Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджетидан маблағ билан таъминланадиган ташкилотларнинг ойлик, чораклик ва йиллик бухгалтерия ҳисоботларини тузиш, тасдиқлаш ҳамда тақдим қилиш бўйича Қоидалар (АВ томонидан 13.10.2008 й. 1865-сон билан рўйхатга олинган Молия вазирининг 02.09.2008 й. 91-сон буйруғи билан тасдиқланган)

Функция недоступна

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2008 йил 13 октябрда 1865-сон

билан рўйхатга олинган

Молия вазирининг

2008 йил 2 сентябрдаги

91-сон буйруғи билан

ТАСДИҚЛАНГАН

Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджетидан

маблағ билан таъминланадиган ташкилотларнинг

ойлик, чораклик ва йиллик бухгалтерия ҳисоботларини

тузиш, тасдиқлаш ҳамда тақдим қилиш бўйича

ҚОИДАЛАР

Ушбу Қоидалар Ўзбекистон Республикаси "Бюджет тизими тўғрисида"ги ва "Бухгалтерия ҳисоби тўғрисида"ги қонунлари асосида ишлаб чиқилган бўлиб, барча бюджет ташкилотлари ва бюджетдан маблағ олувчилар (кейинчалик - ташкилотлар)да ойлик, чораклик ва йиллик бухгалтерия ҳисоботларини тузиш, тасдиқлаш ҳамда тақдим этиш тартибини белгилайди.

I БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ташкилотлар томонидан бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар бўйича операцияларнинг бухгалтерия ҳисоби Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан ўрнатилган тартибга мувофиқ юритилади.

2. Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджетида турадиган ташкилотларнинг бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботларига услубий раҳбарлик Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан амалга оширилади.

Ўзбекистон Республикасининг вазирлик ва идоралари зарур ҳолларда, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан келишган ҳолда, ўз тизимидаги ташкилотларда фаолият хусусиятларидан келиб чиққан ҳолда бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботларининг умумий қоидаларини қўллаш тартиби тўғрисида белгиланган тартибда меъёрий ҳужжатлар чиқаришлари мумкин.

3. Ташкилотлар ушбу Қоида талабларига мувофиқ, бюджет ва бюджетдан ташқари харажатлар сметаси ижроси бўйича ойлик, чораклик ва йиллик бухгалтерия ҳисоботларини (кейинги ўринларда - бухгалтерия ҳисоботлари деб юритилади) тузадилар ва топширадилар.

Йиллик бухгалтерия ҳисоботлари ҳисобот йилидан кейинги йилнинг 1 январь ҳолатига тузилади. Чораклик бухгалтерия ҳисоботлари ҳисобот йилининг 1 апрель, 1 июль ва 1 октябрь ҳолатига, ойлик бухгалтерия ҳисоботлари ҳисобот ойидан кейинги ойнинг биринчи санаси ҳолатига тузилади. Йиллик ва чораклик бухгалтерия ҳисоботлари касса ва ҳақиқий харажатлар бўйича, ойлик ҳисоботлар эса, касса харажатлари бўйича тузилади.

Ташкилотлар сет, штат ва контингентлар режаларини бажарилиши тўғрисидаги ҳисоботларни Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан тасдиқланган шаклларга ва тартибга мувофиқ тузиб топширадилар.

4. Бухгалтерия ҳисоботларининг намунавий шакллари ва кўрсаткичлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилади ва тасдиқланади. Тегишли техник воситалар мавжуд бўлган ҳолларда бухгалтерия ҳисоботлари шакллари машина ўқийдиган ахборот ташувчиларда тузишга йўл қўйилади.

Бунда, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан ишлаб чиқилган ва тасдиқланган шаклларга мувофиқ бўлишига риоя қилиниши лозим. Молия вазирлиги билан келишилмаган ҳолда бухгалтерия ҳисоботлари шаклларига ўзгартиришлар киритишга йўл қўйилмайди (дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисида маълумот бундан мустасно).

5. Ташкилотлар томонидан топшириладиган йиллик бухгалтерия ҳисоботлари таркибига қуйидагилар киради:

Баланс (1-шакл) (мазкур Қоидаларнинг 1-иловаси);

Смета харажатларининг ижроси ҳақида ҳисобот (2-шакл) (мазкур Қоидаларнинг 2-иловаси);

Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот (2-РЖ шакл) (мазкур Қоидаларнинг 3-иловаси);

Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот (2-ТММРРЖ шакл) (фақат тиббиёт муассасалари учун) (мазкур Қоидаларнинг 4-иловаси);

Ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисида ҳисобот (2-ТК шакл) (мазкур Қоидаларнинг 5-иловаси);

Бошқа махсус маблағлар жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар ижроси тўғрисида ҳисобот (2-БММЖ шакл) (мазкур Қоидаларнинг 6-иловаси);

Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақасининг ҳисобланиши ва тўланиши тўғрисида ҳисобот (3-ВМҚН шакл) (мазкур Қоидаларнинг 7-иловаси);

Дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисида маълумот (мазкур Қоидаларнинг 8-иловаси);

Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот (5-шакл) (мазкур Қоидаларнинг 9-иловаси);

Материал захиралар ҳаракати тўғрисида ҳисобот (6-шакл) (мазкур Қоидаларнинг 10-иловаси);

Бюджет ташкилотларида пул маблағлари ҳамда моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши тўғрисидаги ҳисобот (15-шакл) (мазкур Қоидаларнинг 11-иловаси).

Ташкилотлар Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан белгиланган тартибда ва муддатларда молия органларига 2-шакл - "Молиявий натижалар тўғрисида ҳисобот"ни тақдим қиладилар.

6. Ташкилотлар томонидан топшириладиган чораклик бухгалтерия ҳисоботлари таркибига қуйидагилар киради:

Баланс (1-шакл);

Смета харажатларининг ижроси ҳақида ҳисобот (2-шакл);

Бюджет ташкилотларининг ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот (2-РЖ шакл);

Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот (2-ТММРРЖ шакл) (фақат тиббиёт муассасалари учун);

Ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисида ҳисобот (2-ТК шакл);

Бошқа махсус маблағлар жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар ижроси тўғрисида ҳисобот (2-БММЖ шакл);

Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақасининг ҳисобланиши ва тўланиши тўғрисида ҳисобот (3-ВМҚН шакл);

Дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисида маълумот.

7. Йиллик ва чораклик бухгалтерия ҳисоботларига тушунтириш хати илова қилинади. Ушбу тушунтириш хатида бюджет ва бюджетдан ташқари харажатлар сметаси ижроси жараёнида вужудга келган асосий омиллар, жумладан, бюджетдан ажратилган маблағлар (агарда иқтисод қилинган бўлса) иқтисод қилинишининг сабаблари (таҳлиллари), дебиторлик ва кредиторлик қарзларнинг вужудга келиш сабаблари ва даври, агарда муддати ўтган қарздорликка йўл қўйилган бўлса, ундириш бўйича кўрилган чоралар ва бухгалтерия ҳисоботлари билан боғлиқ бўлган бошқа тушунтиришлар келтирилади. Бундан ташқари, ҳисобот йилининг биринчи чораги бўйича тушунтириш хатида асосий воситалар ва бошқа активларни (жумладан, тугалланмаган қурилиш ва ўрнатиладиган ускуналарни) қайта баҳолаш бўйича ахборотлар очиб берилади.

Тушунтириш хати ташкилот раҳбари ёки унинг ўринбосари (биринчи имзо ҳуқуқидан фойдаланувчи шахс), ташкилот бош ҳисобчиси ёки унинг ўринбосари (иккинчи имзо ҳуқуқидан фойдаланувчи шахс) ҳамда молия-иқтисод бўлими бошлиғи (штатлар жадвалига мувофиқ ҳолда режа-иқтисод бўйича мутахассис) томонидан имзоланади ва ташкилот муҳри билан тасдиқланади.

Ҳудудий молия органларининг халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлимлари томонидан хизмат кўрсатиладиган халқ таълими муассасаларининг (юридик шахс мақоми берилмаганлари бўйича) тушунтириш хати мазкур молия органининг халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғи (ёки бош иқтисодчи - халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғининг ўринбосари), бош ҳисобчи - халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғининг ўринбосари (ёки мактабгача болалар муассасалари ва бошқа муассасаларнинг молиявий-ҳисоб операциялари сектори мудири) ҳамда бош иқтисодчи - халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғининг ўринбосари (ёки харажатлар сметаси ва штатлар жадвалини тузиш бўйича сектор мудири) томонидан имзоланади ва тегишли молия органининг муҳри билан тасдиқланади.

8. Ташкилотлар томонидан топшириладиган смета ижроси ҳақида ойлик ҳисобот (1-ОХ шакли) мазкур Қоидаларнинг 12-иловасига мувофиқ тузилади.

9. Бюджет ташкилоти бўлмаган, аммо бюджетдан маблағ олувчи ташкилотлар Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигига (тегишли молия органларига) ҳар ойда смета ижроси ҳақида ойлик ҳисобот (1-ОХ шакли)ни ҳамда чорак учун смета харажатларининг ижроси ҳақида ҳисобот (2-шакл)ни мазкур Қоидаларнинг талабларига мувофиқ ҳолда тақдим қиладилар.

10. Ташкилотлар ва уларнинг бухгалтерия хизматлари раҳбарлари, марказлаштирилган ҳисобхоналарнинг бош ҳисобчилари бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботларининг тўлиқ ва ҳақиқийлиги, ўз тизимига қарашли ташкилотларда даромадлар ва харажатлар сметасининг ижро этилишини назорат қилишга раҳбарлик қиладилар ҳамда бунинг учун жавобгар бўладилар.

11. Ташкилотларни йўриқномалар ҳамда бошқа меъёрий ҳужжатлар билан таъминлаш, агар қонунчиликда бошқаси кўзда тутилмаган бўлса, Ўзбекистон Республикасининг тегишли вазирлик ва идоралари, ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари), бошқа юқори турувчи бошқарув идоралари томонидан амалга оширилади.

Ўрнатилган шакллар бўйича бухгалтерия ҳисобини юритиш ва ҳисоботлар тузиш учун ваколатли идоралар томонидан тасдиқланган бирламчи бухгалтерия ҳужжатларини тайёрлаш (сотиб олиш) тегишли моддий-техника базаси мавжуд бўлган ҳолларда ташкилотлар томонидан мустақил амалга оширилиши мумкин.

12. Бухгалтерия ҳисоботи шаклларидаги барча реквизитлар ва назарда тутилган кўрсаткичлар тўлдирилиши керак. Ташкилотларда тегишли активлар, пассивлар ва операцияларнинг мавжуд эмаслиги сабабли бирор-бир модда (сатрлар, устунлар) тўлдирилмаган тақдирда, ушбу модда (сатр, устун) устидан чизиб қўйилади.

13. Бухгалтерия ҳисоботи шакллари (жамланма ҳисоботлардан ташқари) "Бош-журнал" китоби (308-шакл) ва бошқа ҳисоб регистрлари маълумотлари асосида тузилади.

14. Бухгалтерия ҳисоботлари шаклларининг манзил (уст) қисми қуйидаги тартибда тўлдирилади:

а) "ташкилот номи" реквизитида ташкилотнинг тўлиқ номи кўрсатилади;

б) "бўлим, боб, параграф" реквизитида ташкилотнинг Давлат бюджети харажатлар таснифининг ташкилий ва вазифавий жиҳатдан бўлиниши (белгиланиши) келтирилади;

в) "даврийлик (ҳисобот даври)" реквизитида ҳисобот тузилаётган тегишли давр (йил, чорак, ой) кўрсатилади;

г) "вазирлик" реквизитида ташкилотнинг вазирлиги ёки юқори ташкилотининг номи кўрсатилади;

д) "бюджет тури" реквизитида ташкилот томонидан ҳисобот берилаётган маблағнинг манбаси (бюджет тури - Республика, Қорақалпоғистон Республикаси ёки маҳаллий бюджет номлари) келтирилади;

е) "ўлчов бирлиги" реквизитида ҳисобот тузилаётган ўлчов бирлиги келтирилади. Ташкилотлар бухгалтерия ҳисоботларини минг сўмда тузадилар, ушбу Қоидада назарда тутилган ҳолатлар бундан мустасно.

II БОБ. БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБОТЛАРИНИ

ТАСДИҚЛАШ ҲАМДА ТАҚДИМ

ЭТИШ ТАРТИБИ

15. Бўйсуниш бўйича юқори турувчи ташкилотга тақдим этиладиган бухгалтерия ҳисоботлари ҳисобот берувчи ташкилотнинг раҳбари ва бош ҳисобчиси томонидан имзоланади. Марказлаштирилган бухгалтерияда бухгалтерия ҳисоботлари у ташкил этилган бошқарув идораси ёки ташкилот раҳбари томонидан ҳамда марказлаштирилган ҳисобхонанинг бош ҳисобчиси томонидан имзоланади. Бунда, ғазна ижросига ўтилган ташкилотларнинг тегишли бухгалтерия ҳисоботлари Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан ўрнатилган тартибда тасдиқланади.

Вазирликлар, идоралар ва ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари)нинг Молия вазирлиги ҳамда ҳудудий молия органларига тақдим этиладиган жамлама бухгалтерия ҳисоботлари тегишли равишда мазкур бошқарув идораларининг ваколатли раҳбари ва ушбу идораларнинг бухгалтерия хизматлари раҳбарлари (ҳисобчилари) томонидан имзоланади. Юқорида кўрсатилган мансабдор шахсларнинг имзоларисиз ва вазирликлар, идоралар, ҳокимликларнинг бошқармалари (бўлимлари)нинг муҳрларисиз бухгалтерия ҳисоботлари ҳақиқий эмас, деб ҳисобланади.

16. Ҳудудий молия органларининг халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлимлари томонидан хизмат кўрсатиладиган халқ таълими муассасаларининг (юридик шахс мақоми берилмаганлари бўйича) бухгалтерия ҳисоботлари мазкур молия органининг халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғи (ёки бош иқтисодчи - халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғининг ўринбосари) ҳамда бош ҳисобчи - халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлими бошлиғининг ўринбосари (ёки мактабгача болалар муассасалари ва бошқа муассасаларнинг молиявий-ҳисоб операциялари сектори мудири) томонидан имзоланади ва тегишли молия органининг муҳри билан тасдиқланади.

17. Республика бюджетида турадиган ташкилотлар бухгалтерия ҳисоботларини Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг тегишли буйруқларига биноан Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигига ўрнатилган муддатларда тақдим этадилар.

18. Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳар, туманлар (шаҳарлар) бюджетларида турадиган ташкилотлар бухгалтерия ҳисоботларини тегишли вазирлик ва идораларга, ҳокимликлар бошқармаларига (бўлимларига) улар томонидан белгиланган муддатларда тақдим этадилар.

19. Ташкилотлар тегишли молия органларига улар томонидан белгиланган муддатларда жамлама бухгалтерия ҳисоботларини тақдим этадилар. Муддатлар тегишли бюджетнинг ижроси тўғрисидаги ҳисоботларнинг юқори турувчи молия органига ўз вақтида тақдим этилишини таъминлашни ҳисобга олган ҳолда белгиланади.

20. Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3 сентябрдаги 414-сонли "Бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш тартибини такомиллаштириш тўғрисида"ги қарорига (Ўзбекистон Республикаси ҚТ, 1999 й. 9-сон, 51-модда) мувофиқ, молия йилига қўшимча вақт этиб белгиланган давр мобайнида операцияларни амалга оширувчи ташкилотлар учун Молия вазирлиги томонидан ҳисоботларни топширишнинг алоҳида муддатлари белгиланади.

21. Республика бюджетида турадиган ташкилотлар юқори турувчи идораларга ҳисоботларни бўйсунишига қараб ҳамда улар томонидан белгиланган муддатларда тақдим этадилар.

22. Ўзбекистон Республикасининг вазирлик ва идоралари чораклик жамлама бухгалтерия ҳисоботларини ҳисобот давридан кейин 30 кундан кечиктирмасдан, йиллик бухгалтерия ҳисоботларини эса ҳисобот йилидан кейин келадиган йилнинг 25 февралидан кечиктирмасдан Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигига тақдим этадилар. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги кўрсатилган муддатлар доирасида вазирлик ва идоралар томонидан чораклик ва йиллик жамлама бухгалтерия ҳисоботларини тақдим этишнинг табақалаштирилган муддатларини белгилайди.

23. Молиялаштирилиши (харажатларининг тўланиши) йил давомида бир бюджетдан бошқасига ўтказилган ёки бир вазирлик (идора) тасарруфидан бошқасига ўтказилган ташкилотларда ўтказиш санасига бухгалтерия ҳисоботи (йиллик ҳисобот шакллари ҳажмида) тузилади ҳамда у илгариги ва ҳозирги юқори турувчи идораларга тақдим этилади. Келгусида ҳисобот фақат янги юқори турувчи идорага тақдим этилади.

24. Ташкилотлар учун бухгалтерия ҳисоботларини тақдим этиш санаси улар томонидан ҳақиқатда тақдим этилган сана ҳисобланади. Ҳисобот тақдим этиш учун белгиланган муддат дам олиш кунига тўғри келган тақдирда ҳисобот дам олиш куни арафасидаги сўнгги иш кунида тақдим этилади.

25. Вазирлик ва идоралар, ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари) ҳамда бошқа бюджет маблағларини олувчилар томонидан ҳисоботлар белгиланган муддатда топширилмаган тақдирда Молия вазирлиги ва ҳудудий молия органлари бюджет маблағларини олувчилар раҳбарларини ёзма равишда огоҳлантирган ҳолда бюджетдан молиялашни (харажатларини тўлашни) чеклашлари, зарур ҳолларда эса тўхтатиб қўйишлари мумкин.

26. Юридик шахс мақоми берилган умумтаълим мактаблари (мактаб-интернатлар) бухгалтерия ҳисоботларини ҳудудий молия органларининг халқ таълими муассасаларини молиялаштириш бўлимларига тақдим қиладилар, кейинчалик ушбу бўлим томонидан мазкур бухгалтерия ҳисоботлари жамланади ва жамлама бухгалтерия ҳисоботлари ҳудудий молия органларига тақдим қилинади.

27. Бухгалтерия ҳисоботларида ўчириш ва устига ёзишлар бўлмаслиги керак. Хатолар тузатилган тақдирда тегишли қайдлар қилинади, уларни ҳисоботларга имзо чеккан шахслар тасдиқлаб, тузатиш санасини кўрсатадилар. Бухгалтерия ҳисоботларига киритилган барча тузатишлар ҳақида уларни юқори турувчи ташкилот томонидан кўриб чиқиш пайтида мазкур бухгалтерия ҳисоботлари тақдим этилган барча жойларга (манзилгоҳларга) мажбурий тартибда хабар қилиниши шарт.

28. Идоралар, ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари) ҳамда бошқа бюджет маблағларини олувчилар (бюджет маблағларини бош тақсимловчилар) ўз тасарруфидаги ташкилотларнинг бухгалтерия ҳисоботларини қабул қиладилар, кўриб чиқадилар ҳамда тасдиқлайдилар.

29. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги, тегишли молия органлари зарур ҳолларда ўтган молия йили якунларини чиқаришда вазирлик ва идоралар, ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари) томонидан ўз тасарруфидаги ташкилотларнинг йиллик бухгалтерия ҳисоботларини кўриб чиқишда иштирок этишлари мумкин.

30. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ва ҳудудий молия органлари қуйидаги ҳуқуқларга эга:

а) зарур ҳолларда бухгалтерия ҳисоботида келтирилган маълумотлар юзасидан тушунтиришлар талаб қилиш;

б) бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботлари маълумотларини ҳамда уларнинг ҳужжатлар билан асосланганлигини, шунингдек тафтиш далолатномалари ва ташкилотнинг молия-хўжалик фаолиятини ўрганиш материалларини жойида кўриб чиқиш.

31. Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ва ҳудудий молия органлари бухгалтерия ҳисоботлари юзасидан (ушбу бухгалтерия ҳисоботлари бўйича ноаниқликлар ва тушунмовчиликлар юзага келганда) ўз эътироз ва таклифлари ҳақида улар тегишли молия органларига келиб тушган кундан бошлаб 10 кундан кечиктирмасдан вазирликлар, идоралар ва ҳокимликлар бошқармалари (бўлимлари)га хабар қиладилар. Бухгалтерия ҳисоботларини топширган ташкилот олинган эътирозлар ва таклифларга рози эмаслиги ҳақида 5 кун муддатда Молия вазирлиги ёки ҳудудий молия органларига хабар қилмаган тақдирда, таклифлар қабул қилинган деб ҳисобланади.

III БОБ. БУХГАЛТЕРИЯ СУБСЧЁТЛАРИНИНГ

ЁПИЛИШ ТАРТИБИ ҲАМДА ЯКУНИЙ

ПРОВОДКАЛАРНИ ҲИСОБДА АКС ЭТТИРИШ

32. Ташкилотларнинг ҳисобот чораги (йили) охирги кунига бюджет ҳисоб рақамларидаги (шахсий ҳисобварақларидаги) тежаб қолинган маблағлар (капитал қўйилмаларни маблағ билан таъминлаш учун назарда тутилган маблағлар бундан мустасно) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3 сентябрдаги 414-сонли "Бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш тартибини такомиллаштириш тўғрисида"ги қарорига мувофиқ, Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳисобварағига ўтказилади ва қарорда белгиланган мақсадларга сарфланади.

Тежаб қолинган бюджет маблағларини ўтказиш ташкилотлар томонидан юридик ва молиявий мажбуриятлар олинмаган бюджетдан ажратиладиган маблағлар доирасида ҳисобот чорагидан кейинги ой мобайнида амалга оширилади.

33. Ҳамма ҳисобдор шахслар, турли дебитор ва кредиторлар билан ҳисоб-китоблар йил охирида якунланган бўлиши лозим. Ҳисобдор шахсларга берилган аванслар бўйича ҳисоботлар тўлиқ топширилиши таъминланиши, шунингдек фойдаланилмаган аванс қолдиқлари қайтарилиши лозим. Дебиторлик қарзлар (аванс тариқасида ўтказилган маблағлар бундан мустасно) йил охирига қадар тўлиқ қайтарилиши, кредиторлик қарзлар эса харажатлар сметасида кўзда тутилган маблағлар доирасида тўланиши керак. Дебитор ва кредиторлар билан мавжуд қарздорликлар йил охирига қадар тўлиқ ундирилиши (тўланиши) таъминланмаса, белгиланган тартибда таққослаш далолатномаси тузиш орқали ўзаро тасдиқланади.

Субсчётларни (14, 20, 21, 23, 24, 27, 40 ва 42-счётлар субсчётларини) йил охирида ёпишдан олдин ҳамма операциялар (проводкалар) тўғри амалга оширилганлиги ҳамда ўтказилган инвентаризация натижалари ҳисобда тўғри ва тўлиқ акс эттирилганлиги текшириб чиқилади.

Бунда, юқоридаги субсчётларнинг молия йилининг охирида ёпилиши мазкур молия йилига қўшимча вақт этиб белгиланган давр мобайнида ҳисобот йили учун амалга оширилган операцияларни ҳисобга олган ҳолда амалга оширилади.

34. Бюджет бўйича харажатлар сметаси ижроси субсчётларининг ёпилиш тартиби қуйидагича амалга оширилади:

а) Ғазначилик ижросига ўтилмаган ташкилотлар бўйича:

қуйи бюджет маблағи олувчиларда:

140 - "Муассаса харажатларига ва бошқа тадбирларга бюджетдан маблағ ажратишга доир ҳисоб-китоблар" ва 142 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан маблағ ажратишга доир ҳисоб-китоблар" субсчётларининг дебетига мос равишда 200 - "Муассасани сақлаш ва бошқа тадбирларга бюджетдан харажатлар" ва 202 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан қилинган харажатлар" субсчётлари дебетидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан ўчирилади (декабрь ойининг иккинчи ярми учун ҳисобланган иш ҳақи харажатларидан ташқари);

143 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан маблағ ажратишга доир ҳисоб-китоблар" субсчётининг дебетига 203 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан харажатлар" субсчётидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан чиқарилади. Бунда, битказилмаган ҳамда битказилиб, лекин фойдаланишга топширилмаган (фойдаланишга қабул қилиш далолатномалари билан расмийлаштирилмаган) қурилиш объектлари ва реконструкциялар бўйича харажатлар 203-субсчёт бўйича йил охирида ҳисобдан ўчирилмасдан, кейинги йил балансига ўтказилади.

бош бюджет маблағи олувчиларда:

230 - "Бюджет томонидан муассаса харажатларини бошқа тадбирларни молиялаштириш", 232 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан маблағ ажратиш" ва 238 - "Муассасани сақлаш учун бошқа маблағлар" субсчётларининг дебетига мос равишда 200 - "Муассасани сақлаш ва бошқа тадбирларга бюджетдан харажатлар" ва 202 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан қилинган харажатлар" субсчётлари дебетидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан ўчирилади (декабрь ойининг иккинчи ярми учун ҳисобланган иш ҳақи харажатларидан ташқари);

231 - "Капитал қўйилмаларни бюджетдан молиялаштириш" субсчётининг дебетига 203 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан харажатлар" субсчётидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан чиқарилади. Бунда, битказилмаган ҳамда битказилиб, лекин фойдаланишга топширилмаган (фойдаланишга қабул қилиш далолатномалари билан расмийлаштирилмаган) қурилиш объектлари ва реконструкциялар бўйича харажатлар 203-субсчёт бўйича йил охирида ҳисобдан ўчирилмасдан, кейинги йил балансига ўтказилади;

236 - "Болалар муассасаларини сақлашга ота-оналарнинг маблағлари" субсчётининг дебетига мактабгача таълим муассасалари йил охирида 209 - "Бошқа амалга ошириладиган ҳақиқий харажатлар" субсчёти бўйича қилинган ҳақиқий харажатларни ёзиб ҳисобдан ўчиради;

Бош маблағ тақсимловчилар умумий баланс тузиш пайтида 140, 142-субсчётлар бўйича қолдиқлар юқори ташкилот балансининг активидан ва худди шу субсчётлар бўйича ўз қарамоғидаги муассасалар балансининг пассивидан ўзаро чиқариб ташланади.

б) Ғазначилик ижросига ўтилган ташкилотлар бўйича:

237 - "Ғазначилик орқали ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирларга амалга оширилган тўловлар" субсчётининг дебетига 206 - "Ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар" субсчёти дебетидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан ўчирилади (декабрь ойининг иккинчи ярми учун ҳисобланган иш ҳақи харажатларидан ташқари);

233 - "Ғазначилик орқали капитал қўйилмаларга амалга оширилган тўловлар" ҳамда 239 - "Ғазначилик орқали бошқа бюджетлар ҳисобидан амалга оширилган тўловлар" субсчётларининг дебетига мос равишда 207 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар" ҳамда 208 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан қилинган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари дебетидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан ўчирилади. Бунда, битказилмаган ҳамда битказилиб, лекин фойдаланишга топширилмаган (тегишли қабул қилиш далолатномалари билан расмийлаштирилмаган) қурилиш объектлари ва реконструкциялар бўйича харажатлар 207-субсчёт бўйича йил охирида ҳисобдан ўчирилмасдан, кейинги йил балансига ўтказилади;

236 - "Болалар муассасаларини сақлашга ота-оналарнинг маблағлари" субсчёти бўйича мактабгача таълим муассасалари йил охирида 209 - "Бошқа амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчёти бўйича қилинган ҳақиқий харажатларни 236-субсчёт дебетига ёзиб ҳисобдан ўчиради;

144 - "Марказлашган тартибда берилган (олинган) товар-моддий бойликлар" субсчёти юқори маблағ олувчилар томонидан ҳисобот йилининг охирида 233, 237 ва 239-субсчётлар тегишлисининг дебетига, қуйи маблағ олувчиларда эса 206, 207 ва 208-субсчётлар тегишлисининг кредитига ҳисобдан чиқариш йўли билан ёпилади;

273 - "Бепул олинган (берилган), шунингдек инвентаризация натижасида ортиқча чиққан товар-моддий бойликларнинг ҳамда пул маблағларининг кирим қилиниши" субсчёти амалга оширилган операцияларнинг мазмунидан келиб чиққан ҳолда 209-субсчётнинг кредитига (233, 237 ёки 239-субсчётлар тегишлисининг дебетига) ҳисобдан чиқариш йўли билан ёпилади;

274 - "Бюджет маблағлари бўйича дебиторлик қарзларини ҳамда товар-моддий бойликларнинг ҳисобдан чиқарилиши" субсчёти ҳисобот йилининг охирида 233, 237 ва 239-субсчётлар тегишлисининг дебетига ҳисобдан чиқариш йўли билан ёпилади.

35. Бюджетдан ташқари маблағлар бўйича операцияларни ҳисобга олувчи субсчётларнинг ёпилиши:

240 - "Бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси" ва 400 - "Бюджетдан ташқари даромадлар ва тушумлар" субсчётларининг дебетига мос равишда 211 - "Бюджетдан ташқари махсус маблағлар бўйича харажатлар", 215 - "Бюджетдан ташқари жамғармалар ҳисобидан харажатлар" ва 216 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харажатлар" субсчётларидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан чиқарилади. Бунда, битказилмаган ҳамда битказилиб, лекин фойдаланишга топширилмаган (тегишли қабул қилиш далолатномалари билан расмийлаштирилмаган) қурилиш объектлари ва реконструкциялар бўйича харажатлар 216-субсчёт бўйича йил охирида ҳисобдан ўчирилмасдан, кейинги йил балансига ўтказилади.

420 - "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва бошқа тўловлар бўйича имтиёзлар" субсчётининг дебетига 218 - "Солиқ ва бошқа тўловлар бўйича имтиёз суммалари ҳисобига харажатлар" субсчётидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан чиқарилади.

402 - "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар" субсчётининг дебетига 212 - "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар бўйича харажатлар" субсчётидаги амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобдан чиқарилади.

36. Йил охиридаги ушбу якуний проводкалар тегишли таҳлилий ҳисоб-китоб жадваллари, бухгалтерия маълумотномалари ва тасдиқловчи ҳужжатлар билан бирга 20-мемориал ордер (274-шакл) билан расмийлаштирилади.

IV БОБ. БУХГАЛТЕРИЯ ҲИСОБОТЛАРИНИ

ТУЗИШ ҚОИДАСИ

37. Бухгалтерия ҳисоботларини тузишда қуйидаги шартлар тўлиқ сақланиши лозим:

а) ҳисобот давридаги барча операциялар ҳамда пул маблағлари, асосий воситалар, моддий бойликларнинг инвентаризация қилиниши ва ҳисоб-китоблар натижаларининг тўлиқ акс эттирилиши;

б) таҳлилий ҳисоб маълумотларининг ҳисобот даврининг биринчи санасига синтетик ҳисоб юритиш ҳисобварақлари бўйича айланмалар ва қолдиқларга бир хил бўлиши, шунингдек бухгалтерия ҳисоботлари маълумотларининг синтетик ва таҳлилий ҳисоб маълумотларига мослиги;

в) бухгалтерия ҳисоботларидаги тегишли ёзувларни қайд этиш учун белгиланган тартибда расмийлаштирилган бирламчи ҳужжатларнинг асос бўлиб хизмат қилиши.

Ушбу асосий шартларга риоя қилинмаган ҳолда бухгалтерия ҳисоботлари нотўғри тузилган деб ҳисобланади.

38. Ташкилотлар жамлама бухгалтерия ҳисоботларини ўзлари кўриб чиққан тасарруфдаги қуйи ташкилотларнинг бухгалтерия ҳисоботлари ҳамда ўзининг смета харажатлари ижроси бўйича қилинган бухгалтерия ҳисоботлари асосида тузадилар.

39. Бухгалтерия ҳисоботлари ўсиб борувчи тартибда битта ўн хонали сонда минг сўм ҳисобида тузилади (бюджет ташкилотларида пул маблағлари ҳамда моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши тўғрисидаги ҳисобот (15-шакл) бундан мустасно).

40. Агарда, амалдаги меъёрий-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларини бузмаган ҳолда бухгалтерия ҳисоботлари кўрсаткичлари манфий қолдиқ билан чиқса (манфий қолдиққа эга бўлса), у ҳолда ҳисоботларда ушбу кўрсаткичлар "минус" ишора билан акс эттирилади.

V БОБ. АСОСИЙ ВОСИТАЛАРНИ

УЗОҚ МУДДАТЛИ АКТИВЛАР

ТАРКИБИДА АКС ЭТТИРИШ

41. Асосий воситалар - бу моддий ишлаб чиқариш соҳасида ва ноишлаб чиқариш соҳасида, шунингдек ижарага беришда фойдаланиладиган, узоқ вақт давомида (бир йилдан ортиқ) ҳаракатда бўлувчи моддий активлардир.

Асосий воситалар таркибида қуйидагилар ҳисобга олинади: бинолар, иншоотлар, узатиш қурилмалари, машина ва ускуналар, компьютер техникаси ва унга қўшимча қурилмалар, транспорт воситалари, асбоблар, ишлаб чиқариш (шу жумладан, жиҳозлар) ва хўжалик инвентарлари, ишчи ва маҳсулот берувчи ҳайвонлар, кутубхона фонди, бошқа асосий воситалар (иншоотлар яратиш, музей бойликлари, ҳайвонот олами экспонатлари, саҳна-томоша воситалари, намунавий лойиҳалаштиришга оид ҳужжатлар, техник манбалардаги дастурлар, ўқув кинофильмлари, магнит дисклари ва ленталари, кассеталар ва ҳоказо).

42. Асосий воситалар таркибига қуйидаги мезонларга жавоб берадиган моддий активлар киритилади:

а) бир йилдан ортиқ хизмат қилиш муддати;

б) бир бирлик (тўплам) учун қиймати Ўзбекистон Республикаси (харид пайтида) белгиланган энг кам ойлик иш ҳақи миқдорининг эллик бараваридан ортиқ бўлган буюмлар.

Бунда, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги бюджет ташкилотларига материал активларни асосий воситалар таркибида акс эттиришлари учун уларнинг камроқ қийматини белгилаши мумкин.

43. Хизмат муддати ва қийматидан қатъи назар, қуйидагилар асосий воситалар таркибига киритилмайди:

а) махсус асбоблар ва мосламалар (муайян буюмларни туркумлаб ва ёппасига ишлаб чиқариш учун ёки якка тартибдаги буюртмаларни тайёрлаш учун мўлжалланган, мақсадли йўналтирилган асбоблар ва мосламалар);

б) махсус ва санитария кийим-кечаклари, махсус пойабзаллар;

в) кўрпа-тўшак анжомлари;

г) ёзув-чизув анжомлари (калькуляторлар, стол устига қўйиладиган асбоблар ва бошқалар);

д) ошхона анжомлари, шунингдек ошхона учун дастурхон-сочиқлар;

е) тикланиши бўйича харажатлар қурилиш-монтаж ишлари таннархига киритиладиган вақтинчалик (нотитул иншоотлар) мосламалар ва қурилмалар;

ж) бир йилдан кам фойдаланиш муддатига эга бўлган алмаштириладиган ускуналар;

з) ов қуроллари (траллар, тўрлар, қармоқлар, матраплар ва бошқалар) ва шу каби моддий қийматликлар.

Ушбу юқорида келтирилган моддий қийматликлар арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар таркибида ҳисобга олинади.

44. Асосий воситаларга қиймати ва хизмат муддатидан қатъи назар, қуйидагилар киради: қишлоқ хўжалиги машиналари ва ускуналари, катта ёшдаги ишчи ва маҳсулот берувчи ҳайвонлар (шу жумладан, майдаси ҳам), кутубхона фондлари, музей бойликлари (музей экспонатларидан ташқари), ҳайвонот олами экспонатлари ва намунавий лойиҳалаштиришга оид ҳужжатлар.

45. Ноинвентар тусдаги харажатларга кирувчи (иншоотлар қурилиши билан боғлиқ бўлмаган) ерни яхшилашга доир капитал қўйилмалар, капитал қўйилмалар ҳисобидан амалга ошириладиган, қишлоқ хўжалигида фойдаланиш учун ернинг устки қисмини яхшилашга доир маданий-техникавий тадбирлар (ер участкаларини режалаштириш, майдонларни ҳайдовга тайёрлаш учун кундаков қилиш, далаларни тошлар ва харсанглардан тозалаш, сув ҳавзаларини тозалаш ва бошқалар)га оид капитал харажатлар ҳисобот йилининг охирида молиялаштириш манбаларидан келиб чиққан ҳолда 23 ва бошқа тегишли счётларнинг тегишли субсчётлари дебетига ҳисобдан чиқариш йўли билан ёпилади.

46. Алоҳида объектларни қуриш билан боғлиқ бўлмаган ер тузиш, ўрмон яратиш ва шу каби ишларга оид харажатлар, шунингдек асосий воситалар қийматини ошириб юбормайдиган бошқа харажатлар ушбу харажатлар таркибига киритилмайди ва йил охирида аниқланган молиялаштириш (амалга оширилган тўловлар) манбаси ҳисобига ҳисобдан чиқарилади.

47. Асосий воситалар бирламчи қиймати бўйича балансга кирим қилинади, қайта баҳоланганидан сўнг улар тикланиш қиймати бўйича ҳисобга олинадилар.

48. Музей бойликлари, лаборатория ускуналари, приборлар, асбоблар ҳамда қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошлардан тайёрланган бошқа буюмлар Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан белгиланган тартибда қўшимча равишда ҳисобга олинади.

49. Қурилиши ва қайта таъмирланиши тугалланган бинолар ҳамда иншоотлар, ўрнатилган ускуналар, объектларнинг бирламчи қийматини ошириб юборувчи қўшимча қурилиш ва қўшимча жиҳозлаш ишлари қабул қилиб олиш далолатномалари ўрнатилган тартибда тасдиқланганидан сўнг ҳақиқатда амалга оширилган барча харажатлар, шу жумладан, ускунани етказиш, монтаж қилиш ва ўрнатишга доир харажатлар тўлиқ асосий воситалар таркибига қўшилади.

50. Бюджет ташкилотларининг асосий воситаларига амортизация ажратмалари ҳисобланмайди, бунинг ўрнига ўрнатилган тартибда эскириш ҳисобланади.

51. Яроқсиз ҳолга келиб қолган асосий воситалар қонунчиликда белгиланган тартибда ҳисобдан чиқарилади.

Асосий воситаларни тугатишдан олинган моддий бойликлар (бино ва иншоотларни бузиш ҳамда ечиб олиш, ускуналарни қайта ўрнатиш ва ҳоказо) доимий асосда фаолият юритувчи асосий воситаларни ҳисобдан чиқариш комиссияси томонидан белгиланган эҳтимолдаги фойдаланиш нархида кирим қилинади.

52. Ташкилотларни бир давлат идораси тасарруфидан бошқаси тасарруфига ўтказишда уларнинг барча мол-мулклари бепул ўтказилади, қонун ҳужжатларида назарда тутилган ҳолатлар бундан мустасно.

VI БОБ. КАПИТАЛ ҚЎЙИЛМАЛАРНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

53. Капитал қўйилмалар таркибида янги бинолар қуриш, бинолар ва иншоотларни қайта таъмирлаш учун қурилиш ва монтаж ишларини олиб бориш усулидан қатъи назар, бюджет ташкилотлари маблағлари ҳисобидан амалга оширилган харажатлар ҳисобга олинади.

Капитал қўйилмаларга доир харажатлар (бюджет маблағлари, махсус маблағлар ва бошқалар) манбасидан келиб чиққан ҳолда балансда алоҳида акс эттирилади.

54. Тугалланган ва фойдаланишга топширилган объектларга доир харажатлар йил давомида тегишли субсчётларда туради. Йил охирида ушбу харажатлар капитал қўйилмалар учун маблағлар манбалари ҳисоб рақами бўйича ҳисобдан чиқарилади.

55. Тугалланган ва фойдаланишга топширилган қурилиш объектлари қабул қилиб олиш далолатномаси асосида бухгалтерия ҳисобининг тегишли субсчётларида асосий воситалар бўйича ҳисобга олинади.

Тугалланмаган, шунингдек тугалланган, лекин ҳали фойдаланишга топширилмаган қурилиш ва қайта таъмирлаш объектларига доир харажатлар кейинги йил балансига ўтказилади.

56. Хўжалик усулида амалга оширилаётган қурилиш харажатлари ҳисоби ҳар бир объект бўйича алоҳида ҳамда харажатлар элементларига, яъни иш ҳақи, материаллар, бошқа бевосита харажатлар ва қўшимча харажатларга ажратган ҳолда юритилади.

Пудрат усулида амалга оширилаётган қурилишга доир харажатлар фақат объектлар бўйича (элементларга ажратмаган ҳолда) юритилади.

Қурилиш ишлари ҳисоби ва монтаж ишлари ҳисоби алоҳида юритилади.

VII БОБ. НОМОДДИЙ АКТИВЛАРНИ

УЗОҚ МУДДАТЛИ АКТИВЛАР

ТАРКИБИДА АКС ЭТТИРИШ

57. Номоддий активлар - бу ташкилотлар ўзларининг зиммаларига юклатилган вазифаларни бажариш билан боғлиқ бўлган фаолиятларини амалга ошириши, шунингдек бюджетдан ташқари фаолиятлари бўйича ишлаб чиқариш, ишлар бажариш ва хизматлар кўрсатиш жараёнида фойдаланиш мақсадида узоқ (12 ойдан ортиқ) муддат мобайнида тутиб туриладиган, моддий-ашёвий мазмунга эга бўлмаган мол-мулк объектларидир.

58. Ташкилотларнинг номоддий активлари таркибида қуйидагилар акс эттирилади:

а) патент эгасининг ихтиро, саноат намуналари ва фойдали моделларга бўлган мутлақ ҳуқуқи;

б) муаллиф ёки бошқа ҳуқуқ эгасининг ЭҲМ учун дастурлар ва маълумотлар базаларига бўлган мутлақ ҳуқуқи;

в) ҳуқуқ эгасининг товар белгиси ва хизмат кўрсатиш белгисига бўлган мутлақ ҳуқуқи, шунингдек маҳсулот ишлаб чиқарилган жой номидан фойдаланиш ҳуқуқи;

д) ҳуқуқ эгасининг селекция ютуқларига бўлган мутлақ ҳуқуқи;

е) бошқа номоддий активлар (маҳсулот ишлаб чиқариш, ишлар бажариш ва хизматлар кўрсатиш, иқтисодий ҳамда бошқа имтиёзлардан фойдаланиш ҳуқуқи) ва шу кабилар.

59. Номоддий активлар таркибига ташкилот ходимларининг интеллектуал ва ишчанлик сифати, уларнинг малакаси ва меҳнатга қобилияти киритилмайди, чунки улар ўзларининг эгаларидан ажралмас ҳисобланади ва уларсиз фойдаланиш мумкин эмас.

60. Номоддий актив ташкилотнинг ўзи томонидан яратилган тақдирда ва уни яратишга кетган харажатлар суммасини тўлиқ аниқлаш имкони бўлса, бу ҳолда номоддий актив амалдаги таннархи бўйича акс эттирилади.

VIII БОБ. АРЗОН БАҲО ВА ТЕЗ

ЭСКИРАДИГАН БУЮМЛАРНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

61. Арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар таркибида қуйидаги мезонлардан бирига жавоб берадиган ташкилотларнинг мол-мулклари ҳисобга олинади:

а) хизмат қилиш муддати бир йилдан ортиқ бўлмаган;

б) хизмат қилиш муддатидан қатъи назар, бир бирлиги (комплекти)нинг қиймати (сотиб олиш вақтида) Ўзбекистон Республикасида белгиланган энг кам иш ҳақи миқдорининг эллик баробаригача бўлган буюмлар.

Арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар, шу жумладан, омборда турган шундай буюмлар етказиш ва ҳоказо харажатларни қўшмаган ҳолда сотиб олинган нархларида ҳисобга олинади.

62. Яроқсиз ҳолга келиб қолган арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмларни ҳисобдан чиқариш ҳамда уларни сотиш қонунчиликда ўрнатилган тартибда амалга оширилади. Арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмларни ҳисобдан чиқариш белгиланган тартибда далолатнома билан расмийлаштирилади.

IX БОБ. МОДДИЙ ЗАХИРАЛАРНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

63. Ташкилотларнинг моддий захиралари таркибига қурилиш материаллари, ўрнатиладиган ускуналар, материаллар, озиқ-овқат маҳсулотлари, ёқилғи, ем, фураж, идишлар, машиналар ва ускуналарнинг эҳтиёт қисмлари, ёрдамчи хўжалик маҳсулотлари ва буюмлари, ёш ва бўрдоқига боқилаётган чорва моллари, ўқув, илмий ва бошқа мақсадлардаги материаллар, шунингдек узоқ муддат фойдаланиладиган ва лаборатория синовларида бўлган материаллар, хўжалик шартномаси асосидаги илмий-тадқиқот ишлари учун махсус ускуналар ва бошқалар киради.

64. Баланснинг "Илмий-тадқиқот ишлари ва лаборатория синовлари учун узоқ муддат ишлатиладиган материаллар" моддасида илмий-тадқиқот ишлари учун омбордан лабораторияга ёки илмий-тадқиқот институти, олий ўқув юртининг бошқа таркибий бўлинмасига олинган ҳамда узоқ муддат давомида фойдаланиладиган материаллар қиймати, шунингдек илмий тадқиқотлар объектлари ҳисобланган материаллар қиймати кўрсатилади.

65. Баланснинг "Шартнома асосида бажариладиган илмий-тадқиқот ишлари учун махсус асбоб-ускуналар" моддасида буюртмачининг муайян мавзуси бўйича хўжалик шартномаси асосидаги илмий-тадқиқот ишларини уни илмий бўлинмага беришгача бажариш учун сотиб олинган махсус ускуналар қиймати кўрсатилади.

66. Баланснинг "Ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналари буюмлари" моддасида сотилмаган (фойдаланишга берилмаган) буюмлар ва тайёр маҳсулот қолдиқлари ҳақиқий таннархи бўйича кўрсатилади.

67. Баланснинг "Ёрдамчи (ўқув) қишлоқ хўжалигининг маҳсулотлари" моддасида жорий йилда ишлаб чиқарилган деҳқончилик ва чорвачилик маҳсулотлари қолдиқлари йиллик ҳисобот калькуляцияси тузилгунга қадар режалаштирилган таннарх бўйича кўрсатилади. Йиллик калькуляция тузилиб ҳақиқий таннарх аниқлангандан сўнг, қолдиқлар ҳақиқий таннархи бўйича акс эттирилади.

Кейинги йилга ўтадиган, ўзи ишлаб чиқарган уруғлар ва озуқа захиралари балансда ҳақиқий таннархи бўйича акс эттирилади.

68. Баланснинг "Ўстирувдаги ва боқувдаги чорва моллари" моддасида барча турдаги ёш ҳайвонлар ва бўрдоқига боқилаётган ҳайвонлар, паррандалар, қуёнлар, мўйнали ҳайвонлар ва асалари уялари қиймати кўрсатилади.

Ўз хўжалигида болалатиш орқали олинган ёш ҳайвонлар режалаштирилган нархларда кўрсатилади. Янада ўстириш ва бўрдоқига боқиш учун кейинги йилга ўтказилган ёш ҳайвонлар, шунингдек ҳисобот йилида асосий подага ўтказиладиган ёш ҳайвонлар ҳақиқий таннархи бўйича баҳоланади.

69. Баланснинг "Материаллар ва озиқ-овқат маҳсулотлари" моддасида материаллар ва озиқ-овқат маҳсулотлари сотиб олинган нархларда кўрсатилади.

Материаллар ва озиқ-овқат маҳсулотларини майда улгуржи базалар ва дўконлар орқали сотиб олишда ўрнатилган тартибда чегирмалар берилган ҳолларда бундай қимматликлар балансда чегирма суммасини олиб ташлаган ҳолда чакана нархлар бўйича кўрсатилади.

Материаллар ва озиқ-овқат маҳсулотларини ташиш учун транспорт ёллашга доир ва бошқа харажатлар сотиб олинган қийматликлар қийматини оширишга кирмайди, балки ушбу қийматликлар сотиб олинган маблағлар ҳисобидан тегишли харажатлар моддалари бўйича ҳисобдан чиқарилади, Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан белгиланган ҳолатлар бундан мустасно.

70. Жавобгарлик асосида сақлашга қабул қилинган моддий бойликлар қиймати тўлов талабномаларини акцептлашнинг рад этилиши ёки бошқа сабаблар оқибатида тегишли ҳужжатларда кўрсатилган нархлари бўйича балансдан ташқари счётларда (02-счётда) кўрсатилади.

71. Ўқув устахоналари ва ёрдамчи қишлоқ хўжаликларидаги ишлаб чиқаришлар чиқиндилари ўртача бозор нархлари асосида эҳтимолий фойдаланиш нархлари бўйича баҳоланади.

72. Материал захираларини сотишдан тушган сумма (бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига сотиб олинган материал захиралар бундан мустасно) тегишли бюджетлар даромадларига ўтказилади.

X БОБ. ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ВА БОШҚА

МАҚСАДЛАРДАГИ ХАРАЖАТЛАРНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

73. Баланснинг "Ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналарига қилинадиган харажатлар" моддасида тугалланмаган ишлаб чиқариш буюмлари ва маҳсулотларига оид харажатлар ҳақиқий таннархи бўйича кўрсатилади.

74. Баланснинг "Ёрдамчи (ўқув) қишлоқ хўжалигига қилинадиган харажатлар" моддасида ёрдамчи ўқув-тажриба ва қишлоқ хўжаликларида келгуси йил ҳосили учун ҳақиқатда амалга оширилган харажатлар (қишки экинлар, тупроқни ҳайдаш, ерни тайёрлаш ва бошқалар) кўрсатилади.

75. Баланснинг "Шартнома асосида бажариладиган илмий-тадқиқот ишларига ҳамда бошқа бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматларга доир харажатлар" моддасида тугалланмаган илмий-тадқиқот ишлари (мавзулар) юзасидан ҳақиқатда амалга оширилган харажатлар, шу жумладан, қўшимча харажатлар, шунингдек бошқа бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматларга доир харажатлар кўрсатилади.

76. Баланснинг "Экспериментал қурилмаларини тайёрлашга доир харажатлар" моддасида давлат бюджети ишлари юзасидан илмий тадқиқот ўтказиш учун синов қурилмаларини тайёрлашга (ускуналар, машиналар ва приборлар намуналари, синов стендлари ва бошқалар) ҳақиқатда сарфланган харажатлар кўрсатилади.

77. Баланснинг "Материалларни тайёрлаш ва қайта ишлашга доир харажатлар" моддасида материаллар ҳамда озиқ-овқат маҳсулотларини хўжалик усулида тайёрлаш ва қайта ишлаш учун ҳақиқатда амалга оширилган харажатлар кўрсатилади.

XI БОБ. ПУЛ МАБЛАҒЛАРИНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

78. Балансда кўрсатилган пул маблағлари қолдиғи тегишли банк муассасалари (ғазначилик органлари) маълумотлари билан солиштирилади. Пул маблағлари бўйича барча тушунмовчиликлар ва эътирозлар баланс тузилгунга қадар бартараф этилади. Ташкилотлар балансларида ушбу ҳисоб-китоблар бўйича тартибга солинмаган суммаларнинг қолдирилишига балансни нотўғри тузиш сифатида қаралади.

79. Бошқа пул маблағлари (почта маркалари, билетлар ва бошқалар) балансда уларнинг номинал қиймати бўйича акс эттирилади.

XII БОБ. ҲИСОБ-КИТОБЛАРНИ

БАЛАНС АКТИВИДА АКС ЭТТИРИШ

80. Дебиторлар билан ҳисоб-китоблар балансда бухгалтерия ёзувидан келиб чиқадиган суммаларда акс эттирилади.

Келишмовчиликлар мавжуд бўлган тақдирда уларни бартараф этиш мақсадида манфаатдор томон тушунмовчиликлар ҳақидаги материалларни ҳал этиш учун белгиланган муддатда тегишли идораларга тақдим этиши шарт.

81. Шикоят қилиш муддати ўтган жарималар, пенялар ва жарималар (неустойкалар) бўйича эътирозлар, шунингдек тўловчи томонидан тан олинган, суд томонидан ёки қарздорга нисбатан юқори турувчи идора томонидан қарор чиқарилган жарималар бўйича эътирозлар тегишли равишда олувчининг балансида "Бошқа дебиторлар билан ҳисоб-китоблар" моддаси бўйича ҳисобга олинади.

82. Баланснинг "Камомадларга доир ҳисоб-китоблар" моддасида пул маблағлари ва моддий бойликлар камомади ҳамда уларни талон-торож қилиш суммалари, шунингдек ушбу бойликларга етказилган зиён оқибатида айбдор шахслар ҳисобига ўтказилган йўқотишлар суммаси кўрсатилади.

Ундирилиши суд томонидан рад қилинган камомадлар ва бойликларни талон-торож қилишга доир қарздорликлар ҳар бир ҳолатда ташкилот раҳбарининг рухсати билан энг кам иш ҳақининг 3 бараваригача бўлган суммада ҳисобдан чиқарилади, энг кам иш ҳақининг 3 бараваридан юқори миқдордагилари эса ҳар бир ҳолатда тегишли молия органининг рухсати билан ҳисобдан чиқарилади.

83. Жавобгарнинг тўловга қодир эмаслиги ва унинг мол-мулкига нисбатан ундириб олиш чорасини қўллаш имконининг йўқлиги суд томонидан тан олинганлиги туфайли ижро ҳужжатлари қайтарилган қарзлар ташкилот раҳбари рухсати билан ҳисобдан чиқарилади.

84. Қарзларни қарздорларнинг тўловга қодир эмаслиги оқибатида ҳисобдан чиқариш қарздорликни бекор қилиш эмас. Бу қарздорлик қарздорнинг мулкий аҳволи ўзгарган тақдирда ундириб олиш имконига эга бўлиш мақсадида кузатиб бориш учун у ҳисобдан чиқарилган пайтдан бошлаб беш йил мобайнида балансдан ташқари счётда кўрсатилиши лозим.

85. Даъво муддати ўтган дебиторлик қарздорлиги ташкилот раҳбарининг рухсати билан амалдаги харажатларни ошириш бўйича ҳисобдан чиқарилади ва бу ҳақда 10 кун муддатда тегишли молия органига хабар қилинади. Даъво муддатининг ўтиб кетишида ва мавжуд қарздорликни ундириб олиш юзасидан зарур чора-тадбирлар кўрилмаганлигида айбдор бўлган мансабдор шахслар қонунчиликда ўрнатилган тартибда жавобгарликка тортиладилар.

86. Ўтган йиллар дебиторлик қарзларининг қайтарилган суммаси (бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига вужудга келган дебиторлик қарзлар бундан мустасно) тегишли бюджетлар даромадига ўтказилади.

XIII БОБ. МОЛИЯЛАШТИРИШНИ

(ХАРАЖАТЛАРНИ ТЎЛАШНИ) БАЛАНС

ПАССИВИДА АКС ЭТТИРИШ

87. Ғазначилик ижросига ўтилмаган ташкилотлар бўйича:

ташкилотларга молиялаштирилган бюджет маблағлари суммалари балансда алоҳида моддаларда молиялаш манбалари бўйича акс эттирилади.

Ота-оналардан болаларни мактабгача болалар муассасалари ва ҳоказоларда тутиб туриш учун, шунингдек тўловларнинг махсус турлари бўйича бошқа ҳисоб-китобларга доир келиб тушган маблағлар балансда молиявий йил давомида акс эттирилади.

88. Ғазначилик ижросига ўтилган ташкилотлар бўйича:

Ғазна ҳисобварақларидан амалга оширилган тўловлар баланс пассивида амалга оширилган тўловларнинг манбасидан келиб чиққан ҳолда алоҳида қаторларда акс эттирилади.

Болаларни мактабгача тарбия муассасаларида тарбиялаш учун ота-оналардан келаётган, шунингдек махсус тўлов турларига доир бошқа ҳисоб-китоблардан келаётган маблағлар балансда йил давомида акс эттирилиб борилади.

XIV БОБ. МАҲСУЛОТ СОТИШ ВА

ДАРОМАДЛАРНИ БАЛАНСНИНГ

ПАССИВИДА АКС ЭТТИРИШ

89. Маҳсулот сотиш ва шартномалар асосидаги илмий-тадқиқот ишлари молиявий йил давомида баланс пассивида алоҳида моддада кўрсатилади. Махсус маблағлардан олинган фойда ва бюджет ташкилотларининг ишлаб чиқариш фаолиятидан олган фойдалари ҳам худди шундай алоҳида кўрсатилади.

90. Молиявий йил якунига кўра чиқарилган маҳсулот, буюмларни сотиш ва хизмат кўрсатишдан олинган молиявий натижа аниқланади ҳамда у баланс пассивида алоҳида моддада ҳисобга олинади.

XV БОБ. МАҚСАДЛИ ЙЎНАЛИШДАГИ

ФОНДЛАР ВА МАБЛАҒЛАРНИ БАЛАНС

ПАССИВИДА АКС ЭТТИРИШ

91. Ташкилотларнинг мақсадли фондлари ва маблағлари баланс пассивида алоҳида моддаларда акс эттирилади.

92. Баланс пассивида мақсадли йўналишдаги фондларга ўхшаб асосий воситалардаги фондлар, арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлардаги фондлар, шунингдек номоддий активлардаги фондлар ҳисобга олинади.

XVI БОБ. ҲИСОБ-КИТОБЛАРНИ

БАЛАНС ПАССИВИДА АКС ЭТТИРИШ

93. Кредиторлар билан ҳисоб-китоблар балансда дебиторлар билан ҳисоб-китобларга ўхшаб бухгалтерия ёзувидан келиб чиқадиган суммаларда кўрсатилади.

94. Даъво қилиш муддати тугаган, баланс пассивида турган бюджет маблағлари бўйича депонент қарзлар суммалари ташкилот молиялаштириладиган (харажатлари амалга ошириладиган) тегишли бюджет даромадига даъво қилиш муддати тугаган ойдан кейинги ойнинг 10-кунидан кечиктирмай киритилиши керак.

Бунда, даъво қилиш муддати тугаган, бюджетдан ташқари маблағлар бўйича депонент қарзлар тегишли бюджетдан ташқари маблағларнинг даромадларида акс эттирилади.

95. Даъво қилиш муддати тугаган, баланс пассивида турган бошқа кредиторлик қарзлар Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан белгиланган тартибда ҳисобдан чиқарилади.

XVII БОБ. БАЛАНС МОДДАЛАРИНИ

ИНВЕНТАРИЗАЦИЯ ҚИЛИШ

96. "Инвентаризацияни ташкил қилиш ва ўтказиш" номли 19-БҲМСга (1999 йил 2 ноябрь, рўйхат рақами 833) мувофиқ асосий воситалар, номоддий активлар, капитал қўйилмалар, моддий бойликлар, пул маблағлари, ҳисоб-китоблар ва баланснинг бошқа моддаларини инвентаризациядан ўтказишлари шарт.

Барча турдаги қимматбаҳо металлар ва қимматбаҳо тошларни инвентаризация қилиш Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги томонидан ўрнатилган тартиб асосида амалга оширилади.

97. Инвентаризациянинг асосий вазифалари қуйидагилардан иборат:

а) асосий воситалар, капитал қўйилмалар, моддий бойликлар, пул маблағлари ва қатъий ҳисобда турувчи бланкаларнинг ҳақиқатда мавжудлигини амалда мавжуд бўлганларини бухгалтерия ҳисоби маълумотларига таққослаш йўли билан аниқлаш, шунингдек моддий бойликлар ва пул маблағларининг сақланишини назорат қилиш;

б) нормативдан юқори бўлган ва фойдаланилмаётган моддий бойликларни аниқлаш;

в) моддий бойликлар ҳамда пул маблағларини сақлаш қоидалари ва шартларига риоя қилиш;

г) балансда ҳисобга олинган моддий бойликлар, кассалардаги, банк муассасаларининг депозит ҳисоб рақамларидаги, шунингдек ғазначиликдаги шахсий ҳисобварақлардаги пул маблағлари, ҳисоб-китоблар ва баланснинг бошқа моддалари қийматининг ҳақиқийлигини текшириш.

XVIII БОБ. БУХГАЛТЕРИЯ

ҲИСОБОТЛАРИНИ ТУЗИШ ТАРТИБИ

1-§. Баланс (1-шакл)ни тузиш тартиби

98. Баланс (1-шакл)ни тузишдан олдин барча мавжуд мемориал ордерлар билан расмийлаштирилган бухгалтерия проводкаларининг дастлабки ҳужжатларга мувофиқ ҳолда тўғри тузилганлиги ҳамда "Бош-журнал" китоби (308-шакл)га тўғри ёзилганлиги, субсчётлар бўйича ойлик айланмалар ва ҳисобот даври охирига бош журнал китоби бўйича қолдиқлар тўғри ҳисобланганлиги текшириб чиқилади. Ҳисобот даври охирига "Бош-журнал" китобида чиқарилган қолдиқлар баланснинг 4-устуни "Йил (чорак) охирига" кўчириб ёзилади.

99. Дебитор ва кредитор қарзларни ҳисобга олувчи субсчётлар бўйича дебиторлар ва кредиторлар умумлаштирилмасдан, яъни, мавжуд дебиторлар баланснинг актив қисмида, кредиторлик қарз эса пассив қисмида кўрсатилади. Бунда, ушбу дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисидаги маълумотлар 285-шакл "Айланма ведомост" ва бошқа тегишли ҳисоб регистрларидан олинади.

100. 3-устун "Йил бошига" кўрсаткичлари ўтган ҳисобот йили балансининг 4-устун "Йил (чорак) охирига" кўрсаткичларига айнан бир хил ҳолда кўчирилади.

101. Баланснинг актив қисмидаги 4-"Йил (чорак) охирига" устуни бўйича:

"I. Асосий воситалар ва бошқа узоқ муддатли активлар" бўлимининг "Асосий воситалар (010-013, 015-019)" қаторида бюджет ташкилотининг ҳисобот даври охирига мавжуд барча асосий воситалари, шу жумладан, ижарага берилганлари ҳам дастлабки (қайта баҳолаш) қиймати бўйича акс эттирилади.

Қайта баҳолаш натижалари бўйича аниқланган асосий воситаларнинг тикланиш қиймати чораклик ва йиллик балансларда 3-устунда каср чизиғи билан (маҳражида) акс эттирилади.

"II. Материал захиралар" бўлимида ҳисобот даври охирига мавжуд бўлган буюмлар ва маҳсулотлар, асбоб-ускуналар, қурилиш материаллари ва илмий-тадқиқот ишлари учун материаллар, ўстирувдаги ва боқувдаги чорва моллари ҳамда материаллар ва озиқ-овқат маҳсулотларининг қолдиқ суммалари кўрсатилади.

Бунда, ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналари буюмлари (045) ҳақиқий таннархи бўйича, ёрдамчи (ўқув) қишлоқ хўжалигининг маҳсулотлари (046) эса йил мобайнида режа таннархи бўйича акс эттирилиб, ҳисобот йилининг охирида йиллик ҳисобот калькуляциясига асосан аниқланган ҳақиқий таннархи бўйича акс эттирилади.

"III. Арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар" бўлимида барча (омбордаги ва фойдаланишдаги) арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмларнинг баланс тузилаётган санага мавжуд қолдиқ қиймати (суммаси) кўрсатилади.

"IV. Ишлаб чиқаришга ва бошқа мақсадларга қилинадиган харажатлар" бўлимида ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналарига, ёрдамчи (ўқув) қишлоқ хўжалигига, шартнома асосида бажариладиган илмий-тадқиқот ишларига ва бошқа бажарилган ишлар ва кўрсатилган хизматларга, экспериментал қурилмаларни тайёрлашга, шунингдек материалларни тайёрлаш ва қайта ишлашга доир амалга оширилган харажатларнинг қолдиқ суммаси акс эттирилади. Ишлаб чиқаришга қилинадиган харажатларнинг ҳисобот даври охирига қолган қолдиқ суммалари тугалланмаган ишлаб чиқариш суммасини билдиради.

"V. Пул маблағлари" бўлимида мавжуд ҳисобварақлардаги пул маблағлари, аккредитивлар, кассадаги нақд пул қолдиқлари ва бошқа пул маблағларининг, шунингдек ғазначиликдаги шахсий ҳисобварақлардаги пул маблағларининг баланс тузилаётган санага қолдиқ суммалари акс эттирилади.

"VI. Ҳисоб-китоблар" бўлимида йил (чорак) охирига барча ҳисоб-китоблар бўйича қолдиқ суммалар (дебиторлик қарзлар) акс эттирилади.

"VII. Харажатлар" бўлимида бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига, таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатларнинг ҳисобот даври охирига қолдиқ суммалари кўрсатилади.

200 - "Муассасани сақлаш ва бошқа тадбирларга бюджетдан харажатлар" ва 202 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан харажатлар" субсчётлари бўйича ғазна ижросига ўтмаган бюджет ташкилотларининг чораклик балансларида бюджет ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади. Йиллик балансларда эса, ҳисобланган, лекин тўлиқ молиялаштирилмаганлиги (молиялаштирилган маблағлар етмаганлиги) сабабли тўланмаган кредиторлик қарзлар, шунингдек декабрь ойининг иккинчи ярми учун ҳисобланган иш ҳақи харажатлари ва бошқа кредиторлик қарзларнинг қолдиқ суммалари акс эттирилади.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар баланснинг 206 - "Ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар", 207 - "Капитал қўйилмаларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар", 208 - "Бошқа бюджетлар ҳисобидан қилинган ҳақиқий харажатлар" ҳамда 209 - "Бошқа амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётлари бўйича чораклик балансларда мос равишда тегишли манбалар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатларни акс эттирадилар.

Йиллик балансда эса, ҳисобланган, лекин тўловларнинг амалга оширилмаганлиги сабабли тўланмаган кредиторлик қарзлар, шунингдек декабрь ойининг иккинчи ярми учун ҳисобланган иш ҳақи харажатлари ва бошқа кредиторлик қарзларнинг қолдиқ суммалари акс эттирилади.

210 - "Тақсимланадиган харажатлар" субсчёти бўйича ташкилотнинг бюджетдан ташқари фаолияти юзасидан қилинган, жумладан ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизмат) турларига бўлиш (тақсимлаш)нинг имкони бўлмаган, яъни, ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизмат)ларнинг таннархига тўғридан-тўғри олиб боришнинг имкони бўлмаган ва ҳисобот йилининг (маҳсулот, иш, хизмат ишлаб чиқариш жараёнининг) охирида ана шу маҳсулот, иш, хизматларни таннархига бўлинадиган харажатлар тақсимлангунга қадар акс эттирилади.

211 - "Бюджетдан ташқари махсус маблағлар бўйича харажатлар" ва 215 - "Бюджетдан ташқари жамғармалар ҳисобига харажатлар" субсчётлари бўйича чораклик балансларда бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар акс эттирилади. Йиллик балансларда эса, ҳисобланган, лекин мос равишда 240 - "Бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси" ва 400 - "Бюджетдан ташқари даромадлар ва тушумлар" субсчётларининг кредит қолдиғи етмаганлиги сабабли йил охирида ёпилмаган кредиторлик қарзларининг (ҳақиқий харажатларнинг) қолдиқ суммалари акс эттирилади.

212 - "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар бўйича харажатлар" субсчётида таълим муассасалари чораклик балансларда ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар бўйича ҳисобот даври (чорак) мобайнида амалга оширилган ҳақиқий харажатларни акс эттирадилар.

Йиллик балансларда эса, ушбу субсчёт бўйича ҳисобланган, лекин 402 - "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар" субсчётининг кредит қолдиғи етмаганлиги сабабли йил охирида ёпилмаган кредиторлик қарзларининг (ҳақиқий харажатларнинг) қолдиқ суммалари акс эттирилади.

220 - "Олинган бюджет ссудалари ҳисобидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар" субсчётида ташкилотлар томонидан амалга оширилган ҳақиқий харажатларнинг олинган бюджет ссудалари ҳисобига тўғри келадиган қисми акс эттирилади.

"VIII. Зарарлар" бўлимининг 410 - "Зарарлар" қаторида ташкилотнинг бюджетдан ташқари фаолиятлари бўйича кўрилган салбий молиявий натижаси (зарари) акс эттирилади.

"IX. Капитал қурилиш сарфлари" бўлимида ўрнатиш учун мўлжалланган асбоб-ускуналар (040), капитал қурилиш учун қурилиш материаллари (041), капитал қўйилмаларга бюджетдан харажатлар (203), капитал қўйилмаларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар (207), капитал қўйилмаларга бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харажатлар (216) бўйича ҳисобот даври охирига қолдиқ суммалар акс эттирилади.

Капитал қўйилмаларга бюджетдан харажатлар (203) қаторида (ғазначиликка ўтилган ташкилотларда эса, капитал қўйилмаларга бюджетдан қилинган ҳақиқий харажатлар (207) қаторида) бюджет маблағлари ҳисобидан, капитал қўйилмаларга бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан харажатлар (216) қаторида эса бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан янгидан қурилаётган ёки реконструкция қилинаётган бино ва иншоотлар харажатлари акс эттирилади.

102. Баланснинг пассив қисмидаги 4-"Йил (чорак) охирига" устуни бўйича:

"I. Молиялаштириш (харажатларни тўлаш)" бўлимида бюджет томонидан "Муассаса харажатларини ва бошқа тадбирларни молиялаштириш" (230-140), "Бошқа бюджетлар ҳисобидан маблағ ажратиш" (232-142), "Болалар муассасаларини сақлашга ота-оналарнинг маблағлари" (236), "Муассасани сақлаш учун бошқа маблағлар" (238), "Ғазначилик орқали ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирлар учун амалга оширилган тўловлар" (237) ҳамда "Ғазначилик орқали бошқа бюджетлар ҳисобидан амалга оширилган тўловлар" (239) ва бошқа тегишли субсчётлар бўйича ҳисобот даврининг охирига мавжуд қолдиқ суммалар кўрсатилади.

Бунда, ғазна ижросига ўтмаган ташкилотларнинг йиллик балансларида бюджет томонидан "Муассаса харажатларини ва бошқа тадбирларни молиялаштириш" (230-140), "Бошқа бюджетлар ҳисобидан маблағ ажратиш" (232-142), "Болалар муассасаларини сақлашга ота-оналарнинг маблағлари" (236) ҳамда "Муассасани сақлаш учун бошқа маблағлар" (238) қаторлари бўйича мазкур субсчётларда акс эттирилган молиялаштириш суммаларининг ҳисобот йилининг якунида ёпилган ҳақиқий харажатлар суммаларидан ортган (ёпилмаган) қисмини акс эттирадилар.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотларнинг йиллик балансларида "Болалар муассасаларини сақлашга ота-оналарнинг маблағлари" (236), "Ғазначилик орқали ташкилотни сақлаш ва бошқа тадбирлар учун амалга оширилган тўловлар" (237) ҳамда "Ғазначилик орқали бошқа бюджетлар ҳисобидан амалга оширилган тўловлар" (239) қаторлари бўйича ҳисобот йилининг якунида ёпилган ҳақиқий харажатлар суммаларидан ошган (ёпилмаган) амалга оширилган тўловлар акс эттирилади.

"II. Мақсадли йўналишга мўлжалланган фонд ва маблағлар" бўлимида ҳисобот даври охирига "Бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси" (240), "Асосий воситалар фонди" (250), "Асосий воситаларнинг эскириши" (020), "Арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмларнинг фонди" (260) ҳамда "Бепул олинган, шунингдек инвентаризация натижасида ортиқча чиққан товар-моддий бойликлар ҳамда пул маблағлари" (273) субсчётлари бўйича мавжуд қолдиқ суммалар акс эттирилади.

"Асосий воситалар фонди" (250) ва "Асосий воситаларнинг эскириши" (020) субсчётларида қайта баҳолаш натижалари бўйича аниқланган тикланиш қиймати чораклик ва йиллик балансларда 3-устунда каср чизиғи билан (маҳражида) акс эттирилади.

"III. Ҳисоб-китоблар" бўлимида йил (чорак) охирига барча ҳисоб-китоблар бўйича қолдиқ суммалар (кредиторлик қарзлар) акс эттирилади.

"IV. Маҳсулот сотиш ва даромадлар" бўлимида "Ишлаб чиқариш (ўқув) устахоналари буюмларининг реализацияси" (280), "Ёрдамчи (ўқув) қишлоқ хўжалиги маҳсулотларининг реализацияси" (281), "Шартнома бўйича илмий-тадқиқот ишлари ва бошқа бажарилган ишлар ҳамда кўрсатилган хизматларни реализация қилиш" (282), "Бюджетдан ташқари даромадлар ва тушумлар" (400), "Ҳисобланган, лекин ҳисоб рақамга тушмаган даромадлар" (401), "Таълим муассасаларида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган тушумлар" (402), "Фойда" (410) ҳамда "Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ҳисобланган солиқ ва бошқа тўловлар бўйича имтиёзлар" (420) субсчётлари бўйича ҳисобот даври охирига мавжуд қолдиқ суммалар акс эттирилади.

"V. Ссудалар" бўлимининг 520 - "Бюджет ссудалари бўйича қарздорлик" субсчётида ташкилотлар томонидан олинган бюджет ссудаларининг қайтарилмаган қисми акс эттирилади.

"VI. Капитал қурилишни молиялаштириш (тўловларни амалга ошириш)" бўлимида "Капитал қўйилмаларни бюджетдан молиялаштириш" (231-143) ҳамда "Ғазначилик орқали капитал қўйилмаларга амалга оширилган тўловлар" (233) субсчётлар бўйича ҳисобот даври охирига мавжуд қолдиқ суммалар акс эттирилади.

"Балансдан ташқари ҳисоблар"да бюджет ташкилотларининг балансдан ташқари "Ижарага олинган асосий воситалар" (01), "Ишончсиз дебиторларнинг қарзлари харажатга чиқазилди" (05) ва бошқа тегишли балансдан ташқари счётларда акс эттирилган суммалар кўрсатилади.

103. Бюджетдан молиялаштирилган (тўловлар амалга оширилган) суммаларнинг 230 ва 231 (140 ва 143) ёки 233 ва 237 субсчётлар ҳаракати тўғрисида Маълумот:

а) Маълумотнинг 3-"Харажатлар сметаси бўйича" ва 4-"Капитал қўйилмалар ва бошқа тадбирлар" устунлари бўйича:

"Ишончсиз қарзлар харажатга чиқазилди" ва "Муассаса ҳисобига олинган материаллардан камомадлар харажатга чиқазилди" қаторлари бўйича тегишли меъёрий ҳужжатлар талабларига мувофиқ ишончсиз дебиторлик қарзларининг ва аниқланган материаллар камомадининг ташкилот ҳисобига харажатга чиқарилиши акс эттирилади.

"Тугалланган ва ишлаб чиқаришга топширилган қурилиш объектлари бўйича харажатга чиқазилган сарфлар" қаторида ташкилотлар томонидан тугалланган ва ишлаб чиқаришга топширилган қурилиш объектлари бўйича амалга оширилган ҳақиқий харажатларнинг ҳисобдан чиқарилган суммалари кўрсатилади.

"Бепул, шунингдек марказлашган тартибда берилган товар-моддий бойликлар қийматининг ғазначилик орқали амалга оширилган тўловлар ҳисобига ёпилиши" қаторида ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар томонидан 273 - "Бепул берилган товар-моддий бойликлар" ҳамда 144 - "Марказлашган тартибда берилган товар-моддий бойликлар" субсчётлари бўйича акс эттирилган маблағларнинг ҳисобот йилининг охирида ғазначилик орқали амалга оширилган тўловлар (233 ёки 237) ҳисобига ёпилган суммалари акс эттирилади.

"Ҳисобот йилида ёпилган харажатлар жами" қаторида йил мобайнида амалга оширилган ҳақиқий харажатларнинг (йил бошига қолдиқ сифатида қолган ҳақиқий харажатларни ҳисобга олган ҳолда) бюджет бўйича молиялаштирилган маблағлар (амалга оширилган тўловлар) ҳисобига ёпилган суммалари акс эттирилади.

"Шу жумладан: бюджет ҳисобидан" қаторида бюджет ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатларнинг (200, 206-субсчётлар) йил охирида бюджет ҳисобидан молиялаштириш (тўловларни амалга ошириш) ҳисобига ёпилган суммалари акс эттирилади.

"Ривожлантириш жамғармаси (иқтисод қилинган) маблағлари ҳисобидан" қаторида ташкилот томонидан бюджет малағларининг тежаб қолиниши туфайли белгиланган тартибда ривожлантириш жамғармасига ўтказилиб, ушбу маблағлар ҳисобига амалга оширилган ҳақиқий харажатларини (215-субсчёт) ҳисобот йилининг охирида бюджетдан молиялаштириш (тўловларни амалга ошириш) ҳисобига ёпилган суммалари кўрсатилади.

Маълумотнинг бўш қаторларига 230 ва 231 (140 ва 143) ёки 233 ва 237-субсчётларнинг бошқа дебет айланмаси бўйича ёзувлар ёзилади.

"Жами" қатори бўйича маълумотнинг тегишли қаторлари бўйича акс эттирилган суммаларнинг йиғиндиси акс эттирилади.

б) Маълумотнинг 7 ва 8-устунлари бўйича:

"Йил бошига қолдиқ" қаторида 230 ва 231 (140 ва 143) ёки ғазна ижросига ўтилган ташкилотларда 233 ва 237-субсчётлар бўйича йил бошига қолган қолдиқ суммалар кўрсатилади.

"Йил давомида (чорак давомида) бюджетдан олинган (тўловлар амалга оширилган) маблағлар, қайтариб олинган маблағларни ҳисобга олган ҳолда" қаторида ҳисобот даври мобайнида бюджетдан молиялаштирилган (тўловлар амалга оширилган) суммаларни (қайтарилган маблағларни ҳисобга олган ҳолда) акс эттирадилар.

"Қабул қилиб олинган ортиқча материаллар" қаторида ғазна ижросига ўтилмаган ташкилотлар инвентаризация натижасида аниқланган ортиқча материалларнинг ҳисобга қабул қилинган суммаларини акс эттирадилар.

"Юқори бюджет маблағини тақсимловчиси томонидан марказлашган тартибда амалга оширилган тўловлар" қаторида қонун ҳужжатларига мувофиқ юқори бюджет маблағи олувчиси томонидан қуйи бюджет маблағи олувчисига марказлашган тартибда етказиб берилган моддий қийматликларни, молиялаштириб берилган маблағларни ва бошқаларни акс эттирадилар.

"Асосий воситалар ҳамда арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар ҳисобидан материаллар ҳисобига ўтказилиши" қаторида ғазна ижросига ўтилмаган ташкилотларда асосий воситалар ҳамда арзон баҳо ва тез эскирадиган буюмлар ҳисобида ҳисобга олинган моддий қийматликларни бўлакларга ажратиш ва бошқа сабаблар туфайли материаллар ҳисобига олиниши акс эттирилади.

Маълумотнинг бўш қаторларига 230 ва 231 (140 ва 143) ёки ғазна ижросига ўтилган ташкилотларда 233 ёки 237-субсчётларнинг бошқа кредит айланмаси бўйича ёзувлар акс эттирилади.

"Жами" қатори бўйича маълумотнинг тегишли қаторлари бўйича акс эттирилган суммаларнинг йиғиндиси акс эттирилади.

"Счёт бўйича йил охирига қолдиқ" қаторида 230 ва 231 (140 ва 143) ёки Ғазна ижросига ўтилган ташкилотларда 233 ва 237-субсчётлар бўйича йил охирига қолган қолдиқ суммалар кўрсатилади.

Баланс (1-шакл) ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади (мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно).

2-§. Смета харажатларининг ижроси ҳақида

ҳисобот (2-шакл)ни тузиш тартиби

104. Смета харажатларининг ижроси ҳақида ҳисоботни тузишдан олдин ташкилотлар:

тасдиқланган харажатлар сметаларига белгиланган тартибда киритилган ўзгартиришларнинг ҳисоб регистрларига (294-шакл дафтарларига) тўғри ёзилганлигини;

ҳисобот даври учун бюджетдан молиялаштирилган маблағларни тасдиқланган харажатлар сметаларига мувофиқ ҳолда (киритилган ўзгартиришларни ҳисобга олган ҳолда) амалга оширилганлигини (тегишли мемориал ордер, 294-шакл дафтари ва бошқа ҳисоб регистрлари асосида);

ҳисобот чорагида амалга оширилган касса харажатларининг (Ғазначилик орқали амалга оширилган тўловларнинг) тўғрилигини (тегишли мемориал ордер, 294-шакл дафтарлари ва бошқа ҳисоб регистрлари асосида);

ҳақиқий харажатларнинг ҳисоб регистрларига тўғри ёзилганлигини (тегишли мемориал ордерлар ва 294-шакл дафтарлари маълумотлари асосида) текшириб чиқишлари лозим бўлади.

105. "Аниқланган смета бўйича" устунига ташкилотларнинг тегишли тасдиқланган харажатлар сметалари бўйича киритилган ўзгартиришлар ҳисоби билан ҳисобот даврига аниқланган режани харажатлар таснифининг ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича ёзилади (01-1-40 - "Тиббиёт ташкилотлари ходимларига устамалар ва қўшимчалар", 01-1-50 - "Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаси" ва "Бюджет ташкилотида ҳисобот чорагининг охирги кунига тежаб қолинган ва бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳисоб рақамига ўтказилган маблағлар" қаторларидан ташқари).

106. "Ҳисобот даври учун молиялаштирилган" устуни бўйича ташкилотга бюджетдан харажатлар сметаларига мувофиқ йил бошидан ўсиб борувчи тартибда молиялаштирилган маблағлар (294-шакл дафтар маълумотлари асосида) харажатлар таснифининг ҳисобот шаклида келтирилган харажат гуруҳлари ва моддалари бўйича ёзилади (4-гуруҳнинг харажат моддаларидан ташқари).

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар ушбу устун бўйича йил бошидан ўсиб борувчи тартибда Ғазначилик орқали амалга оширилган тўловларни кўрсатадилар.

107. "Касса харажати жами" устунида ташкилотнинг бюджет маблағлари бўйича депозит ҳисоб рақамидан харажатлар сметаларида кўзда тутилган мақсадлар учун ўтказилган маблағлар йил бошидан ўсиб борувчи тартибда (294-шакл дафтар маълумотлари асосида) харажатлар таснифининг ҳисобот шаклида келтирилган харажат гуруҳлари ва моддалари бўйича ёзилади.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар ушбу устун бўйича йил бошидан ўсиб борувчи тартибда Ғазначилик орқали амалга оширилган тўловларни кўрсатадилар.

108. "Ҳақиқий харажатлар" устунида ташкилот томонидан амалга оширилган ҳақиқий харажатлар (бюджет бўйича) йил бошидан ўсиб борувчи тартибда (294-шакл дафтарлар маълумотлари асосида) харажатлар таснифининг ҳисобот шаклида келтирилган харажат гуруҳлари ва моддалари бўйича ёзилади.

109. Смета харажатларининг ижроси ҳақида ҳисобот (2-шакл) ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади (мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно).

3-§. Ривожлантириш жамғармаси бўйича

даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот

(2-РЖ шакл)ни тузиш тартиби

110. Бюджет ташкилотларини бюджетдан ташқари ривожлантириш жамғармаси маблағларининг шаклланиш манбалари ва сарфланиш мақсадлари (йўналишлари) Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 1999 йил 3 сентябрдаги 414-сонли "Бюджет ташкилотларини маблағ билан таъминлаш тартиби тўғрисида"ги қарорига мувофиқ тартибга солинади.

111. Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот ташкилотлар томонидан ҳисобот даври мобайнида фаолият турига мувофиқ маҳсулот (иш, хизмат)лар ишлаб чиқариш ва сотишдан олинган даромадларни, вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мулкларини ижарага беришдан, юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига кўрсатилган ҳомийлик (беғараз) ёрдамлар ҳисобидан тушган тушумларни, шунингдек ҳисобот чорагининг охирги иш кунида тежаб қолинган ва ривожлантириш жамғармасига ўтказилган бюджет маблағлари ҳаракатини акс эттириш учун тузилади.

112. Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот шаклини тузишдан олдин ташкилотлар:

ҳисобот чораги мобайнидаги фаолият турига мувофиқ маҳсулот (иш, хизмат)лар ишлаб чиқариш ва сотишга, вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мулкларини ижарага беришга, юридик ва жисмоний шахслар томонидан бюджет ташкилотларига кўрсатилган ҳомийлик (беғараз) ёрдамларга, шунингдек ҳисобот чорагининг охирги иш кунида тежаб қолинган бюджет маблағларига доир ҳужжатларни;

ҳисоб рақамлардан олинган кўчирмаларни ва тегишли ҳисоб регистрлари маълумотларини текшириб чиқадилар.

113. "1. Йил бошига қолдиқ" қаторига ўтган ҳисобот йили учун тузилган Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажат турларининг бажарилиши бўйича ҳисоботнинг "5. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (3 - 4)" қатори маълумотларига мувофиқ тўлдирилади.

114. "2. Ҳисобот даврига тушган даромад жами" қаторида "А, Б, В ва Г" қаторлар бўйича ҳисобот даврига тушган даромадларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

"А) Маҳсулотлар (ишлар, хизматлар) ишлаб чиқариш ва сотишдан тушган даромадлар" қаторида ташкилотлар фаолият тури бўйича маҳсулот (иш, хизмат)лар ишлаб чиқариш ва сотишдан олинган қўшимча даромадларини кўрсатадилар. Бунда, тушган жами тушумдан ишлаб чиқарилган маҳсулот (иш, хизмат)лар учун сарфланган барча харажатлар чиқариб ташланади.

"Б) Вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва давлатнинг бошқа мулкларини ижарага беришдан тушган тушумлар" қаторида ташкилотлар вақтинча фойдаланилмаётган биноларни ва бошқа мулкларни ижарага беришдан тушган даромадларини кўрсатадилар. Бунда, тушган жами тушумдан бюджетга ўтказиладиган 50 фоиз ажратма чегириб ташланади.

"В) Юридик ва жисмоний шахслар томонидан кўрсатиладиган ҳомийлик (беғараз) ёрдами ҳисобига олинган тушумлар" қаторида Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси ҳисобварағига ҳомий ташкилотлардан ҳамда жисмоний шахслардан тушган ҳомийлик ёрдамлари кўрсатилади.

"Г) Ҳисобот чорагининг охирги иш кунида тежаб қолинган бюджет маблағлари ҳисобидан тушумлар" қаторида қонун ҳужжатларига мувофиқ ташкилотларнинг харажатлар сметасида кўзда тутилган маблағларнинг ҳисобот чораги охирги кунида тежаб қолинган қисмининг Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси ҳисобварағига ўтказилган суммаси кўрсатилади.

115. "3. Жами даромад (1+2)" қаторида "1. Йил бошига қолдиқ" ва "2. Ҳисобот даврига тушган даромад жами" қаторларида акс эттирилган даромадларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

116. "4. Жами касса харажати" қаторида 6-устун "Жами касса харажати"да акс эттирилган жами касса харажатларининг суммаси кўрсатилади.

117. "5. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (3 - 4)" қаторида "3. Жами даромад (1+2)" қаторида акс эттирилган даромадлар ҳисобидан амалга оширилган касса харажатларининг ("4. Жами касса харажати" қатори бўйича сумманинг) айирмаси кўрсатилади. Бунда "5. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (3-4)" қаторидаги натижа ҳисоб рақамдаги қолдиқ билан мос келмаслик ҳолатларини эътиборга олиш лозим).

118. "Маълумот учун: Юридик ва жисмоний шахслардан ҳомийлик ёрдами сифатида олинган мол-мулк қиймати" қаторида ташкилотга юридик ва жисмоний шахслардан ҳомийлик ёрдами сифатида берилган мол-мулкларнинг қиймати кўрсатилади.

119. 25-устунлар бўйича белгиланган йўналишларга даромадларнинг ушбу ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича сарфланиши кўрсатилади.

120. "Жами касса харажати"да 2-5-устунлардаги суммаларнинг йиғиндиси акс эттирилади.

121. "Жами ҳақиқий харажатлар" устунида ривожлантириш жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобот даври мобайнида амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича акс эттирилади.

122. Бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

4-§. Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш

ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад

ва харажатлар тўғрисида ҳисобот

(2-ТММРРЖ шакл)ни тузиш тартиби

123. Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси маблағларининг шаклланиш манбалари ҳамда уларнинг сарфланиш йўналишлари ва мақсадлари Ўзбекистон Республикаси Президентининг "Тиббиёт ходимлари меҳнатига ҳақ тўлаш тизимини такомиллаштириш тўғрисида" 2005 йил 1 декабрдаги ПҚ-229-сон қарори (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2005 й., 47-48-сон, 354-модда) талабларига мувофиқ белгиланади.

124. Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисоботни тузишдан олдин тиббиёт муассасалари:

ҳисобот чораги мобайнидаги жамғарма маблағларининг шаклланиш манбаларига ва сарфланишига доир бирламчи ҳужжатларни;

ҳисоб рақамлардан олинган кўчирмаларни ва бошқа тегишли ҳисоб регистрларини текшириб чиқадилар.

125. "1. Йил бошига қолдиқ" қаторида қаторига ўтган ҳисобот йили учун тузилган тиббиёт муассасаларининг моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажат турларининг бажарилиши тўғрисида ҳисоботнинг "5. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (3 - 4)" қатори маълумотларига мувофиқ тўлдирилади.

126. "2. Ҳисобот даврига тушган даромад жами" қаторида "А, Б, В ва Г" қаторлар бўйича ҳисобот даврига тушган даромадлар (тушумлар)нинг йиғиндиси кўрсатилади.

"А) Тиббиёт муассасаси учун ажратиладиган умумий бюджет маблағларининг 5 фоизигача миқдори" қаторида тиббиёт муассасаси учун бюджетдан ажратиладиган умумий маблағларнинг (харажатлар сметасида кўзда тутилган жами маблағларнинг) 5 фоизигача бўлган қисмининг муассасанинг мазкур жамғармасига ўтказилган суммалари кўрсатилади.

"Б) Ҳомийлар ва донор ташкилотлардан тушган маблағлар" қаторида ҳомий ва донор ташкилотлардан тушган ҳомийлик ёрдамлари кўрсатилади.

"В) Пулли даволаш ва хизматлар кўрсатишдан тушган маблағлар (кўрсатилган пулли хизматларга харажатлардан ташқари)" қаторида тиббиёт муассасаларининг пулли даволаш ва хизматлар кўрсатишдан тушган маблағлари кўрсатилади. Бунда, тушган жами тушумдан кўрсатилган пулли хизматларга ва даволашларга сарфланган харажатлар чиқариб ташланади.

"Г) Ҳисобот чорагининг охирги иш кунида (штатлар сони ва койка жамғармаларини оптималлаштириш ҳисобидан тиббиёт ташкилотлари смета харажатларида кўзда тутилган тиббиёт ва фармацевтика ходимлари иш ҳақидан) тежаб қолинган бюджет маблағлари" қаторида қонун ҳужжатларига мувофиқ тиббиёт муассасаларининг харажатлар сметасида кўзда тутилган тиббиёт ва фармацевтика ходимлари иш ҳақидан ҳисобот чораги охирги кунида тежаб қолинган қисмининг белгиланган тартибда жамғарма ҳисоб рақамига ўтказилган суммаси кўрсатилади.

"Д) Бошқа тушумлар" қаторида тиббиёт муассасалари қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа даромадлар ҳамда тушумларни кўрсатадилар.

127. "3. Жами даромад (1+2)" қаторида "1. Йил бошига қолдиқ" ва "2. Ҳисобот даврига тушган даромад жами" қаторлари акс эттирилган даромадларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

128. "4. Жами касса харажати" қаторида "Жами касса харажатлари"да акс эттирилган жами касса харажатларининг суммаси кўрсатилади.

129. "5. Ҳисобот даври охирига қолдиқ (3 - 4)" қаторида "3. Жами даромад (1+2)" қаторида акс эттирилган даромадлардан ушбу даромадлар ҳисобидан амалга оширилган касса харажатларининг ("4. Жами касса харажатлари" қатори бўйича суммани) айирмаси кўрсатилади (бунда ушбу натижанинг ҳисоб рақамдаги қолдиқ билан мос келмаслик ҳолатларини эътиборга олиш лозим).

130. "Маълумот учун: Юридик ва жисмоний шахслардан ҳомийлик ёрдами сифатида олинган мол-мулк қиймати" қаторида тиббиёт муассасасига юридик ва жисмоний шахслар томонидан ҳомийлик ёрдами сифатида берилган мол-мулкларнинг қиймати кўрсатилади.

131. 1-2-устунлар бўйича белгиланган йўналишларга тушган маблағларнинг ушбу ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича сарфланиши кўрсатилади.

132. 3-устунда тиббиёт муассасасининг бюджет бўйича харажатлар сметасида кўзда тутилган маблағлардан ортиқча харажатлар қилиниши натижасида юзага келган кредиторлик қарзларни тўлаш учун жамғарма маблағларининг сарфланган суммалари акс эттирилади.

133. "Жами касса харажати"да 1-3-устунлардаги суммаларнинг йиғиндиси акс эттирилади.

134. "Жами ҳақиқий харажатлар" устунида жамғарма маблағлари бўйича ҳисобот даври мобайнида амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича акс эттирилади.

135. Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

136. Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси (тиббиёт муассасаларини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси) ҳисоб рақамига тушган жами маблағлар ва уларнинг сарфланиши бўйича МАЪЛУМОТ (2-РЖ ва 2-ТММРРЖ шаклларга илова):

Ушбу маълумот ҳисобот даври мобайнида Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси (тиббиёт муассасаларини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси) ҳисоб рақами бўйича маблағларнинг ҳаракати тўғрисидаги маълумотларни акс эттириш учун тузилади.

"Йил бошига қолдиқ маблағ миқдори" қаторида банк кўчирмаларига мувофиқ жамғарма ҳисоб рақами бўйича ҳисобот йилининг бошига мавжуд қолдиқ суммалар акс эттирилади.

"Ҳисобот даври мобайнида тушган жами тушум" қаторида ҳисобот даври мобайнида жамғарма ҳисоб рақамига тушган жами маблағлар миқдори кўрсатилади.

"Ишлаб чиқариш йиғма харажатларини қоплашга" қаторида жамғарма ҳисоб рақамидан ишлаб чиқарилган маҳсулотлар (бажарилган ишлар, кўрсатилган хизматлар) учун сарфланган харажатларнинг ўрнини қоплаш учун чиқим қилинган маблағлар миқдори кўрсатилади.

"Бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ўтказилган маблағлар" қаторида олинган қўшимча даромадлардан бюджетга ва бюджетдан ташқари жамғармаларга ўтказилган (ижарадан тушган маблағларнинг бюджетга ўтказилган 50 фоиз ва бошқа) маблағлар акс эттирилади.

"Касса харажатлари" қаторига Бюджет ташкилотини ривожлантириш жамғармаси (Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси) бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида ҳисобот шаклларининг 4 - "Жами касса харажати" қаторидаги суммалар ёзилади.

"Бошқа харажатлар" қаторида юқорида кўрсатилмаган харажатлар учун амалга оширилган тўловлар акс эттирилади.

"Ҳисобот даври охирига қолдиқ" Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси (Тиббиёт муассасаларини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси) ҳисоб рақами бўйича йил (чорак) охирига қолдиқ маблағ миқдори кўрсатилади.

Ушбу маълумот 2-РЖ ва 2-ТММРРЖ ҳисоботлари билан бирга ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади (мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно).

5-§. Ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан

тушган маблағлар бўйича даромадлар ва

харажатлар сметаси ижроси тўғрисида ҳисобот

(2-ТК шакл)ни тузиш тартиби

137. Ушбу ҳисобот Олий таълим муассасаларидаги ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисидаги маълумотларни акс эттириш учун мўлжалланган.

138. Олий таълим муассасалари ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисидаги ҳисоботни тузишдан олдин қуйидагиларнинг тўғрилигини текшириб чиқадилар:

ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағларнинг шаклланиши ва сарфланишига оид барча дастлабки ҳужжатларнинг тўлиқлигини;

аналитик ҳисоб маълумотларининг тегишли синтетик ҳисоб маълумотларга мувофиқлигини;

тегишли ҳисоб регистрлари маълумотларининг тўлиқ ва тўғри ёзилганлигини текшириб чиқадилар.

139. "1. Йил бошига маблағ қолдиғи" қаторига ўтган ҳисобот йили учун тузилган ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисидаги ҳисоботнинг "5. Йил охирига маблағ қолдиғи (3 - 4)" қатори маълумотларига мувофиқ тўлдирилади.

140. "2. Ҳисобот даври мобайнидаги тушум - жами" қаторида "А, Б ва В" қаторлар бўйича ҳисобот даврига тушган даромадларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

141. "3. Жами маблағлар (1+2)" қаторида "1. Йил бошига маблағ қолдиғи" ва "2. Ҳисобот даври мобайнидаги тушум - жами" қаторлари акс эттирилган даромадларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

142. "4. Жами касса харажати" қаторида 2-устун "Касса харажати"да акс эттирилган жами касса харажатларининг суммаси кўрсатилади.

143. "5. Ҳисобот даври охирига маблағ қолдиғи (3 - 4)" қаторида "3. Жами маблағлар (1+2)" қаторида акс эттирилган даромадлардан ушбу даромадлар ҳисобидан амалга оширилган касса харажатларининг ("4. Жами касса харажати" қатори бўйича сумманинг) айирмаси кўрсатилади.

144. "Режа" устунида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича даромадлар ва харажатлар сметасида кўзда тутилган режали ажратмалар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича акс эттирилади.

145. "Касса харажати" ва "Ҳақиқий харажатлар" устунида ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар бўйича ҳисобот даври мобайнида амалга оширилган касса ва ҳақиқий харажатлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича акс эттирилади.

146. Ушбу ҳисобот чоракдан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

6-§. Бюджетдан ташқари махсус маблағлар

жамғармаси бўйича даромад ва

харажатлар ижроси тўғрисида ҳисобот

(2-БММЖ шакл)ни тузиш тартиби

147. Бошқа махсус маблағлар жамғармаси бўйича даромад ва харажат турларининг бажарилиши тўғрисида ҳисоботда (2-БММЖ шаклда) ташкилотлар 2-РЖ шакл ҳисоботида ҳамда 2-ТММРРЖ ҳисоботда акс эттириладиган даромадлар ва тушумлардан ташқари қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган бошқа даромад ва тушумларнинг (иккиламчи хом ашёни топширишдан, кераксиз ва эскирган моддий қийматликларни сотишдан ва бошқа тушумларнинг) шакллантирилишини ҳамда сарфланишини акс эттирадилар.

148. "1. Йил бошига маблағ қолдиғи" қаторига ўтган ҳисобот йили учун тузилган бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси бўйича даромад ва харажат турларининг бажарилиши тўғрисида ҳисобот (2-БММЖ шакл)нинг "5. Йил охирига маблағ қолдиғи (3 - 4)" қатори маълумотларига мувофиқ тўлдирилади.

149. "2. Ҳисобот даври мобайнидаги тушум - жами" қаторида "А, Б ва В" қаторлар бўйича ҳисобот даврига тушган даромадлар ва тушумларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

"А) Иккиламчи хом ашёни топширишдан тушган тушумлар" қаторида бюджет ташкилотлари томонидан фойдаланишга яроқсиз узеллар, деталлар, материаллар, рангли ва қимматбаҳо металларни, шунингдек тугатилган асосий воситаларни қисмларга ажратиш ва демонтаж қилишдан олинган иккиламчи хом ашёни сотишдан олинган маблағлар акс эттирилади.

"Б) Кераксиз ва эскирган моддий қийматликларни сотишдан тушган тушумлар" қаторида кераксиз ва эскирган моддий қийматликларни сотишдан тушган тушумлар акс эттирилади.

"В) Бошқа тушумлар" қаторида юқорида кўрсатилмаган бошқа қонун ҳужжатлари билан тақиқланмаган тушумлар ва даромадларни акс эттирадилар.

150. "3. Жами маблағлар (1+2)" қаторида "1. Йил бошига маблағ қолдиғи" ва "2. Ҳисобот даври мобайнидаги тушум - жами" қаторлари акс эттирилган даромад ва тушумларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

151. "4. Жами касса харажати" қаторида 2-устун "Касса харажати"да акс эттирилган жами касса харажатларининг суммаси кўрсатилади.

152. "5. Ҳисобот даври охирига маблағ қолдиғи (3 - 4)" қаторида "3. Жами маблағлар (1+2)" қаторида акс эттирилган даромад ва тушумлардан ушбу даромадлар ҳисобидан амалга оширилган касса харажатларининг ("4. Жами касса харажати" қатори бўйича сумманинг) айирмаси кўрсатилади.

153. "Касса харажати" бўйича белгиланган йўналишларга даромад ва тушумларнинг ушбу ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича сарфланиши кўрсатилади.

154. "Ҳақиқий харажатлар" устунида бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси маблағлари бўйича ҳисобот даври мобайнида амалга оширилган ҳақиқий харажатлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддалари бўйича акс эттирилади.

155. Ушбу ҳисобот чоракдан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

7-§. Бюджет бўйича вақтинча меҳнатга

қобилиятсизлик нафақасининг ҳисобланиши

ва тўланиши тўғрисида ҳисобот

(3-ВМҚН шакл)ни тузиш тартиби

156. Ушбу ҳисоботни тузишдан олдин ташкилотлар:

ходимлар учун ҳисобот чораги мобайнида ҳисоблаб ёзилган вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақаларини (кейинги ўринларда нафақа деб юритилади) (тегишли мемориал ордерлар маълумотлари ва бошқаларни);

банкдаги ҳисоб рақамларидан тўлаш учун олинган маблағларнинг асосланганлиги ва тўловларнинг тўғри амалга оширилганлиги (тегишли мемориал ордер маълумотлари асосида) ва бухгалтерия регистрлари (294-шакл) ва нафақаларни ҳисоблаб ёзиш учун асос бўлувчи дастлабки ҳужжатларнинг (меҳнатга қобилиятсизлик варақаларининг) тўғрилигини текшириб чиқадилар.

157. "Олувчилар сони (йил бошидан бирликда)" бўйича:

"Ҳақиқатда тўланган" устунида йил бошидан ўсиб борувчи якун билан нафақаси ҳақиқатда тўланган олувчилар сони белгиланган миқдорлар (100%, 80%, 60%) бўйича кўрсатилади. Бунда, олувчилар сони нафақани тўлаш учун бюджет ташкилоти бухгалтериясига топширилган касаллик варақалари сони билан аниқланади.

"Ҳақиқатда ҳисобланган"нинг "ишловчиларнинг рўйхат бўйича сони (бирликда)" қаторида ташкилот ходимларининг рўйхат бўйича ўртача сони, "Жами" қаторида эса, йил бошидан ўсиб борувчи якун билан нафақа ҳақиқатда ҳисобланган олувчилар сони белгиланган миқдорлар (100%, 80%, 60%) бўйича кўрсатилади. Бунда, олувчилар сони нафақани ҳисоблаш учун бюджет ташкилоти бухгалтериясига топширилган касаллик варақалари сони билан аниқланади.

158. "Меҳнатга қобилиятсизлик кунлари сони (йил бошидан кун ҳисобида)"да ходимларнинг ҳақиқатда меҳнатга қобилиятсизлик кунлари сони йил бошидан ўсиб борувчи тартибда касаллик варақаларида келтирилган миқдорлар (100%, 80%, 60%) бўйича кўрсатилади.

159. "Ҳисобот чораги учун" бўйича:

"Касса харажати" устунида ташкилот ходимларига нафақани тўлаш учун ҳисобот чораги мобайнида банкдаги ҳисоб рақамидан (шахсий ҳисобварағидан) кассага олинган маблағлар белгилаган миқдорларга (100%, 80%, 60%) бўлинган ҳолда кўрсатилади (касса харажатини тиклаш учун банкка (Ғазначилик ҳисоб рақамига) топширилган маблағларни ҳисобга олган ҳолда).

"Ҳақиқий харажат" устунида ҳисобот чораги учун тегишли мемориал ордер маълумотларига асосан бюджет маблағлари ҳисобидан ходимларга белгиланган миқдорлар бўйича (100%, 80%, 60%) ҳақиқатда ҳисоблаб ёзилган вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақалари суммалари кўрсатилади.

160. "Йил бошидан" бўйича:

"Касса харажати"да ташкилот ходимларига вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақасини тўлаш учун йил бошидан ўсиб борувчи тартибда банкдаги ҳисоб рақамидан кассага олинган маблағлар белгилаган миқдорлар (100%, 80%, 60%) бўйича бўлинган ҳолда кўрсатилади (касса харажатини тиклаш учун банкка топширилган маблағларни ҳисобга олган ҳолда).

"Ҳақиқий харажат"да ҳисобот йили учун 5-мемориал ордер маълумотларига асосан бюджет маблағлари ҳисобидан ходимларга белгиланган миқдорлар бўйича (100%, 80%, 60%) ҳақиқатда ҳисоблаб ёзилган вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақалари суммалари кўрсатилади.

161. Ушбу ҳисобот шакли ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

8-§. Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида

ҳисобот (5-шакл)ни тузиш тартиби

162. Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот ташкилотнинг ҳисобот йили мобайнидаги асосий воситаларининг (010-013, 015-019 субсчётлар бўйича) мавжудлиги ва ҳаракати тўғрисидаги маълумотларни умумлаштириш ва таҳлил қилиш учун тузилади.

163. Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот шаклини тузишдан олдин бюджет ташкилотлари:

ҳисобот йили бошига мавжуд асосий воситалар қолдиғининг тўғрилигини (асосланганлигини);

йил мобайнида ташкилотга кирим бўлган ва ташкилотдан чиқим бўлган барча асосий воситаларни (бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисоби бўйича алоҳида ҳолда) ҳисоб регистрларида ("Асосий воситалар бўйича айланма ведомост" 326-шакл ва "Бош журнал" 308-шаклда) тўғри акс эттирилганлигини;

кирим ва чиқим операцияларини тасдиқловчи ҳужжатларнинг мавжудлигини текшириб чиқадилар.

164. Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида ҳисобот "Бош журнал" китоби (308-шакл) ва бошқа асосий воситалар ҳисоби юритиладиган ҳисоб регистрлари (326-шакл) маълумотлари асосида тўлдирилади. Ҳисоботда асосий воситаларнинг (бюджет ёки бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан олинганлиги кўрсатилган ҳолда) йил бошига мавжуд қолдиғи, ҳисобот йили мобайнида кирим бўлган асосий воситаларнинг қиймати ва чиқим бўлган (ҳисобдан чиқарилган) асосий воситаларнинг қиймати, шунингдек ҳисобот даври охирига ташкилотлар балансидаги мавжуд асосий воситаларнинг қиймати кўрсатилади.

165. Асосий воситаларни ҳар йилги қайта баҳолаш ҳисобига дастлабки қийматининг ўзгариши (ошиши ёки камайиши) ҳисобот шаклининг алоҳида "Қайта баҳолаш натижасида" қаторида акс эттирилади.

166. Ушбу ҳисобот шакли ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

9-§. Материал захиралар ҳаракати тўғрисида

ҳисобот (6-шакл)ни тузиш тартиби

167. Материал захиралар ҳаракати тўғрисида ҳисобот ташкилотнинг ҳисобот йили мобайнидаги материал захираларининг мавжудлиги ва ҳаракати тўғрисидаги маълумотларни умумлаштириш ва таҳлил қилиш учун тузилади.

168. Ушбу ҳисобот шаклини тузишдан олдин бюджет ташкилотлари:

ҳисобот йили бошига мавжуд материал захиралар қолдиғининг тўғрилигини (асосланганлигини);

йил мобайнида ташкилотга кирим бўлган ва ташкилотдан чиқим бўлган (сарфланган) материал захираларнинг (бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисоби бўйича алоҳида ҳолда) ҳисоб регистрларида (бош журналда) тўғри акс эттирилганлигини;

кирим ва чиқим операцияларини тасдиқловчи ҳужжатларнинг мавжудлигини текшириб чиқадилар.

169. Ҳисобот шаклининг биринчи қисмида материал ва озиқ-овқат маҳсулотларининг (060-069 субсчётлар бўйича) ҳисобот даври бошига ва охирига қолдиғи ҳамда ташкилот эҳтиёжларига сарфланган материал ва озиқ-овқат маҳсулотларининг суммаси бюджет маблағлари ҳисобидан ҳамда бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан алоҳида ҳолда кўрсатилади.

170. Ҳисобот шаклининг иккинчи қисмида ташкилотга кирим бўлган материал захиралар, шундан бепул олинганлари, сотиб олинганлари, ортиқча материалларнинг киримга олиниши ҳамда йил мобайнида чиқим қилинган материал захиралар, шундан бепул берилганлари, сотилганлари, камомадлар ва бошқа сабаблар туфайли чиқим қилинганларининг қиймати кўрсатилади.

171. Ушбу ҳисобот шакли ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

10-§. Бюджет ташкилотларида пул маблағлари

ҳамда моддий бойликларнинг камомади ва

ўғирланиши тўғрисидаги ҳисобот

(15-шакл)ни тузиш тартиби

172. Бюджет ташкилотларида пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши юз берган (аниқланган) ҳолларда тузилади. Пул маблағлари ҳамда моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши ушбу ҳисобот шаклида бюджет маблағлари ва бюджетдан ташқари маблағлар бўйича алоҳида ҳолда акс эттирилади.

173. Ҳисобот шаклининг "Йил бошига қолдиқ" қаторида ўтган ҳисобот йилининг охирида пул маблағлари ҳамда моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши бўйича айбдор шахслар ҳисобига қолган қолдиқ (тўланмай қолган) сумма кўрсатилади (ўтган йил ҳисоботининг 060-қатор маълумоти).

174. "Судга тақдим қилинганлари" қаторида айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган суммалардан суд органларига тақдим қилинганлари кўрсатилади.

175. "Тергов органларига берилганлари" қаторида айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган суммалардан тергов органларига тақдим қилинганлари кўрсатилади.

176. "Йил бошидан аниқланган пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши - жами" қаторида ташкилотда ўтказилган тафтишлар, текширишлар ва инвентаризациялар натижасида йил бошидан буён аниқланган пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади, бузилиши ҳамда ўғирланиши бўйича жами суммаси кўрсатилади.

177. "Шундан суд қарорларига асосан айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган сумма" қаторида суд қарорига мувофиқ пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ва ўғирланиши бўйича айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган суммалар кўрсатилади.

178. "Айбдор шахслардан ундирилган сумма" қаторида ташкилотнинг айбдор шахс (ходим)лардан пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ҳамда ўғирланиши бўйича ундирилган суммалар кўрсатилади.

179. "Ташкилот ҳисобига олиб борилган сумма" қаторида пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ҳамда ўғирланиши бўйича аниқланган суммаларни ташкилот ҳисобига олиб борилган (ҳисобдан чиқарилган) суммаларни олиб кўрсатадилар.

180. "Йил охирига қолдиқ" қаторида пул маблағлари ва моддий бойликларнинг камомади ҳамда ўғирланиши бўйича йил охирига ундирилмай қолган қолдиқ сумма кўрсатилади.

181. "Судга тақдим қилинганлари" қаторида айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган суммалардан суд органларига тақдим қилинганлари кўрсатилади.

182. "Тергов органларига берилганлари" қаторида айбдор шахслар ҳисобига олиб борилган суммалардан тергов органларига тақдим қилинганлари кўрсатилади.

183. Ушбу ҳисобот шакли ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

11-§. Дебиторлик ва кредиторлик қарзлар

тўғрисида маълумотни тузиш тартиби

184. Дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисида маълумот ташкилотнинг ҳисобот даври охирига бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан мавжуд қарзлари тўғрисидаги ахборотни умумлаштириш ва таҳлил қилиш учун хизмат қилади.

185. "Дебитор қарздорлик" қисмида мавжуд дебиторлик қарзлар, "Кредитор қарздорлик" қисмида мавжуд кредитор қарзлар кўрсатилади.

186. "Жами қарздорлик" устуни бўйича ташкилотнинг бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобидан тегишли харажат моддалари бўйича ҳисобот даврининг охирига мавжуд дебиторлик ва кредиторлик қарзларнинг жами суммаси кўрсатилади.

187. "Бюджет ҳисобидан" устуни бўйича "Жами қарздорлик" устунида кўрсатилган сумманинг бюджет ҳисобига вужудга келган қисми, "Бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан" устуни бўйича эса ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига вужудга келган қисми кўрсатилади.

188. Агарда, юзага келган дебиторлик қарзни бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига аниқ ажратишнинг имкони бўлмаса, у ҳолда ушбу дебиторлик қарз бюджет ҳисобидан ўтказилган маблағ доирасида харажатлар таснифининг тегишли моддаси бўйича бюджет ҳисобидан кўрсатилади. Дебиторлик қарзнинг қолган (бюджетдан ошган) қисми харажатлар таснифининг тегишли моддаси бўйича бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига ёзилади.

189. Агарда, юзага келган кредиторлик қарзни бюджет ва бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига аниқ ажратишнинг имкони бўлмаса, у ҳолда ушбу кредиторлик қарз харажатлар таснифининг тегишли моддасини бюджет бўйича қолдиқ лимит маблағи доирасида мазкур харажатлар таснифининг тегишли моддаси бўйича бюджет ҳисобидан кўрсатилади. Кредиторлик қарзнинг қолган (бюджетдан ошган) қисми харажатлар таснифининг тегишли моддаси бўйича бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобига ёзилади.

190. "Шундан муддати ўтган қарздорлик - жами" устунида "Жами қарздорлик" устунида кўрсатилган қарздорликдан муддати ўтказиб юборилган, қонун ҳужжатларида белгиланган муддатларда сўндирилмаган қарзнинг умумий суммаси, "Бюджет ҳисобидан" устунида бюджет маблағлари ҳисобига вужудга келган қисми, "Бюджетдан ташқари маблағлар ҳисобидан" устунида эса ташкилотнинг бюджетдан ташқари маблағлари ҳисобига вужудга келган қисми кўрсатилади.

191. "Шундан Республика ташқарисида" устунида муддати ўтган қарздорликнинг Ўзбекистон Республикаси ҳудудидан ташқаридаги қисми кўрсатилади.

192. "Изоҳ" устунида қўшимча изоҳлар келтирилади.

193. Зарурат туғилган тақдирда бюджет ташкилотларига ҳамда ҳисобот олувчиларга (тегишли молия органларига) ушбу ҳисобот шаклида ҳисобот олувчилар томонидан қарздорлик бўйича талаб қилинган қўшимча маълумотлар олиш имконини берувчи қўшимча реквизитлар қўшиш ҳуқуқи берилади.

194. Ушбу ҳисобот шакли ташкилотлар томонидан ҳар чоракда ҳисобот чорагидан кейинги ойнинг 10-санасига қадар топширилади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

12-§. Смета ижроси ҳақида ойлик ҳисобот

(1-ОХ шакл)ни тузиш тартиби

195. Ташкилотлар харажатлар сметаси ижроси ҳақида ойлик ҳисоботни тузишдан олдин:

барча бюджет ва бюджетдан ташқари ҳисоб рақамлари бўйича маблағларнинг ҳаракати тўғрисидаги банк кўчирмаларининг тўлиқлигини;

ҳисоб рақамлардан (шахсий ҳисобварақлардан) ўтказилган маблағларнинг (амалга оширилган тўловларнинг) тўғрилиги ва асосланганлигини;

тегишли ҳисоб регистрларига (294-шакл ва 292-шакл дафтарларга) тўлиқ ва тўғри ёзилганлигини текшириб чиқадилар.

196. Ҳисоб регистрларидаги (294-шакл ва 292-шакл дафтарларидаги) ёзувларнинг тўғрилигига ишонч ҳосил қилингандан сўнг, ушбу дафтарлар (294-шакл) маълумотлари асосида харажатлар сметаси ижроси ҳақидаги ойлик ҳисобот (1-ОХ шакл) тўлдирилади.

197. I бўлим. Харажатлар қисмида:

"Ҳисобот ойи учун ажратилган маблағлар"да тасдиқланган харажатлар сметасига (кейинчалик белгиланган тартибда киритилган ўзгартиришларни ҳисобга олган ҳолда) мувофиқ ҳисобот ойида бюджет ташкилотига харажатлар таснифининг тегишли параграфи бўйича бюджетдан ажратилган (ҳисоб рақамига келиб тушган) маблағлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддаларига бўлинган ҳолда кўрсатилади. Бунда, нотўғри ёки ортиқча молиялаштирилиши ва бошқа сабаблар туфайли бюджет ташкилоти томонидан бюджетга қайтарилган маблағлар ҳисобга олиниши лозим.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар ушбу устун бўйича ҳисобот ойи мобайнида Ғазначилик орқали амалга оширилган тўловларни кўрсатадилар.

"Йил бошидан ажратилган маблағлар"да тасдиқланган харажатлар сметасига (кейинчалик белгиланган тартибда киритилган ўзгартиришларни ҳисобга олган ҳолда) мувофиқ ҳисобот йили бошидан ўсиб борувчи тартибда бюджет ташкилотига харажатлар таснифининг тегишли параграфи бўйича бюджетдан ажратилган (ҳисоб рақамига келиб тушган) маблағлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддаларига бўлинган ҳолда кўрсатилади. Бунда, нотўғри ёки ортиқча молиялаштирилиши ва бошқа сабаблар туфайли бюджет ташкилоти томонидан бюджетга қайтарилган маблағлар ҳисобга олиниши лозим.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар ушбу устун бўйича йил бошидан ўсиб борувчи тартибда Ғазначилик орқали амалга оширилган тўловларни кўрсатадилар.

"Ойлик касса харажатлари"да ташкилот томонидан тасдиқланган харажатлар сметасида кўзда тутилган мақсадлар учун ҳисобот ойида бюджет ҳисоб рақамидан (шахсий ҳисобварағидан) ўтказилган (тўланган) маблағлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддаларига бўлинган ҳолда кўрсатилади. Бунда, нотўғри ёки ортиқча ўтказилиши (тўланиши) ва бошқа сабаблар туфайли бюджет ташкилоти ҳисоб рақамига (Ғазначиликдаги шахсий ҳисобварағига) қайтарилган маблағлар (касса харажатларининг тикланиши) ҳисобга олиниши лозим.

"Йил бошидан касса харажатлари"да ташкилот томонидан тасдиқланган харажатлар сметасида кўзда тутилган мақсадлар учун ҳисобот йили бошидан ўсиб борувчи тартибда хизмат кўрсатувчи банкдаги бюджет ҳисоб рақамидан (Ғазначиликдаги шахсий ҳисобварағидан) ўтказилган (тўланган) маблағлар ҳисобот шаклида келтирилган харажат моддаларига бўлинган ҳолда кўрсатилади. Бунда, нотўғри ёки ортиқча ўтказилиши (тўланиши) ва бошқа сабаблар туфайли бюджет ташкилоти ҳисоб рақамига (Ғазначиликдаги шахсий ҳисобварағига) қайтарилган маблағлар (касса харажатларининг тикланиши) ҳисобга олиниши лозим.

"Бюджет ташкилотида ҳисобот чорагининг охирги кунига тежаб қолинган ва бюджет ташкилотининг ривожлантириш жамғармаси ҳисоб рақамига ўтказилган маблағлар" - қаторида бюджет ташкилотининг бюджет ҳисоб рақамларидаги (шахсий ҳисобварақларидаги) ҳисобот чорагининг охирги кунига тежаб қолинган маблағларини ривожлантириш жамғармаси ҳисоб рақамига ўтказилган суммалари 4-устун бўйича жорий ҳисобот чорагининг сўнгги ойида, 5-устун бўйича йил бошидан ўсиб борувчи тартибда ўтказилган маблағлар кўрсатилади.

"Харажатларнинг ҳаммаси" - қаторда 2-5-устунлар бўйича 7-10-қаторларда келтирилган суммаларнинг йиғиндиси кўрсатилади.

198. II. Талаб қилиб олингунча депозит ҳисоб рақамлардаги (шахсий ҳисобварақлардаги) маблағларнинг ҳаракати тўғрисида маълумотлар қисмида:

"Йил бошидаги қолдиқлар", 2 - "Маблағларнинг ҳисобот ойи бошидаги қолдиқлари" ва "Ҳисобот даврининг охирига қолган қолдиқлар"да бюджет ташкилотининг бюджет ва бюджетдан ташқари ҳисоб рақамлари бўйича (шахсий ҳисобварақларидаги) мос равишда ҳисобот йили бошидаги, ҳисобот ойи бошидаги ҳамда ҳисобот даври охиридаги мавжуд қолдиқ маблағлар миқдори кўрсатилади.

Ғазна ижросига ўтилган ташкилотлар (тегишли бюджетдан ташқари шахсий ҳисобварақлардан ташқари) ушбу устунларни тўлдирмайдилар.

"Ҳисобот ойи учун ажратилган маблағлар" ва 4-устун "Йил бошидан ажратилган маблағлар"да бюджет ҳисоб рақами (1-қатор) бўйича I бўлимнинг 11-қаторидаги мос равишда 2 ва 3-устунларида кўрсатилган суммалар ёзилади.

Асосий депозит ҳисобвараққа (бюджетдан ташқари маблағлар бўйича шахсий ҳисобварақларга) келиб тушган бюджетдан ташқари маблағларнинг ҳаракати бюджетдан ташқари маблағлар бўйича тегишли қаторларда акс эттирилади.

"Бюджет ташкилотларини (тиббиёт муассасаларини) ривожлантириш Жамғармасининг талаб қилиб олингунча депозит ҳисобварағи" - қатори бўйича "Ҳисобот ойи учун ажратилган маблағлар" ва "Йил бошидан ажратилган маблағлар"да бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси ҳисоб рақамига ҳисобот ойида ва йил бошидан келиб тушган маблағлар миқдори кўрсатилади.

199. Харажатлар сметаси ижроси бўйича ойлик ҳисобот (1-ОХ шакл) бюджетдан маблағ олувчилар томонидан харажатлар таснифининг ҳар бир параграфи бўйича алоҳида ҳолда тузилади.

200. Ойлик ҳисобот ҳисобот ойидан кейинги ойнинг 5-санасидан кечиктирмасдан тақдим қилинади, мазкур Қоидаларнинг 20-бандида назарда тутилган ташкилотлар бундан мустасно.

XIX БОБ. НАЗОРАТ ВА ЖАВОБГАРЛИК

201. Мазкур Қоидалар талабларининг бажарилиши устидан назорат Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлигининг Назорат-тафтиш Бош бошқармаси ва унинг ҳудудий бошқармалари ҳамда молия органлари томонидан қонунчиликка мувофиқ амалга оширилади.

202. Ташкилотларнинг раҳбарлари ва уларнинг бухгалтерия хизматлари, марказлашган бухгалтерияларнинг бош ҳисобчилари бухгалтерия ҳисоботи маълумотларининг тўғрилиги ва тўлиқлиги юзасидан жавобгардирлар.

Қоидаларга

1-ИЛОВА

Шакл 1

Б А Л А Н С

20 ___ йил 1 _______________ ҳолатига

Ташкилот _______________________

Даврийлик: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь

Ўлчов бирлиги _________________________________________

Вазирлик ______________________________________________

Бюджет тури ___________________________________________

Бюджетдан молиялаштирилган (тўловлар амалга оширилган)

суммаларнинг 230 ва 231 (140 ва 143) ёки

233 ва 237 субсчётлар ҳаракати тўғрисида

М А Ъ Л У М О Т*

Қоидаларга

2-ИЛОВА

2-шакл

Смета харажатларининг ижроси ҳақида

Ҳ И С О Б О Т

20___ йил __________________ ҳолатига

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Қоидаларга

3-ИЛОВА

2-РЖ шакл

Бюджет ташкилотларини ривожлантириш жамғармаси

бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида

20__ йил ___________ ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Қоидаларга

4-ИЛОВА

2-ТММРРЖ шакл

Тиббиёт муассасасини моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш

жамғармаси бўйича даромад ва харажатлар тўғрисида

20__ йил ___________ ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

2-РЖ (2-ТММРРЖ) шаклга

ИЛОВА

______________________________________ бўйича

бюджет ташкилотининг номи Бюджет ташкилотини

ривожлантириш жамғармаси (Тиббиёт муассасаларини

моддий рағбатлантириш ва ривожлантириш жамғармаси)

ҳисоб рақамига тушган жами маблағлар

ва уларнинг сарфланиши бўйича

МАЪЛУМОТ

20___ йил ____________ ҳолатига

033-қаторга 2-РЖ (2-ТММРРЖ) шаклнинг 4 - "Жами касса харажати" қаторидаги суммалар ёзилади.

Раҳбар _______________                    Ҳисобчи ________________

"___" _____________ 20__ йил                                    М.Ў.

Қоидаларга

5-ИЛОВА

2-ТК шакл

Ўқитишнинг тўлов-контракт шаклидан тушган маблағлар

бўйича даромад ва харажатлар сметаси ижроси тўғрисида

20___ йил ____________ ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи _____________________________________

Бўлим ____________ боб _______ § _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Ўлчов бирлиги: __________________________________________

Вазирлик ________________________________________________

Бюджет тури _____________________________________________

М.Ў.

            Раҳбар _______________        Бош ҳисобчи ________________

"___" _____________ 20__ йил

Қоидаларга

6-ИЛОВА

2-БММЖ шакл

Бюджетдан ташқари махсус маблағлар жамғармаси

бўйича даромад ва харажатлар ижроси тўғрисида

20___ йил ____________ ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ___________________________________

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Ўлчов бирлиги: ________________________________________

Вазирлик _____________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _______

Бюджет тури ___________________________________________

М.Ў.

Раҳбар _______________                    Бош ҳисобчи ________________

"___" _____________ 20__ йил

Қоидаларга

7-ИЛОВА

3-ВМҚН шакл

Вақтинча меҳнатга қобилиятсизлик нафақасининг

ҳисобланиши ва тўланиши тўғрисида

20__ йил ___________ ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Қоидаларга

8-ИЛОВА

Дебиторлик ва кредиторлик қарзлар тўғрисида

Ҳ И С О Б О Т

20__ йил ___________ ҳолатига

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Қоидаларга

9-ИЛОВА

5-шакл

Асосий воситалар ҳаракати тўғрисида

200__ йил 1 январь ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Вазирлик __________________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Бюджет тури ______________________________________________________

2-бет

Қоидаларга

10-ИЛОВА

6-шакл

Материал захиралар ҳаракати тўғрисида

200__ йил 1 январь ҳолатига

Ҳ И С О Б О Т

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Ўлчов бирлиги: ______________________________

Вазирлик __________________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Бюджет тури ______________________________________________________

Қоидаларга

11-ИЛОВА

Шакл 15

Бюджет ташкилотларида пул маблағлари ҳамда моддий

бойликларнинг камомади ва ўғирланиши тўғрисидаги

Ҳ И С О Б О Т

1 январь 20__ й. ҳолатига

Ташкилотнинг номи ______________________

Ҳисобот даври: йиллик

Ўлчов бирлиги: сўм

Вазирлик ___________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Бюджет тури ____________________

Раҳбар   ____       ________________          Бош ҳисобчи   ____     ________________

                 имзо                 Ф.И.О.                                                         имзо             Ф.И.О.

М.Ў.

                          "___" _____________ 20__ йил

Қоидаларга

12-ИЛОВА

1-ОХ-шакл

Смета ижроси ҳақида

О Й Л И К  Ҳ И С О Б О Т

200___ йил ______________ ойи учун

Ташкилотнинг номи ________________________________________________

Бўлим ____________ боб _______§ _____

Ҳисобот даври: йиллик, 1 апрель, 1 июль, 1 октябрь ҳолатига

Вазирлик __________________________________________________________

Бюджет тури ______________________________________________________

Ўлчов бирлиги: ______________________________

I. Ҳаражатлар

II. Талаб қилиб олингунча депозит ҳисоб рақамлардаги

(шахсий ҳисобварақлардаги) маблағларнинг ҳаракати

тўғрисида маълумотлар

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами", 2008 йил, 42-сон, 424-модда.