Ўзбекистон Республикасининг 29.08.1998 й. 674-I-сон "Автомобиль транспорти тўғрисида"ги Қонуни

Функция недоступна

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ

ҚОНУНИ

29.08.1998 й.

N 674-I

АВТОМОБИЛЬ ТРАНСПОРТИ ТЎҒРИСИДА

1-модда. Мазкур Қонуннинг мақсади

Мазкур Қонуннинг мақсади Ўзбекистон Республикасида автомобиль транспорти фаолиятининг ҳуқуқий асосларини шакллантиришдан иборатдир.

2-модда. Асосий тушунчалар

Мазкур Қонунда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:

автомобиль транспорти - таркибига юридик ва жисмоний шахслар кирувчи, иқтисодиёт ва аҳолининг йўловчилар, багаж ва юкларни, шу жумладан, почтани (бундан кейин - йўловчилар, багаж ва юклар деб юритилади) автомобилда ташишга бўлган эҳтиёжларини таъминловчи ишлаб чиқариш-технология мажмуи;

автотранспорт воситалари - йўловчилар, багаж, юклар ташишга ҳамда махсус ишларни бажаришга мўлжалланган автомобиллар, шатакчи автомобиллар, тиркама ва ярим тиркамалар;

ташувчи - мулк ҳуқуқи ёки бошқа ашёвий ҳуқуқлар асосида автотранспорт воситасига эга бўлган, тижорат асосида йўловчилар, багаж, юклар ташиш хизматини кўрсатадиган ҳамда бунга махсус рухсатномаси (лицензияси) бўлган юридик ёки жисмоний шахс;

мижоз (йўловчи, юк олувчи, юк жўнатувчи) - тузилган ташиш шартномасига мувофиқ ташувчининг хизматларидан фойдаланувчи юридик ёки жисмоний шахс.

3-модда. Автомобиль транспорти тўғрисидаги қонунчилик

Автомобиль транспорти тўғрисидаги қонунчилик ушбу Қонундан ва бошқа қонунчилик ҳужжатларидан иборатдир.

Қорақалпоғистон Республикасида автомобиль транспорти соҳасидаги муносабатлар Қорақалпоғистон Республикаси қонунчилиги билан ҳам тартибга солинади.

Шаҳар йўловчиларини ташиш соҳасидаги муносабатлар Ўзбекистон Республикасининг "Шаҳар йўловчилар транспорти тўғрисида"ги Қонуни билан ҳам тартибга солинади.

Йўловчилар, багаж ва юклар ташиш, ҳаракат хавфсизлигини таъминлаш қоидалари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланади.

Агар Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномасида Ўзбекистон Республикасининг автомобиль транспорти тўғрисидаги қонунчилигида назарда тутилганидан бошқача қоидалар белгиланган бўлса, халқаро шартнома қоидалари қўлланади.

4-модда. Автомобиль транспортининг мулк шакллари

Ўзбекистон Республикасида автомобиль транспорти хусусий ва оммавий мулк асосида фаолият кўрсатиши мумкин. Автомобиль транспортининг барча мулкдорлари тенг ҳуқуқларга эгадирлар ва қонун ҳимоясидан баб-баравар фойдаланадилар.

5-модда. Автомобиль транспорти ерлари

Автомобиль транспорти фаолиятини таъминлаш учун ерлар ер тўғрисидаги қонунчиликда белгиланган тартибда доимий фойдаланишга берилади.

6-модда. Автотранспорт воситаларини таснифлаш

Автотранспорт воситалари йўловчилар автотранспорти, юк автотранспорти ва махсус автотранспорт воситаларига бўлинади.

Йўловчилар автотранспорти воситалари жумласига автобуслар, микроавтобуслар, енгил автомобиллар, йўловчилар ташиладиган тиркамалар ва ярим тиркамалар киради.

Юк автотранспорти воситалари жумласига юк автомобиллари, шатакчи автомобиллар, тиркамалар ва ярим тиркамалар киради. Конструктив жиҳатларига ҳамда қай мақсадларда фойдаланилишига кўра юк автотранспорти воситалари умумий ва махсус транспорт воситаларига бўлинади.

Махсус автотранспорт воситалари жумласига турли махсус ишларни, кўпроқ нотранспорт ишларини бажаришга мўлжалланган автомобиллар, тиркамалар ва ярим тиркамалар (ўт ўчириш автомобиллари, компрессор қурилмали автомобиллар, автокранлар, супуриш-сидириш ҳамда чиқинди ташиш автомобиллари ва ҳоказолар) киради.

7-модда. Автомобилда ташиш турлари

Автомобилда ташишлар шаҳардаги, шаҳар атрофидаги, шаҳарлараро ва халқаро ташишга бўлинади.

Шаҳардаги ташишлар жумласига шаҳар ёки шаҳар посёлкаси чегаралари доирасида амалга ошириладиган ташишлар киради.

Шаҳар атрофидаги ташишлар жумласига шаҳар ёки шаҳар посёлкаси чегаралари доирасидан эллик километргача ташқарида амалга ошириладиган ташишлар киради.

Шаҳарлараро ташишлар жумласига шаҳар ёки шаҳар посёлкаси чегаралари доирасидан эллик километрдан ошиқ масофада амалга ошириладиган ташишлар, шунингдек йўналиш масофасидан қатъи назар, Ўзбекистон Республикасининг икки ёки ундан ортиқ вилояти ҳудудида амалга ошириладиган ташишлар киради.

Халқаро ташишлар жумласига йўналиш масофасидан қатъи назар, Ўзбекистон Республикаси давлат чегарасидан ташқарига ёки давлат чегараси ташқарисидан амалга ошириладиган ташишлар киради.

8-модда. Йўловчилар, багаж ва юкларни халқаро ташиш

Йўловчилар, багаж ва юкларни автомобилда халқаро ташишлар, шу жумладан, транзит ташишлар халқаро ҳамда транзит алоқа учун очиқ автомобиль йўллари орқали Ўзбекистон Республикасининг қонунчилигига ва халқаро шартномаларига мувофиқ амалга оширилади.

9-модда. Автомобиль транспорти фаолиятини давлат

томонидан тартибга солиш ва бошқариш

Автомобиль транспорти фаолиятини давлат томонидан тартибга солиш сертификатлаш, лицензиялаш, солиқ солиш, ижтимоий аҳамиятга эга бўлган ташишлар учун тарифларни шакллантириш, ягона илмий-техника сиёсатини ўтказиш йўли билан, шунингдек қонунчиликда назарда тутилган бошқа шаклларда амалга оширилади.

Автомобиль транспортининг давлат бошқаруви Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси автомобиль транспортини бошқариш бўйича ваколат берган давлат органи томонидан, шунингдек давлат ҳокимияти маҳаллий органлари томонидан амалга оширилади.

Давлат ҳокимияти ва бошқарув органлари ташувчиларнинг хўжалик фаолиятига аралашишга, шунингдек уларнинг эксплуатация хизмати ходимларини бошқа ишларга жалб этишга ҳақли эмас, қонунчиликда назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно.

10-модда. Автомобиль транспортини бошқарувчи

давлат органининг асосий ваколатлари

Автомобиль транспортини бошқарувчи давлат органининг асосий ваколатлари қуйидагилардан иборат:

- автомобилда ташишларни ташкил этиш ва такомиллаштиришга доир норматив ҳужжатларни ишлаб чиқиш;

- автомобиль транспортини ривожлантириш миллий дастурлари концепциясини ишлаб чиқиш;

- республика ва аҳолининг ташишларга бўлган давлат эҳтиёжлари истиқболини ишлаб чиқиш;

- автомобиль транспорти соҳасида ягона инвестиция, илмий-техника ва ижтимоий сиёсатни шакллантириш ва юритиш;

- автотранспорт хизматлари бозорини шакллантириш ва ривожлантиришга кўмаклашиш;

- йўловчилар, багаж ва юклар ташишни лицензиялашни ташкил этиш ва такомиллаштириш;

- ташувчилар ва мижозларнинг ҳуқуқлари ва манфаатларини ҳимоя қилиш;

- кадрларни ўқитиш ва уларнинг малакасини оширишни ташкил этиш;

- автомобиль транспорти тўғрисидаги қонунчиликка риоя этилиши устидан назорат қилиш;

- автомобиль транспорти соҳасида халқаро ҳамкорликни амалга ошириш.

Автомобиль транспортини бошқарувчи давлат органи қонунчиликка мувофиқ бошқа ваколатларга ҳам эга бўлиши мумкин.

11-модда. Давлат ҳокимияти маҳаллий органларининг

асосий ваколатлари

Давлат ҳокимияти маҳаллий органларининг автомобиль транспорт соҳасидаги асосий ваколатлари қуйидагилардир:

- автомобиль транспортини ривожлантириш комплекс минтақавий дастурларини ишлаб чиқиш ва амалга ошириш;

- автотранспорт хизматлари бозорини шакллантириш ва ривожлантиришга, барча ташувчиларнинг фаолияти учун тенг шароитлар яратишга кўмаклашиш;

- автомобиль транспортининг моддий-техника ва ижтимоий негизини мустаҳкамлашга кўмаклашиш.

Давлат ҳокимияти маҳаллий органлари қонунчиликка мувофиқ автомобиль транспорти соҳасида бошқа ваколатларга ҳам эга бўлиши мумкин.

12-модда. Автотранспорт воситаларини стандартлаш,

метрология жиҳатидан таъминлаш ва сертификатлаш

Автотранспорт воситалари хавфсизлик, меҳнатни муҳофаза қилиш, экология талабларига, шунингдек стандартлар ва техник шартларга, тиббий-санитария ва ёнғинга қарши нормаларга мувофиқлик сертификатига эга бўлиши лозим.

Автотранспорт воситаларини стандартлаш, метрология ва сертификатлаш ишларини ташкил этиш, мувофиқлаштириш ва таъминлаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Ўзбекистон давлат стандартлаш, метрология ва сертификатлаш маркази ҳамда бошқа давлат органлари томонидан қонунчиликка мувофиқ амалга оширилади.

Сертификатлашдан ўтмаган ва белгиланган тартибда рўйхатга олинмаган автотранспорт воситаларидан фойдаланишга йўл қўйилмайди.

13-модда. Автомобилда ташишларни лицензиялаш

Автомобилда ташишлар ташувчилар томонидан махсус рухсатнома (лицензия) асосида амалга оширилади.

Автомобилда ташишлар учун лицензия бериш тартиби Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.

14-модда. Автотранспорт воситасини бошқариш ҳуқуқи

Автотранспорт воситасини бошқариш ҳуқуқи тегишли малакага эга бўлган ва тиббий текширувдан ўтган жисмоний шахсга берилади. Автотранспорт воситасини бошқариш ҳуқуқи белгиланган намунадаги ҳужжат билан тасдиқланади.

Саломатлигига кўра автотранспорт воситасини бошқаришга яроқли ёки яроқсиз эканлиги мезони Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланади.

Автотранспорт воситаларини бошқаришга доир малака талаблари қонунчилик билан белгиланади.

15-модда. Йўловчилар, багаж ва юклар ташиш шартномаси

Йўловчилар, багаж ва юклар ташиш шартлари ва томонларнинг жавобгарлигини назарда тутувчи ташиш шартномаси асосида ташилади.

Йўловчилар, багаж ва юкларни ташиганлик учун ташиш шартномасида белгиланган ҳақ олинади.

Қонунчиликка мувофиқ автомобилда ташишларнинг айрим турлари учун давлат ҳокимияти маҳаллий органлари томонидан тартибга солувчи тарифлар белгиланиши мумкин. Тартибга солувчи тарифлар бўйича ташишлар муносабати билан ташувчиларнинг харажатларини қоплаш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда тегишли маҳаллий бюджет маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.

Ташувчиларнинг қонунчиликка мувофиқ имтиёзлар берилган, шу жумладан, бепул юриш ҳуқуқи берилган фуқароларнинг айрим тоифаларини ташиш билан боғлиқ харажатлари давлат бюджети маблағлари ҳисобидан белгиланган тартибда қопланади.

Автомобиль транспортида йўловчилар, багаж ва юкларни темирйўл, денгиз, дарё, ҳаво транспорти ва транспортнинг бошқа турлари билан ўзаро ҳамкорликда ташиш ягона транспорт ҳужжатидан ҳамда шундай ташишни ташкил этиш тартибидан фойдаланган ҳолда амалга оширилаётган пайтда юзага келадиган муносабатлар ташувчилар ўртасидаги битим билан тартибга солинади.

Аҳолига автотранспорт хизмати кўрсатувчи автовокзаллар ва йўловчилар бекатлари қуриш ташувчилар, давлат бюджети маблағлари ҳамда қонунчиликда тақиқланмаган бошқа манбалар ҳисобидан амалга оширилади.

16-модда. Фавқулодда ҳолатларда автомобиль

транспортининг иши

Фавқулодда ҳолатлар (зилзила, тошқин, ёнғин, эпидемия ва бошқа табиий офатлар) юзага келган тақдирда ташувчилар ва мижозлар ўртасидаги шартнома муносабатлари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ёки давлат ҳокимияти маҳаллий органларининг қарорига биноан табиий офатлар ёки уларнинг оқибатларини тугатиш даврида тўхтатиб турилиши мумкин.

Ташувчиларнинг фавқулодда ҳолатларда, шунингдек сафарбарлик ҳолатини, фуқаро мудофааси ва авария-қутқарув ишларига оид тадбирларни таъминлаш билан боғлиқ ташишларни амалга оширишга доир харажатлари давлат бюджетидан қопланади.

17-модда. Ташувчининг ҳуқуқлари

Ташувчи қуйидаги ҳуқуқларга эга:

- умумий фойдаланишдаги барча автомобиль йўллари, шунингдек идораларга қарашли умумий фойдаланиш учун очиқ автомобиль йўллари орқали ўтиш;

- жўнатилаётган юк ўз сертификатига мувофиқ эканлигини тасдиқловчи ҳужжатларни олиш;

- фуқаролар ҳаётига, йўл ҳаракати хавфсизлигига таҳдид солувчи, экология ва санитария нормалари бузилишига ёки бошқа ғайриқонуний ҳаракатларга сабаб бўлувчи ҳолатларда ташишдан воз кечиш.

Ташувчи қонунчиликка мувофиқ бошқа ҳуқуқларга ҳам эга бўлиши мумкин.

18-модда. Ташувчининг мажбуриятлари

Мижозга хизмат кўрсатиш чоғида ташувчи:

- ташиш ҳуқуқини берувчи лицензияга эга бўлиши;

- сертификатга эга бўлган ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда рўйхатга олинган ишга яроқли транспорт воситаларидан фойдаланиши;

- ташиш шартномаси шартларига риоя қилиши;

- йўловчилар, багаж ва юклар ташишнинг белгиланган қоидаларига риоя қилиши;

- йўловчи, багаж ёки юкни тайинланган жойига ташиш шартномасида белгиланган муддатда элтиб қўйиши. Агар элтиб қўйиш муддати ташиш шартномасида белгиланмаган ва назарда тутилмаган бўлса, элтиб қўйиш оқилона муддатларда амалга оширилиши лозим;

- йўловчининг хавфсизлигини, хизмат кўрсатишнинг зарур қулайликлари ва шартларини таъминлаши;

- багаж ва юкларнинг ташишга қабул қилиб олинган пайтдан бошлаб олувчига берилгунга қадар сақланишини таъминлаши;

- йўл ҳаракати хавфсизлиги ва атроф-муҳитни муҳофаза қилиш қоидаларига риоя этилишини таъминлаши;

- ташувчи ташишни давом эттиришдан бош тортган тақдирда мижоз кўрган зарарни қоплаши;

- автомобилда ташишлар бўйича белгиланган тартибга мувофиқ ҳисобга олиш ва ҳисобот бериш ишларини юритиши;

- қонунчиликда назарда тутилган бошқа мажбуриятларни бажариши шарт.

19-модда. Мижознинг ҳуқуқлари

Мижоз қуйидаги ҳуқуқларга эга:

- ташувчи тўғрисида зарур бўлган ахборотни олиш;

- ташувчини эркин танлаш ва ташиш учун шартнома тузиш;

- қоидаларда ёки ташиш шартномасида белгиланган тарзда ташувчи томонидан ўз вақтида ва сифатли хизмат кўрсатилишидан баҳраманд бўлиш;

- ташиш туфайли етказилган зиённи ва маънавий зарарни қонунчиликка мувофиқ тўлаттириш ва қоплаттириш;

- ташиш шартномасида кўрсатиб ўтилган шартлар ташувчи томонидан бузилган тақдирда хизматлар кўрсатилишидан воз кечиш;

- ўз ҳуқуқлари бузилган тақдирда ваколатли давлат органларига ёки судга мурожаат қилиш;

- қонунчиликда назарда тутилган бошқа ҳуқуқлардан фойдаланиш.

Йўловчилар ташиш чоғида йўловчи қуйидаги ҳуқуқларга ҳам эга:

- йўловчилар ташиш учун очиқ бўлган ҳар қандай йўналишга чипта сотиб олиш, чиптада белгиланган жойни эгаллаш;

- шаҳар ва шаҳар атрофи йўналишларидаги автобусларда етти ёшгача бўлган болаларни ўзи билан бепул олиб юриш;

- шаҳарлараро ва халқаро йўналишлардаги автобусда беш ёшгача бўлган бир болани алоҳида жой берилмаган ҳолда бепул олиб юриш, беш ёшдан ўн ёшгача бўлган бола учун алоҳида жой берилган ҳолда чипта тўлиқ қийматининг 50 фоизини тўлаб чипта сотиб олиш ва ўн ёшгача бўлган икки ёки ундан ортиқ бола олиб юрилганда улардан бири бепул олиб юрилади, қолганлари учун - алоҳида жой берилган ҳолда чипта тўлиқ қийматининг 50 фоизини тўлаб чипта сотиб олинади;

- шаҳар ва шаҳар атрофи йўналишларида йигирма килограммдан ошмайдиган оғирликдаги багажни, шаҳарлараро ва халқаро йўналишларда - белгиланган ўлчамлардаги багажнинг бир ўрнини ўзи билан бепул, кўрсатиб ўтилган нормалардагидан ортиқча багажни эса -ҳақ эвазига олиб юриш;

- ташиш бошланмасидан олдин чиптани топшириш ва унинг учун тўланган суммани қайтариб олиш. Тўланган сумманинг ташувчи томонидан қайтарилиш тартиби қонунчилик билан белгиланади;

- йўловчиларни ташувчи рейслар кечиккан ёки бекор қилинган тақдирда етказилган зиённи ва маънавий зарарни қонунчиликка мувофиқ тўлаттириш ва қоплаттириш.

Ушбу модда иккинчи қисмининг учинчи ва тўртинчи хатбошиларида берилган имтиёзларни татбиқ қилиш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган тартибда ташувчининг маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.

20-модда. Мижознинг мажбуриятлари

Мижоз:

- ташиш шартномаси шартларига риоя қилиши;

- ташиш қоидаларида ўзига қўйилган талабларни бажариши;

- ташилаётган юкнинг ташиш шартномасига мувофиқлигини тасдиқловчи зарур ҳужжатларни ташувчининг талабига биноан тақдим этиши;

- автотранспорт воситаларининг ташилиши лозим бўлган юк ёки багаж ёнига бемалол ва хавфсиз кириб бора олишини таъминлаши;

- қонунчиликда назарда тутилган бошқа мажбуриятларни бажариши шарт.

21-модда. Ташиш шартномасидан келиб чиқадиган

мажбуриятлар бўйича жавобгарлик

Ташиш шартномасидан келиб чиқадиган мажбуриятларни бажармаган ёки тегишли даражада бажармаган тақдирда, томонлар қонунчиликка мувофиқ жавобгар бўладилар.

Томонларнинг қонунда белгилаб қўйилган жавобгарликни чеклаш ёки бартараф этиш ҳақидаги битими ҳақиқий эмас.

22-модда. Юк ёки багаж йўқолган, кам чиққан

ёки шикастланган (бузилган) ҳолларда

ташувчининг жавобгарлиги

Агар ташувчи юк ёки багажнинг йўқолиши, кам чиқиши ёки шикастланишида (бузилишида) ўзининг айби йўқлигини исботлай олмаса, ташиш учун қабул қилиб олган юк ёки багаж йўқолганлиги, кам чиққанлиги ёки уларга шикаст етказилганлиги (бузилганлиги) учун жавобгар бўлади.

Юк ёки багажни ташиш вақтида етказилган зарар йўқотилган, кам чиққан ёки шикастланган (бузилган) юк ёки багаж қиймати, шунингдек ташувчи йўқолган, кам чиққан ёки шикастланган (бузилган) юк ёки багажни элтиб бериш учун мижоздан олган кира ҳақи қиймати миқдорида, агар бу кира ҳақи юк ёки багажнинг баҳосига кирмаса, ташувчи томонидан қопланади.

Мижоз ташувчидан юк йўқолгани, кам чиққанлиги ёки шикастлангани (бузилгани) туфайли етказилган бошқа зарарлар ҳам қопланишини талаб қилишга ҳақли.

23-модда. Ташувчининг юк ташиш учун автотранспорт

воситасини бермаганлиги ёки ўз вақтида

бермаганлиги учун жавобгарлиги

Ташувчи ташиш шартномасига мувофиқ юк ташиш учун автотранспорт воситасини бермаганлиги ёки ўз вақтида бермаганлиги учун қонунчиликка мувофиқ жавобгар бўлади.

Агар автотранспорт воситасини бермаганлик ёки ўз вақтида бермаганлик енгиб бўлмас куч, ҳарбий ҳаракатлар, муайян йўналишда юк ташиш тўхтатиб ёки чеклаб қўйилганлиги туфайли юз берган бўлса, ташувчи қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгарликдан озод қилинади.

24-модда. Юк ташиш учун ташувчи томонидан берилган

автотранспорт воситасидан фойдаланмаганлик учун

мижознинг жавобгарлиги

Юк ташиш учун ташиш шартномасига мувофиқ берилган автотранспорт воситасидан фойдаланмаганлик учун мижоз қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгар бўлади.

Агар бу енгиб бўлмас куч, ҳарбий ҳаракатлар, муайян йўналишда юк ташиш тўхтатиб ёки чеклаб қўйилганлиги туфайли юз берган бўлса, мижоз қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгарликдан озод қилинади.

25-модда. Йўловчини жўнатиб юбориш кечиктирилгани

учун ташувчининг жавобгарлиги

Йўловчиларни ташиш учун автотранспорт воситасини жўнатиш кечиктирилган ёки у белгиланган манзилга кечикиб келган тақдирда (шаҳар ва шаҳар атрофида ташишлар бундан мустасно), ташувчи, агар кечиктириш ёки кеч етиб бориш ташувчига боғлиқ бўлмаган ҳолатлар туфайли юз берганлигини исботлай олмаса, йўловчига жарима тариқасида неустойка тўлайди. Жарима миқдори ва уни тўлаш тартиби қонунчилик билан белгиланади.

Йўловчига жарима тўлаш ташувчини автотранспорт воситаси кечиктирилиши ёки кеч етиб бериши туфайли йўловчи кўрган зарарни унга тўлашдан озод этмайди.

Автотранспорт воситаси кечиктирилганлиги сабабли йўловчи унда жўнашдан воз кечган тақдирда, ташувчи йўловчига кира ҳақини ва у қилган бошқа харажатларни қайтариши шарт.

26-модда. Йўловчининг ҳаёти ёки соғлиғига шикаст

етказилганлиги учун ташувчининг жавобгарлиги

Ташувчи ташиш пайтида йўловчининг ҳаёти ёки соғлиғига шикаст етказилганлиги учун, агар у шикаст жабрланувчининг қасди ёки енгиб бўлмас куч туфайли юз берганлигини исботлай олмаса, жавобгар бўлади.

Йўловчининг ҳаёти ёки соғлиғига шикаст етказилганлиги учун ташувчининг жавобгарлиги қонунчилик билан белгиланади.

27-модда. Мижознинг зарар етказганлик учун жавобгарлиги

Мижоз ўзининг айби билан бошқа шахсларга, ташувчининг ва бошқа шахсларнинг ташувчи жавобгар бўлган мол-мулкига етказилган зарар учун жавобгар бўлади.

Юк жўнатувчи транспорт ҳужжатларида кўрсатилган маълумотлар нотўғрилиги, ноаниқлиги ёки тўлиқ эмаслиги туфайли юзага келиши мумкин бўлган барча зарарлар учун ташувчи ва учинчи шахс олдида жавобгар бўлади.

28-модда.

Ихтиёрий ва мажбурий суғурта

Йўловчиларнинг ҳаётини, соғлиғини ихтиёрий суғурта қилиш, шунингдек багаж ва юкларни суғурта қилиш тегишли суғурта шартномалари асосида амалга оширилади.

Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш ташувчи томонидан амалга оширилади.

29-модда. Автомобиль транспортида хавфсизлик

ва экология нормаларини таъминлаш

Ташувчи йўловчилар, багаж ва юкларни ташиш, фуқаролар ҳаёти ва соғлиғи, ҳаракат хавфсизлигини ҳамда атроф-муҳит муҳофаза қилинишини таъминлаши шарт.

Автотранспорт корхоналари, автовокзаллар, автобекатларнинг транспорт воситалари ҳаракати ва юк ортиш-тушириш ишлари амалга ошириладиган ҳудудлари ўта хавфли тегралар ҳисобланади. Ўта хавфли теграларда бўлиш ва унда ишларни амалга ошириш қоидалари қонунчилик билан белгиланади.

Заҳарловчи, портловчи, алангаланувчи, радиоактив, заҳарли ва бошқа хавфли юклар фақат бундай юкларни ташиш қоидаларига мувофиқ ташилиши лозим. Мижоз ва ташувчи уларнинг бехатар ташилиши, ортилиши ва тушириб олинишини таъминлашлари шарт. Хавфли юкларни қўриқлаш ва кузатиб бориш юкни жўнатувчилар ёки олувчилар томонидан бутун йўл давомида таъминланади.

Хавфли юклар рўйхати ва уларни ташиш қоидалари Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан тасдиқланади.

30-модда. Низоларни ҳал қилиш

Ташувчи ва мижоз ўртасида юзага келадиган низолар суд тартибида ҳал этилади.

31-модда. Автомобиль транспорти тўғрисидаги

қонунчиликни бузганлик учун жавобгарлик

Автомобиль транспорти тўғрисидаги қонунчиликнинг бузилишида айбдор бўлган шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.

Ўзбекистон Республикасининг Президенти                                И. Каримов