Внимание!

Документ утратил силу.
Смотрите подробности в начале документа.


ВСЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО УЗБЕКИСТАНА

ЎзР Конунчилиги / Пенсиялар. Нафақа. Ижтимоий ҳимоя / Ўз кучини йўқотган ҳужжатлар / Ногиронлик, вақтинча меҳнатга кобилиятсизлик (ТМЭК, ТМК) /

Меҳнатда майиб бўлган ёки касб касаллигига чалинган шахсларнинг касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлаш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 01.07.2011 й. 195-сон қарорига 2-илова)

Функция недоступна

Данная функция доступно только для клиентов (пользователей)

Полный текст документа доступен в платной версии. По вопросам звоните на короткий номер 1172

Вазирлар Маҳкамасининг

2011 йил 1 июлдаги

195-сон қарорига

2-ИЛОВА



Меҳнатда майиб бўлган ёки касб касаллигига чалинган

шахсларнинг касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши

даражасини аниқлаш тартиби тўғрисида

НИЗОМ


I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР


1. Ушбу Низом Тиббий-меҳнат эксперт комиссиялари (кейинги ўринларда ТМЭК деб аталади) томонидан меҳнатда майиб бўлган ёки касб касаллигига чалинган шахсларнинг касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши градусини аниқлаш тартибини белгилайди.


2. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси касб фаолиятини амалга ошириш лаёқати йўқотилишини баҳолашдан келиб чиқиб, меҳнатда майиб бўлган ёки касб касаллигига чалинган шахсларни кўрикдан ўтказиш санасида фоизларда белгиланади.


3. Жабрланганда касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси ТМЭК томонидан:

меҳнатда майиб бўлганда - Ногиронликнинг сабаблари рўйхати асосида белгиланади, бунда ногиронлик ушбу Низомга 1-иловага мувофиқ меҳнатда майиб бўлганлик оқибатида юзага келган деб ҳисобланади;

касб касаллигида - ушбу Низомга 2-иловага мувофиқ Касб касалликлари рўйхати асосида белгиланади. Бунда қонун ҳужжатларига мувофиқ махсус ваколатли соғлиқни сақлаш муассасасининг хулосасидан кўчирма ҳам тақдим этилади.

Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси мазкур Низомнинг 3-иловасига мувофиқ Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлашнинг клиник-функционал мезонларига асосланган ҳолда аниқланади.


II. КАСБИЙ МЕҲНАТ ЛАЁҚАТИ ЙЎҚОТИЛИШИ

ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШНИНГ УМУМИЙ

ҚОИДАЛАРИ


4. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси жабрланганга меҳнатда майиб бўлганда ва/ёки касб касаллигига чалингандан олдинги касбий фаолиятни бажаришни давом эттириш имконини берадиган лаёқатлар, психофизиологик имкониятлар ва сифатлар, айни ўша мазмунда ва ўша ҳажмда ҳисобга олинган ҳолда, ёхуд малака пасайганлиги, бажариладиган иш ҳажми ва одатдаги, махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида ва бошқа шароитларда меҳнат оғирлиги камайиши ҳисобга олинган ҳолда меҳнатда майиб бўлганлик ёки касб касаллигига дучор бўлганлик оқибатида соғлиққа шикастнинг оқибатларидан келиб чиқиб аниқланади ва 5 фоиздан 100 фоизгача даражада белгиланади.


5. Такроран меҳнатда майиб бўлишда ёки янгидан пайдо бўлган касб касалликларида касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси умуман олганда 100 фоиздан ортиқ бўлиши мумкин эмас ва:

кўрикдан ўтказиш пайтида касалликларнинг ҳар бири бўйича алоҳида, касалликлар бир ходимнинг ёки турли ходимларнинг иши даврида бўлганлиги ёки бўлмаганлигидан қатъи назар белгиланади;

касалликлар оқибатлари жабрланганнинг касбий билимлари ва уқувлари ҳисобга олинган ҳолда унинг такроран меҳнатда майиб бўлишдан олдинги касб фаолиятини бажариш лаёқати таъсирига қараб белгиланади;

олдинги меҳнатда майиб бўлганликдан олдинги касбда касбий меҳнат лаёқатини тиклаш бўйича жабрланганни реабилитация қилишнинг якка тартибдаги дастурини амалга ошириш натижалари ҳисобга олинган ҳолда белгиланади.

Меҳнатда майиб бўлиш ёки касб касаллигига боғлиқ бўлмаган ҳолда янги аниқланган касаллик оқибатида ногиронлик гуруҳи оғирлаштирилганда ногиронлик сабаби "умумий касаллик" деб белгиланади, олдин аниқланган касбий меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси эса беморнинг кўрикдан ўтиш кунидаги ҳолатига асосан қайта кўриб чиқилади.

Агар реабилитация чора-тадбирлари натижасига кўра ногиронлик гуруҳи енгиллашганда (қисман реабилитация), ногиронлик сабаби ўзгартирилмайди ва "меҳнатда майиб бўлиш" ёки "касб касаллиги" деб кўрсатилади, агар олдин ҳам ногиронлик ушбу сабаб билан белгиланган бўлса.

6. Қуйидагиларнинг жами таҳлили:

клиник-функционал мезонлар;

касб фаолиятининг хусусияти (малакаси, иш сифати ва ҳажми, уни бажариш лаёқати);

тоифалар ва ҳаёт фаолияти чекланиши даражаси жабрланганнинг касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини экспертизадан ўтказишнинг асосий методологик принципи ҳисобланади.


7. Клиник-функционал мезонлар қуйидагиларни ўз ичига олади:

меҳнатда майиб бўлганлик ва касб касаллигининг хусусияти ва оғирлиги;

меҳнатда майиб бўлганлик ёки касб касаллиги туфайли келиб чиққан патологик жараён кечиши хусусиятлари;

организм функциялари бузилишларининг хусусияти (тури) ва даражаси (аниқ намоён бўлган, намоён бўлган, мўътадил, унча кучли бўлмаган);

клиник, реабилитация ва клиник-меҳнат прогнози, шунингдек психофизиологик имкониятлар.


8. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлашда меҳнат фаолиятига бўлган лаёқат чекланишига ва ҳаёт фаолияти чекланишининг бошқа тоифаларига олиб келадиган жабрланганнинг организми функциялари бузилишининг намоён бўлиши ҳисобга олинади.


9. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлашда меҳнатда майиб бўлганлик ёки касб касаллигидан кейин жабрланганнинг одатдаги ёки махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида ёки бошқа меҳнат шароитларида ўзининг олдинги касби бўйича ишни тўлиқ ҳажмда бажариш лаёқати ҳисобга олинади.


10. Малака пасайишининг кўп карралиги ушбу касб фаолияти учун белгиланган тариф-малака разрядлари, даражалар, тоифалар ҳисобга олинган ҳолда белгиланади.


11. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси ишларнинг мураккаблиги коэффициенти камайиши ҳисобга олинган ҳолда малака пасайиши градусига қараб белгиланади.


12. Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлашда ишлаб чиқариш муҳити омилларининг зарарлилиги ва хавфлилиги, меҳнат жараёнининг оғирлиги ва тиғизлиги кўрсаткичлари бўйича меҳнат шароитлари даражалари ҳисобга олинади.



III. КАСБИЙ МЕҲНАТ ЛАЁҚАТИ ЙЎҚОТИЛИШИ

ДАРАЖАСИНИ АНИҚЛАШ


13. Агар жабрланувчида меҳнатда майиб бўлиш ёки касб касаллигига чалиниш натижасида организм функциялари аниқ намоён бўлган бузилишларда касб фаолиятига, шу жумладан, махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида ёки бошқа меҳнат шароитларида касб фаолиятига лаёқат тўлиқ йўқотилганда касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг 100 фоизи белгиланади.


14. Қуйидаги организм функцияларининг аниқ намоён бўлган бузилишлари касбий меҳнат лаёқати 100 фоиз йўқотилишини белгилашнинг клиник-функционал мезонлари ҳисобланади:

а) қуйи параплегия; анча аниқ намоён бўлган тетрапарез, трипарез, спастик тип ёки гипотония бўйича мушак тонуси ошган ҳолда парапарез, мустақил ҳаракатланиш мумкин бўлмаган, мускул кучи яққол пасайиши намоён бўлган (1 баллгача) оёқларнинг барча бўғимларида фаол ҳаракатлар минимал ҳажми билан (5,0 - 6,0 градус) гипотония, электромиография (кейинги ўринларда ЭМГ деб аталади)нинг III типи - потенциалнинг тез-тез тебраниши, электромиограмманинг "тез-тез юз берадиган осцилляцияли бараварига отилган" нормал тузилишининг бузилиши (аниқ намоён бўлган парез (ним фалаж); ЭМГнинг IV типи - функционал юкламалар ҳолатида тўлиқ биоэлектрик сукут (қўл-оёқ фалажи);

б) барча бўғимларда фаол ҳаракатларнинг энг кам ҳажми билан ҳар икки қўлнинг анча аниқ намоён бўлган ним фалажи (елка ним фалажи - 5,5 - 10 градус, тирсак ним фалажи - 4,3 - 7,7 градус, билак-кафт ним фалажи - 5,5 - 8,5 градус); бош бармоқни зид қўйишнинг яққол намоён бўлган чекланиши (бош бармоқнинг дистал фаланги иккинчи бармоқ ўзагига етади), бармоқларни мушт қилиб букиш (бармоқларнинг дистал фаланглари 5 - 8 см масофада кафтга етмайди); қўлларнинг мушак кучи пасайиши (1 баллгача); қўллар асосий функцияларининг бузилиши: йирик ва майда буюмларни тутиб олиш ва ушлаб олиш мумкин эмаслиги, фақат ёрдамчи функция сақланган - буюмларни ушлаб туриш ва қисиш;

в) вестибуляр-мияча бузилишлари: яққол намоён бўлган турғун, динамик атаксия; III градус айланишдан кейинги нистагма 120 секунддан ортиқ давом этадиган вестибуляр қўзғалувчанлик гиперрефлексияси, 130 секунддан ортиқ давом этадиган III градус калорик нистагма;

г) қўл панжасида барча бармоқлар бўлмаслигидан бошлаб қўл чўлтоқлиги билан биргаликда ҳар икки оёқнинг ампутацион чўлтоқлиги (протезланмаган);

д) III даража нафас етишмаслиги, III даража қон айланиши бузилиши (тинч ҳолатда нафас қисиши, 1 минутда нафас олиш тезлиги 30 ва ундан ортиқ, дастлабки даража тикланмаган ҳолда унча кўп бўлмаган жисмоний зўриқишдан кейин нафас олиш 1 минутда 10 - 15 марта кучайиши, анча аниқ намоён бўлган цианоз, тинч ҳолатда ёрдамчи нафас олиш мускуллари қатнашиши, аниқ намоён бўлган тахикардия - минутига 130 марта ва ундан ортиқ уриш, эпигастрал пульсация, жигарнинг катталашиши, периферик шиш, ўпка ҳаётий сиғимининг зарур эканлигидан 50 фоизгача пасайиши, ўпканинг максимал вентиляцияси - 50 фоизгача, нафас олишнинг 1 минутдаги ҳажми 180 фоизгача кўпайиши, Тиффно индексининг 40 фоиздан камга пасайиши ва кислороддан фойдаланиш коэффициенти 20 фоизгача камайиши, ўпка гемодинамикаси бузилган ҳолда ўнг қоринчалар миокардининг қисқартириш лаёқати пасайиши);

е) анча аниқ намоён бўлган сенсор бузилишлар (ягона ёки яхши кўрадиган кўзнинг амалда ёки мутлақ кўрлиги: кўриш ўткирлиги коррекция билан - 0,03 - 0, кўриш майдони 0 - 10 даражага тенг (қайд этиш нуқтасидан меридиан бўйлаб периферик чегаралар ва/ёки марказий ёки парамарказий қуйиладиган скотома); кўриш лаёқати - анча аниқ намоён бўлган пасайиш ёки кўрмаслик, электрофизиологик текширишлар (кейинги ўринларда ЭФТ деб аталади) - Э-U нуқсонлари 300 мкА ёки аниқланмайди, ўзгарувчанлик 20 Гц дан кам ёки мавжуд эмас, милтиллаб кўриниш қўшилиб кетишининг хавфли тез-тез такрорланиши бир секундда 20 дан кам (меъёр 45 Гц дан юқори) ёки мавжуд эмас - ҳар қандай ишни бажаришга монелик бўлганда;

ж) тос органлари функцияларининг анча аниқ намоён бўлган бузилишлари (сийдик, нажас тутмаслик).


15. Агар жабрланувчи организм функцияларининг аниқ намоён бўлган бузилиши оқибатида касбий меҳнатни фақат махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида бажариши мумкин бўлса, унга касбий меҳнат лаёқатининг 70 фоиздан 90 фоизгача йўқотилиши белгиланади.

Бунда касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражаси махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида ишларни бажаришда малака пасайиши даражасига қараб белгиланади. Қуйидаги ҳолларда:

а) илгари малакали ишни одатдаги ишлаб чиқариш шароитларида бажарган жабрланувчи меҳнатнинг фақат номалакали турларини махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида бажариши мумкин бўлса, касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг 90 фоизи белгиланади;

б) жабрланувчи касбий билим ва кўникмаларни ҳисобга олган ҳолда махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида пастроқ малакали ишни бажариши мумкин бўлса, касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг 80 фоизи белгиланади;

в) жабрланувчининг махсус ташкил этилган ишлаб чиқариш шароитларида меҳнатда майиб бўлиш ёки касб касаллигига чалинишдан олдинги касб бўйича ишни бажариши мумкин бўлса, касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг 70 фоизи белгиланади.


16. Организм функцияларининг қуйидаги аниқ намоён бўлган бузилишлари касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг 70 - 90 фоизи белгиланишининг клиник-функционал мезонлари ҳисобланади:

а) ҳар икки оёқнинг аниқ намоён бўлган ним фалажи, тетрапарез, трипарез, оёқнинг барча бўғимларида - тос-сон бўғимларида (20 градусгача), тизза бўғимларида (10 градусгача), болдир-оёқ панжаси бўғимларида (6-7 градусгача), фаол ҳаракатлар аниқ намоён бўлган амплитуда чекланиши билан спастик тип ёки мускул гипотонияси бўйича мушак тонуси аниқ намоён бўлган ошиши билан бирга гемипарез; оёқларнинг мускул кучи аниқ намоён бўлган ҳолда пасайиши (2 баллгача), аниқ намоён бўлган варусли, эквин-варусли оёқ панжаси деформацияси; оёқ панжаси аниқ ҳалпиллаб турган ҳолда спастик, паретик, перонеал одим ташлаш; қўшимча таянч (қўлтиқтаёқ) билан ҳаракатланиш;

б) қадам ташлаш биомеханикасининг аниқ намоён бўлган бузилиши - 100 метрга юришда қадамлар сонининг 204 - 226 мартагача кўпайиши (меъёр - 80 - 120 қадам), кенг қадам ташлаш узунлиги 2,5 - 3,6 секундгача кўпайиши (меъёр - 1,0 - 1,3 секунд), қадам ташлаш суръатининг 1 минутда 29 - 46 қадамгача камайиши (меъёр - 80 - 100 қадам), юришнинг бир маромдалиги коэффициентининг 0,52 - 0,58 гача пасайиши (меъёр - 0,94 - 1,00), ҳаракатланиш тезлигининг 1 соатда 1,0 километргача пасайиши (меъёр - 1 соатда 4-5 км); мускул биоэлектрик фаоллиги бузилганлиги аниқ намоён бўлган ҳолда ЭМГнинг II типи - тинч ҳолатда ва функционал юкламаларда аниқ ритм билан "фасцикуляциялар" типидаги паст частотали потенциаллар;

в) ҳар икки қўлнинг аниқ намоён бўлган ним фалажи, бармоқларни мушт қилиб тугиш чекланиши аниқ намоён бўлган (бармоқларнинг дистал фаланглари 3-4 см масофада кафтга етмайди), қўлларнинг асосий функцияси бузилган ҳолда 10 - 20 градус доирасида фаол ҳаракатлар ҳажми билан қўл бўғимлари контрактураси: майда буюмларни ушлаб туриш, йирик буюмларни узоқ вақт ва мустаҳкам ушлаб туриш мумкин эмаслиги, ЭМГ - II тип;

г) аниқ намоён бўлган вестибуляр-мияча бузилишлари (тинч ҳолатда бош айланиши, бошнинг оғир ва тез-тез - бир ойда 4 ва ундан ортиқ марта айланиши), II-III градус спонтан нистагма, статика ва ҳаракатлар мувофиқлаштирилишининг аниқ намоён бўлган бузилиши, ёрдамчи воситалар (ҳасса, қўлтиқтаёқ) ёрдамида ҳаракатланиш, айланишдан кейинги II-III градус нистагма 85 - 120 секунд, II-III градус калорик нистагма (110 - 130 секунд) давом этган ҳолда вестибуляр қўзғалувчан гиперрефлексия;

д) сон ёки болдирнинг турли даражалардаги ампутацион чўлтоқлиги, оёқ нуқсони билан болдирнинг ҳар икки суяги сохта бўғимлари, 140 даражадан ортиқ эгиш мумкин бўлмаган ҳолда букиш контрактурасида тизза бўғимларининг функционал ноқулай ҳолати, тоснинг аниқ намоён бўлган нуқсони ва оёқнинг 10 сантиметргача функционал калталиги билан букиш 150 градусгача ёки оёқни 165 градусдан ортиқ эгиш чекланган ҳолда тос-сон бўғимининг функционал ноқулай ҳолатида оёқларнинг нуқсонли жойлашиши, ҳаракатлар ҳажми 30 градусдан ортиқ бўлмаган аниқ намоён бўлган контрактура ёки функционал ноқулай ҳолатдаги бўғимлар анкилози;

е) II даража нафас олиш етишмовчилиги, II босқич қон айланиши бузилиши (тинч ҳолатда нафас олиш тезлиги минутига 21 - 29 марта, жисмоний юкламадан кейин нафас олиш тезлигининг минутига 12 - 16 мартага кўпайиши, аниқ намоён бўлган цианоз, унча кучли бўлмаган жисмоний юклама вақтида нафас олишда ёрдамчи нафас олиш мускулларининг қатнашиши, юрак уриши тезлиги минутига 100 - 129 зарб, унча катта бўлмаган периферик шишлар, ўпка ҳаётий сиғимининг зарур бўлгандан 50 - 55 фоизгача пасайиши, ўпканинг максимал вентиляцияси - 5 - 54 фоизгача, ҳаракатнинг 1 минутдаги ҳажми 150 фоизгача кўпайиши, Тиффно индексининг 54 - 40 фоизгача пасайиши, кислороддан фойдаланиш коэффициентининг 28 фоизгача пасайиши, ўпка гемодинамикаси бузилиши қўшилган ҳолда ўнг қоринчалар миокарди қисқартириш қобилиятининг пасайиши);

ж) аниқ намоён бўлган сенсор бузилишлар: ягона ёки яхши кўрадиган кўзнинг яхши кўрмаслиги юқори градуси 0,08 - 0,04 га тенг бўлган ёки ундан кам коррекцияли кўриш ўткирлиги, кўриш майдони - 50 градусга тенг бўлган ёки ундан кам бўлган периферик чегаралар, бироқ 10 градусдан кенг бўлган ва (ёки) ягона марказий скотомалар, кўриш лаёқати - аниқ намоён бўлган пасайиш, ЭФТ кўрсаткичлари - Э-U - 200 - 300 мкА нуқсон, ўзгарувчанлик 20 - 35 Гц, милтиллаб кўриниш қўшилиб кетишининг хавфли тез-тез такрорланиши - 20 - 35 п/сек.;

з) тос аъзолари функцияларининг аниқ намоён бўлган бузилиши, сийдик чиқариш ва сийдик чиқарадиган йўл бўйлаб сийдик чиқиши ҳисси қистамаслиги, цистометрияда сийдик пуфаги сиғими детрузор гипотониясида 500 - 600 мл, қолдиқ сийдик - 400 мл гача, детрузор гипертониясида сиғим - 20 - 30 мл; дефекациянинг узоқ вақт кечикиши - 5 суткагача; анал рефлекс, монометрияда сфинктер тонуси ва босим пасайган, ташқи сфинктернинг анал каналида - 10 - 15 мм симоб устуни, ички сфинктернинг анал каналида - 16 - 25 мм симоб устуни (меъёр 35 - 62 мм симоб устуни).


17. Жабрланувчига, агар у:

одатдаги ишлаб чиқариш шароитларида малаканинг аниқ намоён бўлган пасайиши билан ёхуд бажариладиган иш ҳажми камайган ҳолда касбий меҳнатни бажарса;

организм функцияларининг ўртача бузилиши оқибатида касб фаолиятини давом эттириш лаёқатини йўқотган бўлса, бироқ одатдаги ишлаб чиқариш шароитларида пастроқ малакали касб фаолиятини давом эттира олса, касбий меҳнат лаёқатининг 40 фоиздан 60 фоизгача йўқотилиши белгиланади.


18. Бунда, жабрланувчи малакасининг пасайиши даражасига, ишлаб чиқариш фаолияти ҳажмига ёки меҳнат оғирлиги тоифасига қараб организм функциялари ўртача бузилишли жабрланувчиларга касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг қуйидаги даражалари белгиланади:

а) агар жабрланувчи:

касб бўйича ишни бажара олса, бироқ малака тўрт тариф разрядига пасайса;

касбий билимлар, уқув ва малакалардан фойдаланган ҳолда ишни бажара олса, бироқ малака тўрт тариф тоифасига пасайса;

иш разряди оғирликнинг тўрт тоифасига пасайган ҳолда малакасиз жисмоний меҳнатни бажариши мумкин бўлган ҳолларда - касбий меҳнат лаёқатининг 60 фоиз йўқотилиши;

б) агар жабрланувчи:

касб бўйича ишни малаканинг уч тариф разрядига пасайган ҳолда;

касб бўйича ишни ишлаб чиқариш фаолияти ҳажми камайган ҳолда (0,5 ставкага);

малакасиз жисмоний меҳнатни иш разряди оғирликнинг уч тоифасига пасайган ҳолда бажариши мумкин бўлган ҳолларда - касбий меҳнат лаёқатининг 50 фоиз йўқотилиши;

в) агар жабрланувчи:

касб бўйича ишни ишлаб чиқариш фаолияти ҳажми камайган ҳолда;

касбий билимлар, уқувлар ва малакалардан фойдаланган ҳолда ишни, бироқ малака икки тариф разрядига пасайган ҳолда;

касб бўйича ишни малака икки тариф разрядига пасайган ҳолда;

малакасиз жисмоний меҳнатни иш разряди оғирликнинг икки тоифасига пасайган ҳолда бажариши мумкин бўлган ҳолларда - касбий меҳнат лаёқатининг 40 фоизга йўқотилиши белгиланади.


19. Организм функцияларининг қуйидаги ўртача бузилишлари касбий меҳнат лаёқати 40 - 60 фоиз йўқотилишини белгилашнинг клиник-функционал мезонлари ҳисобланади:

а) ҳар икки оёқнинг мўътадил ним фалажи, тетрапарез, трипарез, гемипарез, сон мускулларининг 5 - 7 сантиметрга гипотрофияси билан монопарез, болдир - 4-5 сантиметрга, спастик тип ёки мускул гипотонияси бўйича мушак тонуси ошиши, оёқларнинг барча бўғимларида - тос-сон мускулларида (15 - 20 градусгача), тизза мускулларида (16 - 20 градусгача), болдир-оёқ панжаси бўғимларида (14 - 18 градусгача) фаол ҳаракатлар амплитудаси мўътадил чекланган ҳолда; мускул кучининг мўътадил пасайиши (3 баллгача), оёқ панжаси камроқ ёки мўътадил бўшашган ҳолда спастик, паретик, перонеал қадам ташлаш; баъзан қўшимча таянчдан (ҳассадан) фойдаланган ҳолда ҳаракатланиш;

б) юриш биомеханикасининг мўътадил бузилиши - 100 метрга юришда қадамлар сонининг 170 - 190 қадамгача кўпайиши, катта қадамнинг 2,0 - 3,0 секундгача кўпайиши, 1 минутда юриш суръатининг 50 - 60 қадамгача камайиши, юришнинг бир маромдалиги коэффициенти - 0,82 - 0,75 гача пасайиши, ҳаракатланиш тезлигининг 1 соатда 2,0 километргача мўътадил пасайиши;

в) биоэлектрик фаолликнинг мўътадил бузилиши - АКБА 25 фоиздан ортиқ доирада, бироқ меъёрдан 70 фоиздан кам;

г) қўлларнинг мўътадил парези:

фаол ҳаракатлар амплитудасининг елка бўғимида (35 - 40 градус), тирсак бўғимида (30 - 45 градус), билак-кафт бўғимида (30 - 40 градус) чекланган ҳолда гемипарез;

қўл мускул кучининг мўътадил пасайиши (3 балл), қўл панжаси бош бармоғи зич қўйилишининг чекланиши (катта бармоқнинг дистал фаланги 4 бармоқнинг асосига етади), бармоқларни мушт қилиб тугиш чекланиши аниқ намоён бўлган (бармоқларнинг дистал фаланглари 1-2 см масофада кафтга етмайди), майда буюмларни ушлаш қийинлашади;

ЭМГга - қўл мускуллари биоэлектрик фаоллиги амплитудасининг меъёрнинг 25 - 75 фоизи доирасида мўътадил пасайиши;

д) елка бўғими контрактураси ҳаракатлар ҳажми 30 - 90 градус ҳажмида, тирсак бўғими - 80 - 130 градус, билак-кафт бўғими 120 - 130 градусда (букиш контрактураси ва контрактураси - 200 - 220 градус); функционал фойдали ҳолатда бўғимлар анкилози; майда буюмларни ушлаш қийинлашган ҳолда биринчи бармоқни истисно қилганда қўлнинг уч бармоғи йўқлиги;

е) мўътадил вестибуляр-мияча бузилиши:

бош, тана ҳолати кескин ўзгарганда, транспортда юришда бош айланиши;

I ёки II градусли спонтан нистагма;

мўътадил статодинамик бузилишлар (Ромберг позасида, юришда гандираклаш, товон-тизза пробасида янглишиш;

айланишдан кейинги нистагма 50 - 80 секунд, калорик нистагма - 90 - 110 секунд давом этган ҳолда вестибуляр қўзғалувчан гиперрефлексия;

ж) оёқ-қўлнинг ампутацион чўлтоқлиги (сон, болдир, ҳар икки оёқ панжаси Шопар, Лисфранк бўғими даражасида), тос-сон бўғими, болдир бўғимининг мўътадил букиш ёки ёйиш контрактураси; болдир суяги билан товон суягини бириктирувчи бўғин контрактураси (эквинус оёқ кафти); оёқнинг 5 - 7 сантиметрга калталиги; функционал қулай ҳолатда бўғимлар анкилози - тос-болдир бўғимида букиш бурчаги 160 - 170 градус доирасида, тизза бўғимида - 170 - 180 градусда, болдир суяги билан товон суягини бириктирувчи бўғимда - 95 - 100 градусда;

з) I-II А даража нафас етишмаслиги (мўътадил жисмоний зўриқишда нафас қисиши, мўътадил жисмоний юкламадан кейин цианознинг кучайиши, тинч ҳолатда нафас олиш тезлиги 1 минутда 20 мартагача, 5 минут мобайнида бирламчи градусгача тикланган ҳолда жисмоний юкламадан кейин нафас олиш тезлиги 1 минутда 12 - 16 мартага тезлашиши, ўпканинг ҳаётий сиғими зарур бўлганидан 56 - 69 фоизгача мўътадил пасайиши, ўпканинг максимал вентиляцияси - 55 - 58 фоизгача, нафас олишнинг 1 минутдаги ҳажми 142 - 148 фоизгача кўпайиши, Тиффно индексининг 74 - 55 фоизгача, кислороддан фойдаланиш коэффициенти 36 - 44 фоизгача пасайиши, 1 минутда кислород ютилиши 277 - 287 мл), I-II А босқич қон айланиши бузилиши (унча кучли бўлмаган тахикардия (1 минутда 90 - 99 марта уриш), ўпка гемодинамикаси бузилган ҳолда ўнг қоринчалар миокарди қисқартириш лаёқатининг мўътадил пасайиши белгилари);

и) мўътадил сенсор бузилишлар: кўриш анализатори функциялари бузилиши - яхши кўрмасликнинг ўртача градуси: кўриш майдони 0,09 - 0,2 коррекцияли бўлгани ҳолда ягона кўз ёки яхши кўрадиган кўзнинг кўриш ўткирлилиги пасайиши - периферик чегаралар 40 градусдан кам, бироқ 20 градусдан кенг, кўриш лаёқати мўътадил пасайган, ЭФТ кўрсаткичлари U нуқсонлари - 100 - 150 мкА, ўзгарувчанлик 30 - 35 Гц дан 40 - 43 Гц гача, милтиллаб кўриниш қўшилиб кетишининг хавфли тез-тез такрорланиши 30 - 35 п/секунддан 40 - 43 п/секундгача; эшитиш пасайишининг аниқ намоён бўлиши: сўзлашув нутқининг 0,75 - 1,5 метргача қабул қилиниши, эшитиш нуқсони - 61 - 80 дцб, нутқ тушунарлиги нуқсони 80 - 90 дцб;

к) тос аъзолари функцияларининг мўътадил бузилиши:

сийдик пуфаги тўлишини ҳис этмаслик, цистометрияда сийдик пуфаги сиғими детрузор гипотониясида 500 - 400 мл, қолдиқ сийдик - 100 мл дан ортиқ, детрузор гипертониясида - 20 - 125 мл;

дефекациянинг узоқ вақт кечикиши - 3-4 суткагача;

сфинктер етишмовчилиги - газлар ушлаб турилмаслиги, анал рефлекс пасайган, онус ва сфинктернинг ирода қисқаришлари заифлашган, манометрия ташқи сфинктер босимининг мўътадил пасайишини аниқлайди - 16 - 25 мм симоб устуни, ички сфинктерники - 26 - 40 мм симоб устуни.


20. Жабрланувчи, агар у одатдаги ишлаб чиқариш шароитларида малака мўътадил ёки унча пасаймаган ҳолда, ёхуд бажариладиган иш ҳажми камайган ҳолда, ёхуд жабрланувчининг иш ҳақи пасайишига олиб келган меҳнат шароитлари ўзгарганда, ёки унинг касбий фаолиятини бажариш олдингига қараганда кўпроқ тиғизликни талаб қилган ҳолда касбий меҳнатни бажара олса, унга касбий меҳнатга лаёқатнинг 5 фоиздан 30 фоизгача йўқотилиши белгиланади.


21. Бунда, малака даражаси малака, ишлаб чиқариш фаолияти ҳажми ёки меҳнат оғирлиги тоифаси пасайиши даражасига қараб организм функциялари унча кўп бузилмаган жабрланувчига касбий меҳнат лаёқати йўқотилишининг қуйидаги даражаси белгиланади:

а) касбий меҳнатга лаёқатнинг 30 фоиз йўқотилиши - қуйидаги ҳолларда, агар жабрланувчи:

бир тарификация разрядига паст малакали касб бўйича ишни;

иш разряди оғирликнинг бир тоифасига пасайган ҳолда малакасиз жисмоний меҳнатни;

касбий фаолият ҳажми унча кўп пасаймаган ҳолда касб бўйича ишни (ишлаб бериш меъёри олдинги юкламанинг 1/3 қисмига пасайиши) бажариши мумкин бўлган ҳолларда;

б) касбий меҳнатга лаёқатнинг 20 фоиз йўқотилиши - агар жабрланувчи ишни касбий фаолият ҳажми олдинги юкламанинг 1/5 қисмига пасайиши билан бажариши мумкин бўлган ҳолларда;

в) касбий меҳнатга лаёқатнинг 5 - 10 фоиз йўқотилиши - агар жабрланувчи касб бўйича ишни касбий фаолият ҳажми олдинги юкламанинг 1/10 қисмига пасайиши билан бажариши мумкин бўлган ҳолларда.


22. Организм функцияларининг қуйидаги унча катта бўлмаган бузилишлари касбий меҳнатга лаёқатнинг 5 - 30 фоиз йўқотилишини белгилашнинг клиник-функционал мезонлари ҳисобланади:

а) унча кучли бўлмаган парапарез, тетрапарез, гемипарез, сон ва болдир мускуллари гипотрофияси 1,5 - 2,0 см бўлгани ҳолда (бўшашган парез) оёқ монопарези, барча бўғимларда ҳаракатларнинг тўлиқ ҳажми билан мускул кучининг пасайиши (4 баллгача), юриш биомеханикасининг унча кучли бўлмаган бузилиши - 100 метрга юришда қадамлар сонининг 150 - 160 қадамгача кўпайиши, катта қадам узунлигининг 1,5 - 1,7 секундгача кўпайиши, 1 минутда юриш суръатининг 64 - 70 қадамгача камайиши, юришнинг бир маромдалиги коэффициенти 0,85 - 0,90 гача пасайиши, 1 соатда ҳаракатланиш тезлигининг 3,0 километргача пасайиши; биоэлектрик фаоллик тебранишлари ЭМГ амплитудасига меъёрнинг 25 фоизигача унча кўп бўлмаган пасайиши;

б) мускул кучининг бир ёки ҳар икки қўл бўлимларида 4 баллгача пасайган, бўғинларда фаол ҳаракатлар тўлиқ ҳажмда ва қўл панжасининг асосий функцияси - буюмларни ушлаб олиш ва ушлаб қолиш сақланган ҳолда елка, елкаолди мускуллари гипотрофияси 1,5 - 2,0 см бўлгани ҳолда (бўшашган парез) бир ёки ҳар икки қўлнинг унча кучли бўлмаган парези; ЭМГга - қўл мускуллари биоэлектрик фаоллиги амплитудаси меъёрнинг 25 фоизигача унча кўп бўлмаган пасайиши;

в) елка, тирсак ёки билак-кафт бўғимларининг унча кучли бўлмаган контрактураси; қўл панжасининг асосий функцияси сақланиб қолган ҳолда биринчи бармоқни истисно қилган ҳолда қўлнинг бир-икки бармоғи йўқлиги;

г) унча кучли бўлмаган вестибуляр-мияча бузилишлари:

вақти-вақти билан пайдо бўладиган бош айланиши;

баъзан I даражали спонтан нистагма;

д) унча кучли бўлмаган статодинамик бузилишлар (Ромберг, Сарбо позасидаги нобарқарорлик), айланишдан кейинги нистагма 50 - 80 секунд, калорик нистагма 80 - 90 секунд давом этган ҳолда вестибуляр қўзғалувчан гиперрефлексия;

е) оёқ бўғимларининг унча кучли бўлмаган контрактураси: оёқ панжаси эквинус ҳолатида бўлгани ҳолда (букиш контрактураси), 80 градусгача бурчакка букиш - товон кафти (букиш контрактураси) ҳолда болдир кафти бўғимида 100 градусгача бурчакка букиш;

ж) I градус нафас етишмаслиги, I босқич қон айланиши бузилиши (анча кучли жисмоний зўриқишда, тез юришда нафас қисиши, тинч ҳолатда нафас олиш тезлиги 1 минутда 16 - 20 гача меъёр доирасида, жисмоний юкламадан кейин 1 минутда нафас олиш тезлигининг 10 - 12 мартага кўпайиши - 3 минут мобайнида бошланғич градусгача тикланган ҳолда тананинг 10 марта чўкка тушиши ёки тананинг олдинга томон эгилиши, жисмоний юкламадан кейин цианознинг кескин бўлмаган кучайиши, ўпка ҳаётий сиғимининг зарур бўлганнинг 80 - 90 фоизгача унча кўп бўлмаган пасайиши, ўпканинг максимал вентиляцияси - 60 - 74 фоизгача, нафас олиш бир минутлик ҳажмининг 130 - 140 фоизгача кўпайиши, 1 минутда 260 - 270 мл гача кислород ютилиши, ўнг қоринчалар миокарди компенсатор гиперфункцияси белгилари);

з) унча кучли бўлмаган сенсор бузилишлар:

кўриш анализатори функциялари бузилиши - ягона ёки энг яхши кўрадиган кўз ёмон кўришининг кичик градуси, коррекция 0,3 дан ортиқ бўлган ҳолда кўриш ўткирлиги, кўриш майдони - периферик чегаралар меъёрида ёки майдон 40 градусгача қисқарган, кўриш лаёқати меъёрида, ЭФТ кўрсаткичлари - Э-U нуқсонлари 80 мкАдан 100 мкАгача, ўзгарувчанлик 40 Гц дан ортиқдан - 43 - 45 Гц гача, милтиллаб кўриниш қўшилиб кетишининг хавфли тез-тез такрорланиши 40 п/секунддан ортиқдан - 43 - 45 п/секундгача; эшитишнинг мўътадил пасайиши, сўзлашув нутқини 2-3 метргача қабул қилиш, шивирлаган нутқни - 0,5 - 0 метргача қабул қилиш, ўртача эшитиш нуқсони - 41 - 60 дцб, нутқ тушунарлилиги нуқсони - 50 - 70 дцб;

и) тос органлари функцияларининг унча кучли бўлмаган бузилиши:

сийиш қисташини ҳис этишнинг суст намоён бўлиши, цистометрияда сийдик пуфаги сиғими 200 - 250 мл, қолдиқ сийдик - 50 мл гача;

дефекациянинг кечикиши - 2-3 сутка мобайнида;

газларнинг тутилмаслиги, анал рефлекс пасайган, сфинктер тонуси пасайган, монометрия ташқи сфинктер босими пасайишини аниқлайди - 22 - 33 мм симоб устуни, ички сфинктерники - 41 - 58 мм симоб устуни.


23. Навбатдаги қайта тиббий кўрикдан ўтказишда касбий меҳнатга лаёқатнинг йўқотилиши даражаси жабрланувчини тиббий ва касбий реабилитация қилиш натижалари ҳисобга олинган ҳолда белгиланади.






Низомга

1-ИЛОВА



Ногиронлик меҳнатда майиб бўлиш оқибатида

келиб чиққан деб ҳисобланадиган

ногиронлик сабаблари

РЎЙХАТИ


Агар ногиронликни келтириб чиқарувчи жароҳатланиш, заҳарланиш, офтоб уриши, куйиш, совуқ уриши, чўкиш, электр токи ёки яшин уриши, шунингдек табиий офатлар ёки авариялар туфайли саломатликнинг бошқача шикастланиши қуйидаги ҳолларда содир бўлса (ҳуқуққа қарши хатти-ҳаракатлардан ташқари), ногиронлик меҳнатда майиб бўлиш туфайли содир бўлган деб ҳисобланади:

а) меҳнат вазифаларини бажаришда (шу жумладан, хизмат сафари вақтида), шунингдек корхона ёки ташкилот манфаатлари йўлида ҳатто махсус топшириқсиз бирон иш бажарганда ҳам;

б) корхона, ташкилот ҳудудида ёки бошқа иш жойида иш вақти давомида (белгиланган танаффус вақти ҳам шунга киради), шунингдек иш бошланиши ёки тугаши олдидан ишлаб чиқариш қуролларини, кийим-бош ва бошқаларни тартибга келтириш учун зарур бўлган вақт давомида;

в) иш вақти давомида (белгиланган танаффуслар ҳам шунга киради) корхона, ташкилот ёки бошқа иш жойи яқинида, агар у ерларда бўлиш ички меҳнат тартиби қоидаларига зид бўлмаса;

г) ишга бораётганда ёки ишдан қайтаётганда;

д) вахтали шаҳарча ҳудудида вахта-экспедиция усули билан ишлайдиган ва табиий офат вақтида сменали дам олишда бўлган ходим билан юз берганда;

е) давлат ёки жамоат вазифаларини бажаришда, шунингдек Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатларига мувофиқ белгиланган тартибда рўйхатга олинган жамоат ташкилотларининг топшириқларини (гарчи бу топшириқлар асосий иш билан боғлиқ бўлмаса ҳам) бажаришда;

ж) инсон ҳаётини сақлаб қолиш, Ўзбекистон Республикаси давлат ва жамоат мулкини, фуқаролар мулкини, ҳуқуқ-тартиботни қўриқлаш бўйича Ўзбекистон Республикаси фуқароси бурчини бажариш вақтида;

з) иш куни давомида маъмуриятнинг (бўлим, бўлинма, цех, участка раҳбарларининг ва шу кабиларнинг) ходимнинг вазифасига кирмайдиган топшириқларини бажариш вақтида;

и) донорлик вазифаларини бажариш муносабати билан.






Низомга

2-ИЛОВА



Касб касалликлари

РЎЙХАТИ



1. Заҳарли кимёвий моддалар таъсирида

пайдо бўладиган касалликлар:


1.1. Нафас олиш аъзоларининг заҳар таъсирида заҳарланиши:

1.1.1. Ринофаринголарингит

1.1.2. Юқори нафас йўллари шиллиқ пардаларининг яллиғланиши

1.1.3. Бурун парда деворининг тешилиши

1.1.4. Трахеит

1.1.5. Бронхит (барча шакллари)

1.1.6. Пневмосклероз


1.2. Заҳарли анемия


1.3. Заҳарли гепатит


1.4. Заҳарли нефропатия


1.5. Асаб тизимининг заҳарланиши:

1.5.1. Полиневропатия

1.5.2. Энцефалопатия

1.5.3. Неврозсимон ҳолат


1.6. Кўзларнинг заҳар таъсирида зарарланиши:

1.6.1. Катаракта

1.6.2. Конъюнктивит

1.6.3. Кератоконъюнктивит


1.7. Суякларнинг заҳар таъсирида зарарланиши:

1.7.1. Остеопороз

1.7.2. Остеосклероз

1.7.3. Жағ суякларининг некрози


1.8. Тери касалликлари:

1.8.1. Эпидермоз

1.8.2. Контактли дерматит

1.8.3. Фотодерматит

1.8.4. Онихия

1.8.5. Паранихия

1.8.6. Заҳарли меланодермия

1.8.7. Ёғли фолликулитлар

1.8.8. Экзема


1.9. Металл ва фторопластли (тефлонли) безгак



2. Саноат аэрозоллари ва чанглари таъсирида

пайдо бўладиган касалликлар:


2.1. Пневмокониозлар

2.1.1. Силикоз

2.1.2. Силикатозлар

2.1.3. Металлокониозлар

2.1.4. Аралаш чангдан пайдо бўладиган пневмокониозлар ва бошқалар

2.1.5. Гиперсезилувчан пневмонитлар


2.2. Биоссиноз


2.3. Касб билан боғлиқ сурункали бронхит (ноқулай об-ҳаво шароитлари билан боғлиқ барча чангли, заҳарли-чангли шакллари):

нообструктив

обструктив

астматик


2.4. Янгидан пайдо бўлган ўсмалар



3. Физик омиллар таъсирида пайдо бўладиган касалликлар:


3.1. Ионловчи нурланиш таъсирида пайдо бўладиган касалликлар:

3.1.1. Нур касаллиги

оғир нурланиш касаллиги

сурункали нурланиш касаллиги

3.1.2. Маҳаллий нурланиш (оғир ва сурункали)


3.2. Ноионловчи нурланишлар таъсиридан пайдо бўладиган касалликлар:

3.2.1. Вегето-қон томирлари дистонияси

3.2.2. Астеник синдром

3.2.3. Астено-вегетатив синдром

3.2.4. Гипоталамия синдроми


3.3. Лазерли нурланиш билан тўқималарнинг маҳаллий шикастланиши:

3.3.1. Терининг куйиши

3.3.2. Кўз мугуз пардасининг шикастланиши

3.3.3. Кўз тўр пардасининг шикастланиши


3.4. Тебраниш касаллиги


3.5. Кохлеар неврит (нейросенсор карлик)


3.6. Қўлнинг вегетатив-сенсор (ангионевроз) ёки сенсомотор полиневропатияси


3.7. Электроофтальмия


3.8. Катаракта


3.9. Декомпрессион (кессон) касаллиги ва унинг асоратлари


3.10. Қизиб кетиш:

3.10.1. Офтоб уриши

3.10.2. Томир тортишиши синдроми


3.11. Паст ҳарорат таъсирида пайдо бўладиган касалликлар:

3.11.1. Облетирилловчи эндартериит

3.11.2. Вегетатив-сенсор полиневропатияси


3.12. Ониходистрофия, механик эпидермиозлар (омозолеллик ва бошқалар)



4. Алоҳида аъзолар ва тизимларнинг жисмоний зўриқиши

ва толиқиши туфайли келиб чиқадиган касалликлар:


4.1. Координаторли неврозлар, шу жумладан, писчий спазм


4.2. Периферик асаб тизими касалликлари:

4.2.1. Моно- ва полиневропатия, шу жумладан, қўлларнинг компрессион ва вегетатив-сенсор полиневропатияси;

4.2.2. Бўйин ва бел-думғаза рефлектор синдромлари (нейротомир, миотоник, нейродистрофик)

4.2.3. Бўйин-елка, бел-думғаза радикулопатияси

4.2.4. Бўйин-елка, бел-думғаза радикуломиелопатияси


4.3. Таянч-ҳаракатланиш аппарати касаллиги:

4.3.1. Елка олди ва елка камари сурункали миофиброзлари, тендовагинитлар

4.3.2. Стенозловчи лигаментозлар, стилоидозалар (тирсак ва елка) эпикондилозлари

4.3.3. Функциялар бузилган ҳолда периартрозлар (елка-курак, тирсак, тизза, айнан ўша локализациянинг деформацияловчи остеоартрозлари); бурситлар, асептик остеонекрозлар


4.4. Бачадон, мойлиқ деворларининг тубан силжиши ва тушиши


4.5. Оёқлардаги томирларнинг вариконоз кенгайиши, яллиғланиши (тромбофлебит) ва трофик ўзгаришлар асорати


4.6. Овоз аппаратларининг зўриқишидан пайдо бўладиган касалликлар:

4.6.1. Сурункали ларингит

4.6.2. Вазомоторли монохордит

4.6.3. Овоз бурмалари тугунлари ("хонандалар тугунчалари")

4.6.4. Овоз бурмаларининг контактли яралари

4.6.5. Фоностения


4.7. Узоқни яхши кўрмасликнинг кучайиши


4.8. Ўпка эмфиземаси


4.9. Неврозлар



5. Биологик омиллар натижасида келиб чиқадиган касалликлар


5.1. Ходимлар иш жараёни билан боғлиқ бўлган юқумли ва паразит касалликлар:

5.1.1. Сил касаллиги

5.1.2. Бруцеллёз

5.1.3. Манқа касаллиги

5.1.4. Куйдирги

5.1.5. Кана энцефалити

5.1.6. Орнитоз

5.1.7. Сут соғувчилар тугуни

5.1.8. Токсоплазмоз

5.1.9. Вирусли гепатит

5.1.10. Тери микозаси

5.1.11. Розенбах эризепилоиди

5.1.12. Қичитма, қўтир

5.1.13. Сифилис - захм


5.2. Дисбактериоз, тери ва шиллиқ пардалар кандидомикози, висцерал кандидоз



6. Аллергик касалликлар:


6.1. Конъюнктивит


6.2. Ринит, ринофарингит, ринифаринголарингит, риносинусит


6.3. Бронхиал астма


6.4. Астматик бронхит


6.5. Экзоген альвеолит


6.6. Дерматит, экзема, токсикодермия


6.7. Квинке шиши, эшак еми, анафилактик эсоғиш (садма)


6.8. Заҳарли-аллергик гепатит


6.9. Марказий ва периферик асаб тизими зарарланиши ва бошқалар



7. Иш жойида канцероген моддалар таъсирида

пайдо бўладиган янги ўсмалар:


7.1. Тери шиши (гиперкератозлар, эпителиомалар, папилломалар, саратон, лейкокератозлар)


7.2. Оғиз бўшлиғи ва нафас олиш аъзоларининг шиши


7.3. Жигар шиши


7.4. Ошқозон раки


7.5. Лейкозлар


7.6. Қовуқ шиши (папилломалар, саратон)


7.7. Суяк шиши






Низомга

3-ИЛОВА



Касбий меҳнат лаёқати йўқотилиши даражасини аниқлашнинг

КЛИНИК-ФУНКЦИОНАЛ МЕЗОНЛАРИ

Т/р

Клиник-функционал мезонлар


Меҳнат лаёқати

йўқотилиши

фонди


        

I. Марказий ва периферик асаб тизими

         

1.

Бош суяги (бош мия) жароҳатининг оғир турғун асоратлари - пастки параплегия, кучли ифодаланган тетрапарез, трипарез, мушаклар тонусининг спастик типда ошиши ёки гипотония билан кечувчи парапарез, оёқлардаги барча бўғимларда фаол ҳаракатлар ҳажмининг минимал даражада бўлиши билан мушаклар кучининг кескин ифодаланган пасайиши (1 баллгача), мустақил ҳаракат қила олмаслик, иккала қўлнинг кучли ифодаланган парези барча бўғимларда фаол ҳаракатлар ҳажмининг минимал даражада бўлиши билан, вестибуляр-мияча бузилишлари, барча бармоқлар йўқлигидан бошлаб қўл чўлтоқликлари билан биргаликдаги иккала оёқ ампутацион чўлтоқликлари, нафас етишмовчилигининг III даражаси, қон айланиш етишмовчилигининг III даражаси, кучли ифодаланган сенсор бузилишлар (ягона ёки яхши кўрувчи кўзнинг амалий ёки абсолют кўрмаслиги: кўриш ўткирлиги коррекция билан 0,03-0, кўриш майдони 0 - 10 градусга тенг);


100

2.

Бош суяги (бош мия) жароҳатининг турғун, лекин унча оғир бўлмаган асоратлари - қўл ва оёқлар кучи ва ҳаракат ҳажмининг бузилиши, координация бузилиши, гиперкинезлар, ифодаланган тонус бузилиши, эпилептик хуружлар, хотира, интеллектнинг ифодаланган пасайиши, кўнгилчанлик;


70 дан 90 гача

3.

Бош мия чайқалиши (контузияси)дан кейинги қолдиқ асоратлар - бош мия нервларининг органик зарарланиши, даволанишдан кейинги турғун резидуал ҳолатдаги посткоммоцион невроз, гормонал дисфункция, моддалар алмашинувининг бузилиши, сийрак пароксизмал синдромлар, вестибуляр кризлар, сийрак эпилептик хуружлар, сезги аъзолари фаолиятининг бузилишлари - ҳид, таъм билиш;


40 дан 60 гача

4.

Мия чайқалишидан кейинги қолдиқ асоратлар (мия қутиси суяклари бутунлигининг бузилмаганлиги билан), енгил объектив белгилар билан кечувчи: бурун-лаб бурмасининг силлиқланиши, кўз ёриқларининг ҳар хиллиги ва бошқалар


15 дан 25 гача

5.

Қўл-оёқлар функциясининг бузилиши билан кечувчи орқа мия ёки унинг пардалари жароҳати асоратлари. Тос аъзолари фаолиятининг бузилиши:




енгил даражада


20


ўртача даражада


40


оғир даражада


60 дан 100 гача

6.

Ҳаракат фаолиятининг бузилиши, тери сезувчанлигининг ўзгариши, мушаклар атрофияси билан кечувчи периферик нервлар жароҳати асоратлари:




енгил даражада


10 дан 20 гача


ўртача даражада


40


оғир даражада


60

      

II. Кўриш аъзолари

      

7.

Кўриш ўткирлиги пасайганда меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси қуйидаги жадвал асосида аниқланади:



чап

кўзда


ўнг

кўзда


1,0

0,9

0,8

0,7

0,6

0,5

0,4

0,3

0,2

0,1

0,09дан

паст


0,03-0,0

Меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси


1,0


0

5

5

5

5

10

10

15

20

25

30

40

0,9


5

5

5

5

10

10

15

15

20

30

30

40

0,8


5

5

5

10

10

15

15

20

25

30

35

40

0,7


5

5

10

10

15

15

20

20

25

35

35

45

0,6


5

10

10

15

15

20

20

25

30

35

40

45

0,5


10

10

15

15

20

20

25

30

35

35

40

45

0,4


10

15

15

20

20

25

30

30

35

35

40

50

0,3


15

15

20

20

25

30

30

35

35

35

40

55

0,2


20

20

25

25

30

35

35

35

40

45

50

60

0,1


25

30

30

35

35

35

35

35

45

50

55

60

0,09 дан паст


30

30

35

35

40

40

40

40

50

55

55

70 - 90

0,03-0,0


40

40

40

45

45

45

50

55

60

60

70 - 90

100

    

Изоҳ: кўриш ўткирлигининг 0 дан 0,03 гача пасайганлиги тўлиқ кўрлик билан тенглаштирилади.

    

    

8.

Аккомодация фалажлиги:




битта кўзда


15


иккала кўзда


35

9.

Бир номли гемианопсия (ўнг ва чап ёки юқори ва пастки)


35

10.

Кўрув майдонининг концентрик торайиши:




битта

кўзда

кўриш майдонининг 60 градусгача торайиши


10

кўриш майдонининг 30 градусгача торайиши


20

кўриш майдонининг тўлиқ ёки 5 градусгача торайиши


40


иккала

кўзда

кўриш майдонининг 60 градусгача торайиши


20

кўриш майдонининг 30 градусгача торайиши


45

кўриш майдонининг тўлиқ ёки 10 градусгача торайиши


100

11.

Птоз (қовоқ тушиши) ва бошқа фалажликлар:




битта

кўзда

ўртача даражада (қорачиқнинг ярмигача бекилиши)


10

оғир даражада (қорачиқнинг тўлиқ бекилиши)


20


иккала

кўзда

ўртача даражада


25

оғир даражада


50

12.

Кўз ёриғининг юмилишига тўсқинлик қилувчи қовоқлар дефекти:




битта

кўзда

ўртача даражада


10

оғир даражада


20


иккала

кўзда

ўртача даражада


30

оғир даражада


60

13.

Кўз ҳаракатига тўсқинлик қилувчи қовоқларнинг тўлиқсиз битиши:




битта кўзда


15


иккала кўзда


35

14.

Пульсация қилаётган экзофтальм:




енгил даражада


50


ўртача даражада


70


оғир даражада


100

15.

Жароҳатдан сўнгги сурункали конъюктивит:




иккала кўзда


10

        

III. Эшитиш аъзолари

         

16.

Эшитиш пасайганда меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси қуйидаги жадвал асосида аниқланади:



Чап қулоқнинг

эшитиш ҳолати


Ўнг қулоқнинг

эшитиш ҳолати

Эшитиш

меъёрда


Эшитишнинг ўртача

даражада пасайиши (1

метрдан кўп бўлмаган

масофада пичирлаб гапириш)


Эшитиш-

нинг

кучли

даражада

пасайиши

(пичирлаб

гапириш

0)


Тўлиқ

карлик


Эшитиш меъёрда


0

5

10

15

Эшитишнинг ўртача даражада пасайиши

(1 метрдан кўп бўлмаган масофада пичирлаб гапириш)


10

15

20

25

Эшитишнинг кучли даражада пасайиши (пичирлаб гапириш 0)


10

20

30

35

Тўлиқ карлик


15

25

35

50

17.

Ўрта қулоқнинг мезотимпанит типида сурункали йирингли яллиғланиши


15

18.

Шу турдаги эпитимпанит ёки грануляцияли, холестеатомли асоратланган эпитимпанит


25

19.

Вестибуляр фаолиятнинг объектив бузилиши:




енгил даражада


10


ўртача даражада


40


оғир даражада


70

20.

Битта қулоқ супрасининг йўқлиги


10


Иккала қулоқ супрасининг йўқлиги


20

       

IV. Юқори нафас йўллари, нафас аъзолари

        

21.

Буруннинг тўлиқ ёки қисман йўқотилиши


20

22.

Бурун орқали нафас олишнинг бузилиши (бурун суяклари синиши, суяклар битиши ва бошқалар):




енгил даражада


10


ўртача даражада


20


оғир даражада


30

23.

Бурун ёндош бўшлиқларининг йирингли касаллиги


25

24.

Афония (овознинг йўқолиши)


25

25.

Хиқилдоқ фаолиятининг бузилишига олиб келувчи жароҳати:




енгил даражада


20


ўртача даражада


40


оғир даражада (трахеотомик трубкадан доимий фойдаланиш)


70

26.

Нутқ аъзолари ва товуш бойламлари жароҳати оқибатида нутқ йўқолиши


40

27.

Нутқ қийинлашуви


15

28.

Кўкрак қафасининг жароҳати оқибатида унинг ҳаракати чекланиши (қовурға синиши, чандиқлар):




енгил даражада


10


ўртача даражада


15


оғир даражада


30

29.

Кўкрак қафасининг кучли ифодаланган деформацияси.


40

30.

Жароҳатдан кейинги плевритнинг турғун қолдиқ асоратлари, ўпканинг нафас ҳаракати камайиши, ўпканинг соғ қисмига ўтиши оқибатида ўпка юзасининг камайиши, ўпканинг осилиб қолиши ва бошқалар




енгил даражада


15


ўртача даражада


30


оғир даражада


60

31.

Ўпка тўқимаси ва плевранинг сурункали касалликлари, зарарланиш даражасига қараб


25 дан 100 гача

     

V. Қон айланиш аъзолари

       

32.

Юрак, унинг пардаларининг ва қон томирлари органик касалликлари - функциясининг бузилиш даражасига қараб


25 дан 100 гача

        

VI. Овқат ҳазм қилиш аъзолари

      

33.

Оғиз торайиши, юқори ва пастки жағнинг жароҳати, сўлак фистуласи ҳосил бўлиши оқибатида функционал бузилишлар:




енгил даражада


15


ўртача даражада


30


оғир даражада


50

34.

Тиш тушиши (бахтсиз ҳодиса рўй берган вақтда ёки бевосита жароҳатдан кейин зудлик билан тишларни суғуриб ташлаш зарур бўлганда):




2 тадан 3 та тишгача ёки битта курак тиш


5


4 тадан 8 та тишгача


10


8 та тишдан ортиқ


15 дан 20 гача

35.

Овқат ҳазм қилиш аъзолари жароҳати ва касаллиги оқибатида овқат ўтказишнинг бузилиши ва озғинлик (қизилўнгач торайиши, сурункали перитонитлар, жигар касалликлари, ўт қопи олиб ташланганлиги ва ҳ. к.)


25 дан 100 гача

36.

Бахтсиз ҳодиса оқибатидаги лапаротомиядан кейинги ҳолат (ички аъзолар жароҳатланмаганда)


15

37.

Бахтсиз ҳодиса оқибатида шошилинч тиббий ёрдам кўрсатишни талаб қиладиган чурра сиқилиши асоратлари


25 дан 50 гача

     

VII. Қон яратиш аъзолари

       

38.

Талоқ олиб ташланиши


40

    

VIII. Сийдик-таносил тизими

     

39.

Буйракларнинг сурункали касаллиги - буйраклар фунциясининг бузилишига қараб


25 дан 100 гача

40.

Буйрак жоми ва сийдик йўллари сурункали касалликлари


15 дан 40 гача

41.

Битта буйрак олиб ташланганлиги


50

42.

Буйракнинг патологик ҳаракатчанлиги


15

43.

Сийдик-таносил аъзолари соҳасидаги жароҳат оқибатида сийдик ажралишининг бузилиши:




енгил даражада


15


ўртача даражада


30


оғир даражада


50

44.

Сийдик оқмалари


50

           

IX. Тери қопламаси ва мушаклар

         

45.

Юзни хунук қилувчи чандиқлар


10

46.

Куйиш асоратлари ва ҳар хил жароҳатлар оқибатида кенг тарқалган чандиқлар пайдо бўлиши, мушаклар йиртилиши ва мушаклар четларининг тортилиб кетиши ва бошқалар


10 дан 50 гача

      

X. Таянч ва ҳаракатлар тизими

       

        

Умуртқа поғонаси

       

47.

Умуртқа поғонасининг жароҳати оқибатида ҳаракатнинг чекланиши




енгил даражада


20


ўртача даражада


40


оғир даражада


60

         

Тос

     

48.

Тос суяклари жароҳати (тос суяклари синиши, қов, думғаза-ёнбош бирлашмаси ёрилиши ва б.) оқибатида функциясининг бузилиши:




енгил даражада


15


ўртача даражада


30


оғир даражада


60


Қўл


Меҳнат

лаёқатининг

йўқотилиш фоизи


ўнг қўл


чап* қўл



Бош бармоқ




49.

Тирноқ фалангаси юмшоқ тўқималар дефекти


10

5

50.

Тирноқ фалангаси йўқлиги


15

10

51.

Тирноқ фалангаси ва асосий фаланганинг ярми йўқлиги


20

15

52.

Иккала фаланганинг йўқлиги


25

20

53.

Иккала фаланга ва кафт суягининг йўқлиги


30

25

54.

Кафт-бармоқ ёки кафт усти-кафт бўғими ҳаракатсизлиги


15

10

55.

Фалангалараро бўғим ҳаракатсизлиги


10

5

56.

Қайсидир иккита бўғимнинг ҳаракатсизлиги


20

15

57.

Учта бўғимнинг ҳаракатсизлиги


30

25

58.

Бош бармоқда ҳаракат чекланганлиги


10

5

59.

Бош бармоқ контрактураси:





ўртача даражада


20

15


оғир даражада


30

25


       

Кўрсаткич бармоқ

        



60.

Тирноқ фалангаси юмшоқ тўқималар дефекти


5

5

61.

Тирноқ фалангаси йўқлиги


10

5

62.

Тирноқ ва ўрта фаланганинг йўқлиги


15

10

63.

Барча учта фаланганинг йўқлиги


20

15

64.

Барча учта фаланга ва кафт суягининг йўқлиги


25

20

65.

Кафт-бармоқ бўғими ҳаракатсизлиги


15

10

66.

Биринчи фалангалараро бўғим ҳаракатсизлиги


10

5

67.

Иккинчи фалангалараро бўғим ҳаракатсизлиги


10

5

68.

Кафт-бармоқ ва биринчи фалангалараро бўғимлар ҳаракатсизлиги


20

15

69.

Кафт-бармоқ ва иккинчи фалангалараро ёки биринчи ва иккинчи фалангалараро бўғимлар ҳаракатсизлиги


15

10

70.

Барча бўғимлар ҳаракатсизлиги


25

20

71.

Кўрсаткич бармоқда ҳаракат чекланганлиги


10

5

72.

Кўрсаткич бармоқ контрактураси:





ўртача даражада


15

10


оғир даражада


25

20


         

Ўрта, тўртинчи ёки бешинчи бармоқ

          



73.

Тирноқ фалангасининг йўқлиги


5

5

74.

Тирноқ ва ўрта фаланганинг йўқлиги


10

5

75.

Ушбу бармоқлардан биттасининг йўқлиги


10

10

76.

Ушбу бармоқлардан биттасининг кафт суяги билан биргаликда йўқлиги


15

10

77.

Кафт-бармоқ ёки биринчи фалангалараро бўғим ҳаракатсизлиги


10

5

78.

Иккинчи фалангалараро бўғим ҳаракатсизлиги


5

5

79.

Кафт-бармоқ ва иккинчи фалангалараро ёки биринчи ва иккинчи фалангалараро бўғимлар ҳаракатсизлиги


10

5

80.

Барча бўғимлар ёки кафт-бармоқ ва биринчи фалангалараро бўғимлар ҳаракатсизлиги


15

10

81.

Ушбу бармоқлардан биттасида ҳаракат чекланганлиги


5

5

82.

Ушбу бармоқлардан биттасининг контрактураси:





ўртача даражада


10

5


оғир даражада


15

10


Изоҳ:

1. Битта бармоқда қайсидир фаланганинг қисман йўқлиги ушбу фаланганинг тўлиқ йўқлигига тенглаштирилади.

2. Бармоқнинг қайсидир бўғимида ҳаракат чекланганлиги бармоқнинг тўлиқ ҳаракат чекланганлигига тенглаштирилади.

3.* Ягона чап қўлнинг жароҳатланиши ўнг қўлнинг жароҳатланишига тенглаштирилади.





        

Битта қўлдаги бир нечта бармоқлар

      



83.

Битта қўлда иккита бармоқ йўқлиги:





а) бош ва кўрсаткич бармоқ


50

40


б) бош бармоқни ўрта бармоқ, ёки тўртинчи, ёки бешинчи бармоқ билан


40

35


в) кўрсаткич бармоқни ўрта бармоқ, ёки тўртинчи, ёки бешинчи бармоқ билан


35

25


г) ўрта бармоқни тўртинчи бармоқ, ёки бешинчи бармоқ билан, ёки тўртинчи бармоқни бешинчи бармоқ билан


20

15


Изоҳ: икки ва ундан ортиқ бармоқларда тирноқ ва ўрта фалангаларнинг йўқлиги шу бармоқларнинг тўлиқ йўқлигига тенглаштирилади.




84.

Битта қўлда учта бармоқ йўқлиги:





а) бош ва кўрсаткич бармоқни ўрта бармоқ билан, ёки тўртинчи, ёки бешинчи бармоқ билан


60

50


б) бош ва ўрта бармоқни тўртинчи ёки бешинчи бармоқ билан, ёки бош бармоқни тўртинчи ва бешинчи бармоқлар билан


50

40


в) кўрсаткич ва ўрта бармоқни тўртинчи ёки бешинчи бармоқ билан, ёки кўрсаткич бармоқни тўртинчи ва бешинчи бармоқлар билан


45

35


г) ўрта бармоқ, тўртинчи ва бешинчи бармоқлар


30

25

85.

Битта қўлда тўртта бармоқлар йўқлиги:





а) бош ва кўрсаткич бармоқни бошқа иккита бармоқлар билан


65

55


б) бош, ўрта, тўртинчи ва бешинчи бармоқлар


60

50


в) кўрсаткич, ўрта, тўртинчи ва бешинчи бармоқлар


55

45

86.

Битта қўлда барча бармоқлар йўқлиги


75

60

87.

Битта қўлда барча бармоқлар ҳаракатсизлиги


65

55

88.

Битта қўлда барча бармоқларда ҳаракат чекланганлиги


35

20

89.

Битта қўлда барча бармоқлар контрактураси:





ўртача даражада


50

40


оғир даражада


60

50


    

Кафт

       



90.

Кафт йўқлиги


75

60

91.

Билак-кафт бўғими ҳаракатсизлиги


40

30

92.

Билак-кафт бўғимида ҳаракат чекланганлиги:





енгил даражада


15

10


ўртача даражада


20

15


оғир даражада


25

20

93.

Кафт суякларининг синиши оқибатида панжа ва бармоқлар функциясининг бузилиши:





енгил даражада


10

5


ўртача даражада


20

15


оғир даражада


30

25


    

Билак

          



94.

Билак йўқлиги


80

70

95.

Тирсак бўғимининг ўткир бурчак остида букилган ёки ўтмас бурчак остида ёзилган ҳолатдаги ҳаракатсизлиги


50

40

96.

Тирсак бўғимининг тўғри бурчак остида букилган ҳолдаги ҳаракатсизлиги


40

30

97.

Тирсак ва билак-кафт бўғимлари ҳаракатсизлиги


55

45

98.

Тирсак бўғими ўйноқилиги


60

50

99.

Тирсак бўғимида ҳаракат чекланганлиги:





енгил даражада


15

10


ўртача даражада


20

15

100.

Тирсак ва билак-кафт бўғимларида ҳаракат чекланганлиги


30

25

101.

Билакнинг пронацион ёки супинацион ҳаракатининг чекланганлиги:





ўртача даражада


15

10


оғир даражада


25

20

102.

Билак ва тирсак суякларининг сохта бўғими


50

40

103.

Билак суякларидан биттасининг сохта бўғими


40

30


        

Елка

          



104.

Елка йўқлиги


80

70

105.

Елка бўғими ҳаракатсизлиги


60

50

106.

Елка бўғими ўйноқилиги


65

50

107.

Елка суягининг сохта бўғими


65

50

108.

Елка бўғимида ҳаракат чекланганлиги:





енгил даражада


15

10


ўртача даражада


25

20


оғир даражада


40

30

109.

Ўмров ёки курак суягининг синиши оқибатида функциянинг бузилиши:





енгил даражада


10

5


ўртача даражада


20

15

110.

Елка суягининг одатланган чиқиши


25

20


Изоҳ: елка суяги бошчасининг одатланган чиқишида, меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси бахтсиз ҳодиса суғурталанган ходим билан тузилган суғурта вақти тугамаган даврда кузатилганда аниқланади. Одатланган чиқиш қайталанишида меҳнат лаёқатининг йўқотилиш даражаси аниқланмайди.




111.

Иккала қўл ёки панжа йўқлиги


100


        

Оёқ

     



Бармоқлар



112.

Бош бармоқ тирноқ фалангасининг йўқлиги


10

113.

Бош бармоқ синишидан кейин функциясининг турғун бузилиши:




енгил даражада


5


ўртача даражада


10


оғир даражада


15

114.

Бош бармоқ йўқлиги


15

115.

Бошқа бармоқлардан биттасининг йўқлиги


5


Изоҳ: битта ёки иккита бармоқда тирноқ фалангасининг йўқлиги (бош бармоқдан ташқари), шунингдек кўрсатилган бармоқлар функциясининг бузилиши ушбу бармоқлардан бирининг йўқлигига тенглаштирилади.



116.

Битта оёқда барча бармоқлар йўқлиги


25

117.

Битта оёқда барча бармоқлар билан кафт суяклари дистал бошчасининг йўқлиги


50


       

Оёқ панжаси

         


118.

Оёқ панжасининг ҳар хил қисмидан йўқлиги - болдир-ошиқ бўғимидан кафт-кафтолди бўғимигача


60

119.

Оёқ панжасининг кафт-кафтолди бўғими соҳасидан йўқлиги


40

120.

Болдир-ошиқ бўғимининг функционал қулай ҳолатдаги (тўғри бурчак остида) ҳаракатсизлиги


30

121.

Болдир-ошиқ бўғимининг бошқа ҳолатдаги ҳаракатсизлиги


45

122.

Болдир-ошиқ бўғимининг ўйноқилиги


45

123.

Болдир-ошиқ бўғимида ҳаракат чекланганлиги:




енгил даражада


10


ўртача даражада


15


оғир даражада


20

124.

Кафтолди суяклари ҳамда товон суяги синиши асоратлари:




енгил даражада


10


ўртача даражада


20


оғир даражада


40

125.

Кафт суяклари синиши оқибатида, статиканинг бузилиши ёки доимий оғриқли синдром билан


5 дан 15 гача


     

Болдир

        


126.

Болдир йўқлиги


70

127.

Тизза бўғимининг ёзилган ҳолатдаги (180 градус бурчак остида) ҳаракатсизлиги


45

128.

Тизза бўғимининг букилган ҳолатдаги ҳаракатсизлиги


50

129.

Тизза бўғими ўйноқилиги


60

130.

Тизза бўғимида ҳаракат чекланганлиги:




енгил даражада


10


ўртача даражада


20


оғир даражада


40

131.

Болдир суяклари синиши оқибатида оёқ функциясининг турғун бузилиши




енгил даражада


10


ўртача даражада


20


оғир даражада


40

132.

Болдирнинг сурункали йирингли жараёни оқибатида битмаётган оқма ёки яралар борлиги:




енгил даражада


10


ўртача даражада


20


оғир даражада


40

133.

Болдир суякларининг битмаётган синиғи (сохта бўғими)


60

134.

Катта болдир суягининг битмаётган синиғи (сохта бўғими)


50


      

Сон суяги

      


135.

Сон юқори учлигидан йўқлиги


90

136.

Сон ўрта ёки пастки учлигидан йўқлиги


80

137.

Чаноқ - сон бўғимининг ёзилган ҳолатдаги (180 градус бурчак остида) ҳаракатсизлиги


50

138.

Чаноқ-сон бўғимининг букилган ҳолатдаги ҳаракатсизлиги


60

139.

Чаноқ - сон бўғимида ҳаракат чекланганлиги:




енгил даражада


30


ўртача даражада


40

140.

Сон суяги синиши оқибатида оёқ функциясининг бузилиши




енгил даражада


20


ўртача даражада


30


оғир даражада


40

141.

Сон суягининг битмаётган синиғи (сохта бўғими)


70

142.

Оёқ жароҳатидан кейинги тромбофлебит, лимфа айланишининг бузилиши ва бошқалар




енгил даражада


10


ўртача даражада


30


оғир даражада


50


Изоҳ: оёқ-қўлларнинг тўлиқ фалажлиги уларнинг йўқлигига тенглаштирилади. Шунингдек, оёқ-қўллардаги бўғимларда кўплаб жароҳатлар (анкилозлар, кескин ифодаланган контрактуралар), сурункали яралар оқибатида жароҳатланган оёқ-қўлни ишлата олмаслик, ампутациядан кейин суякнинг тўлиқ ёпилмаганлиги унинг тўлиқ йўқлигига тенглаштирилади.



     

    

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами", 2011 йил, 27-сон, 283-модда


"Ўзбекистон Республикаси Ҳукуматининг қарорлари тўплами", 2011 йил, 7-сон, 60-модда

























Время: 0.0053
по регистрации МЮ строгое соответствие
  • Все
  • действующие
  • утратившие силу
  • Русский
  • Ўзбекча
  • Оба языка
  • любая дата
  • точная дата
  • период
  • -

Свернуть поиск