Внимание!

Документ утратил силу.
Смотрите подробности в начале документа.


ВСЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО УЗБЕКИСТАНА

ЎзР Конунчилиги / Статистика. Ҳисобот / Ўз кучини йўқотган ҳужжатлар / Умумий қоидалар /

Ўзбекистон Республикасининг халқаро амалиётда қабул қилинган ҳисобга олиш ва статистика тизимига ўтиш Давлат дастури (ЎзР ВМ 24.08.1994 й. 433-сон қарорига 1-илова)

Функция недоступна

Данная функция доступно только для клиентов (пользователей)

Полный текст документа доступен в платной версии. По вопросам звоните на короткий номер 1172

Вазирлар Маҳкамасининг

1994 йил 24 августдаги

433-сон қарорига

1-ИЛОВА



Ўзбекистон Республикасининг халқаро

амалиётда қабул қилинган ҳисобга олиш

ва статистика тизимига ўтиш

ДАВЛАТ ДАСТУРИ


Ўзбекистон Республикасининг иқтисодий ҳаётида рўй бераётган кескин ўзгаришлар, бозор иқтисодиёти муносабатларига ўтиш, шунингдек, республиканинг жаҳон иқтисодий ҳамжамияти билан уйғунлашувга интилиши давлат статистикаси ва ҳисобини ташкил этишга туб ўзгартиришлар киритишни тақозо этади.

Ўзбекистоннинг халқаро ташкилотлар билан кенг кўламда алоқа ўрнатиши ва шу муносабат билан Ўзбекистон иқтисодиёти кўрсаткичларини хорижий давлатлар кўрсаткичлари билан таққослаш зарурияти энг аввало ҳисобга олиш ва статистика услубий принципларининг жаҳон амалиётида қабул қилинган принциплар билан уйғунлигини таъминлашни талаб қилади. Бозорга ўтиш даврининг ҳозирги шароитларида иқтисодий жараёнларни давлат томонидан самарали тартибга солишда халқаро стандартларни республика статистикаси ва ҳисобга олиш ишларига жорий этиш муаммоси алоҳида аҳамият касб этади.

Амалдаги ҳисоб ва статистика тизими бошқарувда маъмурий-буйруқбозлик усуллари ҳукмрон бўлган даврда шаклланиб, марказий режалаштириш усулига бевосита боғлиқ бўлиб, ялпи статистик кузатишга асосланган эди. Тизимнинг кўрсаткичлар таркиби вазирликлар ва идораларнинг бошқарувчилик вазифасини таъминлашни назарда тутиб шакллантирилганди. Бу тизим Ўзбекистонда шаклланаётган бозор иқтисодиётига мувофиқ келмайди. Тизимда давлатнинг молиявий аҳволини, пул муомаласи ва кредит ҳолатини, тадбиркорлик ва воситачилик фаолияти тузилмалари ишини ифодаловчи бир қатор кўрсаткичларнинг йўқлиги, статистик кузатиш усулларининг етарли даражада мослашувчан эмаслиги амалга оширилаётган иқтисодий ва сиёсий ислоҳот жараёнларининг ўзаро алоқасини таҳлил қилишни қийинлаштиради, ижтимоий сиёсатни ва иқтисодий тартибга солишни самарали ўтказишда тўсиқлар ҳосил қилади.

Ҳисобга олиш ва статистика тизими жаҳон амалиётидан сезиларли даражада узилиб қолган, бу аҳвол Ўзбекистоннинг ташқи иқтисодий алоқаларини ривожлантиришда, унинг халқаро ҳамжамиятлар билан уйғунлашувида сезиларли қийинчиликлар туғдиради. Буларнинг барчаси Ўзбекистонда ҳисобга олиш ва статистика тизимини тубдан қайта қуришни ва уни халқаро қоидалар талабига мослаштиришни тақозо этади.

Халқаро ҳисобга олиш ва статистика тизими ҳозирги замон жаҳон иқтисодий тараққиёти тўғрисидаги ҳақиқий тасаввурга ва унинг объектив қонуниятлари ва ғояларига асосланади.

Республиканинг ҳисобга олиш ва статистикада халқаро стандартларга ўтиш муаммосининг анча мураккаблиги ва кенг кўламлилиги, унинг кўплаб мақсадга йўлланганлиги уни ҳал қилишга давлат миқёсида ёндашишни талаб қилади.

Тақдим этилаётган Ўзбекистон Республикасининг Давлат дастури халқ хўжалиги баланси (ХХБ) кўрсаткичлари тизимидан миллий счётлар тизимига (МТС) ўтиш даврида барча ҳисобга олиш ва статистика тизимини мамлакатда ва чет элда тўпланган тажрибага таянган ҳолда халқаро қоидаларга мувофиқ тарзда қайта кўриб чиқиш бўйича тадбирлар мажмуини ўз ичига олади.



1. ДАВЛАТ ДАСТУРИНИНГ МАҚСАДИ ВА ВАЗИФАЛАРИ


Дастурнинг бош мақсади республика иқтисодиётини давлат томонидан самарали бошқариш, ахборот тизими, бозор иқтисодиётига мос тузилма асосида унинг турли фаолият соҳаларининг жаҳон ҳамжамиятидаги роли ва аҳамиятини холис таҳлил қилиш учун шарт-шароит яратиш, йўналишларни ўз вақтида аниқлаш, уларнинг ривожланиши истиқболини белгилаш ва бошқарув қарорлари оқибатларини баҳолашдир.

Давлат дастурида қуйидаги вазифаларни ҳал этиш назарда тутилади:

давлат статистикаси ва ҳисобга олиш тизими умумуслубий асосларини қайта кўриб чиқиш ва уни жаҳон амалиётида қабул қилинган ҳисобга олиш ва статистика тизимига мослаштириш;

миллий макроиқтисодий кўрсаткичларни халқаро нормаларга мослаштириш, Ўзбекистон Республикасининг миллий счётлар тизимини яратиш, шу жумладан, миллий иқтисодиётнинг тармоқ ва секторлари бўйича миллий счётлар тизимини ишлаб чиқиш;

XXБ кўрсаткичларини МСТ кўрсаткичлари билан интеграциялаш, МСТ схемаси бўйича тармоқлараро баланслар (ТАБ)ни ишлаб чиқиш;

статистика ва ҳисобга олиш органларини техник қайта жиҳозлашга асосланган ҳамда статистик маълумотларни тўплаш ва улар билан ишлашда таҳлилий йўлланганликни, тезкорликни ошириши имконини берадиган янги технологик ахборотга таянадиган миллий иқтисодиётнинг ҳолатини ифодаловчи кўрсаткичлар тизимининг таркибини, иқтисодий мазмунини ва ҳисоб-китоб қилиш усулларини аниқлаш;

бухгалтерия, банк, молия ва божхона ҳисоботининг янги дастлабки ҳисобга олиш шаклларини халқаро қоидаларга мувофиқ ишлаб чиқиш ҳамда ягона статистика тизимига интеграциялаш;

молия, бюджет ва банк статистикаси кўрсаткичлари тизимини такомиллаштириш ва тўлов балансини ишлаб чиқиш;

нархлар, аҳоли ва меҳнат, ташқи савдо статистикасини халқаро қоидаларга мувофиқ қайта ташкил қилиш;

халқаро статистика ташкилотларига тақдим этиладиган кўрсаткичлар таркиби, даврийлиги ва тартибини белгилаш;

мулкчилик ва хўжалик юритишнинг барча шаклларидаги корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат рўйхати (КТЯДР)ни яратиш;

ягона классификациялаш ва кодлаштириш тизимини халқаро стандартларга мувофиқ ишлаб чиқиш ва татбиқ қилиш;

маҳсулотларни каталоглаштириш ва штрихли кодлаштириш тизимини яратиш;

статистика ва ҳисобга олиш кадрларини тайёрлаш ва қайта тайёрлаш.



2. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА МИЛЛИЙ СЧЁТЛАР

ТИЗИМИНИ ЯРАТИШ ВА ЖОРИЙ ҚИЛИШ


Ўзбекистон Республикасининг МСТни яратишда МСТни тузишнинг туб асослари (резидентлар, институцион бирлик, миллий иқтисодиёт чегаралари, иқтисодиёт секторлари, кичик секторлари, МСТ кўрсаткичлари тўплами, счётлар тизими ва балансловчи моддалар ва бошқалар) белгиланди. Услубий нуқтаи назардан қуйидагилар кўзда тутилади: МСТ кўрсаткичларини тузиш услубини аниқлаш, иқтисодиётнинг асосий секторлари ва тармоқлари учун счётларни ишлаб чиқиш, миллий счётларни тузиш ахборот базасини таҳлил ва прогноз қилиш учун жадваллар, макроиқтисодий кўрсаткичларни яратиш.

МСТ ни жорий қилишни молия счётидан ташқари макроиқтисодий даражадаги жамлама счётларни тузишдан бошлаш мақсадга мувофиқдир. Асосий жамлама счётларни тузишда мавжуд ахборот базасидан фойдаланган ҳолда ХХБ кўрсаткичларидан МСТга ўтиш таянч усули қўлланилади.

Бу ўтиш даврида халқ хўжалиги ривожининг одатдаги ахборот ифодаларини сақлаш эҳтиёжидан ва МСТ га мос ахборот базасининг йўқлигидан келиб чиқади. Ҳақиқий аҳволни ҳисобга олиб МСТ ни ХХБ дан фойдаланиш билан бир вақтда шакллантиришни ҳамда тушунча ва таснифларнинг аста-секин уйғунлашувини назарда тутувчи МСТ кўрсаткичларини ХХБ кўрсаткичлари билан интеграциялаш йўли танланди.

Ўзбекистон Республикаси шароитида МСТ-ХХБ интеграциясини бир неча босқичда амалга ошириш керак.

Биринчи босқичда МСТ счётларини ва ишлаб чиқариш балансларини, ҳисобга олиш иккала тизимда турлича бўлган ялпи миллий даромад (ЯМД) истеъмоли ва жамғарилишини интеграциялаш амалга оширилиши керак.

МСТ ва ХХБни интеграциялаш биринчи босқичининг пировард натижаси ХХБ ва МСТ тавсифларига кўра энг муҳим ижтимоий-иқтисодий жараёнларнинг умумлаштирувчи таърифини берувчи макроиқтисодий кўрсаткичлар тизимини шакллантириш бўлиши керак.

Кейинги босқич МСТ-ХХБни амалиётга жорий қилиш, иқтисодиётнинг алоҳида секторлари ва тармоқларининг счётлари схемасини ишлаб чиқишдир.

Бу тадбирларни ўтказиш ва амалга ошириш иқтисодий жараёнларни таҳлил қилиш ҳамда республика иқтисодиётини ривожлантириш бўйича прогнозларни ишлаб чиқиш ва қарорлар қабул қилиш учун маҳсулот ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш, даромадларни ҳосил қилиш, тақсимлаш ва қайта тақсимлаш, сармоя ҳаракати, ресурслардан истеъмол ва жамғариш мақсадида фойдаланиш тўғрисида зарур ахборотни олиш имконини беради.

Миллий счётлар тизимига ўтиш бирламчи статистика ахборотини, бухгалтерия, молия ва банк ҳисобларини изчил қайта кўриб чиқишни тақозо этади.



2.1. Счётлар тизимини миллий иқтисодиётнинг

тармоқ ва секторлари бўйича ишлаб чиқиш


Миллий счётлар тизимида тасниф (классификация) нинг икки туридан - тармоқлар бўйича ва секторлар бўйича таснифлашдан фойдаланиш кўзда тутилади. Тармоқлар бўйича гуруҳлаш иқтисодиётнинг тармоқ тузилмаси таърифини таъминлайди, ҳар бир тармоқнинг ялпи ички маҳсулот (ИЯМ) ни яратишга қўшган улушини аниқлаш, тармоқлараро алоқа ва мутаносибликларни кузатиш имконини беради.

Иқтисодиётни хўжалик бирликлари иқтисодий жараёнда бажарадиган вазифаларига кўра шакллантирилган иқтисодиёт секторлари бўйича гуруҳлаш даромадларни тақсимлаш ва қайта тақсимлаш, инвестицияларни маблағ билан таъминлаш соҳасидаги жараёнларни таҳлил қилиш имконини беради. Масалан, "уй хўжалиги" сектори счётлари ижтимоий жараёнлар ва турмуш даражасининг энг муҳим томонлари (даромадларни тақсимлаш, истеъмол, жамғарма ва бошқалар)ни, шунингдек, "уй хўжалиги" секторининг ялпи ички маҳсулотини яратиш ва ундан фойдаланишдаги ролини ташкил қилишда зарур бўладиган маълумотлар билан таъминлайди.



2.2. Тармоқлараро балансларни миллий счётлар

тизими схемаси бўйича ишлаб чиқиш


ХХБни МСТ билан интеграциялашдаги муҳим босқич тармоқлараро балансни тармоқлар блокларини МСТ услубиятига мувофиқ аниқланадиган (қисқартирилган схема бўйича) моддий ишлаб чиқариш тармоқлари ва номоддий хизмат кўрсатиш соҳасини ажратиб кўрсатиб тузиш ҳисобланади.

МСТ бўйича ТАБ халқ хўжалиги ривожи асосий кўрсаткичларининг умумлаштирилгани ҳисобланади. Унинг тузилиши фаолиятнинг барча соҳалари бўйича статистика ахбороти билан ишлаш натижаларига таянади, бу эса ишлаб чиқиш босқичлари хусусиятларини белгилайди.

МСТ бўйича тармоқлараро баланс тизимига ўтишни икки босқичда амалга ошириш мақсадга мувофиқдир.

Биринчи босқич - ХХБ дан МСТ га ўтиш таянчларидан фойдаланиб йириклаштирилган МХТ лар экспериментал ҳисоб-китобларни ўтказиш. Бунда ноишлаб чиқариш соҳаси ташкилот ва корхоналари таркиби, ҳисоб-китоб усуллари, даромадлари ва ХХБ тизимида ҳисобга олинмайдиган ташкилотлар хўжалик фаолияти натижалари тўғрисида ахборот олиш шакллари меъёрига етказилади.

Иккинчи босқич - статистика ва бухгалтерия ҳисоботи бутун тизимини халқаро талабларга мувофиқ қайта тузишни ҳисобга олган ҳолда кенгайтирилган ТАБ ларни ишлаб чиқиш бўйича тайёргарлик ишларини ўтказиш.



2.3. Ялпи ички маҳсулотни (ЯИМ) халқаро иқтисодий

таққослашлар соҳасидаги ишларни амалга ошириш


Халқаро иқтисодий таққослашлар соҳасида қуйидагилар назарда тутилади:

Ўзбекистон Республикасининг умумиқтисодий ривожланиш даражасини баҳолаш;

валюталар харид қувватининг ҳақиқий паритетларини белгилаш;

миллий иқтисодиётлар самарадорлигини қиёслаш;

аҳоли турмуш даражасини қиёслаш;

халқаро ташкилотлар бюджетига тўланадиган бадаллар миқдорини аниқлаш учун Ўзбекистон Республикасининг молиявий имкониятларини таҳлил қилиш;

бозорлар конъюнктурасини таҳлил этиш (бозор талабининг ҳажми, валюталарнинг расмий валюта курсларига нисбатан харид қуввати);

халқаро иқтисодий интеграцияни ўрганиш.

Халқаро иқтисодий таққослашлар соҳасидаги ишларни БМТ статистика бўлими экспертларининг, Иқтисодий ҳамкорлик ва ривожлантириш ташкилотининг (ИҲРТ) статистика департаменти Жаҳон банки (ЖБ), Халқаро валюта фонди (ХВФ) билан ҳамкорликда амалга ошириш керак.



3. АХБОРОТ ТАЪМИНОТИ ТИЗИМИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ


3.1. Бухгалтерия ва банк ҳисобини қайта қуриш


Бухгалтерия ҳисобини такомиллаштиришнинг мақсади стандартларга жавоб бера оладиган "Счётлар режаси" ни ишлаб чиқиш ва уни корхона ва ташкилотлар фаолиятига жорий қилиш ҳисобланади. "Счётлар режаси"нинг тузилиши ва мазмуни:

асосий ва айланма фондлар, моддий активлар, корхонанинг узоқ муддатли қўйилмалари ва захиралари мавжудлиги ҳаракати тўғрисида умумлаштирувчи таъриф бериши;

корхонанинг устав фаолиятини ва ходимларга ижтимоий-маиший хизмат кўрсатишни амалга оширишга дахлдор сарф-харажатлари тўғрисидаги умумлашган тарздаги ахборотни тўплаши;

мамлакат ҳудудидаги ва хориждаги банкларда ҳисоб-китоб, валюта ва бошқа счётларда, қийматли қоғозларда турган миллий ва хорижий валютадаги пул маблағларининг мавжудлиги ҳамда уларнинг ҳаракатини акс эттириши;

корхона фаолиятининг молиявий натижаларини шакллантириш ва фойдаланиш ҳамда хўжалик фаолиятини маблағ билан таъминлаш учун ташқаридан олинган маблағлар (банк кредитлари, мақсадли тадбирларни маблағ билан таъминлашга мўлжалланган бошқа маблағлар) нинг ҳолати ва бошқалар тўғрисидаги ахборотни умумлаштириши керак;

Молиявий-хўжалик фаолият натижаларини комплекс баҳолаш, бухгалтерия ҳисоби счётларида бир хил далилларни акс эттиришга ягона ёндашув Ўзбекистон Республикасининг молиявий аҳволини баҳолаш имконини берадиган муфассал кўрсаткичлар тизимини яратиш учун шароитни таъминлайди.

Бундан ташқари, ҳисобга олишнинг фақат назорат функциясини амалга оширишгагина эмас, балки унга банк тизими актив ва пассив операцияларини пул обороти субъектлари (корхоналар, аҳоли, давлат, кредит-молия тизими)нинг ташқи дунё билан операциялари ва пул бозори молиявий воситаларининг ликвидлик тусига кўра акс эттиришга ҳам йўлланган ҳисобга олиш ва ҳисоботнинг ягона классификация регистрини яратиш мақсадида банк ҳисоби счётлар режасини қайта кўриб чиқиш назарда тутилади. Банк ҳисобининг янги тизими пул массасини пул-кредит сиёсати мақсадларига мувофиқ бошқариш, МСТ пул статистикаси ва молиявий счётлар кўрсаткичларини банк йиғма ҳисоби маълумотлари бўйича шакллантириши керак.



3.2. Молиявий бюджет ва банк статистикасини

халқаро стандартларга мувофиқлаштириш


Давлат молия-кредит сиёсатининг тартибга солувчи функциясини кучайтириш мақсадида пул ва молия статистикаси кўрсаткичларини бозор талаби ва таклифига таъсир этиш мезонлари бўйича шакллантириш, актив ва пассив операциялар ва молиявий воситаларни ликвидлик мезонлари бўйича гуруҳлаш, бу кўрсаткичларни ЯИМ ни яратиш, тақсимлаш ва қайта тақсимлаш бутун жараёнини интеграцияланган тавсиф тизимига киритиш назарда тутилади.

Кўрсаткичларнинг янги тизими пул массаси таркибий элементларининг, Марказий банк фоиз сиёсатининг, Марказий банк тижорат банклари учун белгилайдиган иқтисодий нормативларни тартибга солиш тизимининг, мамлакат ички ва ташқи қарзларининг, тўлов балансининг республика халқ хўжалигидаги макроиқтисодий мутаносибликларни шакллантиришга таъсирини баҳолаш имконини беради.

Пул статистикаси кўрсаткичлари тизими халқаро амалиётда қабул қилинган классификациялар билан қиёсланадиган бўлади ҳамда қарорлар қабул қилиш жараёнини шошилинч ахборот билан таъминлашни яхшилайди.



3.3. Тўлов балансини тузиш ишларини ташкил қилиш


Республикада жаҳон иқтисодиётига интеграциялашуви жараёни ва хорижий мамлакатлар билан ўзаро алоқа қилишда молиявий механизмлар ролининг кучайиши Ўзбекистоннинг ташқи савдо ва молиявий операциялар якунларини акс эттирувчи тўлов балансини ўта қисқа муддатларда тузиш зарурлигини тақозо этади. Тўлов балансини тузмай миллий счётларнинг яхлит тизимини яратиш, ички иқтисодий ривожланиш кўрсаткичларини ташқи иқтисодий жараёнлар билан боғлаш мумкин эмас. Тўлов баланси кўрсаткичлари кўплаб халқаро ташкилотлар талаб қиладиган зарур ахборотлар рўйхатига киритилган.

Тўлов балансини тузиш марказий иқтисодий идоралар фаолиятини мувофиқлаштиришни, шунингдек, ахборотларни тўплаш ва ишлашнинг мавжуд тизимини қайта қуришни тақозо этади, бу эса кўп вақт сарфлашни талаб қилади. Давлат дастури биринчи босқичда эксперт баҳолаш усулларидан ва ҳисоб-китоб маълумотларидан фойдаланиш асосида тўлов балансини тузишни назарда тутади. Кейинчалик балансни тузиш усули бирламчи ахборотга кўпроқ йўлланган бўлади. Ўзбекистоннинг тўлов балансини тузиш ишлари халқаро молия ташкилотларининг, энг аввало, Халқаро валюта фондининг экспертлари билан ҳамкорликда амалга оширилади.



3.4. Нарх статистикасини такомиллаштириш


Нарх статистикаси бозор иқтисодиёти соҳасидаги иқтисодий тадқиқотларни ахборотлар билан таъминлашнинг муҳим таркибий қисми ҳисобланади. Нарх даражалари ва уларнинг индекслари даражасини баҳолашнинг тўғрилиги самарали иқтисодий сиёсатни ишлаб чиқиш ва уни амалга оширишнинг зарур шарти ҳисобланади.

Халқ хўжалигининг барча тармоқ ва секторларида, хоҳ ишлаб чиқариш-техник, хоҳ истеъмол мақсадларидаги бўлсин, барча маҳсулот турлари нарх даражаси ва индексларини ҳисоб-китоб қилишнинг мавжуд услубиятини ривожлантириш ва такомиллаштириш бўйича аниқ тадбирлар мўлжалланган.

Нарх динамикаси ҳисоб-китобларининг БМТ ва Халқаро валюта фонди томонидан ишлаб чиқилган кўрсаткичларга услубий мувофиқлигини таъминлаш кўзда тутилган. Бу барча маҳсулотлар, шу жумладан бозорда янги пайдо бўладиган маҳсулотлар нархидаги ҳақиқий ўзгаришларни ҳисобга олиш имконини беради. Нарх индексини ҳисоблашни олдиндан йиғилган товарлар тўплами асосида амалга ошириш назарда тутилади. Ҳисоблаб чиқилган нарх индексининг репрезентативлигини таъминлаш мақсадида, шунингдек танлаб тадқиқ қилиш услубини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш кўзда тутилган.



3.5. Аҳоли ва меҳнат статистикасини халқаро

нормаларга мувофиқлаштириш


Ўзбекистон амалиётига аҳоли ва меҳнат статистикасини жорий қилиш, қатор чора-тадбирларни ўз ичига олиб, икки йўналишдаги вазифани ҳал этишни кўзда тутади. Биринчидан, бу мазкур кўрсаткичлар тизимини халқаро стандартларга мувофиқлаштириш ва меҳнат бозорини, даромадлар даражаси ва динамикаси, иш ҳақини, иш билан бандликни, ишсизликни, ишчи кучига бўлган сарф-харажатларни ифодаловчи сифат жиҳатдан янги маълумотлар олиш имконини беради. Бу маълумотлар меҳнат бозорида вазиятни прогноз ва таҳлил қилиш ҳамда иқтисодий-ижтимоий сиёсат тадбирларини ишлаб чиқиш учун зарурдир. Иккинчидан, демографик жараёнларнинг ривожланиши, меҳнат статистикаси тўғрисидаги ахборотнинг халқаро қиёсланувчанлиги ҳамда ХМТ (халқаро меҳнат ташкилоти), ЖССТ (Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти) ва бошқа халқаро ташкилотларга статистика маълумотларини тақдим этиш масалаларини ҳал қилади.

Тегишли услубий ҳужжатларни ишлаб чиқишда ва классификациялашда ХМТнинг услубий ҳужжатлари (меҳнат статистикаси бўйича резолюция ва конвенциялар), уларни ИҲРТ статистика хизмати, Евростат, АҚШ миллий статистика ташкилотлари, Франция, ГФР, ҳамдўстлик мамлакатлари статистика қўмиталарида амалий қўллаш тажрибасини ҳисобга олган ҳолда, шунингдек, ЖССТ (чунончи, болалар ўлими кўрсаткичлари, ўлим сабаблари бўйича) тавсияномалари асос қилиб олинади.

Дастурда аҳоли рўйхати ва бюджет кузатуви вақтида уй-жой хўжалигини ҳисобга олишга ўтиш тадбирлари белгиланган. Бу тартиб МСТ талабларни бажаришни таъминлайди ва ногиронларни ҳисобга олиш услубини ЖССТ тавсияларига мувофиқлаштиради.



3.6. Ташқи савдо статистикасини халқаро талабларни

назарда тутган ҳолда такомиллаштириш


Ташқи савдо статистикасини такомиллаштиришдан кузатилган мақсад ташқи савдо ривожининг миллий ва халқаро кўрсаткичларининг қиёсланувчанлигини такомиллаштиришдир. Бу кўрсаткичлар ташқи савдо динамикасининг асосий ғояларини белгилашда, экспорт ва импортнинг ўсиш суръатини асосли прогноз қилишда замин ҳисобланади.

Дастурда валюта маблағлари, нарх индекслари, экспорт ва импортнинг физик ҳажми, экспорт ва импорт маҳсулотида ички ва ташқи савдо нархлари нисбати, божхона статистикасининг шаклланиши хусусида кўрсаткичлар тизимини тузиш тадбирлари белгиланган.

Ташқи савдо божхона статистикасининг услубий қоидалари Европа ҳамжамияти ва Евростат статистика бюроси фаолиятга оид материаллар асосида ишлаб чиқилади. Бу эса Ўзбекистон ташқи савдоси маълумотларини республиканинг ташқи савдо бўйича асосий шериклари маълумотлари билан таққослаш ва қиёслаш имконини беради.

Амалга оширилиши статистика маълумотларини шакллантириш ва Ўзбекистон Республикасининг бошқа мамлакатлар билан ўзаро савдосининг ривожланишини таҳлил қилиш учун зарур бўлган чора-тадбирларга алоҳида ўрин берилади.



3.7. Ахборотни классификациялаш ва кодлаштириш

ягона тизимини ривожлантириш ва қўллаш


Техник-иқтисодий ва ижтимоий ахборотни классификациялаш ва кодлаштириш ягона тизимини ривожлантириш ҳамда Ўзбекистон Республикаси давлат статистикасида ва бошқарувнинг бошқа соҳаларида қўллаш мавжуд классификаторларни жорий қилишни ва юритишни, шу билан бирга классификация ва кодлантириш соҳасидаги халқаро стандартларни мамлакат шарт-шароитларига мослаштиришни назарда тутади.

Биринчи босқичда классификация соҳасида миллий ҳисобчилик халқаро тизимини статистика амалиётига жорий қилиш ва статистик ахборотнинг халқаро органларга тақдим этилишини таъминловчи тайёргарлик ишлари ўтказилади.

Классификациялаш ва кодлаштириш ягона тизими (ККЯТ) нинг классификаторларни ишлаб чиқиш ва юритиш, ишлаб турган классификаторларга, шу жумладан, халқаро стандартлар (масалан, Ташқи савдо товарларини тавсифлаш ва кодлаштиришнинг уйғунлаштирилган тизими, ўлчов бирлиги, валюта ва жаҳон мамлакатларини белгилаш тизими), асосида тузилган классификаторларга давлат мақомини бериш тартибини белгилаш ва уни ривожлантиришнинг услубий ҳамда ташкилий асослари яратилади. Классификаторларни долзарблаштириш мақсадида уларни юритиш учун вазирликлар ва идораларга биркитиш, шунингдек, бу классификаторларни "Ўзистиқболстат" давлат қўмитаси ахборот-ҳисоблаш тармоғи негизида автоматлаштирилган тартибда юритишни ташкил этиш назарда тутилган.

Биринчи босқич иши сифатида, шунингдек, халқ хўжалиги тармоқлари классификаторларини иқтисодий фаолият барча турларининг Халқаро стандарт тармоқ классификациясига уйғунлаштириш мақсадида қайта кўриб чиқиш, янги ташкилий тузилмаларни ҳисобга олиб давлат органлари ва хўжалик бошқармалари классификаторини ишлаб чиқиш ҳамда корхоналар ва ташкилотлар классификаторларини қайта кўриб чиқиб, уларга Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига мувофиқ корхоналарнинг мулкчилик ва ташкилий-ҳуқуқий шакллари каби қўшимча классификация белгиларини киритиш назарда тутилгач.

Кейинги босқичда ҳисобга олиш ва статистика янги тизимининг амалий иш тажрибасидан фойдаланиб ККЯТ ни янада ривожлантириш, бунга халқаро классификация асосида касблар классификаторларини ишлаб чиқишни, бошқарув ҳужжатлари, таълим, саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари бўйича мутахассисликлар классификаторларини қайта кўриб чиқишни киритиш мўлжалланган. ККЯТ ни ривожлантириш бўйича умумлаштирувчи ва энг кўламли иш сифатида техник-иқтисодий ва ижтимоий кўрсаткичлар классификаторини кўриб чиқиш назарда тутилган.



3.8. Мулкчилик ва хўжалик юритишнинг барча шаклларидаги

корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат

регистри (КТЯДР)ни шакллантириш


Мулкчиликнинг ва хўжалик юритишнинг барча шаклларидаги корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат регистрини яратишдан мақсад Ўзбекистон Республикаси қонунчилигига биноан давлат рўйхатидан ўтган барча юридик шахсларни тўла ҳисобга олиш ва кузатишдир. КТЯДР ни шакллантириш давлат статистика органлари томонидан давлат рўйхатига олишни амалга оширувчи барча даражадаги органлар ва давлат бошқарув органлари билан, агар улар ягона классификация кодларидан фойдалансалар, ўзаро алоқада амалга оширилади.

КТЯДР ни шакллантириш ишининг биринчи босқичида Регистрнинг ҳуқуқий асоси бўлган Низомни, кўрсаткичларни, уларни ҳисоблаш усулларини, Рўйхатнинг ишлашини таъминловчи йўриқнома-услубий материаллар мажмуини, шунингдек, халқаро регистр (реестр) лар билан ахборот-технологик ўзаро алоқалар принципларини ишлаб чиқиш ва тасдиқлаш кўзда тутилади.

Иккинчи босқичда КТЯДР ни янги дастур таъминоти ва ягона ахборот базасини бошқариш тизими (АББТ) асосида тўлиқ ҳажмда республика - вилоят - туман миқёсида яратиш кўзда тутилган.



4. МАҲСУЛОТЛАРНИ КАТАЛОГЛАШТИРИШ

ДАВЛАТ ТИЗИМИНИ ЯРАТИШ


Маҳсулотларни каталоглаштириш давлат тизимини яратиш Ўзбекистон давлат стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш давлат маркази ("Ўздавстандарт") вазифасини кенгайтириш зарурлигидан келиб чиқади ва қуйидаги мақсадларни назарда тутади:

давлат ташкилотларини республикада ишлаб чиқарилаётган маҳсулот ва унинг тавсифи ҳақида таҳлилий ахборот билан таъминлаш;

давлат стандартларининг мажбурий талабларига риоя этилишини назорат қилиш;

истеъмолчиларни маҳсулотнинг асосий таърифлари, ишлаб чиқарувчиси, мувофиқлик сертификатининг борлиги, маҳсулот етказиб беришга оид норматив ҳужжат ҳақидаги ишончли ахборот билан таъминлаш. Шунингдек, уюштириш (ахборотни тўплаш, ишлаш, истеъмолчиларга етказиш) технологияси, маҳсулотни каталоглаштириш тизимининг ахборот-дастурий таъминотини яратиш, берилаётган ахборот шаклларини бир хиллаштириш ва маҳсулот ҳамда маҳсулот ишлаб чиқарувчи корхоналар тўғрисидаги ахборотни классификациялаш ва кодлаштириш тизимини ишлаб чиқиш.



5. ШТРИХЛИ КОДЛАШТИРИШНИ ҚЎЛЛАШ


Халқаро амалиётда автоматлаштирилган штрихли кодлаштириш тизимини қўллаш савдо, банк иши, соғлиқни сақлаш, транспорт ва бошқа тармоқларда маълумотлар билан ишлашда ҳисоблаш техникасидан самарали фойдаланишни таъминлайди. Штрихли кодлар хорижий мамлакатларга юборилаётган маҳсулотларга албатта қўйилиши зарур.

Дастурнинг мақсади Ўзбекистон Республикаси халқ хўжалиги тизимининг барча даражадаги тузилмаларида - давлат, тармоқ ва корхона (ташкилот) миқёсида штрихли кодлаштиришни комплекс қўллашни таъминлашдир.

Штрихли кодлаштириш тизимини ишлаб чиқишда штрихли кодларни МДҲ ва бир қатор хорижий мамлакатларда қўллашни услубий ва ахборот билан таъминлашнинг ҳақиқий амалиётини, шунингдек, йирик илмий марказлар (автоматик идентификациялаш соҳаси бўйича Ташқи иқтисодий уюшма, Микроэлектроника ва ахборот-ўлчов техникаси илмий-тадқиқот институти) ишлари ҳисобга олиниши зарур.

Дастурнинг ушбу бўлими штрихли кодлаштиришни энг аввало экспорт учун товар ишлаб чиқарувчи корхоналарда қўллаш учун республикада муайян моддий-техникавий негиз яратилишини акс эттиради.



6. СТАТИСТИКА ВА ҲИСОБГА ОЛИШ СОҲАСИДА

КАДРЛАРНИ ДАСТУР ТАЛАБЛАРИГА МУВОФИҚ

ТАЙЁРЛАШ ВА ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ


Дастурда қуйидагилар бўйича тадбирларни амалга ошириш назарда тутилади:

иқтисодий ва статистика йўналишидаги олий ва ўрта махсус ўқув юртлари, малака ошириш институтлари ва факультетлари, ўқув марказлари учун халқаро статистикада қабул қилинган асосий услубий қоидаларда акс эттирилган ўқув режалари ва дастурларини ишлаб чиқиш ва уларни амалиётга жорий этиш;

барча босқичдаги ўқув юртлари учун статистика ва ҳисобга олиш соҳаси ўқув-услубий адабиётларини тайёрлаш ва нашр этиш;

статистика ва ҳисобот органлари кадрларини дастур талаблари асосида қайта тайёрлаш;

ўқув юртлари ўқитувчиларини қайта тайёрлаш;

юқори малакали илмий ходимлар тайёрлаш мақсадида диссертация ишлари мавзусига тузатиш киритиш;

ўқув юртларининг моддий-техника базасини мустаҳкамлаш, айниқса ЭҲМ нинг замонавий тизими ва ташкилий техника билан таъминлаш;

статистика ва ҳисобга олиш соҳаси мутахассисларини халқаро статистика ташкилотлари ва ўқув юртларига малака оширишга юбориш.



7. ДАСТУРНИ АМАЛГА ОШИРИШ СОҲАСИДА

ХАЛҚАРО ҲАМКОРЛИК


"Ўзистиқболстат" давлат қўмитасига Ўзбекистон Республикасининг халқаро ҳамжамият мамлакатлари олдида олган мажбуриятларига мувофиқ, статистика ахборотларини эълон қилиш ва тақдим этиш бўйича бош ташкилот вазифаси юкланади.

"Ўзистиқболстат" давлат қўмитаси Ўзбекистоннинг БМТ ва унинг ихтисослаштирилган ташкилотлари аъзоси эканлигидан келиб чиққан ҳолда республиканинг марказий иқтисодий идоралари билан биргаликда қуйидагиларни таъминлайди:

БМТ тизими статистика органларининг доимий сессиялари ишида ва мазкур органлар фаолияти доирасида амалга ошириладиган лойиҳаларда иштирок этиш;

БМТ статистика ташкилотларидан тушадиган масалалар бўйича статистик маълумотлар тақдим этиш;

статистика органлари лойиҳалари доирасида ўтказиладиган ишчи гуруҳлари кенгашларида, экспертлар гуруҳи семинарларида иштирок этиш.

Ушбу соҳадаги халқаро ҳамкорликнинг асосий мақсадлари қуйидагилардан иборатдир:

халқаро статистика нормалари ва стандартларини ишлаб чиқадиган халқаро ташкилотлардан техникавий ёрдам олиш;

Дастурни амалга ошириш учун зарур бўлган кадрларни тайёрлаш, шу жумладан хорижий мамлакатларда мутахассислар малакасини ошириш;

бозор иқтисодиётига асосланган ривожланган мамлакатларнинг миллий статистика хизматлари билан статистика амалиёти ва методологияси соҳасида тажриба алмашиш.

Дастурда статистикани халқаро стандартларга ўтказиш билан шуғулланаётган мамлакатлар статистика ташкилотлари билан икки томонлама ҳамкорлик ўрнатиш, шунингдек, ривожланган мамлакатлар статистика хизматлари билан ҳамкорликни чуқурлаштириш ва кенгайтириш назарда тутилган.



8. ДАСТУРНИ АМАЛГА ОШИРИШ БОСҚИЧЛАРИ

ВА ШАРТ-ШАРОИТЛАРИ


Давлат дастурининг кўп мақсадли йўналишга эга эканлиги, янги ва мураккаблигини назарда тутиб, уни босқичма-босқич амалга ошириш назарда тутилади.

Биринчи босқичда 1994-1995 йилларда тайёргарлик - изланиш ишлари амалга оширилади. Кўрсаткичлар таркиби аниқланади, ҳисоблаш услубияти ва услуби ўрганилади, амалдаги кўрсаткичларнинг ҳисоблаш услуби жаҳон амалиёти услуби билан такқослаб кўрилади ва мослаштирилади, миллий ҳисоб юритиш услублари ўрганилади, уларни ахборот билан таъминлаш тартиби шакллантирилади, банк ҳисоби ва молия статистикаси ислоҳ этилади, корхоналарнинг молия-хўжалик фаолияти ҳақидаги бухгалтерия ҳисобининг счётлар режаси ишлаб чиқилади, уларни ҳаётга татбиқ этиш тартиблари белгиланади. Ўзбекистон Республикасининг халқаро ташкилотларга статистика ахбороти етказиб бериш мажбуриятларини бажариш масаласи ҳал этилади. Айни пайтда пул ва молия статистикаси кўрсаткичларининг экспериментал ҳисоб-китоблари ўтказилади. 1992-1993 йиллар учун Ўзбекистон Республикаси тўлов балансининг эксперт ҳисоб-китоблари амалга оширилади.

Зарур халқаро экспертиза ўтказилади, математик-дастур таъминотига эҳтиёж аниқланади. Классификаторларни қайта кўриб чиқиш ва Корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат регистрини ташкил қилиш ишлари олиб борилади. Каталоглаштириш тизимини яратиш учун асосий лойиҳа ечимлари ишлаб чиқилади. Мутахассислар ва ўқитувчиларни ўқитиш ташкил этилади. Иқтисодчилар, статистлар, бухгалтерлар тайёрловчи олий ва ўрта махсус ўқув юртларининг ўқув дастурлари қайта кўриб чиқилади; ҳисобот ва статистика ходимларини қайта ўқитиш юзасидан режа ва дастурлар яратилади. Амалий тусдаги биринчи навбатдаги илмий-тадқиқот ишлари амалга оширилади.

1995 йилда статистиканинг ижтимоий-иқтисодий кўрсаткичлари тизимини шакллантириш ишларини якунлаш, давлат статистикаси ва ҳисобга олиши билан идора статистикаси ва ҳисобга олиши ўртасида вазифаларни тақсимлаш масаласини ҳал қилиш, Ўзбекистон Республикаси бўйича 1990 - 1993 йилларда ишлаб чиқариш, даромадлардан фойдаланиш, капитал харажатлар, товарлар ва хизматлар йиғма миллий счётлар ҳисоб-китобларини, "ташқи дунё" тўлов баланси счётларининг экспериментал ҳисоб-китобини амалга ошириш, халқаро ташкилотларнинг расмий нашрларида эълон қилиш учун юбориладиган 1990 - 1993 йиллар статистика маълумотларини тайёрлаш назарда тутилади. Иқтисодиёт тармоқлари ва секторлари бўйича счётларнинг экспериментал ҳисоб-китоблари ўтказилмоқда. Асосий классификаторларнинг долзарблигини белгилаш тугалланади, уларни юритиш бўйича йўриқномалар тайёрланади. Ташқи савдо ва божхона статистикасига аниқлик киритилади, истеъмол ва ишлаб чиқариш секторида, экспорт ва импорт соҳаларида баҳолар индексларини ҳисоб-китоб қилиш услуби ишлаб чиқилади.

Иккинчи босқичда - 1996 йилдан бошлаб аввал ишлаб чиқилган ва халқаро экспертизадан ўтган турли тармоқлар ва секторлар фаолиятига оид кўрсаткичлар тизими амалиётга татбиқ этилади, макродаражадаги тажриба ҳисоб-китоблари бирламчи ахборотлар асосида ҳисоб-китоб қилишга алмаштирилади, фаолиятнинг барча турларидаги статистика ахборотига асосланган ва халқ хўжалигини ривожлантиришнинг асосий кўрсаткичларини умумлаштирувчи МСТ схемаси асосидаги тармоқлараро баланс ҳисоб-китоблари амалга оширилади.



Давлат дастурини ижро этувчилар

РЎЙХАТИ


Ўзбекистон Республикасининг халқаро амалиётда қабул қилинган ҳисобга олиш ва статистика тизимига ўтиш Давлат дастурида белгиланган тадбирларнинг бажарилиши учун масъул вазирликлар, идоралар ва илмий ташкилотлар:


Истиқболни белгилаш ва статистика давлат қўмитаси ("Ўзистиқболстат")


Молия вазирлиги


Марказий банк


Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистон давлат стандартлаштириш, метрология ва сертификатлаштириш маркази ("Ўздавстандарт")


Ташқи иқтисодий фаолият миллий банки ("Ўзмиллийбанк")


Ўзбекистон "Савдо" давлат-акционерлик уюшмаси ("Ўзбексавдо")


Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


Ўзбекистон улгуржи ва биржа савдоси бўйича республика акционерлик уюшмаси


Соғлиқни сақлаш вазирлиги


Ижтимоий таъминот вазирлиги


Адлия вазирлиги


Ички ишлар вазирлиги (ИИВ)


Алоқа вазирлиги


Қишлоқ хўжалиги вазирлиги


Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлиги (ТИАВ)


Меҳнат вазирлиги


Давлат солиқ қўмитаси


Ўзбекистон Республикаси Давлат архитектура ва қурилиш қўмитаси ("Давархитектқурилиш")


Ўзбекбирлашув


Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси


Мудофаа вазирлиги


Ташқи ишлар вазирлиги


Қишлоқ хўжалиги фанлари академияси


Фан ва техника давлат қўмитаси


Тошкент молия институти (ТМИ)


Истиқболни белгилаш ва статистика давлат қўмитасининг иқтисодиёт ва ишлаб чиқариш кучларини ривожлантириш илмий-тадқиқот институти (ИИЧКРИТИ)


Тошкент Давлат иқтисодиёт университети (ТДИУ)


Ўзбекистон Фанлар академиясининг иқтисодиёт институти (Ўз ФАИИ)


Ўзбекистон Фанлар академиясининг Кибернетика институти (Ўз ФАКИ)


Молия вазирлигининг молия ва нархлар институти (МНИ)


Ўзбекистон бухгалтерлар уюшмаси


"Ўзистиқболстат" давлат қўмитасининг бозор муносабатлари ўқув-консалтинг маркази


Вазирликлар ва идоралар Дастурда мўлжалланган тегишли тадбирларни бажариш бўйича аниқ муддатлар ва ижрочилар белгиланган режаларни ишлаб чиқадилар.


Давлат дастуридаги тадбирларнинг амалга оширилишини назорат қилиш учун вазирликлар, идоралар ва илмий ташкилотларнинг ваколатли вакилларидан иборат Идоралараро комиссия тузилади. Комиссия доимий равишда ижрочиларнинг Давлат дастури бажарилиши тўғрисидаги ахборотларини эшитиб боради ва Ўзбекистон Ҳукуматига ушбу масала бўйича ахборот беради.





Ўзбекистон Республикасининг халқаро амалиётда қабул

қилинган ҳисобга олиш ва статистика тизимига

ўтишига оид тадбирлар

N

Тадбирлар


Бажариш

муддати


Бажариш учун масъуллар


Натижаси


1. ДАВЛАТ СТАТИСТИКАСИНИНГ УМУМУСЛУБИЙ ВА

ТАШКИЛИЙ АСОСЛАРИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

1.

Статистика кўрсаткичлари тизимини халқаро талаблар, стандартлар ва қоидаларини ҳисобга олган ҳолда ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"нинг Иқтисодиёт ва ишлаб чиқариш кучларини ривожлантириш илмий-тадқиқот институтлари (ИИЧКРИТИ), тармоқ вазирликлари ва идоралари


Кўрсаткичлар тизими

2.

Хўжалик юритишнинг янги шароитларида "Ўзистиқболстат" давлат қўмитасининг вазирликлар ва идоралар билан ўзаро ҳамкорлиги тартибини белгилаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, Марказий банк, Давлат солиқ қўмитаси ва бошқалар


Услубий кўрсатмалар

3.

Статистик кузатишларнинг ноялпи усулларини қўллаш услубияти ва усулларини ишлаб чиқиш:

1994 - 1995 йй.

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ

Тадбирлар ўтказиш усули режаси


рўйхатга олишни ўтказиш, цензлар, мунтазам статистик сайланма текширишлар ўтказиш режасини ишлаб чиқиш;

аҳоли бюджетини ўрганиш дастурларини такомиллаштириш





4.

Асосий фоизларни узлуксиз инвентаризация қилиш усулини қўллаш бўйича халқаро ва чет эл тажрибасини ўрганиш, бозор шароитларида ундан республикада фойдаланиш имкониятлари


1995 йил

Молия вазирлиги, ИИЧКРИТИ, "Ўзистиқболстат", Ўзбекистон Фанлар академияси Иқтисодиёт институти (ЎзФАИИ)



5.

Қуйидагиларни ишлаб чиқиш:

миллий ҳисобчилик талабларига мувофиқ бухгалтерия ва статистика кўрсаткичларининг шаклланиши ва интеграциясини таъминловчи бирламчи ҳисобга олиш кўрсаткичлари тизими;

1994-1995 йй.

Молия вазирлиги, "Ўзистиқболстат", "Ўзистиқболстат"нинг Бош ҳисоблаш маркази (БҲМ)

Кўрсаткичлар тизими, шакллар макети, уларни тузиш юзасидан услубий тавсияномалар


бирламчи ҳисобга олишнинг шакллар макетларини, услубий тавсияларни ва уларни ташкил этишга қўйиладиган талабларни ўз ичига олган бўлимлар бўйича стандартлар





6.

Кўрсаткичлар тизимини аниқлаш, статистикага оид маълумотлар эълон қилинишини таъминлаш ва битим ҳамда конвенцияларга мувофиқ халқаро ташкилотларга ахборот тақдим этиш


1993 йил, кейинчалик ҳар йили

"Ўзистиқболстат", БҲМ, Молия вазирлиги, Марказий банк

Кўрсаткичлар тизими, статистик тўпламлар

7.

Статистика ҳисоботини кўрсаткичларнинг янги тизимини ҳисобга олган ҳолда қайта кўриб чиқиш, иқтисодиёт тармоқлари бўйича ҳисобот-статистика ҳужжатлари шаклларини интеграциялаш


1994 йил, кейинчалик ҳар йили

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, вазирликлар ва идоралар

Статистика ҳисоботи шакллари макетлари

8.

Ҳужжатлаштиришни юритишнинг бир хиллаштирилган тизими фаолият кўрсатишининг асосий қоидаларини ишлаб чиқиш, уни амалга ошириш тартибини қайта кўриб чиқиш ва ташкил қилиш


1994 йил

"Ўздавстандарт", "Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, Марказий банк, Меҳнат вазирлиги, Ташқи иқтисодий алоқалар вазирлииги (ТИАВ), Ижтимоий суғурта жамғармаси


Ҳужжатлаштиришни юритишнинг бир хиллаштирилган тизими ҳақида Низом

9.

Статистика кўрсаткичларининг таркиби ва ҳисоб-китоб қилиш услубининг ўзгаришига мувофиқ электрон-ҳисоблаш комплекслари ишини такомиллаштириш


1994-1995 йй

БҲМ



2. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИДА МИЛЛИЙ СЧЁТЛАР

ТИЗИМИНИ ЯРАТИШ ВА ЖОРИЙ ҚИЛИШ

2.1. Миллий счётлар тизимини (МСТ) иқтисодиётнинг

тармоқлари ва секторлари бўйича ишлаб чиқиш

1.

1991-1992 йилларга оид ички иқтисодиёт счётларининг Ўзбекистон Республикаси миқёсидаги тажриба ҳисоб-китобини амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат",

ИИЧКРИТИ

Ўзбекистон Республикасининг 1991-1992 йилларга оид қўшма иқтисодий счётлари


2.

МСТнинг "Ялпи қўшилган қиймат" кўрсаткичини ҳисоблаб чиқиш:





- 1991-1992 йиллар учун республика бўйича

1994 йил

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ, ЎзФАИИ




- ҳудудлар бўйича

1995 йил

"Ўзистиқболстат"нинг ҳудудий органлари



3.

Республика ва ҳудудлар миқёсида МСТни тузиш ва юритиш учун математик, дастурий ва ахборот таъминоти тизимини ишлаб чиқиш


1994-1996 йй.

"Ўзистиқболстат", Ўзбекистон Фанлар академияси Кибернетика институти (ЎзФАКИ), БҲМ


Дастурий ва ахборот таъминоти

4.

Ички иқтисодиёт счётлари услубияти (молия счётларидан ташқари) ва ҳисоб-китобларнинг халқаро ташкилотлар экспертлари томонидан экспертиза қилинишини амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ


5.

Ўзбекистон Республикаси бўйича 1992 йил учун иқтисодиёт тармоқлари ва секторлари счётларини тузиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ, БҲМ, ЎзФАИИ, ЎзФАКИ


Счётлар тизими, ҳисоб-китоб услуби


6.

Йил чораги бўйича ички ялпи маҳсулотнинг тажриба ҳисоб-китобини амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"


Ҳисоб-китоб услуби


7.

Молиявий счётнинг тажриба ҳисоб-китоби


1996 йил

Молия вазирлиги, Марказий банк



8.

Молиявий счётни тузиш услубини ишлаб чиқиш ва уни синаб кўриш


1996 йил

Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"


Ҳисоб-китоб услуби


9.

1991-1992 йиллар учун "Ташқи дунё" сектори счётларини тузиш услубиятини ишлаб чиқиш ва тажриба сифатида ҳисоб-китоб қилиш


1994-1995 йил

"Ўзистиқболстат", Марказий банк, Молия вазирлиги, ТИАВ, Давлат солиқ қўмитаси, ИИЧКРИТИ


Ҳисоб-китоб услуби

10.

"Ташқи дунё" ҳисоб-китоби счётини халқаро экспертизадан ўтказиш


1996 йил

"Ўзистиқболстат", Марказий банк, Молия вазирлиги, ТИАВ, Давлат солиқ қўмитаси, ИИЧКРИТИ



11.

Миллий бойлик баланс жадваллари (активлар ва пассивлар жадвали)ни тузиш ва тажриба ҳисоб-китоблари услубини ишлаб чиқиш, шунингдек молиявий счётнинг актив ва пассив операциялари бўйича бошланғич ва якуний қолдиқларини умуман иқтисодиёт ҳамда секторлар учун киритиш


1994-1995 йил

Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"


Ҳисоб-китоб услуби

12.

Ҳудудлар даражасида айрим счётлар услубини ишлаб чиқиш ва тажриба ҳисоб-китоблари


1995 йил

"Ўзистиқболстат", "Ўзистиқболстат" вилоят бошқармалари, ЎзФАКИ, ИИЧКРИТИ


Ҳисоб-китоб услуби

2.2. Тармоқлараро балансларни МСТ схемаси асосида ишлаб чиқиш

1.

ХХБ тармоқлараро баланслари ва МСТни ахборот ва услубий таъминлаш бўйича илмий-тадқиқот ишлари олиб бориш


1994-1996 йй.

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ, БҲМ, ЎзФАИИ


Услубий тавсиялар

2.

Тармоқлараро баланс учун ишлаб чиқаришга харажатларнинг ноялпи кузатишларини ўтказиш услубини ишлаб чиқиш


1994-1996 йй.

"Ўзистиқболстат", ИИЧКРИТИ, БҲМ, ЎзФАИИ



3.

Тармоқлараро баланслар ҳисоб-китобининг ахборот, услубий ва дастурий таъминланишини ишлаб чиқиш


1995 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ

Ахборот таъминоти шакллари макетлари ва дастурий таъминлаш


4.

Иқтисодиётнинг барча тармоқларида маҳсулот ишлаб чиқариш ва хизмат кўрсатиш харажатларини бир йўла тадқиқ қилиш ва 1995 йил учун тармоқлараро балансларни ишлаб чиқиш


1996 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ, "Ўзистиқболстат" вилоят бошқармалари, вазирликлар ва идоралар


1995 йил учун тармоқлараро баланс

2.3. Ялпи ички маҳсулотни халқаро иқтисодий таққослашга оид ишларни бажариш

1.

Ялпи ички маҳсулотни БМТнинг Халқаро таққослашлар дастури асосида ҳисоб-китоб қилиш учун маълумотлар олиш ва ҳисоблаш услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ, ИИЧКРИТИ, "Ўзмиллийбанк", ТИАВ, Молия вазирлиги, ЎзФАИИ


Ялпи ички маҳсулот ҳисоб-китоби

2.

Бир хил ёки ўхшаш истеъмол товарлари ва хизматлар намуналарини инвестиция товарлари намуналарини ва қурилиш объектлари намуналарини (экспертлар билан бирга) танлаш ва тегишли ахборот олишни ташкил этиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ, ТИАВ

Товар намуналари рўйхати

3.

Халқаро таққослашлар дастури асосида ЯИМ элементлари ҳақида ахборот тўплаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ, ТИАВ, Молия вазирлиги



4.

Хорижий шерик мамлакатларнинг товарлари (хизматлари, объектлари)нинг намуналарини ва уларнинг нархларини экспертларнинг икки томонлама учрашуви асосида келишиб олиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ


5.

ЯИМ ва натижаларни ҳисоб-китоб қилиш усули тўғрисидаги бирламчи маълумотларни шерик мамлакатлар делегациялари билан келишиб олиш


1995 йил

"Ўзистиқболстат". ТИАВ



6.

Ўзбекистон Республикаси - Туркия таққослаш натижаларини олиш, уларни таҳлил қилиш ва умумлаштириш


1995 йил

"Ўзистиқболстат"


3. АХБОРОТ БИЛАН ТАЪМИНЛАШ ТИЗИМИНИ ТАКОМИЛЛАШТИРИШ

3.1. Бухгалтерия ва банк ҳисобини қайта қуриш

1.

Корхоналар молия-хўжалик фаолияти бухгалтерпя ҳисоби счётлари режасини ва уни қўллаш бўйича йўриқиомани татбиқ қилиш


1994 йил

Молия вазирлиги


2.

Бухгалтерия ҳисоби счётлари режасини қўллаш тартибини очиб берувчи ҳисобга олишнинг махсус стандартларини ва уни қўллаш бўйича йўриқномани жорий қилиш


1994 йил

Молия вазирлиги


3.

Банк бухгалтерия ҳисоби регистрларининг халқаро классификациялар билан таққосланувчанлигини таҳлил қилиш


1994 йил

Марказий банк


4.

Республика бютжети, вилоятлар ва Қорақалпоғистон Республикаси бюджетлари ижроси бўйича бухгалтерия ҳисоби ҳамда ҳисоботлар бўйича йўриқномани халқаро ҳисобга олиш ва статистика тизими амалиёти ва халқаро ташкилотларнинг Ўзбекистон Республикаси молиявий аҳволини ифодаловчи маълум кўрсаткичлар рўйхатини тақдим этиш талабларига мувофиқ ишлаб чиқиш


1994 йил

Молия вазирлиги

Йўриқнома

5.

Банк ҳисобида мамлакат классификацияларидан халқаро классификацияларга ўтишга оид вақтинчалик услубий ишлаб чиқиш


1994 йил

Марказий банк

Ҳисоб-китоб услуби

Счётлар режаси

6.

Банк ҳисоб счётларининг халқаро амалиётга мувофиқ келадиган янги режасини ишлаб чиқиш


1994 йил

Марказий банк


7.

Банк ҳисоби счётлари янги режасини халқаро экспертизадан ўтказиш


1994 йил

Марказий банк


8.

Банк бухгалтерияси ҳисоби амалиётига счётлар янги режасини жорий этиш


1994-1995 йил

Марказий банк


3.2. Молия, бюджет ва банк cтатистикасини халқаро стандартларга мувофиқлаштириш

1.

Марказий банкнинг бозор талаби ва таклифга бошқарувчилик таъсирини ифодаловчи статистик кўрсаткичлар тизимини аниқлаш (пул массаси агрегатлари, Марказий банкнинг тижорат банклари депозитларига резерв талаблари, Марказий банк тижорат банклари учун белгилайдиган ликвидликнинг иқтисодий нормативлари, Марказий банкнинг фоиз ставкалари)


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Марказий банк, Молия вазирлиги


Кўрсаткичлар тизими

2.

Пул статистикаси ва банк ҳисоботи кўрсаткичларининг халқаро талабларга мувофиқ келадиган тизимини аниқлаш (банк тизимининг консолидация қилинган баланси, ишлатишнинг консолидация қилинган счёти, фойда ва зарарларнинг консолидация қилинган счёти, халқаро валюта фонди (ХВФ) услубияти бўйича пул шарҳи, ХВФ услубияти бўйича молиявий шарҳ, ХВФ услубияти бўйича банк шарҳи, ХВФ услубияти бўйича пул массаси агрегатлари ва унинг кредит қўйилмалари, ХВФ услубияти бўйича давлат қарзларига кредит бериш, нақд пул эмиссияси, пул бозорининг молиявий воситалари, валюта курслари)


1994 йил

Марказий банк, "Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"

Кўрсаткичлар тизими

3.

Кредит ресурслари ва қўйилмалари бўйича ҳисоботни пул-кредит бошқаруви амалиёти эҳтиёжларига ҳамда халқаро классификацияларга мувофиқлаштириш


1994 йил



4.

Давлат ички ва ташқи қарзини ҳисоб-китоб қилиш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"


Ҳисоб-китоб услуби

5.

Марказий банк балансини, тижорат банклари ва банк тизимига оид бўлмаган молия ташкилотлари балансларини халқаро амалиётга мувофиқлаштириш ва уларни эълон қилиш


1994 йил

Марказий банк


6.

Қуйидагилар бўйича 1992-1993 йиллар ахбороти юзасидан тажриба ҳисоб-китоблари услубини ишлаб чиқиш ва ўтказиш:

1994 йил

Молия вазирлиги, Марказий банк, "Ўзистиқболстат"

Ҳисоб-китоб услуби


- Марказий банкнинг бозор талаби ва таклифига таъсирини ифодаловчи статистик кўрсаткичлар тизими;





- пул ва банк статистикасининг статистик кўрсаткичлар тизими;





- давлат қарзи статистикаси кўрсаткичлари;





7.

Марказий банкнинг бозор талаби ва таклифига таъсирини ифодаловчи кўрсаткичларнинг, молия, бюджет ва банк статистикаси, давлат қарзи кўрсаткичларининг услуби ва тажриба ҳисоб-китобларини халқаро экспертизадан ўтказиш


1994 йил

Марказий банк, "Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги



8.

Банк молия ҳисоботининг кўрсаткичлари таркибини ҳамда уни тақдим этиш ва эълон қилиш тартибини аниқлаш, услубий кўрсатмаларни ишлаб чиқиш


1994 йил

Марказий банк, "Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги


Кўрсаткичлар тизими

9.

1993 йил давридан бошлаб халқаро талабларга жавоб берадиган ҳисоботларни тайёрлаш ва эълон қилишни давлат молия, бюджет ва банк статистикаси амалиётига киритиш


1994-1995 йил

Марказий банк, "Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги



3.3. Тўлов балансини тузиш ишини ташкил этиш

1.

Тўлов балансини халқаро валюта фонди (ХВФ) услубияти бўйича тузиш учун зарур бўлган ахборот базасига асосий талабларни аниқлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Молия вазирлиги, Давлат солиқ қўмитаси, Марказий банк



2.

Жорий операциялар бўйича тўлов балансини тузиш услубини (ҳисобот шакллари, воситалари) ишлаб чиқиш ва 1993 йил маълумотлари бўйича тажриба ҳисоб-китобларини амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, ТИАВ, Давлат солиқ қўмитаси, Марказий банк



3.

Жорий операциялар балансларини халқаро экспертизадан ўтказиш


1994 йил

Молия вазирлиги, ТИАВ, "Ўзистиқболстат", Давлат солиқ қўмитаси, Марказий банк



4.

Савдо ва савдога оид бўлмаган операциялар бўйича тўлов балансини тузиш услубини ишлаб чиқиш. Тажриба ҳисоб-китобларини амалга ошириш


1994 йил

Молия вазирлиги, ТИАВ, "Ўзистиқболстат"


Ҳисоб-китоб услуби

5.

Сармоя ҳаракати балансини тузиш услуби (ҳисобот шакллари, воситалари)ни ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Марказий банк

Ҳисоб-китоб услуби, воситалари

6.

Сармоянинг халқаро ҳаракати баланси кўрсаткичларининг тажриба ҳисоб-китобини ўтказиш ва молиявий ведомостларини тузиш


Молия вазирлиги, ТИАВ, "Ўзистиқболстат", Давлат солиқ қўмитаси, Марказий банк



7.

Сармоянинг халқаро ҳаракати тўлов балансини халқаро экспертизадан ўтказиш

1995 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Молия вазирлиги, Марказий банк



8.

Ўзбекистоннинг тўлов балансини тўлиқ схема бўйича тузишнинг тажриба ҳисоб-китобини амалга ошириш


1995 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Молия вазирлиги, Марказий банк



9.

Тўлов балансини тўлиқ схема бўйича халқаро экспертизадан (ХВФ) ўтказиш


1996 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Молия вазирлиги, Марказий банк



3.4. Нарх статистикасини такомиллаштириш

3.4.1. Истеъмол секторининг нарх статистикаси

1.

Халқ истеъмол товарлари чакана нархлари индексларини ҳисоблаб чиқишда фойдаланиладиган сотишнинг барча йўлларини ҳисобга олган ҳолда чакана нархлар даражаси ва улар динамикасидаги ўзгаришларни ҳисоб-китоб қилиш услубияти ва услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, "Ўзбексавдо", Ўзбекбирлашув


Ҳисоб-китоб услуби

2.

Оилалар товар сотиб оладиган жойлар тўғрисида улардан сўраш ва тажриба тадқиқ ишлари олиб бориш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМнинг ижтимоий тадқиқотлар бюроси


Услуб

3.

Аҳолига маиший хизмат кўрсатиш баҳолари индексларини ҳисоблаб чиқиш услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, "Ўзмаиший хизмат" уюшмаси


Услуб

4.

Истеъмол нархлари индексларида мавсумий таркибий қисмларни аниқлаш бўйича услубий тавсияларни ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлигининг молия ва нархлар институти (МНИ)


Услубий тавсиянома

5.

Ҳар бир ҳудуд учун нархлар тўғрисидаги ахборотнинг репрезентативлиги таъминланадиган шаҳарлар ва қишлоқ аҳоли яшаш жойларини танлаш ва нархларни рўйхатга олиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", МНИ



6.

Товарлар нархларини рўйхатдан ўтказиш амалга ошириладиган дўконларни танлаб тадқиқ қилиш ва ажратиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", "Ўзбексавдо", Ўзбекбирлашув, БҲМ



7.

Истеъмол нархлари индексларини ҳисоблаб чиқиш ва тажриба ҳисоб-китобларини амалга ошириш услубини такомиллаштириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ



8.

Транспорт ва алоқадаги тарифлар ўзгаришини статистик кузатиш услубини такомиллаштириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Молия вазириги, ЎО Темирйўл бошқармаси, "Ўзбекистон ҳаво йўллари", Алоқа вазирлиги, "Ўзавтотранс", БҲМ



9.

Ҳисоб-китоб услуби ўзгаришини ҳисобга олган ҳолда чакана нархлар индексларини ҳисоб-китоб қилиш


1994 йил ва кейинги йиллар


"Ўзистиқболстат", БҲМ



10.

Киритилган услбий ўзгаришларни ҳисобга олиб аҳолига пуллик хизмат кўрсатиш баҳолари индексларини ҳисоб-китоб қилиш


1994 йил ва кейинги йиллар


"Ўзистиқболстат", БҲМ



3.4.2. Ишлаб чиқариш сектори нарх статистикаси

11.

Улгуржи нархларни рўйхатдан ўтказиш учун товар ишлаб чиқарувчи корхоналар ва товарлар намуналарини танлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"


12.

Қишлоқ хўжалиги ва саноат маҳсулотлари нархлари индексини шакллантириш услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"

Услуб

13.

Фермер хўжаликлари сотадиган маҳсулотлар нархларидаги ўзгаришларни кузатиш услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"

Услуб

14.

Истеъмолчилар нархлари индексларини тузишда импорт маҳсулотлар нархлари динамикасини ҳисобга олиш бўйича таклифлар тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ


15.

Экспорт қилинадиган маҳсулотлар нархлари динамикасини ҳисобга олиш юзасидан таклифлар тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ


16.

Экспорт қилинадиган маҳсулотлар нархлари индексларини ҳисоб-китоб қилиш усулларини тузиш ва амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, БҲМ


Ҳисоблаш усуллари

17.

Бозор нархи белгиланиши шароитида истеъмолчилар улгуржи нархларини рўйхатдан ўтказишни ташкил этиш ва ўтказиш бўйича тавсияларни тайёрлаш


1004 йил

"Ўзистиқболстат"


18.

Биржаларда нархлар даражаси ва динамикасини кузатиш услубини ишлаб чиқиш


1994-1995 йй.

"Ўзистиқболстат"

Услуб

19.

Нархлар индекслари тизимини ҳисоб-китоб қилиш учун автоматлашитрилган иш жойлари (АИЖ)ни ишлаб чиқиш ва жорий қилиш


1994-1995 йй.

"Ўзистиқболстат", БҲМ

АИЖ

20.

Қурилиш-монтаж ишлари нарх индексларини тузиш ва қурилиш маҳсулотлари нархларини кузатиш услубини тайёрлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"

Услуб

3.5. Аҳоли ва меҳнат статистикасини халқаро нормаларга мувофиқлаштириш

3.5.1. Аҳоли статистикаси

1.

Болалар ўлимини Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) тавсиялари асосида ҳисобга олишга ўтиш


1994 йил

Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Ўзистиқболстат"


2.

Аҳоли ўлими сабаблари тўғрисидаги маълумотларни ЖССТ тавсия этган касалликлар халқаро классификацияси асосида ишлаб чиқишга ўтиш


1994-1995 йй.

Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Ўзистиқболстат"



3.

Туғилиш ва ўлишни тиббий ҳужжатлар асосида статистик ҳисобга олиш ва қайд этишга ўтиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Адлия вазирлиги



4.

Аҳолини рўйхатга олишда уй хўжаликларини (оила билан бир қаторда) МСТ талабларига мувофиқ ҳисобга олишга ўтиш


1994-1995 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ



5.

Аҳолини жон боши бўйича рўйхатга олиш юзасидан таклифлар тайёрлаш: ишлар таркибини аниқлаш, жон бошини автоматлаштирилган рўйхатга олишнинг асосий қоидаларини ишлаб чиқиш, маълумотлар базаларини ташкил этиш бўйича тажриба ишлари олиб бориш


1994 йил

"Ўзистиқболстат" манфаатдор вазирликлар ва идоралар билан биргаликда



3.5.2. Меҳнат статистикаси

6.

Халқаро меҳнат ташкилоти (ХМТ) тавсияларига мувофиқ ишчи кучи, иш билан бандлик, ишсизлик кўрсаткичларини аниқлаш услубини ишлаб чиқиш


1994-1995 йй.

Меҳнат вазирлиги, "Ўзистиқболстат"


Услуб

7.

ХМТ тавсиясини ҳисобга олган ҳолда иш билан бандлик муаммоларини ўрганиш учун оилалар (уй хўжаликлари)ни танлаб тадқиқ қилиш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

Меҳнат вазирлиги, "Ўзистиқболстат"


Услуб

8.

Иш билан таъминлаш муаммосини ўрганиш бўйича оилалар (уй хўжаликлари)ни танлаб тадқиқ қилиш


1994 ва кейинги йиллар

"Ўзистиқболстат", маҳаллий статистика органлари



9.

Ишлаб чиқаришдаги бахтсиз ҳодисалар ҳисоби ва ҳисоботи услуб ҳамда шаклларини ХМТ тавсиясига мувофиқ тайёрлаш


1994 йил

Меҳнат вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Касаба уюшмалари федерацияси Кенгаши, "Ўзистиқболстат"


Ҳисобга олиш ва ҳисобот усуллари, шакллари


10.

Ҳисобга олиш ва ҳисобот шаклларига иш билан бандлик ва ишсизликнинг янги таърифларига мувофиқ тузатишлар киритиш


1994 йил

Меҳнат вазирлиги, ЎзФАИИ, "Ўзистиқболстат"


Ҳисобга олиш ва ҳисобот шакллари


11.

ХМТ тавсияларини ҳисобга олиб ишчи кучига сарфланадиган харажатларни аниқлаш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

Меҳнат вазирлиги, "Ўзистиқболстат"


Услуб

12.

ХМТ тавсияларига мувофиқ иқтисодиётнинг айрим тармоқларидаги ходимлар иш ҳақларини тадқиқ қилиш


1994 ва кейинги йиллар

"Ўзистиқболстат", Меҳнат вазирлиги


Тадқиқот ҳақида ҳисобот

13.

Ишчи кучларининг маълумот даражаси ва классификация ҳолатини статистик ўрганишни амалга ошириш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"



14.

Услубий кўрсатмалар ва статистик ҳисобот шаклларига касбларнинг янги классификациясига мувофиқ тузатишлар киритиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", Меҳнат вазирлиги



3.5.3. Уй хўжаликлари бюджети тадқиқоти

15.

Уй хўжаликларини танлаб тадқиқ этиш тармоғини яратиш, уй хўжаликлари бюджети тадқиқотлари дастурини ишлаб чиқиш ва синаб кўриш


1994 йил

"Ўзистиқболстат"


16.

Уй хўжаликлари бюджетини тадқиқ қилиш


1994 ва кейинги йиллар


"Ўзистиқболстат"


17.

ЖССТ тавсияларига мувофиқ ногиронларни ҳисобга олиш услубини ишлаб чиқиш ва уларни ҳисобга олиш


1994 ва кейинги йиллар


Соғлиқни сақлаш вазирлиги, "Ўзистиқболстат", Ижтимоий таъминот вазирлиги, Ногиронлар жамияти


Услуб

3.6. Ташқи савдо статистика кўрсаткичларини халқаро талаблар асосида аниқлаш

1.

Ташқи иқтисодий фаолият товар номенклатураси асосида товарлар экспорти ва импорти ўртача нархлари индекслари ва физик ҳажмларини ҳисоб-китоб қилиш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ

Ҳисоб-китоб услуби

2.

Экспорт ва импорт маҳсулотларига ташқи савдо ва ички савдо нархлари нисбати ҳисоб-китоби услубини аниқлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ


3.

Хорижий валютадаги тушумлар ва маблағлар ҳаракати устидан статистик кузатиш услубини ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Марказий банк, Давлат солиқ қўмитаси


Услуб

4.

Товарлар ва хизматлар экспорт имкониятларини статистик кузатишни амалиётга жорий этиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ


5.

Ташқи иқтисодий фаолият қатнашчилари учун товарлар ва хизматлар турлари савдосини тартибга солиб турувчи халқаро стандартдан фойдаланиш хусусида таклифлар ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", ТИАВ, Давлат солиқ қўмитаси



6.

Қуйидагилар тўғрисида маълумотлар ишлаб чиқишни статистика амалиётига жорий қилиш:

1994 ва кейинги йиллар

"Ўзистиқболстат", "Ўзмиллийбанк", Давлат солиқ қўмитаси



- фаолият турлари бўйича, ноишлаб чиқариш соҳаси ҳам шу жумлага киради, хорижий валютадаги маблағлар ҳаракати;





- товарлар ва мамлакатлар бўйича экспорт ва импортнинг нархлари индекслари ва техник ҳажмлари





7.

Ташқи савдо божхона статистикасини ташкил этиш бўйича ишлар мажмуини амалга ошириш


1994 ва кейинги йиллар


Давлат солиқ қўмитаси, "Ўзистиқболстат"



8.

Божхона ва cтатиcтика органларининг ташқи савдога оид маълумотларни йиғиш, улар билан ишлаш, эълон қилиш бўйича фаолиятларини мувофиқлаштириш юзасидан таклифлар тайёрлаш


1994 ва кейинги йиллар

Давлат солиқ қўмитаси, "Ўзистиқболстат"


3.7. Ахборотларни классификациялаш ва кодлаштириш

ягона тизимини ривожлантириш ва қўллаш

1.

Техник-иқтисодий ва ижтимоий ахборотларни классификациялаш ва кодлаштириш ягона тизимининг ишлаши ва ривожланишининг асосий қоидаларини ҳамда республика классификаторларини ишлаб чиқиш ва такомиллаштириш тартиби тўғрисидаги услубий қоидаларни ишлаб чиқиш


1994-1995 йй.

"Ўздавстандарт" маркази


2.

Ўзбекистон Республикаси истиқболини белгилаш ва статистика давлат қўмитасининг ахборот-ҳисоблаш тармоғи базасида классификаторларyb жорий қилиш тўғрисидаги қоидаларни ишлаб чиқиш


1994 ва кенинги йиллар

"Ўздавстандарт", БҲМ, "Ўзистиқболстат"



3.

Халқ хўжалиги тармоқлари классификаторини халқаро стандарт тармоқ классификацияси билан уйғунлаштириш мақсадида қайта кўриб чиқиш


1994 ва кейинги йиллар

"Ўздавстандарт", БҲМ

Халқ хўжалиги тармоқлари классификатори

4.

Корхоналар ва тишкилотлар классификаторини қайта кўриб чиқиш



"Ўздавстандарт", БҲМ

Классификатор

5.

Давлат ва хўжалик бошқаруви органлари классификаторини ишлаб чиқиш


1994 ва кейинги йиллар


"Ўздавстандарт", БҲМ

Классификатор

6.

Иқтисодий фаолият, маҳсулот ва хизмат кўрсатиш турлари интеграцияланган классификаторини мамлакат ва халқаро классификациялар базасида ишлаб чиқиш ва татбиқ этиш


1994 ва кейинги йиллар

"Ўздавстандарт", БҲМ

Классификатор

7.

Таълим бўйича мутахассисликлар классификаторини ишлаб чиқиш


1995 йил

"Ўздавстандарт", Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


Классификатор

8.

Саноат ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари классификаторини халқаро стандартларга мувофиқ қайта кўриб чиқиш


1995 йил

"Ўздавстандарт", Давлат солиқ қўмитаси, вазирликлар, идоралар, "Ўзбексавдо", Қишлоқ хўжалиги вазирлиги


Классификатор

9.

Техник-иқтисодий ва ижтимоий кўрсаткичлар классификаторини ишлаб чиқиш


1995 йил

"Ўздавстандарт", Марказий банк, ТИАВ,  "Ўзистиқболстат", Қишлоқ хўжалиги вазирлиги, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, "Ўзсаноатхўжаликқурилиш", Молия вазирлиги, "Ўзавтотранс", "Ўзбексавдо" ва бошқалар


Классификатор

10.

Хўжалик банк ва молиявий операциялар классификаторини ишлаб чиқиш


1995 йил

"Ўздавстандарт", Марказий банк, Молия вазирлиги, "Ўзистиқболстат"


Классификатор

3.8. Хўжалик юритиш ва мулкчиликнинг барча шаклларидаги корхоналар

ва ташкилотларнинг ягона давлат регистри (КТЯДР)ни шакллантириш

1.

КТЯДРни яратиш бўйича норматив-услубий ҳужжатлар мажмуини ишлаб чиқиш, кузатиладиган ва рўйхатга олинадиган кўрсаткичлар таркибини ҳамда уларни ҳисоблаб чиқиш усулларини аниқлаш


1994 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ


2.

КТЯДРни яратиш ва жорий этиш бўйича ишлар мажмуини амалга ошириш


1995 йил

"Ўзистиқболстат" ва унинг ҳудудий органлари



2.1.

Техник топшириқлар ва КТЯДР ишчи лойиҳасини; халқаро принципларининг қайта кўриб чиқилган классификаторларини ҳисобга олган ҳолда маълумотлар банкини бошқаришнинг автоматлаштирилган тизими (АТ) базасида ишлаб чиқиш


1994-1995 йиллар

"Ўзистиқболстат", БҲМ

Техник топшириқ

2.2.

Техник таъминот лойиҳасига мувофиқ техника воситалари ва СУБДнинг сотиб олиниши, етказиб берилиши ва ишга туширилишини таъминлаш


1995 йил

"Ўзистиқболстат", БҲМ


2.3.

КТЯДРни юритишнинг автоматлаштирилган тизимини (АТ) бир нечта вилоятларда ва уларнинг таркибига кирадиган туманлар (шаҳарлар)да синовдан ўтказиш


1994-1995 йиллар

"Ўзистиқболстат", БҲМ


2.4.

КТЯДРни юритиш АТни саноат йўли билан жорий этишни ташкил қилиш


1995 йил

"Ўзистиқболстат" ва унинг ҳудудий органлари, БҲМ



2.5.

КТЯДРни юритишнинг АТни ишга тушириш ва ундан миллий иқтисодиётда фойдаланиш ишларини ташкил этиш


1995 ва кейинги йиллар


"Ўзистиқболстат", БҲМ



4. МАҲСУЛОТНИ КАТАЛОГЛАШТИРИШНИНГ

ДАВЛАТ ТИЗИМИНИ ТАШКИЛ ЭТИШ

1.

Каталоглаштириш тизимини ташкил қилиш ва ундан фойдаланиш бўйича чет эл тажрибасини ўрганиш


1994 йил

"Ўздавстандарт"


2.

Маҳсулотни каталоглаштириш Давлат тизимининг ҳуқуқий асосларини ишлаб чиқиш ва уларни стандартлар тўғрисидаги қонун ва бошқа қонун ҳужжатлари лойиҳаларига, шунингдек Давлат стандартлаштириш тизими стандартларига киритиш


1994 йил

"Ўздавстандарт"

Қонунлар лойиҳалари

3.

Республика ва ҳудудий бошқарув даражасида КТЯДР билан каталоглаштириш Давлат тизимининг ўзаро ахборот алмашиш тартибини ишлаб чиқиш


1994 йил

"Ўздавстандарт", БҲМ

Йўриқнома материаллар

4.

Каталоглаштириш Давлат тизимини ташкил қилиш бўйича таклифлар тайёрлаш


1994 йил

"Ўздавстандарт"


5.

Каталоглаштириш Давлат тизимининг биринчи навбатини ишга тушириш


1996 йил

"Ўздавстандарт"


5. ШТРИХЛИ КОДЛАШТИРИШ ТИЗИМИНИ ҚЎЛЛАШ

1.

Штрихли кодлаштиришни жорий этишни таъминлаш бўйича таклифлар тайёрлаш


1994 йил

"Ўздавстандарт"


2.

Автоматик идентификациялаш (штрихли кодлаштириш) тизими бўйича мутахассислар тайёрлаш


1995 ва кейинги йиллар

ФТДК, Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги



3.

Ташқи савдода штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

ТИАВ


4.

Моддий-техника таъминоти ва савдода штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

ТИАВ


5.

Банк ишида штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

Марказий банк



6.

Ишлаб чиқариш ва технологик жараёнларда штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

Вазирликлар ва идоралар



7.

Тиббиётда штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

Соғлиқни сақлаш



8.

Қишлоқ хўжалигида штрихли кодлаштиришни қўллаш


1995-1996 йй.

Қишлоқ хўжалиги вазирлиги



6. СТАТИСТИКА ВА ҲИСОБГА ОЛИШ КАДРЛАРИНИ

ХАЛҚАРО СТАНДАРТЛАР ТАЛАБЛАРИГА МУВОФИҚ

ТАЙЁРЛАШ ВА ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ

1.

Миллий иқтисодиётнинг бухталтерия ҳисоби ва статистика мутахассисларини халқаро стандартларга мувофиқ қайта тайёрлашга бўлган эҳтиёжини аниқлаш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, вазирликлар ва идоралар


1995-1996 йилларда кадрлар тайёрлаш режаси

2.

Ҳисобга олиш ва статистика мутахассисларини халқаро услубият асосида тайёрлаш, қайта тайёрлаш ва малакасини оширишнинг илмий-тадқиқот ва ўқув-услубий эҳтиёжларини ҳамда маблағ билан таъминлаш манбаларини аниқлаш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси, ИИЧКРИТИ



3.

Иқтисодчи ва иқтисодчи-муҳандис ихтисосликлари бўйича мутахассислар тайёрловчи олий ва ўрта махсус ўқув юртларида статистика ҳисобга олинишининг халқаро услубиятини эгаллаган мутахассисларни тайёрлашни таъминловчи "Миллий ҳисобчилик", "Молия ҳисоби", "Банк ҳисоби", "Бошқарув ҳисоби", "Аудит асослари" ва бошқа курсларни назарда тутувчи янги намунавий ўқув режаларини ишлаб чиқиш ва жорий қилиш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Тошкент молия институти, Тошкент Давлат иқтисодиёт университети


Ўқув режалари

4.

Бошқа корхоналар ва ташкилотларнинг статистика ва ҳисобга олиш билан амалий шуғулланувчи ходимларини олий ўқув юртлари, техникумлар ва ўқув марказларининг ўқитувчиларини қайта тайёрлаш ва малакасини ошириш бўйича намунавий ўқув режалари ҳамда дастурлари яратиш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Тошкент Молия институти, Тошкент давлат иқтисодиёт университети ва кадрларни тайёрлаш ва қанта тайёрлаш марказлари


Ўқув режалари ва дастурлар

5.

Бухгалтерия ҳисоби ва статистика бўйича ихтисослашаётган иқтисодиёт ва муҳандис-иқтисодиёт олий ўқув юртлари ва техникумларнинг талабалари ишлаб чиқариш амалиёти дастурларини ишлаб чиқиш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги

Дастурлар

6.

Бухгалтерия ҳисоби, аудит ва статистика мутахассислари учун классификация


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги



7.

Олий ва ўрта махсус ўқув юртларининг "статистика", "бухгалтерия ҳисоби ва аудит" ихтисосликлари бўйича битириб чиққан мутахассислар билимини халқаро стандартлар нуқтаи назаридан баҳолаш учун комплекс текшириш ва классификация топшириқлари фондини ишлаб чиқиш


1994 йил

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги


8.

Статистика, бухгалтерия ҳисоби ва аудит бўйича дарсликлар ва ўқув қўлланмаларини нашр қилишнинг истиқбол режаларини тузиш


1994 ва кейинги йиллар

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Давлат матбуот қўмитаси


Дарсликлар нашр этиш режаси

9.

Олпй ва ўрта махсус ўқув юртларининг иқтисодчи ва иқтисодчи-муҳандис мутахассисликлари бўйича диссертация, курс ишлари мавзуида миллий ҳисобчилик, бошқарув, молия ва банк ҳисоби ва аудитнинг услубий муаммолари ишлаб чиқилишини назарда тутиш


1994 ва кейинги йиллар

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, ИИЧКРИТИ



10.

Статистика ва ҳисобга олиш мутахассисларини халқаро услубият асосида тайёрлашда хорижий мутахассисларнинг консультацияларини ташкил этиш


1994-1996 йй.

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, "Ўзистиқболстат"



11.

Олий ва ўрта махсус ўқув юртларининг иқтисодчи ва иқтисодчи-муҳандис ихтисосликлари учун статистика ва бухгалтерия ҳисоби, классификация ва кодлаштиришнинг янги тизими бўйича дарсликлар, ўқув қўлланмалари ва бошқа ўқув-услубий адабиётларни тайёрлаш ва нашр этиш


1994-1996 йй.

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси, Давлат матбуот қўмитаси



12.

Статистика ва ҳисобга олиш соҳасида ходимларни қайта тайёрлаш ва малакасини оширишни ташкил этиш


1994 ва кейинги йиллар

"Ўзистиқболстат", Молия вазирлиги, Марказий банк ва бошқалар



Халқаро амалиётда қабул қилинган ҳисобга олиш ва

статистикага ўтиш тадбирларини бажариш учун зарур

бўлган қонунчилик ва норматив ҳужжатлар

РЎЙХАТИ

Қонунлар

Бажарувчилар

Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида


Молия вазирлиги


Корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат регистри тўғрисида


Давлат солиқ қўмитаси, Истиқболни белгилаш ва статистика давлат қўмитаси


Стандартлаштириш тўғрисида


"Ўздавстандарт" маркази


Идоравий ва идоралараро ҳужжатлар

Банк ҳисоби счётлари режасига ўзгартиришлар киритиш ва счётларнинг янги режасини юритиш тўғрисида низом


Марказий банк


Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида низом


Молия вазирлиги


Корхоналар ва ташкилотларнинг ягона давлат регистрининг бошқа ахборот тизимлари билан ўзаро муносабатлари тўғрисида низом


Истиқболни белгилаш ва статистика давлат қўмитаси


   


























Время: 0.2176
по регистрации МЮ строгое соответствие
  • Все
  • действующие
  • утратившие силу
  • Русский
  • Ўзбекча
  • Оба языка
  • любая дата
  • точная дата
  • период
  • -

Свернуть поиск