Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқиладиган товарларнинг божхона қийматини белгилаш ва декларациялаш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 19.09.2007 й. 198-сон Қарорига илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2007 йил 19 сентябрдаги

198-сон қарорига

ИЛОВА

Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан

олиб чиқиладиган товарларнинг божхона қийматини

белгилаш ва декларациялаш тартиби тўғрисида

НИЗОМ

I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ушбу Низом Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқиладиган товарларнинг (кейинги ўринларда олиб чиқиладиган товарлар деб юритилади) божхона қийматини белгилаш ва декларациялаш тартибини белгилайди ва қуйидагилар:

декларантлар томонидан (ишлаб чиқариш ёки тадбиркорлик фаолияти учун мўлжалланмаган товарларни олиб чиқувчи жисмоний шахслар бундан мустасно) белгиланган тартибда - божхона қийматини белгилашда ва божхонанинг юк декларациясида кўрсатишда, божхона тўловларини тўлашда;

божхона органлари томонидан - декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматини назорат қилишда ва божхона статистикасини юритишда мажбурий тартибда қўлланади.

2. Товарни экспортга сотишда товарнинг ("ДАФ - Ўзбекистон Республикасининг божхона чегараси" (DAF - "delivered at frontier") шартларига келтирилган қиймати олиб чиқилаётган товарнинг божхона қиймати ҳисобланади.

3. Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқилаётган товарларнинг божхона қиймати:

божхона тўловларини ҳисоблаш ва божхона статистикасини юритиш учун белгиланади;

валюта тушумининг бир қисмини мажбурий сотиш миқдорини ҳисоблаш учун қўлланмайди.

4. Товарни Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқиш жойи (пункти) дейилганда қуйидагилар тушунилади:

а) авиация воситасидаги ташишлар учун - Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги жўнатиш аэропорти ёки сўнгги аэропорт, у ерда товарни ташиётган самолёт қўнади ва самолётга товарни сўнгги юклаш амалга оширилади;

б) дарё орқали ташишлар учун - Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги товар юкланадиган сўнгги порт ёки товарни ташиш порти, агар товарни қайта юклаш факти ушбу портнинг божхона органи томонидан тасдиқланган бўлса;

в) темир йўл орқали ташишлар учун - Ўзбекистон Республикаси ҳудудидаги сўнгги станция ёки "Ўзбекистон темир йўллари" компаниясининг хизмат кўрсатиш зонасига кирадиган қўшни давлатнинг биринчи станцияси;

г) товарларни бошқа транспорт турлари воситасида ташишлар учун - товарни ташиш йўли бўйлаб Ўзбекистон Республикасининг божхона чегарасидаги ўтказиш пункти жойлашган жой;

д) почта орқали етказиб бериладиган товарлар учун - халқаро почта айирбошлаш жойи;

е) қувурлар орқали ташиладиган товарлар (нефть, газ ва бошқалар) ҳамда электр энергияси учун - Ўзбекистон Республикасининг божхона чегарасидаги тегишли ҳисоблагичлар жойлашган жой.

II. ОЛИБ ЧИҚИЛАЁТГАН ТОВАРЛАРНИНГ

БОЖХОНА ҚИЙМАТИНИ БЕЛГИЛАШ ТАРТИБИ

5. Олиб чиқилаётган товарнинг божхона қиймати товарни экспортга сотишда товар Ўзбекистон Республикасининг божхона чегараси орқали ўтказилаётган вақтда олиб чиқилаётган товар учун амалда тўланган ёки тўланиши керак бўлган нархдан келиб чиққан ҳолда белгиланади.

Олиб чиқилаётган товарларнинг божхона қийматини белгилашда олиб чиқилаётган товар учун амалда тўланган ёки тўланиши керак бўлган нархга қуйидаги харажатлар қўшилади, агар улар кўрсатилган нархга киритилмаган бўлса:

а) товарни Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқиб кетиладиган жойигача (пунктгача) етказиб бериш бўйича харажатлар:

ташиш қиймати;

юклаш, тушириш, қайта юклаш ва ортиш-тушириш харажатлари;

суғурта тўлови;

сертификатлаш ва экспертизадан ўтказиш бўйича хизматлар қиймати;

б) сотувчи томонидан қилинган харажатлар:

воситачилик ва брокерлик тўловлари;

контейнерлар ва (ёки) бошқа кўп марталаб ишлатиладиган таралар қиймати, агар уларга товар номенклатурасига мувофиқ баҳоланаётган товар билан бир бутун сифатида қаралса;

жойлаш қиймати, шу жумладан, жойлаш материаллари ва жойлаш ишлари қиймати;

в) олиб чиқиладиган товарларни ишлаб чиқариш ва/ёки экспортга сотиш учун сотиб олувчи бевосита ёки билвосита сотувчига бепул ёки пасайтирилган нарх бўйича кўрсатадиган хизматлар ва етказиб берадиган товарлар қийматининг тегишли қисми:

хом ашё, материаллар, деталлар, ярим тайёр фабрикатлар ҳамда олиб чиқиладиган товарнинг таркибий қисми ҳисобланадиган бошқа бутловчи қисмлар;

инструментлар, штамплар, шакллар ҳамда олиб чиқиладиган товарларни ишлаб чиқаришда фойдаланилган бошқа шу каби предметлар;

олиб чиқиладиган товарларни ишлаб чиқаришда сарфланган ёрдамчи материаллар;

муҳандислик ишланмалари, тажриба-конструкторлик ишлари, дизайн, бадиий жиҳозлаш, олиб чиқиладиган товарларни ишлаб чиқариш учун бевосита зарур бўлган эскизлар ва чизмалар;

г) сотиб олувчи олиб чиқиладиган товарларни харид қилиш шартлари сифатида бевосита ёки билвосита амалга оширилиши керак бўладиган интеллектуал мулк объектларидан фойдаланганлик учун тўлаши керак бўлган лицензия тўловлари ва бошқа тўловлар;

д) олиб чиқиладиган товарни кейинчалик бирон-бир тарзда қайта сотиш, тасарруф этиш ёки улардан фойдаланишдан олинган, товар Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқилгандан кейин сотувчига бевосита ёки билвосита тегишли бўладиган тушумларнинг исталган қисми қиймати.

6. Ушбу Низомнинг 5-бандида кўрсатилган харажатларни божхона қийматига киритиш қуйидаги ҳолларда амалга оширилади, агар улар:

а) ҳақиқатда мавжуд бўлса ёки бўлиши мумкин бўлса;

б) холисона ва миқдор жиҳатидан белгиланадиган маълумотлар асосида ҳужжатлар билан тасдиқланган бўлса;

в) контрактда назарда тутилган товар қийматига киритилмаган бўлса.

Агар ушбу харажатларнинг миқдорини белгилаш ва ҳужжатлар асосида тасдиқлаш мумкин бўлмаса божхона қиймати олиб чиқиладиган товарларнинг олди-сотди қиймати асосида аниқланиши мумкин эмас.

7. Агар шартномада белгилаб қўйилган нархлар мавжуд бўлмаса ва фақат товарнинг узил-кесил нархини белгилаш шартлари акс эттирилган бўлса (масалан, тегишли санадаги биржа котировкаларини ҳисобга олган ҳолда; нархларни ва шу кабиларни ҳисоблаш формуласи бўйича) ёхуд агар шартнома шартларига мувофиқ узил-кесил нарх сотиб олувчи томонидан уни миқдори ва сифати бўйича қабул қилиб олиш натижаларига кўра аниқланса божхона қиймати қуйидаги тартибда белгиланади ва декларация қилинади:

а) олиб чиқиладиган товарларни божхонада расмийлаштириш вақтинчалик (шартли) баҳолашни ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади;

б) декларант ўзидаги вақтинчалик (шартли) баҳонинг холисоналигини тасдиқлайдиган маълумотлар ва ҳужжатларни тақдим этишга ҳақлидир.

Божхона қийматини вақтинчалик (шартли) баҳолаш учун база сифатида ёхуд:

шартнома (контракт)да қайд этилган бошланғич (тахминий) нарх;

шартнома (контракт)да белгиланган ҳисоблаш шартларига мувофиқ товар юклаб жўнатилган санада белгиланган ҳисоблаш нархи қабул қилинади.

Ушбу банднинг тўртинчи - олтинчи хатбошида кўрсатилган ҳисоблашларни амалга ошириш мумкин бўлмаган тақдирда божхона қийматини вақтинчалик (шартли) баҳолаш божхона органи ихтиёрида мавжуд бўлган тегишли баҳолаш ахбороти асосида амалга оширилиши мумкин.

Божхона органи декларантнинг ёзма аризаси бўйича, кўриб чиқилаётган олди-сотди шартларидан ва божхона қонун ҳужжатлари талабларидан келиб чиққан ҳолда, декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматини тасдиқлайдиган ва/ёки аниқлаштирадиган зарур ҳужжатларни декларант тақдим этадиган муддатни белгилайди. Божхона органининг божхона расмийлаштиришини амалга оширадиган мансабдор шахси томонидан божхона юк декларациясига тегишли ёзувлар ва қайдлар белгиланган тартибда киритилади. Декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматини аниқлаштириш ва/ёки тасдиқлаш учун зарур бўлган барча ҳужжатлар белгиланган муддатда тақдим этилгандан кейин унга тузатишлар киритиш ва ушбу Низомнинг IV бўлимига мувофиқ божхона тўловларини қайта ҳисоблаш амалга оширилади.

8. Божхона қиймати қуйидаги ҳолларда олиб чиқиладиган товарнинг олди-сотди қиймати асосида белгиланиши мумкин эмас, агар:

баҳоланаётган товарга сотиб олувчининг ҳуқуқларига нисбатан чеклашлар (қонун ҳужжатларида белгиланган чеклашлар бундан мустасно) ва товарнинг нархига сезиларли таъсир кўрсатмайдиган чеклашлар мавжуд бўлса;

сотиш ва олди-сотди нархи таъсирини ҳисобга олиш мумкин бўлмаган шартларга риоя этишга боғлиқ бўлса;

товарнинг божхона қийматини кўрсатишда декларант томонидан фойдаланилган маълумотлар ҳужжатлар билан тасдиқланмаган бўлса ёхуд ишончли бўлмаса;

олди-сотди қатнашчилари бир-бирига ўзаро боғлиқ шахслар бўлса, уларнинг бир-бирига ўзаро боғлиқлиги олди-сотди нархига таъсир қилмайдиган ҳоллар (бу декларант томонидан исботланган бўлиши керак) бундан мустасно.

9. Олиб чиқиладиган товарларга нисбатан олди-сотди битишуви (товарларни ижара шартномаси бўйича етказиб бериш, бепул ва воситачилик етказиб беришлари ва шу кабилар) мавжуд бўлмаганда, шунингдек олиб чиқиладиган товарларнинг олди-сотди нархидан фойдаланиш мумкин бўлмаганда божхона қийматини аниқлаш учун қуйидагилар асос ҳисобланади:

ёхуд декларант томонидан тақдим этилган сотувчи-экспорт қилувчининг бухгалтерия ҳисобидаги олиб чиқиладиган товарни ишлаб чиқариш ва сотиш харажатларини ҳамда айнан ёки шунга ўхшаш товарлар Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқилаётганда экспортчи томонидан олинадиган фойда миқдорини акс эттирувчи маълумотлар. Бунда ушбу Низомнинг 5-бандида санаб ўтилган харажатлар ҳисобга олиниши керак;

ёхуд олиб чиқиладиган айнан ёки шунга ўхшаш товарларни кирим қилиш ва балансдан чиқариш тўғрисидаги бухгалтерия маълумотлари. Айнан ёки шунга ўхшаш товарларни белгилашда "Бож тарифи тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 19 ва 20-моддаларига амал қилиниши лозим.

10. Декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматининг тўғрилигини тасдиқлайдиган маълумотлар мавжуд бўлмаганда ёхуд декларант томонидан тақдим этилган маълумотлар ишончли ва/ёки етарли эмас деб ҳисоблашга асос мавжуд бўлганда божхона органи божхона қийматини ушбу Низомнинг 11 ва 12-бандларига мувофиқ белгилайди. Бунда божхона органи декларантнинг ёзма сўрови бўйича уч иш куни мобайнида унга улар бўйича декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматининг божхона органи томонидан қабул қилинмаганлиги сабабларининг ёзма равишдаги изоҳини тақдим этиши шарт.

11. Божхона қийматини белгилаш учун божхона органи ўз ихтиёрида мавжуд бўлган ёки декларант томонидан тақдим этилган:

олиб чиқиладиган айнан ёки шунга ўхшаш товарлар билан ташқи савдо шартномалари нархлари тўғрисидаги;

олиб чиқиладиган айнан ёки шунга ўхшаш товарлар қиймати (таннархи) калькуляцияси тўғрисидаги;

айнан ёки шунга ўхшаш товарлар учун нархларнинг биржа котировкалари тўғрисидаги;

тегишли минтақавий бозорлардаги ушбу товарларнинг нархлари тўғрисидаги;

олиб чиқиладиган товарларнинг белгиланган тартибда амалга оширилган товар-қиймат экспертизаси маълумотлари бўйича ахборотлардан фойдаланиши мумкин.

12. Божхона қийматини белгилашда божхона органи:

а) баҳоланаётган ҳамда айнан ва/ёки ана шундай товарларни, шу жумладан, қуйидаги:

импорт мамлакати ёки жуғрофий минтақаси;

олиб чиқиладиган товарлар миқдори;

сотишнинг тижорат шартлари, шу жумладан бозор конъюнктураси (асосан хом ашё товарларни экспорт қилишда) параметрлари бўйича имкони борича қиёслашни таъминлаши;

б) сотиб олувчининг барча харажатларини ушбу Низомнинг 5-бандида кўрсатилган харажатларни божхона қийматига киритиш нуқтаи назаридан ҳисобга олиши;

в) амалдаги норматив ҳужжатларга мувофиқ божхона юк декларациясига божхона қийматининг божхона органлари томонидан белгиланганлиги тўғрисида тегишли ёзувни киритиши;

г) декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматига ушбу Низомнинг IV бўлимида белгиланган тартибга мувофиқ тузатишлар киритиши зарур.

13. Қайта экспорт қилинаётган товарнинг (илгари олиб келинган товарни Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудидан олиб чиқиш) божхона қиймати товарни Ўзбекистон Республикасининг божхона ҳудудига олиб кириш вақтидаги унинг божхона қиймати ҳамда Ўзбекистон Республикаси ҳудудида қилинган қуйидаги харажатлар сифатида белгиланади:

божхонада расмийлаштириш учун божхона йиғимлари;

товарнинг қайта экспорт қилиниши муносабати билан қайтарилиши керак бўлган тўловларни чегирган ҳолдаги божхона тўловлари;

товарни сақлаш, ташиш ва суғурта қилиш учун тўловлар;

бошқа харажатлар.

III. ОЛИБ ЧИҚИЛАЁТГАН ТОВАРЛАРНИНГ

БОЖХОНА ҚИЙМАТИНИ ДЕКЛАРАЦИЯЛАШ ТАРТИБИ

14. Божхона қиймати декларант томонидан божхона қиймати декларацияси (БҚД) шаклларини қўллаган ҳолда божхона юк декларациясида кўрсатилади (декларацияланади).

Кўрсатилган божхона қийматига нисбатан асосланган шубҳалар пайдо бўлган тақдирда божхона органи декларантдан божхона қиймати асослашларини ва ҳисоб-китобларини тақдим этишни талаб қилишга ҳақлидир. Ушбу мақсадлар учун божхона қиймати декларацияси шакллари (БҚД-1, БҚД-2) дан фойдаланиш мумкин.

15. Кўрсатилган божхона қийматини тасдиқлаш учун декларант божхона органига ишончли, миқдори жиҳатидан аниқланган ва ҳужжатлар билан тасдиқланган ахборотлардан иборат бўлган маълумотларни тақдим этиши шарт.

Кўрсатилган божхона қийматини тасдиқлаш учун декларант томонидан тақдим этилган барча ҳужжатлар:

зарур тарзда расмийлаштирилган бўлиши;

уларни тўлдиришнинг тегишли қоидалари (йўриқномалари)да назарда тутилган барча зарур реквизитлар ва маълумотлар мавжуд бўлиши;

алоҳида етказиб бериш ва/ёки умуман шартнома (контракт) бўйича тўловлар ва ҳисоб-китобларни идентификациялашни таъминлаши;

ташкилотнинг раҳбари, бош бухгалтери имзолари ва муҳри ёхуд юридик шахс бўлмасдан ташқи иқтисодий фаолиятни амалга оширувчи шахснинг (бухгалтерия ҳужжатларига нисбатан) имзоси билан тасдиқланган бўлиши керак.

16. Божхона қийматини кўрсатишда декларант томонидан тақдим этиладиган ва унинг томонидан тижорат сири ёки маҳфий деб белгиланадиган ахборотдан божхона органи томонидан фақат божхона мақсадлари учун фойдаланилади ва декларантнинг рухсатисиз уларнинг учинчи шахсларга берилиши мумкин эмас, қонун ҳужжатларида белгиланган ҳоллар бундан мустасно.

Тижорат сири ёки маҳфий ҳисобланадиган ахборотни ошкор қилганлик учун божхона органи ва унинг мансабдор шахслари Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ жавоб берадилар.

17. Божхона қиймати тўғрисидаги кўрсатилган маълумотларни тасдиқлаш учун декларант божхона юк декларацияси билан бир вақтда божхона органига ташқи савдо шартномаси (контракт)ни ёки унга мувофиқ товарларни Ўзбекистон Республикасидан олиб чиқиш амалга ошириладиган бошқа ҳужжатни, товар юк хатини, тўлов-ҳисоб китоб (счёт-фактура) ҳужжатларини ҳамда декларант томонидан божхона қийматининг тўғрилигини тасдиқлаш имконини берадиган бошқа ҳужжатлар тақдим этилиши шарт.

18. Олиб чиқиладиган товарларнинг божхона қийматини белгилашда ва кўрсатишда декларант ва божхона органининг ҳуқуқ ва мажбуриятлари "Бож тарифи тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунининг 13 ва 14-моддалари қоидаларига ҳамда Ўзбекистон Республикасининг Божхона кодексига мувофиқ белгиланади.

IV. БОЖХОНА ҚИЙМАТИГА

ТУЗАТИШЛАР КИРИТИШ

19. Декларант томонидан кўрсатилган божхона қийматига қуйидаги ҳолларда:

а) божхона қийматини назорат қилиш жараёнида кўрсатилган божхона қиймати миқдорига таъсир қиладиган техник хатолар топилганда;

б) божхона қиймати тўғрисида кўрсатилган маълумотларнинг уни тасдиқлаш учун тақдим этилган ҳужжатларга мувофиқ эмаслиги аниқланганда;

в) божхона органи томонидан белгиланган муддатда товарлар олиб чиқилгандан кейин декларант томонидан тақдим этилган ҳужжатлар асосида, шу жумладан:

ваколатли банкнинг амалда тушган валюта маблағлари суммаси тўғрисидаги ёзма тасдиғи;

товарни топшириш-қабул қилиш далолатномалари;

шартнома (контракт) шартларига мувофиқ товарни сотиш вақтидаги мазкур товар учун нархларнинг биржа котировкалари ва шу кабилар асосида вақтинчалик (шартли) баҳо аниқланганда (ушбу Низомнинг 7-банди);

г) божхона қиймати божхона органлари томонидан ушбу Низомнинг 10-бандига мувофиқ белгиланганда тузатишлар киритилиши мумкин.

20. Божхона қийматига тузатишлар киритиш амалдаги тартибга мувофиқ божхона қийматига ва божхона тўловларига тузатишлар киритиш шаклларини мажбурий равишда тўлдирган ҳолда амалга оширилади.

Божхона қийматига тузатишлар киритишда божхона органининг мансабдор шахси томонидан божхона юк декларациясига тегишли белгилар қўйилади.

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами", 2007 йил, 37-38-сон, 389-модда.