Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди кассация инстанциясининг 06.12.2011 й. 10-1117/14418(3)-сон Қарори

Функция недоступна

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ОЛИЙ ХЎЖАЛИК СУДИНИНГ

КАССАЦИЯ ИНСТАНЦИЯСИ

ҚАРОРИ

12.12.2011 й.

N 10-1117/14418(3)

(КЎЧИРМА)

Суд томонидан чиқарилган қарор процессуал қонунчилик нормалари билан тўлиқ мос келиши, иш ҳужжатлари ва суд аниқлаган ҳолатларга мувофиқ бўлиши керак

Ўзбекистон Республикаси Давлат тижорат Халқ банки (бундан буён матнда - банк деб юритилади) хўжалик судига даъво аризаси билан мурожаат қилиб, “Аgromashlizing” ЁАЖдан (бундан буён матнда - жамият деб юритилади) 39641259 сўм миқдорида фоиз тўловларини ундиришни сўраган.

Биринчи инстанция судининг ҳал қилув қарори билан даъво қаноатлантирилган.

Иш апелляция инстанцияси судида кўрилмаган.

Кассация шикоятида ҳал қилув қарорини бекор қилиш сўралган.

Судлов ҳайъати кассация шикоятида келтирилган важларни иш ҳужжатлари билан биргаликда муҳокама қилиб, қуйидаги асосларга кўра ҳал қилув қарорини бекор қилиб, даъвони рад этишни лозим топади.

Иш ҳужжатларидан кўринишича, 2009 йил 24 июнда банк ва жамият ўртасида қишлоқ хўжалиги техникаларини етказиб бериш тўғрисида 8-сонли шартнома имзоланган.

Шартномага мувофиқ, банк 2009 йилнинг 26 июнида жамиятнинг ҳисоб рақамига қишлоқ хўжалик техникаси учун 4414374740 сўмлик пул маблағини тўлиқ ўтказиб берган.

Жамият ўтказиб берилган маблағнинг бир қисми бўйича техника етказиб бериб, қолган 1500000000 сўм пул маблағига қишлоқ хўжалик техникасини етказиб беришни 2009 йил 26 июндан 2010 йилнинг 29 январига қадар кечиктириб, 1500000000 сўмни қайтарганлиги сабабли, банк жамиятдан йилига мазкур сумманинг 12 фоизидан ҳисобланган 107013698 сўм банк фоизидан ортиқча етказиб берилган 67372439 сўмлик қишлоқ хўжалик техника қийматини айириб, жамиятдан қолдиқ - 39641259 сўм банк фоизини ундиришни сўраган.

Биринчи инстанция суди эса 10-1008/21967-сонли хўжалик иши бўйича Тошкент шаҳар хўжалик судининг 2011 йил 25 январдаги ҳал қилув қарори билан жамиятдан банк фойдасига 1500000000 сўм пул маблағига қишлоқ хўжалик техникасини етказиб беришни 2009 йил 26 июндан 2010 йилнинг 29 январига қадар кечиктириб, 1500000000 сўмни қайтарганлиги сабабли 110359368,5 сўм пеня ундирилганлигига ва бу билан ушбу сумма миқдоридаги зарарлар қопланганлигига эътибор бермай, асоссиз равишда даъвони қаноатлантирган.

Тарафлар ўртасида тузилган шартноманинг 5-бўлимида мажбуриятни бажармаганлик ёки лозим даражада бажармаганлик учун фақат неустойка ундириш белгиланган.

Ўзбекистон Республикаси Фуқаролик кодексининг 325-моддасига кўра, агар мажбуриятни бажармаганлик ёки лозим даражада бажармаганлик учун неустойка белгиланган бўлса, зарарнинг неустойка билан қопланмаган қисми ундирилади.

Агар шартномада айнан битта мажбуриятнинг бузилиши учун неустойкани ҳам жарима, ҳам пеня кўринишида тўлаш назарда тутилган бўлса, қонун ҳужжатларида бошқача ҳоллар назарда тутилмаган бўлса, даъвогар фақатгина бир шаклдаги неустойкани қўллашни талаб қилишга ҳақли. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг "Мажбуриятларни бажармаганлик ёки лозим даражада бажармаганлик учун мулкий жавобгарлик тўғрисидаги фуқаролик қонун ҳужжатларини қўллашнинг айрим масалалари ҳақида" 2007 йил 15 июндаги 163-сонли қарорининг 3-бандида тушунтириш берилган.

Суд томонидан чиқарилган қарор процессуал қонунчилик нормалари билан тўлиқ мос келиши, иш ҳужжатлари ва суд аниқлаган ҳолатларга мувофиқ бўлиши керак. Қайд этилган талабларга риоя этмаслик Ўзбекистон Республикаси Хўжалик процессуал кодексининг 188-моддасига мувофиқ қарорнинг бекор қилиниши учун асос бўлиши мумкин. Бу ҳақда Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Пленумининг "Суднинг ҳал қилув қарори тўғрисида" 2007 йил 15 июндаги 161-сонли қарорининг 1-бандида тушунтириш берилган.

Бундай ҳолатда судлов ҳайъати ҳал қилув қарорини бекор қилиб, даъвони рад этишни лозим деб топади.

“Ўзбекистон Республикаси Олий хўжалик суди Ахборотномаси”,

2013 й., 3-сон