Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат ҳисоби ва назоратини олиб бориш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 27.10.2014 й. 295-сон қарорига илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2014 йил 27 октябрдаги

295-сон қарорига

ИЛОВА

Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш

соҳасида давлат ҳисоби ва назоратини олиб

бориш тартиби тўғрисида

НИЗОМ

I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Мазкур Низом "Чиқиндилар тўғрисида"ги Қонунга мувофиқ чиқиндилар билан боғлиқ ишларни олиб бориш соҳасида давлат ҳисоби ва назоратини олиб бориш, шунингдек чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат ҳисоби ва назоратини юритувчи давлат органларининг фаолияти тартибини белгилайди.

2. Ушбу Низомнинг амал қилиши фаолияти чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши, уларни тўплаш, сақлаш, ташиш, кўмиш, қайта ишлаш, утиллаштириш ва сотиш билан боғлиқ бўлган юридик шахсларга татбиқ этилади.

3. Қуйидагилар чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат ҳисоби ва назоратининг асосий вазифалари ҳисобланади:

хўжалик юритувчи субъектларнинг улар томонидан чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги мажбуриятларини бажаришида уларнинг ҳуқуқларига ва қонуний манфаатларига риоя этилишини таъминлаш;

чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши, жойлаштирилиши, утиллаштирилиши, сақланиши, кўмилиши ва улардан фойдаланилиши, шунингдек уларни иккиламчи хом ашё сифатида хўжалик ишларига жалб этилиши ҳақидаги маълумотларни тўплаш;

атроф-муҳитнинг ифлосланишига ва аҳолининг ҳаёти ва соғлиғига хавф туғдиришга олиб келиши мумкин бўлган ҳалокатли вазиятларнинг олдини олиш;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида қонунчилик талаблари бузилишининг олдини олиш, аниқлаш ва унга барҳам бериш.

4. Давлат ҳисоби ва назоратини амалга оширишда қуйидаги тушунчалар қўлланилади:

чиқиндилар - ишлаб чиқариш ёки истеъмол қилиш жараёнида хом ашё, материаллар, хомаки маҳсулотлар, бошқа буюмлар ёки маҳсулотларнинг ҳосил бўлган қолдиқлари, шунингдек ўзининг истеъмол хусусиятларини йўқотган товарлар (маҳсулотлар);

токсик чиқиндилар - улар билан ишлаш жараёнида бўлгани каби, ҳаётининг алоҳида даврларида ва кейинги авлодларида ҳам, инсон организми билан бевосита ёки билвосита алоқада бўлганда касалликларни ёки соғлиқда, шунингдек атроф-муҳитда салбий ўзгаришларни келтириб чиқариши мумкин бўлган, таркибида зарарли моддалар бўлган чиқиндилар;

нотоксик чиқиндилар - таркибида организмнинг физиологик функциялари бузилиши ва атроф-муҳит учун салбий оқибатларни келтириб чиқаришга қодир моддалари бўлмаган чиқиндилар;

иккиламчи қайта ишланиши лозим бўлган чиқиндилар - иккиламчи хом ашё сифатида, улардан такроран фойдаланиш мақсадида, саноат йўли билан қайта ишлашга яроқли бўлган чиқиндилар;

иккиламчи қайта ишлаб бўлмайдиган чиқиндилар - таркибида қимматли компонентлари бўлмаган ва саноат йўли билан қайта ишлашга яроқсиз чиқиндилар;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш - чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши, уларни тўплаб олиб кетиш, сақлаш, ташиш, кўмиб ташлаш, қайта ишлаш, утилизация ва реализация қилиш билан боғлиқ фаолият;

чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш объектлари - чиқиндиларни тўплаш, сақлаш, ташиш, кўмиб ташлаш, қайта ишлаш, утилизация ва реализация қилиш учун фойдаланиладиган объектлар;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат ҳисоби ва назорати объектлари - чиқиндиларни, шунингдек ишлаб чиқариш ва истеъмол чиқиндилари ва ўзининг истеъмол хусусиятларини йўқотган товарлар (маҳсулотлар) чиқиндиларини жойлаштириш, утиллаштириш, сақлаш, кўмиш ва улардан фойдаланиш фаолиятини амалга оширувчи, чиқиндиларнинг мулкдорлари ёхуд эгалари бўлган юридик шахслар;

чиқиндиларни жойлаштириш объекти - чиқиндиларни сақлаш ҳамда кўмиб ташлаш учун махсус ажратилган ва жиҳозланган жой;

чиқиндиларни сақлаш - кўмиб ташлаш, қайта ишлаш ёки утилизация қилиш мақсадида чиқиндилар олиб кетилгунгача уларни махсус жиҳозланган тўплагичларда сақлаш;

чиқиндиларни вақтинча жойлаштириш - чиқиндиларни хўжалик юритувчи субъектлар ҳудудида ушбу мақсадлар учун махсус жиҳозланган ёки бошқа майдонларда, улардан кейинчалик технологик жараёнда фойдаланиш ёки қайта ишлашга, утиллаштириш ёки чиқиндиларни доимий жойлаштириш объектига жўнатиш пайтигача сақлаш;

чиқиндиларни утилизация қилиш - чиқиндилар таркибидан қимматли моддаларни ажратиб олиш ёки чиқиндиларни иккиламчи хом ашё, ёқилғи, ўғит сифатида ва бошқа мақсадларда ишлатиш;

чиқиндиларни қайта ишлаш - чиқиндиларни экологик жиҳатдан хавфсиз сақлаш, ташиш ёки утилизация қилиш мақсадида уларнинг физик, кимёвий ёки биологик хусусиятларини ўзгартириш билан боғлиқ технологик операцияларни амалга ошириш;

ихтисослаштирилган корхоналар - фаолияти чиқиндиларни тўплаш, ташиш, жойлаштириш, қайта ишлаш ва утиллаштириш билан боғлиқ бўлган хўжалик юритувчи субъектлар.

II. ЧИҚИНДИЛАР БИЛАН БОҒЛИҚ ИШЛАРНИ

АМАЛГА ОШИРИШ СОҲАСИДА ДАВЛАТ

ҲИСОБИ ВА НАЗОРАТИ СУБЪЕКТЛАРИ

5. Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси, Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Ўзбекистон Республикаси Саноат хавфсизлиги давлат қўмитаси ва маҳаллий давлат ҳокимияти органлари чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида тегишли ваколатларга эга бўлган давлат ҳисоби ва назоратини олиб борувчи субъектлар ҳисобланади.

6. Чиқиндиларнинг эгалари бўлган юридик шахслар ва ихтисослаштирилган корхоналар чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат субъектлари ҳисобланади.

Чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат субъектлари қуйидагиларга мажбур:

токсик ва нотоксик чиқиндилар ҳисобини юритиш, белгиланган тартибда давлат статистика ҳисоботини тақдим этиш;

чиқиндиларни тўлиқ утиллаштириш, уларни бошқа ихтисослаштирилган корхоналарга сотиш ёки бериш чора-тадбирларини кўриш;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш борасида ушбу Низом талабларига мувофиқ ички тартибни ўрнатиш;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга оширишнинг идоравий ва ҳудудий дастурлари бажарилишини таъминлаш.

7. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назоратни олиб бориш субъектлари ҳисобот йили якунига кўра, чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши, жойлаштирилиши, улардан фойдаланилиши ёки уларнинг ихтисослаштирилган корхоналарга қайта ишлаш, утиллаштириш, кўмиш учун берилиши ҳақидаги давлат статистика ҳисоботини Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси томонидан ишлаб чиқилган шаклларга мувофиқ белгиланган тартибда тақдим этадилар.

Статистика ҳисоботи электрон шаклда, Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг ҳудудий органлари билан келишилгандан сўнг, ҳудудий статистика органларига юборилади.

Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг ҳудудий органлари чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат субъектлари томонидан электрон шаклда тақдим этиладиган статистика ҳисоботлари кўриб чиқилиши ва келишилишини уч кун муддатда таъминлайдилар.

8. Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси белгиланган тартибда:

чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги давлат статистика ҳисоботи шаклини ишлаб чиқади ва тасдиқлайди;

статистика ҳисоботларини умумлаштиради ва чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши, утиллаштирилиши ва улар билан боғлиқ ишларнинг амалга оширилишини таҳлил ва назорат қилиш ҳамда маълумотларнинг электрон базасини яратиш учун Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасига юборади.

III. ЧИҚИНДИЛАР БИЛАН БОҒЛИҚ ИШЛАРНИ АМАЛГА

ОШИРИШ СОҲАСИДА ДАВЛАТ ҲИСОБИ ВА НАЗОРАТИ

9. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги давлат ҳисоби ва назорати ушбу Низомга 1-иловадаги схемага мувофиқ таъминланади.

10. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги давлат ҳисоби қуйидаги йўллар билан амалга оширилади:

технологик тартибни, чиқиндиларнинг ҳосил бўлиш участкалари бўйича алоҳида - рўйхатга олиш ҳужжатларини, хом ашё ресурслари ҳаракатининг моддий балансини ва чиқиндиларни олиб чиқиб кетиш, зарарсизлантириш ва утиллаштиришнинг шартномавий муносабатларни ўз ичига олувчи дастлабки ҳужжатларини юритиш;

чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши ва жойлаштирилишининг экологик нормативларини Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2014 йил 21 январдаги 14-сон қарори билан тасдиқланган Экологик нормативлар лойиҳаларини ишлаб чиқиш ва келишиш тартиби тўғрисидаги низомга мувофиқ белгилаш;

чиқиндиларни паспортлаштириш;

чиқиндиларни экологик сертификатлаштириш;

чиқиндиларни кўмиш ва утиллаштириш жойларининг давлат кадастрини юритиш;

Ўзбекистон Республикаси Давлат статистика қўмитаси томонидан тасдиқланадиган шаклга мувофиқ давлат статистика ҳисоботини юритиш.

11. Давлат ҳисоби токсик ва нотоксик чиқиндилар, шу жумладан, мазкур Низомга 2 ва 3-иловалардаги рўйхатларга мувофиқ, қайта ишланиши лозим бўлган чиқиндилар бўйича ҳам юритилади.

2 ва 3-иловаларда келтирилган Чиқиндилар рўйхатларига киритиладиган ўзгартириш ва қўшимчалар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги ва Давлат статистика қўмитаси билан келишилган ҳолда Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси Ҳайъати қарори билан тасдиқланади.

12. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат назорати:

юридик шахслар томонидан атроф-муҳит муҳофазаси қонунчилигининг чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги талабларига риоя этилишини текшириш;

субъектлар томонидан тақдим этиладиган чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат бўйича статистика ҳисоботини келишиш;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларнинг амалга оширилиши мониторингини олиб бориш йўли билан амалга оширилади.

13. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларнинг амалга оширилиши мониторинги Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси ва унинг ҳудудий бўлинмалари томонидан, тадбиркорлик субъектлари фаолиятида ўтказиладиган текширувларни мувофиқлаштириш бўйича ваколатли органни қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда хабардор қилган ҳолда амалга оширилади.

Мониторинг чиқиндиларнинг амалда ҳосил бўлган ҳажмлари, чиқиндиларнинг ҳосил бўлиш манбалари хатлови материалларида назарда тутилган уларни вақтинча сақлаш жойлари, қайта ишлаш ва утиллаштириш усулларининг мослигини аниқлаш мақсадида, чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш объектларини кўздан кечириш йўли билан амалга оширилади.

Чиқиндиларнинг амалда ҳосил бўлган ҳажмлари, чиқиндиларнинг ҳосил бўлиш манбалари хатлови материалларида назарда тутилган уларни вақтинча сақлаш жойлари, қайта ишлаш ва утиллаштириш усулларининг номувофиқлиги аниқланган ҳолларда Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитасининг давлат экологик назоратини амалга оширувчи мансабдор шахслари қуйидаги чораларни кўрадилар:

юридик шахсларга мониторинг ўтказиш натижалари бўйича далолатнома (маълумотнома) расмийлаштирган ҳолда, чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида қонун бузилишларини бартараф этиш тўғрисида мажбурий кўрсатмалар берадилар;

қонун бузилишларининг юридик шахслар томонидан бартараф этилиши юзасидан мониторинг натижаларига кўра фақат далолатномада (маълумотномада) кўрсатилган фактлар бўйича ва муддатларда ёки юридик шахснинг мурожаатига кўра - белгиланган муддатдан олдин, назорат қилувчи орган буйруғига асосан бир иш куни давомида назоратни амалга оширадилар (бир вақтнинг ўзида бир нечта қонун бузилишлари бўйича мажбурий кўрсатмалар берилган ҳолларда мажбурий кўрсатмаларнинг бажарилишини назорат қилиш мажбурий кўрсатмаларнинг сўнги муддати тугаганидан сўнг бир марта амалга оширилади);

юридик шахслар томонидан чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида қонун бузилишларини бартараф этиш тўғрисида мажбурий кўрсатмалар бажарилмаган ҳолларда қонунчиликда белгиланган тартибда маъмурий жазо қўллайдилар.

Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат экологик назоратини амалга оширувчи мансабдор шахсларга хўжалик юритувчи субъектга хўжалик ва ташкилий-бошқарув хусусиятига эга бўлган топшириқ бериш, хўжалик юритувчи субъектларнинг фаолиятига аралашиш тақиқланади.

Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат экологик назоратини амалга оширувчи мансабдор шахслар ўз фаолиятининг қонунийлиги, холислиги, унинг қонун ҳужжатларига мувофиқ тўғри ташкил қилиниши ва амалга оширилиши учун жавоб берадилар.

IV. МАХСУС ВАКОЛАТЛИ ДАВЛАТ

ОРГАНЛАРИНИНГ ЧИҚИНДИЛАР БИЛАН БОҒЛИҚ

ИШЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ СОҲАСИДА ДАВЛАТ

ҲИСОБИ ВА НАЗОРАТИ БЎЙИЧА ВАЗИФАЛАРИ

14. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида давлат ҳисоби ва назорати "Чиқиндилар тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунига, ушбу Низомга ва бошқа қонун ҳужжатларига мувофиқ, чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги махсус ваколатли давлат органлари томонидан, уларнинг ваколатларига мувофиқ амалга оширилади.

15. Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси ва унинг ҳудудий бўлинмалари:

Қорақалпоғистон Республикаси Вазирлар Кенгаши, вилоятлар ва Тошкент шаҳар ҳокимликлари томонидан ишлаб чиқилган чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш идоравий ва ҳудудий дастурларини келишадилар;

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш бўйича ишлаб чиқариш, идоравий, ҳудудий дастурларнинг бажарилиши юзасидан назоратни амалга оширадилар;

токсик ва нотоксик, шу жумладан, иккиламчи қайта ишланиши, утиллаштирилиши ва кўмилиши лозим бўлган чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши ҳақидаги маълумотларнинг электрон базасини яратадилар.

16. Маҳаллий давлат ҳокимияти органлари:

чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тўғрисидаги қонунчиликка амал қилиниши юзасидан назоратни амалга оширадилар;

чиқиндиларни тўплаш ва утиллаштириш корхоналарини ташкил этишда кўмаклашадилар.

17. Маълумотлар базасидаги умумлаштирилган тарздаги маълумотлар:

Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси томонидан - чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тўғрисидаги қонунчилик талабларига риоя этилиши юзасидан назоратни амалга ошириш ҳамда чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги махсус ваколатли давлат органлари фаолиятини мувофиқлаштириш учун;

Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан - атроф-муҳитнинг кимёвий ва бактериологик ифлосланиши, чиқинди билан боғлиқ ишларни амалга оширишда белгиланган санитария меъёр ва қоидаларига риоя этилиши юзасидан назоратни амалга ошириш, шунингдек фуқаролар ҳаёти ва соғлиғини чиқиндиларнинг зарарли таъсиридан муҳофаза қилиш чора-тадбирларини ишлаб чиқиш учун;

Ўзбекистон Республикаси Саноат хавфсизлиги давлат қўмитаси томонидан - кончилик саноатида ва кон қазилмаларини қайта ишлаш корхоналарида чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида назорат учун;

Иқтисодий тараққиёт ва камбағалликни қисқартириш вазирлиги томонидан - моддий балансларни шакллантиришда;

маҳаллий давлат ҳокимияти органлари томонидан - чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги умумдавлат дастурлари чора-тадбирлари бажарилишини таъминлаш, тегишли ҳудудда чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш объектларини жойлаштириш масалаларини ҳал этиш учун фойдаланишга мўлжалланади.

Токсик ва нотоксик, шу жумладан, иккиламчи қайта ишланиши, утиллаштирилиши ва кўмилиши лозим бўлган чиқиндиларнинг ҳосил бўлиши ҳақидаги маълумотларнинг электрон базаси чиқиндиларни қайта ишлашни амалга оширувчи ихтисослаштирилган корхоналар учун очиқ бўлиши керак.

18. Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси белгиланган тартибда, маълумотлар базасидан умумлаштирилган тарздаги ахборотни ҳар йили, ушбу Низомнинг 17-бандида кўрсатилган вазирликлар ва идораларга юборади.

V. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР

19. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги келишмовчиликлар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда ҳал этилади.

20. Ушбу Низом талаблари бузилишида айбдор бўлган шахслар белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.

Низомга

1-ИЛОВА

Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш

соҳасида давлат ҳисоби ва назоратини олиб бориш

СХЕМАСИ

           

Низомга

2-ИЛОВА

Токсик чиқиндилар

РЎЙХАТИ

          

Низомга

3-ИЛОВА

Нотоксик чиқиндилар

РЎЙХАТИ

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",

2014 йил 3 ноябрь, 44-сон, 535-модда