалар сақловчи концентрацияланган томат маҳсулотлари (томат пастаси, томат соуси, кетчуплар ва бошқалар);

B гуруҳи - pН 3,7 - 4,2 га эга бўлган консерваланган нимтатир нордон сабзавотли маринадлар, шарбатлар, салатлар, винегретлар ва бошқа маҳсулотлар, шу қаторда консерваланган бодринглар, сабзавотли ва кислоталиликли бошқарилувчи бошқа консервалар;

G гуруҳи - pН 3,7 дан кам бўлган сабзавот консервалари, мевали ва мева-резаворли пастеризацияланган, сорбин кислотали ва pН 4 дан кам бўлган консервалар; pН 3,8 дан кам бўлган ўрик, шафтоли ва нокли консервалар; pН 3,7 дан кам бўлган сабзавотли шарбатлар, мевали (цитрусли) мевали ва резавор мевали шу қаторда табиий қуйқали, концентрацияланган, пастеризацияланган шарбатлар; pН 3,8 дан ва ундан кам бўлган ўрик, шафтоли ва нокли консерваланган шарбатлар; асептик қуйиш усули билан қадоқланган pН 3,8 ва ундан кам бўлган ўсимлик асосидаги ичимликлар ва ичимлик концентратлари;

D гуруҳи - пастеризацияланган гўштли, гўшт-ўсимликли, балиқли ва балиқ-ўсимликли консерваланган маҳсулотлари;

E гуруҳи - pН 3,7 ва ундан кам бўлган пастеризацияланган газли мевали шарбатлар ва газли мевали ичимликлар.

Болалар озиқ-овқат маҳсулотлари синамаларини саралаш ва уларни микробиологик кўрсаткичлар бўйича хавфсизлик техникасига мувофиқлигини аниқловчи лаборатор тадқиқотларга тайёрлаш:

кўрик ва санитария ишловлари;

герметикликни текшириш;

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини термостатлаш;

болалар озиқ-овқат маҳсулотларини ташқи кўриниши термостатлаш ўтказилгандан кейин аниқланади.

         

         

Санитария-гигиена талабларига

56-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги

болалар   учун   консерваланган   озиқ-овқат

маҳсулотларининг A ва B гуруҳидаги озиқ-овқат

маҳсулотларининг микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

(саноат стериллиги)*

         

      

          

Санитария-гигиена талабларига

57-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун консерваланган озиқ-овқат маҳсулотларининг

B ва G гуруҳидаги озиқ-овқат маҳсулотларининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(саноат стериллиги)

          

        

         

Санитария-гигиена талабларига

58-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб ёшидаги болалар

учун консерваланган озиқ-овқат маҳсулотларининг

"E" гуруҳидаги озиқ-овқат маҳсулотларининг

микробиологик хавфсизлик кўрсаткичлари

(саноат стериллиги)

         

     

         

Санитария-гигиена талабларига

59-ИЛОВА

Мактаб ёшигача бўлган ва мактаб

ёшидаги болалар учун консерваланган озиқ-овқат

D маҳсулотларининг гуруҳидаги (ярим консерваланган)

озиқ-овқат маҳсулотларининг микробиологик

хавфсизлик кўрсаткичлари

(саноат стериллиги)

          

        

Изоҳ:

*) - болалар овқатидаги яримтайёр g (sm3) маҳсулотда рухсат этилмайди.

        

          

Санитария-гигиена талабларига

60-ИЛОВА

Тузувчилар рўйхати:

         

         

          

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz).