Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тергов ҳибсхоналари ва жазони ижро этиш муассасаларида сақланаётган шахсларнинг тиббий-санитария таъминоти бўйича Қоидалар (АВ томонидан 20.05.2019 й. 3159-сон билан рўйхатга олинган ички ишлар вазирининг 23.03.2019 й. 67-сон буйруғи билан тасдиқланган)

Функция недоступна

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2019 йил 20 майда 3159-сон

билан рўйхатга олинган

Ўзбекистон Республикаси

ички ишлар вазирининг

2019 йил 23 мартдаги

67-сон буйруғига

ИЛОВА

Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги

тергов ҳибсхоналари ва жазони ижро этиш

муассасаларида сақланаётган шахсларнинг

тиббий-санитария таъминоти бўйича

ҚОИДАЛАР

Мазкур Қоидалар Ўзбекистон Республикаси Жиноят-ижроия кодекси ҳамда "Жиноят ишини юритиш чоғида қамоқда сақлаш тўғрисида"ги Қонунга мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Ички ишлар вазирлиги тергов ҳибсхоналари (бундан буён матнда ТҲ деб юритилади) ва жазони ижро этиш муассасаларида (бундан буён матнда ЖИЭМ деб юритилади) сақланаётган шахсларнинг тиббий-санитария таъминотини амалга ошириш тартибини белгилайди.

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1-§. Асосий тушунчалар

1. Ушбу Қоидаларда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:

болалар уйи - маҳкума аёлларнинг болаларини сақлаш ва тарбиялашга мўлжалланган болалар муассасаси;

даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими - ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга бирламчи тиббий-санитария ёрдамини кўрсатиш учун мўлжалланган бўлим;

маҳкумларга мўлжалланган ихтисослашган касалхона (бундан буён матнда ихтисослашган касалхона деб юритилади) - маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларга малакали ва ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатиш учун мўлжалланган касалхона;

профилактик тиббий кўрик - тиббий текширувлар йиғиндисини ташкил этиб, маҳкумларнинг индивидуал хусусиятларини аниқлаш учун аниқ бир мақсадга қаратилган тиббий текширув, касалликларни илк даврида аниқлаш, самарали даволаш турини танлаш ва касалликнинг прогнозини аниқлаш мақсадида ўтказилади;

санитария-гигиена тадбирлари - юқумли ва паразитар касалликлар пайдо бўлишини ҳамда тарқалишини олдини олишга ва уларни бартараф этишга қаратилган ташкилий, тиббий-санитария чора-тадбирлари.

2-§. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларнинг

тиббий-санитария таъминотини ташкил этиш

2. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга ТҲ ва ЖИЭМда, шунингдек ихтисослашган касалхонада тиббий ёрдам кўрсатиш имконияти мавжуд бўлмаган тақдирда, уларга давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тегишли даволаш-профилактика муассасаларида малакали ва ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатилади.

3. Манзил-колонияларда жазо муддатини ўтаётган маҳкумларга ЖИЭМ жойлашган ҳудуддаги давлат соғлиқни сақлаш тизимининг барча даволаш-профилактика муассасалари томонидан тиббий ёрдам кўрсатилади.

4. Ўзбекистон Республикаси "Жиноят ишини юритиш чоғида қамоқда сақлаш тўғрисида"ги Қонунининг 27-моддасига асосан ушлаб турилганлар ва қамоққа олинганларга тиббий хизмат кўрсатиш Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.

Ўзбекистон Республикаси Жиноят-ижроия кодексининг 87-моддасига мувофиқ озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахсларнинг тиббий-санитария таъминоти республика бюджети ҳисобидан амалга оширилади.

5. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларда турли тиббий ва бошқа тажриба ва синовлар ўтказиш қатъиян тақиқланади.

6. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга шахснинг тиббий ёрдамга муҳтожлиги ҳақидаги мурожаати ёки бошқа шахсларнинг мурожаатлари, шунингдек назоратчи ёки муассаса ходимининг шахсга тиббий ёрдам кўрсатилиши зарурлиги ҳақидаги хабарига асосан тиббий ёрдам кўрсатилиши шарт. Бунда ЖИЭМ раҳбари ёки бошқа масъул ходимлар тиббий ёрдамга муҳтож шахснинг олдига тиббиёт ходимларининг зудлик билан киришини таъминлаши керак.

7. ТҲ ва ЖИЭМнинг тиббиёт ходимларига даволаш-профилактика ишларига алоқадор бўлмаган ишларни юклаш, шунингдек бошқа тадбирларга жалб қилиш тақиқланади.

8. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларнинг тиббий-санитария таъминоти қуйидагиларни ўз ичига олади:

бирламчи тиббий кўрикдан ўтказиш;

касалликка чалинганларни, шунингдек улардаги касалликларни эрта аниқлаш ва уларни даволаш-профилактик тадбирларини ўтказиш мақсадида профилактик тиббий кўриклардан ўтказиш;

касаллик белгилари аниқланган шахсларга амбулатор ёки стационар шароитда тиббий ёрдам кўрсатиш;

ихтисослаштирилган даволаш-профилактика муассасалари томонидан кўрсатиладиган тиббий ёрдамга муҳтож бўлган шахсларни тегишли ихтисослаштирилган даволаш-профилактика муассасаларига юбориш;

сурункали касалликлар билан касалланган шахсларни диспансер назоратига олиш;

шахсларнинг ётоқхонаси, овқатланиш жойлари ва меҳнат шароитларини санитария назоратини таъминлаш;

меҳнат қобилияти чекланган ва ногиронлиги бўлган шахсларни тиббий кўрикдан ўтказиш ва тиббий меҳнат-эксперт комиссияси тавсияларига риоя этилишини таъминлаш;

сурункали касалликка чалинган шахсларнинг даволаниши ва соғломлаштирилиши бўйича тавсияларга риоя этилишини таъминлаш.

9. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга тиббий-санитария таъминотини амалга ошириш мақсадида даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимлари ташкил этилади. Ушбу бўлимларда беморлар стационар шароитда даволаниши учун мўлжалланган хоналар, шифокор хоналари, овқатланиш хонаси, ювиниш хонаси, ҳожатхона ҳамда юқумли ва руҳий ҳолати бузилган шахсларни алоҳида сақлаш учун мўлжалланган хоналар билан жиҳозланади.

10. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга малакали ва ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатиш ихтисослашган касалхонада амалга оширилади.

Ихтисослаштирилган касалхонада тиббий ёрдам кўрсатиш имконияти бўлмаганда ёки шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлган ҳолларда, ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилиши мумкин.

11. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахс оғир касалликка чалинган ёхуд у вафот этган тақдирда, муассаса маъмурияти бу ҳақда унинг яқин қариндошларига, қонуний вакилига, жиноят ишини юритаётган мансабдор шахсга ёки органга ва прокурорга дарҳол хабар қилади.

12. ЖИЭМда юқумли касалликка чалинган маҳкумларга яқин қариндошлари билан узоқ муддатли учрашув бериш шифокор хулосаси асосида амалга оширилади.

Озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахс оғир касалликка чалинган тақдирда, телефон орқали қўшимча сўзлашишга, шунингдек шифокорнинг рухсати билан қўшимча учрашувга рухсат берилади.

3-§. Тергов ҳибсхоналарида сақланаётган шахсларнинг

тиббий-санитария таъминотини ташкиллаштириш

13. ТҲга келтирилган шахслар (транзит билан келаётганлар ҳам) дарҳол, атрофдагиларга эпидемиологик хавф туғдириши мумкин бўлганларни, шошилинч ёки кечиктириб бўлмайдиган тиббий ёрдамга муҳтож беморларни аниқлаш мақсадида бирламчи тиббий кўрикдан ўтказилади. Бирламчи тиббий кўрикдан ўтказиш мажбурий тартибда келтирилганлар умумий камераларга жойлаштирилишидан аввал тана кўриги, антропометрия ва термометрия текширувидан ўтказилади.

14. Бирламчи тиббий кўрик шифокор томонидан ўтказилади ва кўрик натижасида аниқланган касалликлар ёки шикастланишлар тўғрисидаги маълумотлар мазкур Қоидаларнинг 1-иловасига мувофиқ журналга қайд этилади.

15. ТҲга олиб келинган шахслар орасида, тиббий кўрсатмаларга асосан, ўткир касалликларга чалинган ёки шикастланиш оқибатида шошилинч ёхуд стационар тиббий ёрдамга муҳтож беморлар аниқланганда, уларга бирламчи тиббий ёрдам кўрсатилиб зарур бўлган ҳолларда, улар давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилади. ТҲга келтирилган шахсга шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлганда уларни давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига олиб чиқиш ТҲ бошлиғининг рухсати билан амалга оширилиб, бу ҳақда 24 соат ичида жиноят ишини юритаётган мансабдор шахс ёки орган ёзма равишда хабардор қилинади.

16. ТҲга олиб келинган шахснинг баданига шикаст етказилганлиги аниқланган тақдирда, бу ҳақда уч нусхада далолатнома тузилиб, тергов ҳибсхонаси бошлиғининг ёрдамчиси - тезкор навбатчи ва шахсни олиб келган қоровул бошлиғи томонидан имзоланади. Далолатноманинг бир нусхаси қоровул бошлиғига, иккинчи нусхаси тергов ҳибсхонаси бошлиғининг ёрдамчиси - тезкор навбатчига, учинчи нусхаси даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига берилади. Мазкур ҳолат юзасидан ТҲ тезкор-қидирув хизмати ходимлари томонидан текширув ўтказилиб, натижалари тегишли ҳудудий прокуратурага юборилади.

17. ТҲга келтирилган шахсларнинг ҳар бирига амбулатор тиббий карта юритилиб, шифокор томонидан бирламчи тиббий кўрик натижалари тўғрисидаги маълумотлар қайд этилади.

18. Ўткир юқумли касалликка чалинганлар ёки гумон қилинган шахслар кўрикдан сўнг дарҳол соғлом кишилардан ажратилади. Бу шахсларда бирламчи санитария ишлови охирги навбатда ўтказилади, уларнинг кийимлари ва шахсий буюмлари албатта зарарсизлантирилади, сўнгра бу шахслар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими изоляторига жойлаштирилиб, уларга қўшимча текширув ва даволаш-профилактика муолажалари тайинланади.

19. ТҲга келтирилганлар орасида руҳий ҳолати бузилган, ўзига ёки атрофидагиларга тажовузкор шахслар аниқланганда, уларни шифокор психиатр ёки психолог кўригидан сўнг камераларга жойлаштиришга рухсат этилади. ТҲда шифокор психиатр ёки психолог бўлмаган тақдирда, бу шахслар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига жойлаштирилиб, 72 соат ичида шифокор психиатр жалб қилган ҳолда кўрикдан ўтказилиши ташкиллаштирилади.

20. ТҲга келтирилган шахслар (транзитдан ташқари) уч кун ичида даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида мавжуд шифокорлар томонидан профилактик тиббий кўрикдан ўтказилади. Профилактик тиббий кўрик давомида уларда сил касаллиги, ОИВ-инфекцияси, тери-таносил ва бошқа касалликларни аниқлаш мақсадида флюорография (рентген) текшируви ва қўшимча лаборатор текширувлари ўтказилади. Маҳкум ёки қамоққа олинган шахсга флюорография (рентген) текшируви ўтказилганлиги тўғрисида мазкур Қоидаларнинг 2-иловасига мувофиқ маълумотнома тузилиб унинг амбулатор тиббий картасига бириктирилади. Тиббий кўрсатмаларга биноан, уларга қўшимча текширувлар ва мутахассис шифокорлар кўриги тавсия этилиши мумкин.

21. ТҲда сақланаётган шахсларнинг соғлиғини мунтазам назорат қилиш мақсадида ҳар олти ойда бир маротаба флюорография (рентген) текшируви, лаборатория текшируви (умумий қон, сийдик таҳлили), антропометрия ва шифокор терапевт кўриги ўтказилади. Тиббий кўрсатмаларга кўра бошқа текширувлар ва мутахассис шифокор кўриги тавсия этилиши мумкин.

22. ТҲда сақланаётган шахсларнинг тиббий-санитария ёрдамини тўлиқ амалга ошириш, шунингдек, касаллик ривожланишининг олдини олиш мақсадида тергов ҳибсхонасида сақланаётган ҳар бир шахс куннинг исталган вақтида назоратчи (навбатчилик қисми)га мурожаат қилиши мумкин ва уларга даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими ходимлари томонидан зарур тиббий ёрдам кўрсатилади.

23. ТҲда сақланаётган шахсларга даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида тиббий ёрдам кўрсатиш имконияти бўлмаган тақдирда, улар ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилади. Тергов ҳибсхонасида сақланаётган шахсни ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига олиб чиқилганлиги ушбу Қоидаларнинг 3-иловасига мувофиқ журналга қайд этилади.

24. ТҲда сақланаётган шахсларга шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлганда, тиббий кўрсатмаларга биноан тез тиббий ёрдам хизмати ходимлари чақирилади.

25. ТҲда сақланаётган шахслар тан жароҳати олганда тиббиёт ходимлари томонидан кечиктирмасдан тиббий гувоҳлантириш ўтказилади. Тиббий гувоҳлантириш тергов ҳибсхонаси бошлиғининг ёхуд жиноят ишини юритаётган мансабдор шахснинг ёки органнинг шахсий ташаббусига ёхуд қамоққа олинганнинг ёки унинг ҳимоячисининг илтимосига кўра чиқарилган қарор асосида давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасалари ходимлари томонидан амалга оширилади. Тиббий гувоҳлантиришни ўтказишнинг рад этилиши устидан прокурорга шикоят қилиниши мумкин.

26. ТҲда беморларни амбулатор қабул қилиш шифокор (фельдшер) томонидан махсус жиҳозланган хонада олиб борилади. Тиббий кўрсатмаларга кўра стационар шароитда даволанишга муҳтож беморлар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимининг махсус камераларига жойлаштирилади.

27. ТҲда сақланаётган шахслар томонидан дори воситаларининг қабул қилиниши тиббиёт ходими назорати остида амалга оширилади. Дори воситалари беморлар қўлига фақат бир кунлик истеъмол учун тиббиёт ходимининг рухсати билан берилади. Даволаниши узлуксиз давом этадиган (юрак қон-томир, артериал қон босимининг кўтарилиши билан кечадиган гипертоник касалликлар, қандли диабет, тутқаноқ ва бошқа шу каби касалликларга чалинган) беморларга тиббиёт ходими томонидан тайинланган дори воситалари бериб қўйилиши мумкин. Гиёҳвандлик воситалари ва уларнинг аналоглари, психотроп моддалар ҳамда прекурсорларни беморларнинг қўлига бериш қатъиян тақиқланади.

28. Шифокор томонидан беморга тайинланган тиббий муолажалар ҳамшира томонидан (ёки фельдшер) бажарилади ва ишлатилган дори воситалари тўғрисида мазкур Қоидаларнинг 4-иловасига мувофиқ журналга қайд қилиб борилади. Кундалик ишлатиш учун зарур бўлган дори воситалари махсус шкафларда қулфланган ҳолда сақланади.

29. ТҲнинг даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими тиббиёт ходимлари томонидан тавсия этилган ва амалга оширилган ҳар бир тиббий муолажа ва кўриклар ҳақидаги маълумотлар маҳкумнинг ёки қамоққа олинган шахснинг амбулатор тиббий картасига қайд этиб борилади.

30. ТҲда сақланаётган шахсларни карцер ёки бир кишилик камерага жойлаштиришдан аввал улар тиббий кўрикдан ўтказилиб, кўрсатиб ўтилган жойларда сақланиши мумкин ёки мумкин эмаслиги ҳақида мазкур Қоидаларнинг 5-иловасига мувофиқ маълумотнома тузилади.

31. ТҲдан чиқарилаётган ёки бошқа муассасага ўтказилаётган шахслар қайта тиббий кўрикдан ўтказилади. Бошқа муассасага ўтказилаётган ҳар бир шахснинг умумий соғлиғи ва кўрик натижалари ҳақидаги маълумот кўрикни ўтказган тиббиёт ходими томонидан унинг амбулатор тиббий картасига қайд қилинади.

32. Транспортда олиб юриш мумкин бўлмаган беморларни бир муассасадан бошқасига кўчиришга рухсат этилмайди, ихтисослашган касалхона ёки даволаш-профилактика муассасаларига ўтказилаётганлар бундан мустасно.

4-§. Жазони ижро этиш муассасаларида маҳкумларнинг

тиббий-санитария таъминотини ташкиллаштириш

33. ЖИЭМга келтирилган барча маҳкумлар уларда мавжуд касалликларни аниқлаш, жисмоний ҳолатига баҳо бериш ва меҳнатга вақтинча лаёқатсизлигини аниқлаш мақсадида бирламчи тиббий кўрикдан ўтказилади. Тиббий кўрик натижалари уларнинг амбулатор тиббий картасига қайд этилади ҳамда заруратга кўра қўшимча текширувлар тавсия этилади.

34. Озодликдан маҳрум этишга ҳукм қилинган шахс билан жазони ижро этиш муассасасига қабул қилинган пайтдан эътиборан ўн беш кун ичида суҳбат ўтказилади ҳамда жазони ижро этиш муассасасининг карантин хоналарида тиббий кўрикдан ва санитария - гигиена тадбирларидан ўтади. Маҳкум жорий мавсумда флюорография (рентген) текширувидан ўтказилмаган тақдирда флюорография (рентген) текширувидан ўтказилиши шарт. Флюорография (рентген) текшируви ўтказилганлиги тўғрисидаги маълумотлар мазкур Қоидаларнинг 2-иловасига мувофиқ маҳкумнинг амбулатор тиббий картасига қайд қилиб борилади.

35. Маҳкумларни тиббий кўрикдан ўтказиш жазони ижро этиш муассасасига қабул қилиш чоғида, жазони ўташ пайтида вақти-вақти билан, бироқ олти ойда камида бир маротаба, шунингдек мурожаатларга асосан ўтказилади. Тиббий текширувдан ўтказиш махфийлик шартлари асосида амалга оширилади.

36. Маҳкумларни профилактик тиббий кўрикдан ўтказиш муассаса даволаш-профилактик ёрдам кўрсатиш бўлими тиббиёт ходимлари томонидан амалга оширилади. Зарур ҳолларда Ички ишлар вазирлиги ҳузуридаги Жазони ижро этиш департаментининг (бундан буён матнда ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД деб юритилади) Тиббиёт бўлими, ихтисослашган касалхона ёки ички ишлар бошқармасининг тиббиёт бўлимларидан зарур бўлган мутахассисларни жалб этган ҳолда ўтказилади. Профилактик тиббий кўрикка ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимидаги мутахассис шифокорлар ҳам жалб этилиши мумкин.

37. Профилактик тиббий кўрик давомида амалга оширилиши лозим бўлган тадбирлар:

антропометрия (бўй, тана вазни ўлчанади);

аёлларни гинекологик кўрикдан ўтказиш ва цитологик текшириш учун суртма олиш (тиббий кўрсатма бўлганда);

тери-таносил касалликларига текшириш;

эшитув ва кўриш ҳолатини текшириш;

умумий қон таҳлилини ўтказиш;

умумий сийдик таҳлилини ўтказиш;

ЭКГ текширувидан ўтказиш;

кўкрак қафасини флюорография (рентген) текшируви ҳар олти ойда бир марта;

шифокор терапевт, психиатр, стоматолог кўригидан ўтказиш ва лозим топилганда бошқа мутахассис шифокорлар кўригидан ўтказиш.

38. Профилактик тиббий кўрик натижалари ҳақидаги маълумотлар маҳкумнинг амбулатор тиббий картасига қайд этилади.

39. Маҳкумларга амбулатор ёки стационар тиббий ёрдам кўрсатиш жазони ижро этиш муассасаларининг даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими томонидан амалга оширилади.

40. Маҳкумларнинг даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида амбулатор қабул қилиниши муассасаларда қабул қилинган ички тартиб қоидалар асосида ўтказилади. ЖИЭМда ҳар бир туркум учун амбулатор қабул қилиш вақти белгиланади.

41. Маҳкумларга тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлганда назоратчи томонидан даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига олиб борилади. Тиббий ёрдам даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими навбатчи шифокори томонидан кўрсатилади. Кўрсатилган тиббий ёрдам тўғрисидаги маълумот маҳкумнинг амбулатор тиббий картасига қайд этилади.

Шошилинч ёрдамга муҳтож беморлар ҳақида даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига туркум бошлиғи ёки назоратчи хабар қилади ва навбатчи шифокор томонидан зарур тиббий ёрдам кўрсатилади.

42. ЖИЭМ иш тартиби бўйича тиббиёт ходимлари муассасада бўлмайдиган вақтларда, тиббий ёрдам кўрсатиш учун тиббиёт ходимларини ва тез тиббий ёрдам хизмати транспортини чақириш ҳамда беморни зудлик билан эвакуация қилиш учун транспорт ва конвой билан таъминлашга муассаса бошлиғининг ёрдамчиси - тезкор навбатчи жавобгар ҳисобланади.

43. ЖИЭМ даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими шошилинч тиббий ёрдам кўрсатишга куннинг исталган вақтида тайёр бўлиши лозим. Даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш учун керакли дори-дармонлар тўплами солинган сумка ёки жамланма доимий равишда тайёр бўлиши керак.

44. Амбулатор тиббий карта қатъий турдаги ҳисобот ҳужжати бўлиб, маҳкумлар қўлига берилмайди. Улар алфавит бўйича ёки туркумлар бўйича даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимининг қулфланадиган хонасидаги шкафларда сақланади. Уларнинг ҳисоби ва сақланишига даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи томонидан тайинланган масъул ходим жавобгар бўлади.

45. Маҳкумлар томонидан дори воситаларининг қабул қилиниши тиббиёт ходими назорати остида амалга оширилади. Даволаниши узлуксиз давом этадиган (юрак қон-томир, артериал қон босимининг кўтарилиши билан кечадиган касалликлар, қандли диабет, тутқаноқ ва бошқа шу каби чалинган) беморларга тиббиёт ходимининг рухсати билан бир кунлик истеъмол учун дори воситалари бериб қўйилиши мумкин.

46. ЖИЭМда шифокор томонидан беморга тайинланган тиббий муолажаларни фельдшер (ёки ҳамшира) бажаради ва ишлатилган дори воситалари тўғрисида, мазкур Қоидаларнинг 4-иловасига мувофиқ, журналга қайд этиб борилади.

Кундалик ишлатиш учун зарур дори-дармонлар махсус шкафларда қулфланган ҳолда сақланади.

47. Маҳкумлар интизомий бўлимларга, камера типидаги хоналарга, карцерга ёки бир кишилик камераларга жойлаштирилишидан аввал тиббий кўрикдан ўтказилиб, кўрсатиб ўтилган жойларда сақланиши мумкин ёки мумкин эмаслиги тўғрисида мазкур Қоидаларнинг 5-иловасига мувофиқ маълумотнома тузилади.

48. ЖИЭМ даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими стационарига беморлар шифокорнинг тавсиясига асосан қабул қилинади.

Стационарга ётқизилган беморларга ўрнатилган тартибдаги тиббий ҳужжатлар расмийлаштирилади. Стационарга бемор режа асосида ёки шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш учун ётқизилганда, бу ҳақда туркум бошлиғи ва муассаса бошлиғининг ёрдамчиси - тезкор навбатчи хабардор қилинади.

49. Стационарда беморлар касалликнинг турига қараб алоҳида сақланадилар. Стационарда даволанаётган беморларнинг қариндошлари ва бошқа шахслар билан учрашуви унинг касаллигини ва соғлиғини ҳисобга олган ҳолда шифокор рухсати билан амалга оширилади.

50. Интизомий бўлинмада сақланаётган маҳкумларга тиббий ёрдам кўрсатиш тиббиёт ходимлари томонидан ҳар кунги кўрик вақтида амалга оширилади. Интизомий бўлинмада сақланаётган маҳкумларга тиббиёт ходими томонидан кўрсатилган ҳар бир тиббий ёрдам тўғрисида мазкур Қоидаларнинг 6-иловасига мувофиқ журналга қайд этиб борилади.

Юқорида қайд этилган жойларда сақланаётган маҳкумларнинг ҳаётига хавф соладиган касаллик аниқланса, тиббиёт ходими уларни назоратчи кузатуви остида дарҳол муассаса даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими стационарига ўтказиш чорасини кўради.

51. Шифокор ёки ўрта тиббиёт ходимининг ёлғиз ўзи турма, махсус тартибдаги ЖИЭМ камераларига ва интизомий бўлинма камераларига назоратчисиз кириши тақиқланади.

52. Маҳкумлар ЖИЭМдан чиқарилаётганида ёки бошқа муассасага кўчирилаётганда якуний тиббий кўрикдан ўтказилади. Маҳкум беморлар, руҳий касаллар, ҳомиладор аёллар ва боласи бор аёллар тиббиёт ходими кузатувида кўчирилади.

5-§. Ихтисослашган касалхонада стационар

ёрдамни ташкиллаштириш

53. Ихтисослашган касалхона маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларни сақлаш ва даволашга хизмат қиладиган даволаш-профилактика муассасаси ҳисобланиб, унда беморларга ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатилади.

54. Қамоққа олинган шахсларга ихтисослаштирилган ёки шошилинч тиббий ёрдам кўрсатилиши зарур бўлган ҳолларда, улар давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига жойлаштирилади. Қамоққа олинган шахсларни ихтисослашган касалхонага юбориш жиноят ишини юритаётган мансабдор шахс ёки орган билан келишилгандан сўнг қамоқда сақлаш жойи бошлиғининг рухсати билан амалга оширилади. Тарбия колонияларида жазо муддатини ўтаётган вояга етмаган маҳкумлар ҳам ихтисослашган касалхонага юборилиши мумкин.

55. Ихтисослашган касалхонада сил, руҳий, тери-таносил ва юқумли касалликлар билан касалланган маҳкумларни алоҳида сақлаш ва даволаш учун бўлинмалар (палаталар) ташкил этилади.

56. Ўткир касалликлар билан оғриган ёки сурункали кечувчи касаллиги хуруж қилган, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими шароитида даволаш имконияти бўлмаган ва даволаш самарасиз ёки бу ерда даволаш ҳаётига хавф солиши мумкин бўлган, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими стационарида даволаш даврида аҳволида ижобий ўзгаришлар кузатилмаган, чуқур диагностик текширув ва клиник кузатувларни талаб қиладиган ҳолларда бемор-маҳкумлар муассаса шифокорининг йўлланмаси асосида ихтисослашган касалхонага жойлаштирилади.

57. Жисмоний ва юридик шахсларнинг мурожаатларини кўриб чиқишда (ариза, шикоят ва бошқалар) қўшимча тиббий текширувлардан ўтказилиши ёки даволаниши лозим деб топилганлар, тиббий-меҳнат эксперт комиссияларига бирламчи ва қайта кўрикдан ўтиши лозим деб тавсия этилганларга ҳамда режали равишда жарроҳлик муолажаларини ўтказиш зарур бўлган ҳолатларда маҳкумлар касалхонага ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД Тиббиёт бўлими билан келишилгандан сўнг юборилади.

58. Шошилинч ҳолатларда беморлар шифокорнинг йўлланмаси асосида қамоқда сақлаш жойи бошлиғининг рухсати билан ихтисослашган касалхонага юборилади ва қабул қилинади.

Ихтисослашган касалхона мавжуд қоидалар асосида юқумли касалликлар билан оғриган беморларни қабул қилиш, сақлаш ва даволашни таъминлайди.

59. Ўта хавфли юқумли касалликлар билан оғриган беморлар давлат соғлиқни сақлаш тизимининг ихтисослаштирилган даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилади.

60. Ихтисослашган касалхонада тиббий ёрдам кўрсатиш ёки тиббий текширувлардан ўтказиш имконияти бўлмаган тақдирда беморлар давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига олиб чиқилиши ва жойлаштирилиши мумкин.

61. Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларга ихтисослашган касалхона шароитида даволаш якунланганидан сўнг, улар даволаниш учун юборилган ТҲ ёки ЖИЭМга қайтариб юборилади. Фаол сил касаллиги, тери-таносил касаллигига чалинган ҳамда сурункали наркологик касаллик билан мажбурий даволаниши белгиланган маҳкумлар мазкур Қоидаларнинг 7-иловасига мувофиқ бундай беморларни сақлаш ва даволашга мўлжалланган муассасаларга юборилади.

62. Беморларни ихтисослашган касалхона ҳисобидан чиқариш касалхона бош шифокори ёки унинг ўринбосари рухсати ва мутахассис-шифокорнинг хулосаси асосида амалга оширилади.

63. Ихтисослашган касалхонада юритилган касаллик тарихи архивга топширишдан олдин тўлиқ расмийлаштирилади. Чиқарув эпикризида касаллик анамнези, касалликнинг ривожланиши, асоратлари, ўтказилган даво муолажалари ва унинг самараси ҳамда тиббий тавсиялар ҳақида қисқача маълумотлар берилади. Чиқарув эпикризи даволовчи шифокор, бўлинма бошлиғи ва касалхона бош шифокори (ёки унинг ўринбосари) томонидан имзоланади ва сана қўйилади. Касалхонадан чиқарув эпикриз нусхаси амбулатор тиббий картага бириктириб қўйилади ва тиббий статистика хонасига топширилади.

64. Бемор ихтисослашган касалхонада бўлган даврда жазо муддати тугаган бўлса, унинг соғлиғи ҳолатига кўра доимий парваришга муҳтожлигидан келиб чиқиб қариндошлари ёки бошқа шахслар ёхуд касалхона маъмурияти вакилининг кузатуви остида яшаш жойи ёки ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига юборилади.

65. Беморни ихтисослашган касалхонадаги ўлим ҳолати даволовчи шифокор томонидан, у бўлмаганда навбатчи шифокор томонидан тасдиқланади. Ихтисослашган касалхонада вафот этганларнинг жасадини ёриб кўриш паталогоанатом томонидан амалга оширилади.

Ихтисослашган касалхонада шифокор паталогоанатом йўқлигида жасадни ёриб кўриш давлат соғлиқни сақлаш тизими муассасаларидан бирининг мутахассиси томонидан амалга оширилади.

66. Ихтисослашган касалхонада маҳкум ёки қамоққа олинган шахс қасддан ўлдирилган бўлса, етказилган жароҳат туфайли, заҳарланиш ёки унинг асоратидан вафот этган бўлса ва тириклик вақтида касаллик белгилари бўлмаган бўлса жасадни суд-тиббий эксперти ёриб кўради.

6-§. Манзил-колонияларида маҳкумларнинг

тиббий-санитария таъминотини ташкиллаштириш

67. Манзил-колонияларига келтирилган маҳкумлар соғлиқни сақлаш шифокорлик пунктида бирламчи тиббий кўрикдан ўтказилади. Бирламчи тиббий кўрикдан ўтказиш шифокор томонидан амалга оширилиб, уларга албатта тана кўриги, антропометрия ва термометрия ўтказилади. Бирламчи тиббий кўрик натижалари маҳкумнинг амбулатор тиббий картасига қайд қилинади.

68. Манзил-колонияларида сақланаётган маҳкумлар олти ойда камида бир маротаба, шунингдек мурожаатларга кўра профилактик тиббий кўрикдан ўтказилади. Манзил-колониясида сақланаётган маҳкумларга малакали ва ихтисослаштирилган тиббий ёрдам кўрсатиш ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларида амалга оширилади.

Манзил-колониясида сақланаётган маҳкумни ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига олиб чиқилганлиги мазкур Қоидаларнинг 3-иловасига мувофиқ журналга қайд этилади.

69. Манзил-колонияларида сақланаётган маҳкумларга шошилинч тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлганда, тиббий кўрсатмаларга биноан, тез тиббий ёрдам хизмати ходимлари чақирилади.

70. Манзил-колонияларида беморларни амбулатор қабул қилиш шифокор томонидан махсус жиҳозланган хонада олиб борилади. Тиббий кўрсатмаларга кўра, стационар шароитда даволанишга муҳтож беморлар ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига ўрнатилган тартибда олиб чиқилади.

2-БОБ. АЙРИМ КАСАЛЛИКЛАРДА ДАВОЛАШ-ПРОФИЛАКТИК

ТАДБИРЛАРНИ ТАШКИЛЛАШТИРИШ

1-§. Руҳий ва хулқ-атвор бузилишларида

даволаш-профилактик тадбирларни ўтказиш

71. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар орасида руҳий ва хулқ - атвор ўзгаришлари бўлган шахсларни ўз вақтида аниқлаш, уларни даволаш ва ўзгаришларнинг қайталанмаслиги тадбирларини кўриш (психопрофилактика) бу шахсларнинг руҳий саломатлигини асрашга, уларни тарбиявий ва меҳнат тадбирлари жараёнига самарали киришишлари учун ҳамда руҳий ҳолати бузилган шахслар томонидан содир этиладиган ҳуқуқбузарликларнинг олдини олишга имконият яратади.

72. ТҲ ва ЖИЭМда руҳий ҳолати бузилган шахсларни аниқлаш бўйича қуйидаги тадбирлар олиб борилади:

шифокор маҳкум ёки қамоққа олинган шахсни тиббий кўрикдан ўтказишдан аввал, бу шахс озодликдан маҳрум қилиниши ва қамоққа олинишига қадар руҳий-асаб касалликлари диспансери ҳисобида турган-турмаганлигини, суд-психиатрия экспертизасига юборилаётганларни ёки шундай текширувдан ўтган шахсларни аниқлаш учун йиғма жилд ва тиббий ҳужжатларни ўрганиб чиқади;

зарур ҳолларда руҳий-асаб касалликлари диспансерларида диспансер ҳисобида турган беморлар амбулатор тиббий картасидан кўчирма ва суд-психиатрия экспертизасини ўтказган муассасадан экспертиза хулосалари нусхаси сўраб олинади.

73. Руҳий ҳолати бузилганлик ташхисини белгилаш, ғайриихтиёрий тартибда психиатрия ёрдами кўрсатиш тўғрисида қарор қабул қилиш ёки бу масалани кўриб чиқиш учун хулоса бериш шифокор психиатр ёки шифокор психиатрлар комиссияси томонидан амалга оширилади. Муассаса даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида шифокор психиатр бўлмаганда, бу мақсадлар учун ички ишлар органларининг ёки ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларидан психиатр шифокор жалб этилади.

74. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар орасидаги руҳий ҳолати бузилган шахслар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида амбулатор ёки стационар шароитга ўтказилган ҳолда даволанади.

75. Бемор касалхонадан (бўлимдан) чиқарилаётганда тўлиқ умумлаштирилган эпикриз, ўтказиладиган амбулатор кузатуви, даволаш ва касаллигига қараб ишга жойлаштириш бўйича тиббий тавсиялар берилади.

76. Руҳий ҳолати бузилганлиги туфайли жазо муддатини ўташдан озод қилиниши мумкин бўлган беморни стационар шароитда чуқур ва ҳар томонлама текширилиши мажбурий ҳисобланади.

Бемор стационар шароитда чуқур тиббий текширувдан ўтганидан сўнг камида иккита психиатр шифокор иштирокида психиатрик кўрик далолатномаси тузилган ҳолда ИИВ Махсус тиббий комиссияси кўригига тақдим қилинади. Тиббий кўрик натижалари бўйича ИИВ Махсус тиббий комиссияси маҳкумни касаллиги туфайли муддатидан илгари жазони ўташдан озод қилишга тақдим этиш мумкинлиги ҳақида тиббий хулоса чиқарса, ушбу бемор аввал сақланаётган жойига қайтарилмайди ҳамда муассаса тақдимномасига биноан махсус тиббий комиссиянинг хулосасига асосан маҳкумни ўталмай қолган жазони ўташдан озод қилиш тўғрисида суднинг ажрими чиқарилгунга қадар касалхонада (бўлимда) сақланади.

77. Руҳий ҳолати бузилган шахсга суднинг ажримига биноан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари қўлланилганда, у кузатуви кучайтирилган руҳий касалликлар шифохонасига тиббиёт ходими кузатувида юборилади.

2-§. Наркологик касаллик бўйича даволаш-профилактик

тадбирларни ўтказиш

78. ИИВ ТҲ ва ЖИЭМда наркологик касалликка йўлиққан шахсларга нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чораларини қўллаш қонун ҳужжатларига асосан амалга оширилади.

79. Маҳкумларга тиббий йўсиндаги мажбурлов чораларини қўллаш давомийлиги қонунчилигида белгиланган муддатларга мувофиқ ҳамда гувоҳлантириш ва тиббий текширувлар натижасига асосан ЖИЭМ тиббий комиссияси томонидан ҳал этилади. Аниқ даволаш услуби беморнинг индивидуал белгиларига, касалликнинг тури, даражасига ва унда қўшимча касалликлар бор ёки йўқлигига кўра шифокор нарколог ёки шифокор психиатр томонидан белгиланади.

3-§. Тери-таносил касалликлари бўйича

даволаш-профилактик тадбирларни ўтказиш

80. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар орасида тери-таносил касаллигига чалинган беморларни аниқлаш, текшириш ва даволаш-профилактик тадбирлар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган клиник протоколлар ва даволаш стандартларига асосан амалга оширилади.

81. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар жинсий йўл орқали юқувчи касалликлар мавжуд ёки мавжуд эмаслигини аниқлаш мақсадида тиббий кўрикдан ва лаборатор текширувлардан ўтказилади.

82. Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларда тери-таносил касаллиги ташхиси илк бор аниқланганда, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими томонидан уч кун муддат ичида бемор қамоққа олингунга қадар яшаган жойидаги тери-таносил касалликлари диспансерига бу ҳақида хабарнома юборилади.

83. Тери-таносил касаллигига чалинган беморни даволанишдан сўнг назоратдан чиқариш ихтисослашган касалхонанинг тери-таносил касалликлари бўлинмасида амалга оширилади.

84. ЖИЭМда захмнинг юқумли шакллари ва бошқа жинсий йўл орқали юқувчи касалликлар аниқланганда, беморлар тўлиқ текшириш ва даволаниш учун ихтисослашган касалхонага юборилади.

85. Юқумли тери-таносил касаллиги туфайли даволанаётган ва касаллиги ҳали юқумли ҳисобланган маҳкумлар манзил-колонияга юборилмайди.

86. Тери-таносил касаллигига чалинган маҳкум жазони ўташдан озод қилинаётганда даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими унинг доимий яшаш жойидаги тери-таносил касалликлари диспансерига унга нисбатан ўтказилган текшириш ва даволаш натижалари, ташхиси ва назоратда бўлганлиги ҳақида хабарнома юборади.

4-§. ОИВ инфекцияси бўйича даволаш-профилактик

тадбирларни ўтказиш

87. ТҲ ва ЖИЭМга келтирилган шахсларни ОИВ инфекциясига текшириш ихтиёрий асосда амалга оширилади. ОИВ инфекцияси аниқланган шахслар доимий диспансер назоратига олиниб, уларга ҳисоб карточкаси юритилади.

88. ТҲ ва ЖИЭМда маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар ОИВ инфекциясини юқтирган-юқтирмаганлигидан қатъий назар умумий асосда сақланадилар.

89. ЖИЭМда ОИВ инфекцияси бўйича ретровирусга қарши даволашни озодликдан маҳрум этиш жойига тушгунга қадар олиб турган шахсларга даволанишни давом эттириш имкони берилади ва озодликка чиқгандан сўнг давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларида узлуксиз даволаниши таъминланади.

ОИВ инфекцияси бўйича ретровирусга қарши даволаш муолажалари ўтказилаётган шахслар ТҲ ва ЖИЭМдан чиқарилаётганда ёки бошқа муассасага ўтказилаётганда уларга йўл давомида қабул қилиш учун ретровирусга қарши дори воситалари берилади.

90. ОИВ инфекцияси билан рўйхатга олинган шахс озод этилганда ёки вафот этганда унинг ҳисоб карточкаси яшаш жойи бўйича ОИТСга қарши кураш марказига юборилади. ОИВ инфекцияси билан рўйхатга олинган шахс бир муассасадан бошқасига кўчирилганида ҳисоб карточкаси у юборилаётган муассасага жўнатилади.

5-§. Сил касаллиги бўйича даволаш-профилактик

тадбирларни ўтказиш

91. Сил касаллигига қарши курашишни ташкиллаштиришда муассаса тиббий хизматининг асосий мақсади сил касаллигини эрта аниқлаш, олдини олиш ва даволаш чораларини кўриш ҳисобланади. Бунинг учун қуйидаги тадбирлар ўтказилади:

сўраб - суриштириш, балғамни лаборатор усулда текшириш ва флюорография (рентген) текшируви орқали сил касаллигига чалинган беморларни эрта аниқлаш;

фаол сил касаллигига чалинган беморларни бошқа шахслардан ажратиш;

сил касаллигига чалинган беморларни стационар ва амбулатор даволаш;

сил касаллиги билан рўйхатга олинган беморларнинг диспансер кузатувини олиб бориш;

сил касаллиги билан касалланиш ва сил касаллигини тарқалишининг олдини олиш бўйича профилактик чора-тадбирлар ўтказиш;

маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар орасида санитария-гигиена тадбирлари ва эпидемияга қарши тадбирлар ўтказиш.

92. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар орасида фаол сил касаллиги аниқланган ёки гумон қилинганлар соғлом шахслардан зудлик билан ажратилади. Қўшимча текширувдан сўнг шифокор фтизиатр жалб этилиши билан дастлабки ёки клиник ташхис қўйилади. Ҳар бир фаол сил касаллиги аниқланган беморлар ҳақида Санитария-эпидемиологик осойишталик ва жамоат саломатлиги хизматларига ўрнатилган тартибда хабарнома берилади. Соғлом шахслар орасида фаол сил касаллигига чалинган беморларни сақлаш қатъиян ман этилади.

93. ТҲ ва ЖИЭМда аниқланган фаол сил касаллигига чалинган шахслар алоҳида ажратиб, қисқа вақт ичида малакали тиббий ёрдам кўрсатиш учун ихтисослашган касалхонанинг сил касалликлари бўлинмасига юборилади. Амбулатор шароитда даволанишга муҳтож бўлган беморлар сил касаллигига чалинган беморларни даволаш ва сақлаб туриш учун мўлжалланган колонияларга юборилади. Сил касаллигига чалинган беморларни даволаш ва сақлаб туриш учун даволаш ҳуқуқига эга бўлган ЖИЭМда беморларни сақлаш муддати сил касаллиги жараёнининг кечиш динамикасига боғлиқ бўлади.

94. ТҲ, ЖИЭМ ва ихтисослашган касалхонада сил касаллигига чалинган беморларни даволаш ва уларнинг диспансер назорати қонун ҳужжатлари асосида амалга оширилади.

95. Сил касаллигига чалинган беморларни клиник ташхисини ўзгартириш ва даволашни кейинги босқичига ўтказиш ихтисослашган касалхона бош шифокорининг ўринбосари ёки даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи, бўлинма бошлиғи ва шифокор фтизиатр иштирокидаги комиссия томонидан ҳал қилинади.

96. Даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими ходимлари ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларнинг турар жойларидаги сил касаллигига қарши кураш муассасаларини қуйидагилардан хабардор қилишлари шарт:

мазкур шахслар сил касаллигига чалинганлиги илк бор аниқланган ҳар бир ҳолат ҳақида;

жазони ижро этиш муассасаларидан озод қилинаётган сил касаллигига чалинган беморлар ҳақида;

мазкур шахсларнинг сил касаллигидан вафот этганлиги ҳолатлари ҳақида.

6-§. Шикастланиш ва заҳарланишларда

даволаш-профилактик тадбирларни ўтказиш

97. ТҲ ва ЖИЭМга келтирилган барча шахслар бирламчи тиббий кўрикдан ўтказилиб, уларда тан жароҳати ва шикастланиш белгилари бор ёки йўқлиги текширилади. Ҳар бир аниқланган тан жароҳати ва шикастланиш бўйича далолатнома тузилиб, бу ҳақда муассаса бошлиғининг ёрдамчиси - тезкор навбатчи хабардор қилинади ва тиббиёт ходими томонидан билдирги орқали муассаса раҳбариятига ахборот берилади.

98. Маҳкум ёки қамоққа олинган шахс ТҲ ёки ЖИЭМда шикастланиш ёки тан жароҳатлари олганда даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими ходимлари томонидан тиббий ёрдам кўрсатилади ва кечиктирмасдан тиббий гувоҳлантириш ўтказилади. Тиббий гувоҳлантириш натижалари қайд этилади ва жабрланувчига маълум қилинади. Тиббий гувоҳлантириш қамоқда сақлаш жойи бошлиғининг ёхуд жиноят ишини юритаётган мансабдор шахс ёки органнинг шахсий ташаббусига ёхуд унинг ҳимоячисининг илтимосига кўра чиқарилган қарори асосида давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасалари ходимлари томонидан амалга оширилади.

99. ТҲ ва ЖИЭМда содир бўлган ҳар бир шикастланиш ва жароҳатланиш ҳақидаги маълумотлар мазкур Қоидаларнинг 8-иловасига мувофиқ рўйхатга олиш китобига қайд этиб борилади.

100. Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар ўртасида шикастланиш ва заҳарланишларнинг олдини олиш чора-тадбирлари ТҲ ва ЖИЭМнинг барча бўлимлари томонидан ташкил этилади.

101. Шикастланиш ва заҳарланишни олдини олишнинг асосий чора-тадбирлари қуйидагилардан иборат:

қонун ҳужжатлари асосида маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларнинг тўғри сақланиши, иш билан таъминланиши, шикастланишлар ва турли бахтсиз ҳодисалардан ҳимоя қилиниши устидан доимий назорат олиб бориш;

хизмат бошлиқлари томонидан қўл остидагилар билан буйруқ ва йўриқномалар талабларини бажариш юзасидан машғулотлар ўтказиш;

маҳкумларни соғлиғи ва малакасига қараб иш билан таъминлаш;

маҳкумлар билан техника хавфсизлиги, жароҳат олганда ва заҳарланишда шахсий профилактика ҳамда биринчи тиббий ёрдам кўрсатишга оид машғулотлар ўтказиш;

техник йўриқнома ва маълум бир ишга ўтказишга рухсат бериш;

турли ишларга техник йўриқнома ва рухсат беришни расмийлаштириш;

санитария-тарғибот ишларини ўтказиш;

жисмонан заиф, сурункали касаллиги мавжуд шахсларни назорат қилиш, уларни меҳнатга жалб қилишда соғлиғини инобатга олган ҳолда тавсиялар бериш;

шикастланиш ва заҳарланишларнинг асосий сабабларини доимий равишда ўрганиб таҳлил қилиб бориш ва уларнинг олдини олиш борасида аниқ чора-тадбирлар ишлаб чиқиш.

102. ЖИЭМнинг ишлаб чиқариш жойларида санитария-гигиена қоидаларининг қўпол бузилиши аниқланса, уларни тезкор бартараф қилиш учун бевосита муассаса раҳбариятига ахборот берилади. Камчиликларни бартараф этиш чоралари кўрилмаган тақдирда даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи ўзидан юқори турган тиббий бошлиққа ахборот беради.

103. ЖИЭМнинг ишлаб чиқариш жойларида маҳкумлар тиббий ёрдам билан қуйидаги тартибда таъминланади:

муассасаларнинг ишлаб чиқариш цехларида тиббий пунктлар ташкил этилади, уларни зарур тиббий буюмлар ва дори воситалари билан таъминлаш муассасани тиббий-таъминот учун ажратилган маблағлари ҳисобидан амалга оширилади;

барча цехлар, мустақил участкалар, устахоналар ва бошқа иншоотлар биринчи тиббий ёрдам аптечкалари билан таъминланади. Аптечкаларнинг сақланиши ва вақтида тўлдирилишига цех ва участка бошлиқлари ҳамда усталар масъул ҳисобланади;

иш вақтида шикастланган маҳкумларга бирламчи ёрдам кўрсатилиб, малакали тиббий ёрдам кўрсатиш зарур бўлганда уларни даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига ёки ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш муассасаларига олиб борилиши ташкиллаштирилади.

104. Ишлаб чиқаришда меҳнатга жалб қилинган маҳкумлар махсус кийим - бош, пойабзал, бошқа шахсий ҳимоя ва гигиена воситалари билан бепул таъминланади.

105. Ишлаб чиқаришдаги шикастланиш натижасида меҳнат қобилияти бир кундан кўпроққа йўқотилган ёки асосий ишдан бошқа ишга ўтишга олиб келса, бу ҳақида далолатнома тузилади. Ишлаб чиқаришдаги шикастланиш ёки заҳарланиш ҳақидаги далолатнома билан текширув материаллари шахсий ҳужжатга бириктириб қўйилади. Шикастланиш, заҳарланиш ва касбга оид касалланиш ҳолатлари ўрнатилган тартибда текширилади.

Ўтказилган текширув давомида маҳкумнинг ўлиши ёки меҳнат қобилиятини йўқотиши муштлашиш, ўзи томонидан тана аъзоларига зарар етказиш, қотиллик ёхуд атайлаб ҳар хил техник суюқликларни ичиб заҳарланиши натижасида бўлса, бунда бахтсиз ҳодиса учун тузиладиган белгиланган шаклдаги далолатнома тузилмайди.

106. ТҲ, ЖИЭМ ва ихтисослашган касалхонада содир бўлган ҳар қандай фавқулодда ҳолатлар, бахтсиз ҳодисалар ва ҳар бир ўлим ҳолатлари тўғрисида ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД ҳамда ИИВ Тиббиёт бошқармаси хабардор қилинади. ТҲ ва ЖИЭМ ҳамда ихтисослашган касалхонада содир бўлган ҳар бир ўлим ҳолатлари ҳақидаги маълумотлар мазкур Қоидаларнинг 9-иловасига мувофиқ рўйхатга олиш китобига қайд этилади.

3-БОБ. ЖАЗОНИ ИЖРО ЭТИШ МУАССАСАЛАРИДА

САҚЛАНАЁТГАН БЕМОРЛАРНИНГ

ДИСПАНСЕР НАЗОРАТИ

107. Диспансеризациянинг асосий вазифаси маҳкумларнинг саломатлигини муҳофаза қилиш, саломатлигини тўлиқ ўрганиш, касалликларни бошланғич даврида аниқлаш, меҳнатга лаёқатсизликнинг олдини олиш, жисмоний ва руҳий ҳолати устидан шифокорлар назоратини олиб боришдан иборат.

108. Диспансеризация қуйидагиларни ўз ичига олади:

маҳкумларни ҳар йили режали профилактик тиббий кўрик ва тиббий текширишлардан ўтказишни;

касалликларни эрта аниқлаш, шунингдек мунтазам кўрик ва тиббий текширувлардан ўтказиш орқали касалликларга олиб келувчи хавфли омилларни (ортиқча тана вазни, озғинлик, артериал гипертензия ва бошқалар) аниқлаш ҳамда доимий тиббий назорат олиб боришни;

маҳкумларнинг яшаш тарзи ва иш шароитини ўрганиш орқали уларнинг соғлиғига салбий таъсир қилувчи хавфли омилларни аниқлашни, яшаш тарзини ва иш шароитини яхшилашга йўналтирилган чора-тадбирлар ишлаб чиқишни;

диспансер назоратига олинган маҳкумларнинг умумий ҳолатини динамик кузатиш, иш қобилиятини ва соғлиғини тиклаш учун профилактик чора-тадбирлар ҳамда амбулатор ва стационар даволанишларни ўз вақтида ўтказишни;

тиббий ҳужжатларни ўрнатилган тартибда расмийлаштиришни;

соғлом турмуш тарзини шакллантиришга қаратилган тарғибот - ташвиқот ишларини олиб боришни;

диспансеризация самарадорлиги ва сифатини, маҳкумларнинг саломатлик ҳолатини мунтазам таҳлил қилиш ва уни такомиллаштиришга қаратилган режа ишлаб чиқиш ҳамда амалиётга татбиқ қилишни.

109. Диспансеризация тадбирлари икки бўлимдан ташкил топган бўлиб, соғлом контингент ва сурункали касалликлари мавжуд бўлган шахслар билан иш олиб боришдан иборат. Диспансеризациянинг асосий чора-тадбирларидан бири бу соғлом контингентни профилактик тиббий кўрикдан ўтказиш ҳамда сурункали касалликлари мавжуд шахсларга диспансер назорат кўригини ташкил этишдан иборатдир.

110. Ҳар йили профилактик тиббий кўрик режасини ишлаб чиқиш ва уюшган ҳолда ўтказишга, ташкиллаштиришга, тиббий кўрик сифати, қамрови ва самарадорлигига жазони ижро этиш муассасалари даволаш-профилактик ёрдам кўрсатиш бўлимининг бошлиғи жавобгардир.

111. Профилактик тиббий кўрик давомида қуйидагилар ўтказилади:

антропометрия (тана вазни, бўйи, қорин ва кўкрак қафаси айланаси)ни ўлчаш;

тана вазни индексини аниқлаш;

ёши ва жинсини инобатга олган ҳолда лаборатор ва инструментал текширувдан ўтиш учун йўлланмалар бериш;

умумий қон ва сийдик таҳлиллари ўтказиш;

45 ёшдан ошганларда ва ортиқча тана вазни бўлганларда ёшидан қатъи назар қон таркибидаги қанд миқдори аниқланади;

30 ёшгача бўлганларга уч йилда бир маротаба ЭКГ текшируви ўтказилади. 30 ёшдан ошган маҳкумларга ва қамоққа олинган шахсларга ҳар йили бир маротаба ЭКГ текшируви ўтказилади. Тиббий кўрсатмаларга кўра қўшимча равишда ЭКГ текшируви ўтказилиши мумкин.

112. Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар соғлиғи ҳолатига қараб қуйидаги гуруҳларга бўлинади:

I гуруҳ (А) - "Соғлом". Иш қобилиятига таъсир қилувчи патологик ўзгаришлар бўлмаган ва касалликларга эга бўлмаган шахслар. Яъни соғлом шахслар ёки соғлиғида иш фаолиятига таъсир қилмайдиган ва муайян бир ривожланишга эга бўлмаган ўзгаришлар мавжуд шахслар;

II гуруҳ (Б) - "Амалий соғлом". Сурункали характердаги касалликларга эга орган ва тизим функцияси бузилмаган ёки қисман бузилган, ёш билан боғлиқ бўлган ўзгаришларга эга, иш қобилиятининг пасайишига сабаб бўлмайдиган ёки иш қобилиятини сақлаш учун профилактик тадбирлар (маълум муддатга ишдан озод қилиш, дам олиш) ёки соғломлаштириш (амбулатор даволаш) чораларига муҳтож шахслар;

III гуруҳ (В) - "мунтазам шифокорлар назоратига муҳтож". Сурункали характердаги касалликларга эга, саломатлик ҳолатида ёши билан боғлиқ ўзгаришлар мавжуд, вақти-вақти билан хуруж қилиб турадиган касалликлари мавжуд ва иш қобилияти пасайган шахслар. Бундай шахслар мунтазам шифокор назоратида бўлиши лозим ва уларга ўз вақтида профилактик ва даволаш (амбулатор ёки стационар даволаш, касаллик туфайли қисқа муддатга ишдан озод қилиш ва бошқа) чораларини ўтказиш талаб этилади.

113. Турли хил касалликлари бўлган беморларнинг динамик кузатуви қуйидагиларга бўлинади:

сурункали касалликлари бўлган беморларнинг динамик кузатуви;

ўткир кечадиган касалликларни ўтказган шахсларнинг диспансер кузатуви;

туғма касалликлари ва ўсишдаги етишмовчиликлари (нуқсонлари) бўлган беморларнинг диспансер кузатуви.

114. Динамик кузатув учун ҳисобга олинган шахсларга тиббий текширув, мутахассис шифокор маслаҳати ўтказилиш муддатлари, лаборатория ва асбоблар билан текширув ҳажми белгиланади ҳамда даволаш-профилактика ва реабилитация тадбирлари аниқ кўрсатилади. Ҳар бир динамик кузатувга олинган шахсга нисбатан даволаш профилактика ва соғломлаштириш тадбирларининг алоҳида режалари тузиб чиқилади.

115. Терапевтик ихтисослик касалликлари, сил, ОИВ-инфекцияси, наркологик, тери-таносил ва руҳий касалликларга чалинган беморларнинг диспансер ҳисоби ва динамик кузатуви Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги, ИИВ Тиббиёт бошқармаси кўрсатмалари, йўриқномалари ва тавсиялари асосида ИИВнинг Тиббиёт бошқармаси бош мутахассислари назорати остида ўтказилади.

116. ИИВ ЖИЭМда сақланаётган шахснинг амбулатор тиббий картасига бирламчи ва даврий тиббий кўрик натижалари, диспансер кузатувидаги шахсни соғлиғида бўлган ўзгаришлар киритилади. Эпикриз йилнинг тўлиқ даври учун кузатув натижалари асосида тузилади. Эпикризда тўлиқ ташхис, даволаш-профилактика тадбирлари режаси, меҳнатга лаёқатлилиги, йил давомида қайтадан ўтказилиши лозим бўлган текширишлар сони ва муддатлари кўрсатилган бўлиши керак.

117. Ҳар бир динамик кузатувга олинган беморларни назорат қилиш учун назорат варақаси тузилади, у шифокор кўрсатмалари бажарилишини назорат қилиш учун тезкор ҳужжат ҳисобланади. Беморларни диспансер кузатуви варақасини, касалликлар турига қараб белгилаш тавсия этилади ва шифокор белгилаган қатнаш муддатига қараб алоҳида, ҳар ойга бўлинган ҳолда сақланади. Шифокор ҳафтада бир марта шу варақаларни кўриб чиқади ва текшириш ёки белгиланган муолажаларни бажариш учун беморни даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимига ўз вақтида чақириш чораларини кўради.

118. Ихтисослашган касалхона мутахассис шифокорлари томонидан ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларни профилактик тиббий кўрикдан ўтказишда, диспансер назорат гуруҳида ҳисобда турганларга диспансер кузатувини ташкиллаштиришда ҳамда даволаш-профилактик тадбирларни ўтказилишида амалий ёрдам кўрсатилади.

4-БОБ. АЁЛЛАР ВА ВОЯГА ЕТМАГАН МАҲКУМЛАРНИНГ

ТИББИЙ-САНИТАРИЯ ТАЪМИНОТИ

1-§. Аёлларга тиббий ёрдам кўрсатишнинг ўзига хос томонлари

119. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган ҳомиладор аёллар туғиш учун муассаса жойлашган ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизими туғруқхоналарига жойлаштирилади.

120. Барча ҳомиладор аёллар диспансер кузатувида бўлади. Акушерлик патологияси ва экстрагенитал касалликлари бор бўлган аёллар алоҳида "хавфли" гуруҳга ажратилади.

121. Ҳомиладор аёл бирламчи кўрикдан ўтаётган пайтда:

ҳаёти ва касаллик тарихи маълумотлари тўпланади, ички секреция безлари фаолияти, ҳайз кўриш, унинг кечиши ва аввалги ҳомиладорлиги, туғиш ва уларни кечиши ҳақида маълумотлар йиғилади;

ультратовуш текширувлари ўтказилади, вазни ва артериал қон босими ўлчанади;

лаборатория текширувлари (қоннинг умумий тахлили, сийдикнинг умумий таҳлили, Вассерман текшируви ҳомиладорликнинг биринчи ва иккинчи даврида ўтказилади, қон гуруҳи, резуснинг қайси гуруҳга мансублиги, ОИВ инфекциясига текширувлар) ўтказилади;

шифокор терапевт ва стоматолог кўриги ўтказилади.

122. Акушерлик анамнези оғир кечган бўлса, ҳомиладор аёллар токсоплазмозга текширилади ва умумий ҳолатига кўра мутахассис шифокорга кўрсатилади.

Акушер-гинеколог кўригидан ўтиш муддатлари қуйидагича белгиланади:

ҳомиладорликнинг 1 - даврида - 1 ойда 1 марта;

ҳомиладорликнинг 2 - даврида - 1 ойда 2 марта;

ҳомиладорликнинг 32 ҳафтасида - ҳар ҳафтада;

акушерлик анамнези оғир кечган ҳолларда, ҳомиладор аёл касал ҳолларда ёки шу ҳомиладорлик патологик кечаётган (стационар даволаниш зарур бўлмаган) ҳолларда неча кунда кўрик ўтказиш алоҳида ҳал қилинади, зарур бўлса керакли ҳажмда лаборатория текширувлари ўтказилади.

123. Ҳомиладорлик аниқланган вақтдан бошлаб аёллар енгил ишга кўчирилади ва уларда қуйидагилар ўтказилади:

шахсий гигиена қоидаларига, иш ва дам олиш тартибини сақлаш ҳақида санитария-тарғибот ишлари ўтказилади;

носоғлом бўлган ҳомиладор аёллар (юрак касалликлари, ҳомиладорлик токсикози ва бошқалар) билан жисмоний тарбия машғулотлари алоҳида тартибда махсус машқлар ёрдамида ўтказилади;

ҳар ҳафтада бир марта туғиш учун аёлни руҳий жиҳатдан тайёрлаш машқлари ўтказилади;

ҳомиладорликнинг 14 - 16 ҳафтасидан бошлаб "оналар мактаби" дарси ўтказилади.

124. Стационар шароитда текшириш ва даволашга қуйидаги аёллар юборилади:

ҳомиладорлик патологик кечган (токсикозни оғир кўринишлари, бола ташлаш хавфи бўлганда, нефропатия, преэклампсия, жинсий аъзолар йўлидан қон оққанда, ҳомила ота-онасининг қон резуси қарама-қарши бўлган ҳомиладорликда, муддатидан олдин туғиб қўйиш хавфи бўлган ва бошқа) ҳолларда;

экстрагенитал касалликлар (юрак нуқсони, қон босим касаллиги, гипертериоз, диабет, анемия, лейкоз, цистит ва бошқа) қайд этилган ҳолларда;

соғлом бўлган аёлларда туғиш жараёнида қийинчиликлар бўлиши мумкин бўлган ҳолларда (бачадондаги чандиқ, ҳомила кўндаланг ёки ёнлама жойлашганда, бачадонда бир неча ҳомила бўлганда, ҳомила она қорнида нобуд бўлганда, бачадон миомаси ва бошқалар);

амбулатория шароитида ташхис қўйиш, касаллик асоратини аниқлаш имкони бўлмаган ҳолларда.

125. Акушерлик стационаридан чиқарилган аёлларда қайта кўрик қуйидаги муддатларда ўтказилади:

7 - 10 кундан кейин - 1-кўрик;

1 ойдан кейин - 2-кўрик;

2 ойдан кейин - 3-кўрик.

126. Биринчи кўрик пайтида акушерлик стационари маълумотлари ўрганилади, шикоятлар аниқланади, тиббий кўрсатмаларга кўра қўшимча текширувлар ўтказилади. Шахсий гигиена талабларини бажариш ҳақида суҳбатлар ўтказилади. Зарурат бўлган ҳолларда мутахассис шифокорлар томонидан маслаҳат кўриклари ўтказилади.

Иккинчи кўрик пайтида аёлнинг шикоятлари ўрганилади, тиббий кўрсатмаларга кўра лаборатор текширувлар ўтказилади.

127. Туғишдан кейинги даврни кечиши физиологик ҳолатда бўлса, учинчи кўрикдан сўнг аёл диспансер ҳисобидан ўчирилади. Туққан аёлнинг соғлиги аҳволини шифокор акушер-гинеколог, туғилган чақалоқнинг аҳволи ва ўсишини шифокор педиатр кузатади.

128. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган барча аёллар профилактик тиббий кўрикдан ўтказилади. Улар шифокор гинеколог томонидан ҳар йили камида бир маротаба кўрилади. Касаллик белгилари аниқланганда шифокор қуйидагиларни ўтказади:

касаллик тарихи йиғилади;

беморлар умумий ва гинекологик кўрикдан ўтказилади;

бактериологик ва цитологик текширувлар ўтказилади;

режали равишда стационарга ётқизиладиган беморлар аввал тиббий текширувлардан ўтказилади.

129. Аёллардаги бор бўлган касалликни даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими шароитида даволашни имкони бўлмаса, улар ўрнатилган тартибда ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига юборилади.

2-§. Вояга етмаган маҳкумларга даволаш-профилактика

ишларини ўтказишнинг ўзига хос томонлари

130. Барча вояга етмаган маҳкумлар ЖИЭМга келтирилганда, улар бўғма (дифтерия) касаллиги бўйича, захм касаллиги бўйича (Вассерман реакцияси), ОИВ инфекцияси, ўткир юқумли ичак ва гижжа касалликлари бор-йўқлигига текширувлардан ўтказилади. Бу текширувлар мусбат натижа берса, уларга нисбатан даволаш-профилактика ва эпидемияга қарши чоралар ўтказилади.

131. ЖИЭМда вояга етмаган маҳкумларни қабул қилиб олиш гуруҳи таркибига кирувчи даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи муассасага янги келтирилган шахсларнинг саломатлиги ҳолатини ҳамда ёшини эътиборга олган ҳолда ишлаб чиқариш корхоналарида меҳнатга жалб қилиш бўйича ўз тавсияларини беради. Бир вақтнинг ўзида руҳий профилактика ва даволанишга муҳтожлар ҳамда психолог ва тарбиячи томонидан тарбиявий-психологик таъсирга муҳтожлар аниқланади.

132. ЖИЭМда вояга етмаган маҳкумларга нисбатан тиббий-санитария таъминотини таъминлаш мақсадида қуйидаги тадбирлар ўтказилади:

вояга етмаган маҳкумлар бир йилда икки маротаба профилактик тиббий кўрикдан ўтказилади;

ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД Тиббиёт бўлими томонидан ихтисослашган касалхонанинг мутахассис шифокорларини жалб этган ҳолда профилактик тиббий кўрик ташкиллаштирилади. Профилактик тиббий кўрикда отоларинголог, невропатолог, окулист, жарроҳ, стоматолог, психиатр, инфекционист, дерматовенеролог ва терапевт иштирок этади;

профилактик тиббий кўрик давомида вояга етмаган маҳкумларга антропометрия, тиббий кўрсатмага кўра лаборатория таҳлиллари, флюорография текшируви, ультратовуш текшируви, электрокардиография, эндоскопия текширувлари ўтказилади;

профилактик тиббий кўрик натижасида ихтисослаштирилган тиббий ёрдамга ҳамда қўшимча текширувларга муҳтож бўлган маҳкумлар ўрнатилган тартибда ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига ёки ихтисослашган касалхонага юборилиши таъминланади.

133. ЖИЭМда сақланаётган барча вояга етмаган маҳкумлар шифокор психиатр кўригидан ўтказилади. Наркологик касалликка йўлиққан шахсларга нисбатан тиббий йўсиндаги мажбурлов чоралари шифокор психиатр томонидан тарбиячи ва психолог билан ҳамкорликда олиб борилади. Шунингдек, вояга етмаган маҳкумлар билан соғлом турмуш тарзига амал қилиш, шахсий-гигиена талабларига риоя қилиш, спиртли ичимликлар, гиёҳвандлик воситалари ва уларнинг аналоглари, психотроп ҳамда заҳарвандлик моддаларининг зарарлари ҳақида мунтазам равишда ташвиқот тадбирлари ўтказиб борилади.

5-БОБ. БОЛАЛАР УЙИ ХИЗМАТИНИ ТАШКИЛЛАШТИРИШ

134. Болалар уйи аёллар учун мўлжалланган ЖИЭМда ташкиллаштирилади. Болалар уйи муассаса ҳудудидан ташқарида ёки маҳкумлар умумий яшаш жойидан ажратилган ҳолда жойлашади, болалар сайр қилиши ва дам олишлари учун мўлжаллаб, алоҳида жиҳозланади.

135. Болалар уйида болалар туғилганидан уч ёшга тўлгунига қадар тарбияланади. Мазкур муддат қонунда назарда тутилган ҳолларда бир йилгача узайтирилиши мумкин. Болалар уйидаги бола уч ёшга тўлганидан кейин онасининг розилиги билан унинг қариндошларига ёки ҳомийлик ва васийлик органи қарорига кўра бошқа шахсларга берилиши мумкин ёки бошқа тегишли идораларга қарашли болалар муассасаларига ўтказиладилар.

136. Барча чақалоқлар фуқаролик ҳолати далолатномаларини ёзиш (бундан буён матнда ФХДЁ деб юритилади) органларидан ўз вақтида рўйхатдан ўтказилиб, туғилганлиги ҳақидаги гувоҳнома расмийлаштирилиши шарт. Бола ўлик туғилса ёки чақалоқ туғилганидан кейинги етти кун ичида вафот этса, бундай ҳолатлар уч кун муддат ичида ФХДЁ идораларида қайд этиш рўйхатидан ўтказилиши керак. Туғилишдан олдин нобуд бўлган ҳар бир бола (ҳомила) ҳақида тегишли маълумотнома тўлдирилади.

137. Болалар уйи фаолиятини унинг бошлиғи-шифокор педиатр бошқаради, у болалар уйининг тиббий, тарбиявий ва бошқарув-хўжалик фаолиятига раҳбарлик қилади, амалдаги қонун ҳужжатлари асосида иш юритади. Болалар уйи жойлашган муассаса бошлиғи ва шу муассаса касалхонаси бошлиғи болалар уйи фаолиятини ташкиллаштиришга жавобгар ҳисобланади.

138. Болаларни профилактик эмлаш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан белгиланган тартиблар асосида ўтказилади.

Бунинг учун қуйидаги тадбирлар ўтказилади:

эмлаш тадбирлари йил, чорак, ойни мўлжаллаб режалаштирилади;

эмлаш ўтказилган куни шифокор кўриги ўтказилиб, тана ҳарорати ўлчанади;

санитария-гигиена қоидаларига, асептика қоидаларига (эмлаш ўтказадиган алоҳида хона, тиббий жиҳозларни стерилизация қилиш) амал қилиш;

ўтказилган профилактик эмлашни ва унинг натижасида бўлган ўзгаришларни аниқ қайд этиш;

эмлашни бошқа муддатга қолдирилиш сабабини асослаб, уни қачон ўтказиш мумкинлигини белгилаш.

139. Болалар уйига келтирилган барча болалар шифокор томонидан зудлик билан ва чуқур текширувдан ўтказилади. Болаларни шифокор томонидан кўриги қуйидаги муддатларда ўтказилади:

1 ойлик бўлгунича - ҳар кунда;

1 ойдан 6 ойлик бўлгунича - беш кунда бир марта;

6 ойдан 9 ойлик бўлгунича - ўн кунда бир марта;

9 ойдан 1 ёшга тўлгунча - икки ҳафтада бир марта;

1 ёшдан 3 ёшга тўлгунича - бир ойда бир марта.

140. Болаларни кўрик натижалари ва руҳий жисмоний ўсиши ҳақидаги маълумотлар боланинг ривожланиш тарихи дафтарига қайд этилади. Нимжон ва саломатлик ҳолатида жиддий ўзгариш бўлган болалар ИИВ ва ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасалари шифокор мутахассислари жалб этилиб кўрикдан ўтказилади.

Болалар уйига барча янги келган болаларда антропометрик ўлчовлар ўтказилади. Соғлом болаларни тўрт ойлик бўлгунига қадар икки кунда бир маротаба, тўрт ойликдан бир ёшга тўлгунига қадар 5 кунда бир маротаба, бир ёшдан бир ёшу олти ойлик бўлгунига қадар 10 кунда бир маротаба, бир ёшу олти ойлигидан уч ёшга тўлгунига қадар ҳар ойда бир маротаба вазни ўлчанади. Нимжон болалар овқатланишдан олдин ва ундан кейин 3-4 ойлик бўлгунига қадар кунда бир маротаба вазни ўлчаб турилади.

141. Юқумли касалликлар тарқалишини олдини олиш мақсадида болалар уйига янги келган ёши икки ойдан ошган болалар 21 кун давомида карантинда бўладилар. Ёши икки ойгача бўлган болалар 3 - 5 кунга карантин биносида алоҳида хонага ётқизиладилар. Тез ривожланувчи оғир касалликка ва юқумли касалликларга чалинган болалар карантин биносига ётқизилмай соғлиқни сақлаш идоралари касалхоналарига жўнатиладилар ва улар касалхонага жўнатилгунга қадар тиббий изоляторда бўладилар. Болалар карантин ўтиши учун алоҳида хона ташкиллаштирилади, ундаги ўринлар сони болалар уйининг штат бўйича умумий ўринлар сонининг 10 фоизидан кам бўлмаслиги керак.

142. Карантин вақтида болалар ва оналар бўғма, ичак инфекциялари гуруҳи (микроб ташувчилар) бор-йўқлигига текширилади. Бошқа қўшимча текширувлар клиник ва эпидемиологик асослар бўлганда ўтказилади.

143. Изолятор болалар уйи умумий ўринлар сонининг 10 фоиз миқдорида ўринлар билан жиҳозланади, у соғлом гуруҳлардан ажратилган бўлиб, кириб-чиқиши алоҳида бўлиши лозим. Изоляторда қабул хонаси, беморлар учун 1-2 хона, ҳожатхона, ювиниш хонаси ва бемор бола учун алоҳида хонадан иборат бўлади. Карантин бўлинмаси ва изолятор зарур асбоб-анжомлар ва беморларни парвариш қилиш учун буюмлар билан жиҳозланади.

144. Гуруҳларда кун тартиби болаларнинг ёши ва ўзига хос хусусиятларини ҳисобга олиб тузилади. Ҳар бир гуруҳда болаларнинг ёшига мувофиқ, уларнинг нормал ўсишини таъминловчи соғломлаштириш ва тарбия тадбирлари ўтказилади.

145. Болалар уйи бошлиғи ҳар бир юқумли касаллик аниқланганда зудлик билан муассаса касалхонаси бошлиғига хабар беради. Юқумли беморлар билан мулоқотда бўлган болаларга эпидемияга қарши барча зарур тадбирлар ўтказилади. Улар алоҳида гуруҳга ажратилиб, бошқа хоналарга жойлаштирилади. Юқумли касаллик аниқланган гуруҳда жорий дезинфекция, якуний ташхис қўйилгандан сўнг якуний дезинфекция ўтказилади. Ўткир ичак инфекцияси аниқланганда, гуруҳдаги болалар, уларга хизмат кўрсатаётган ходимлар ва ошхона ишчилари текширувдан ўтказилади.

146. Сурункали кечадиган касаллиги бўлган болалар динамик кузатув гуруҳига олинади. Касаллиги кечиши ва хусусиятларига қараб қайталанишига қарши, махсус ва умумий қувватловчи даволаш ўтказилади. Соғлиқни сақлаш вазирлигининг болаларга диспансеризация ўтказиш бўйича кўрсатмаларига асосланиб, болалар вақти-вақти билан мутахассис шифокорлар жалб этилган ҳолда чуқур тиббий кўрикдан ўтказилади.

147. Муассаса маъмурияти эмизикли боласи бор бўлган оналарга кунига ҳар уч соат оралиғида 30 минутли муддатга боласини бориб кўриши учун шароитни яратади, икки ёки ундан ортиқ чақалоғи бўлса, бир соатдан кам бўлмаган муддат берилади. Оналар болалари олдига қатнаб туриш вақти шифокор педиатр томонидан белгиланади ва муассаса маъмурияти билан келишилади. Муассаса маъмурияти боласини кўкрак сути билан боқмайдиган оналарга ҳар куни бир соат мобайнида келиб боласини кўриши учун шароит яратади.

148. Болалар уйи бошлиғи маҳкума аёллардан сўров йўли билан, зарур ҳолларда уларнинг яқин қариндошларига хат ёзишиб, уларнинг болани ўз тарбияларига олиш хоҳишларини аниқлайди. Агарда қариндош-уруғлари маълум сабабларга кўра кела олмасалар, бола уларнинг турар жойига тиббиёт ходими кузатувида юборилади. Болани ўз тарбиясига қабул қилган қариндошига болани тарбияга топширилганлиги ҳақидаги далолатнома нусхаси, туғилганлиги ҳақидаги гувоҳнома, болани ўсиши тарихи дафтаридан кўчирма тақдим этилади.

149. Болани қариндошлари тарбиясига олиш иложи бўлмаган ҳолларда, болалар уйи бошлиғи 2-3 ой олдиндан соғлиқни сақлаш идораларига, болани уларнинг муассасаларига ўтказиш кераклиги ҳақида хабар беради. Онанинг розилиги билан васийлик ва ҳомийлик идоралари қарори асосида бола бошқа шахсларга ҳам берилиши мумкин. Марказий нерв тизими органик жароҳатлари, туғма майиблик ва бошқа оғир касалликлари бор болалар умумий турдаги болалар уйига юборилмасдан махсус турдаги болалар уйига ёки соғлиқни сақлаш идораларининг даволаш муассасаларига юборилади.

150. Қариндошларига ёки болалар уйларига ўтказилаётган болалар муассаса томонидан кийим, ички кийимлар ва пойабзаллар билан таъминланади. Йўлда болаларга алоҳида жой (ўрин) олинади, ётиш жиҳозлари ва тўла сифатли овқатланиш муассаса томонидан таъминланади. Кузатиб борувчи тиббиёт ходими болани парвариши учун керакли жиҳозлар, овқатланиши учун идишлар ва дори-дармонлар билан таъминланади.

151. Жазо ўташдан озод бўлаётган аёлнинг боласи болалар уйида бўлса, боланинг туғилганлиги ҳақидаги гувоҳномаси ва боланинг соғлиғи ҳақида ўтказилган эмлашларни ва бола ўтказган касалликлар маълумоти ёзилган боланинг ўсиши тарихи дафтаридан кўчирмани онасига топширилади. Маҳкума аёл жазони ўташдан озод бўлаётган вақтида боласи бетоб бўлиб, касалхонада даволанишга муҳтож бўлса, онасининг розилиги билан ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасасига ўрнатилган тартибда жойлаштирилади.

6-БОБ. ВАҚТИНЧА ВА УЗОҚ МУДДАТГА МЕҲНАТ

ҚОБИЛИЯТИ ЙЎҚОТИЛГАНЛИГИ ЭКСПЕРТИЗАСИ

152. ЖИЭМда меҳнатга лаёқатсизликни экспертиза қилишнинг асосий вазифаси маҳкумлар меҳнат қобилиятини узоқ муддатга ёки доимий йўқотганлик белгиларини аниқлаш, тиббий меҳнат эксперт комиссияси (бундан буён матнда ТМЭК деб юритилади) кўригини ташкил қилиш, соғлиғи туфайли енгил шароитларда ишлашга муҳтож бўлганларга уларга мос меҳнат шароитига ўтишини тавсия қилиш кабилардан иборат.

153. Вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик аниқланган ҳолларда ва амбулатория шароитида даволаниш учун ишдан озод этилганда беморнинг амбулатор тиббий картасида ва амбулатор касалларни қайд этиш дафтарида касаллик ҳақида барча маълумотлар тўлиқ ёзиб чиқилади ҳамда меҳнатга вақтинча лаёқатсизлик варақаси (талони) тўлдирилади.

154. Шифокор томонидан беморни касаллиги туфайли ишдан озод қилиш муддати беш кунгача бўлиши мумкин. Ишдан озод қилиш муддатини беш кундан ортиқ узайтириш даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимининг бошлиғи ёки унинг вазифасини бажарувчи шахс томонидан беморни шахсан кўрикдан ўтказиб, ўз қарорини амбулатор тиббий картага ёзиш ва имзо қўйиш орқали амалга оширилади.

155. Даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими стационарида ёки ихтисослашган касалхонада даволаниш ёки текширувдан ўтиш ишдан озод этишга асос бўлади.

156. Вақтинча меҳнатга лаёқатсизлик касалликнинг кечиш хусусиятларига боғлиқ бўлади. Ўткир кечадиган касалликларда беморнинг меҳнат қобилияти тиклангунига қадар ишдан озод қилинади. Сурункали касалликларнинг хуружи даврида, касаллик қайталанганда ва тутқаноқларда маҳкумнинг меҳнат қобилияти тиклангунга қадар ишдан озод қилинади.

157. Касалликнинг кечиши асоратли ёки оғир бўлса, бемор шифокорлар томонидан ТМЭК кўригига тавсия этилади. Беморда ногиронлик белгилари аниқланмаса, лекин соғлиғи бўйича меҳнат қобилиятида чекланишлар бўлса, шифокор хулосаси асосида бошқа ишга ўтказилади.

158. Доимий ёки узоқ вақтга меҳнат қобилияти йўқотилса ҳамда меҳнат қобилияти сезиларли чекланган беморларга бош ТМЭКлар томонидан ўрнатилган тартибда ногиронлик белгиланади.

7-БОБ. НОГИРОНЛИГИ БЎЛГАН ШАХСЛАРГА

ИЖТИМОИЙ ВА МОДДИЙ ЁРДАМ КЎРСАТИШ

159. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётганларни ногиронлиги бўлган шахс деб топиш учун тиббий кўрикдан ўтказиш Бош тиббий-меҳнат эксперт комиссиялари томонидан ўрнатилган тартибда амалга оширилади.

160. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларни бош ТМЭК томонидан тиббий кўрикдан ўтказишнинг мақсадлари:

ҳаёт фаолияти, меҳнатга лаёқати чекланганлиги ҳолатини, ногиронликнинг гуруҳлари, сабаблари, бошланган вақти ва муддатларини аниқлаш;

меҳнат фаолиятини бажариш билан боғлиқ ҳолда меҳнатда майиб бўлган ёки саломатлигини бошқача тарзда шикастланган ишловчиларнинг касбий меҳнатга лаёқати йўқотганлиги даражасини, шунингдек уларнинг ёрдамни қўшимча турларига муҳтожлигини аниқлаш;

ногиронлиги бўлган шахсларнинг саломатлиги ва меҳнатга лаёқати ҳолатини ҳисобга олган ҳолда уларни тиббий ва ижтимоий-меҳнат бўйича реабилитация қилиш тадбирларини белгилаш.

161. ТҲ ва ЖИЭМда ногиронлиги бўлган шахсларга тиббий-меҳнат эксперт комиссиялари ва тиббий-маслаҳат комиссияларининг хулосалари асосида зарур воситалар, шу жумладан ўриндиқли аравача, қўлтиқтаёқ, ҳасса ёки кўзойнак билан таъминланади. Ногиронлиги бўлган шахсларга маҳаллий давлат ҳокимияти органлари, соғлиқни сақлаш, халқ таълими, бошқа давлат органлари томонидан ижтимоий ва моддий ёрдам кўрсатилиши мумкин.

8-БОБ. ТИШ ПРОТЕЗЛАШ ВА ОРТОПЕДИК-ПРОТЕЗ

МАҲСУЛОТЛАР ТАЪМИНОТИ

1-§. Тиш протезлаш ёрдамини ташкил қилиш

162. Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларга тиш протезлаш ихтисослашган касалхонада ёки ТҲ ва ЖИЭМ жойлашган ҳудуддаги давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларида амалга оширилади.

163. Тиш протезлаш ёрдами маҳкумнинг аризасига биноан ўз ҳисобварақасида бўлган пул маблағлари ёки унинг қариндошлари, қонуний вакили ва бошқалар ҳисобидан шифокор мутахассис хулосасидан сўнг амалга оширилади.

164. Маҳкумларга ТҲ ёки ЖИЭМ ҳисобидан тишни протезлаш ёрдамини кўрсатиш қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:

жазони ўташ вақтида, маъмуриятнинг айби билан ишлаб чиқаришда жароҳат олганда;

протезлашга кўрсатма бўлган биринчи ва иккинчи гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахслар;

1941-1945 йиллардаги уруш қатнашчилари ва уларга тенглаштирилганлар;

юқори ва пастки жағларда ўсмалар ва бошқа касалликлар натижасида жарроҳлик муолажаси ўтказилган бўлса, шуни натижасида чайнов функциясини бузилиши, кўп қисм суякни йўқолишига олиб келган бўлса.

Бунда протезлашга кетадиган харажатлар ЖИЭМ смета маблағлари ҳисобидан тўланади.

165. Тиш протезлаш, ЖИЭМ бошлиғи рухсати билан агар протезлаш маҳкумни бошқа муассаса (бўлинма)га кўчириш билан боғлиқ бўлса, ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД раҳбарияти рухсати билан амалга оширилади.

2-§. Ортопедик оёқ кийим ва протез-ортопедик

маҳсулотлар билан таъминлашни ташкиллаштириш

166. Маҳкумлар протез-ортопедик маҳсулотлар, ортопедик оёқ кийим ва ортопедик аппаратлар учун оёқ кийим, протезлар учун оёқ кийим, бандаж маҳсулотлари, эшитув ва овоз ҳосил қилувчи аппаратлар, кўзойнаклар билан таъминланиш ҳуқуқига эга. Маҳкумларга косметик протезлаш жарроҳлик муолажаси ўтказилмайди.

167. Маҳкумларга ЖИЭМ ҳисобидан протез ясаш ва таъмирлаш қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:

жазони ўташ вақтида, маъмуриятнинг айби билан жароҳат олганда;

протезлашга кўрсатма бўлса, биринчи ва иккинчи гуруҳ ногиронлиги бўлган шахслар, болаликдан ногиронлиги бўлган шахслар;

1941-1945 йиллардаги уруш қатнашчилари ва уларга тенглаштирилганлар.

Бунда протезлашга кетадиган харажатлар ЖИЭМ смета маблағлари ҳисобидан тўланади. Бундан бошқа ҳолларда протезлаш, маҳкум протезни белгиланган тўлиқ нархини тўлаганидан кейин амалга оширилади.

168. Протезлаш ТҲ ёки ЖИЭМ бошлиғи рухсати билан, агар бу ҳодиса маҳкумни бошқа муассаса (бўлинма)га кўчириш билан боғлиқ бўлса, ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД раҳбарияти рухсати билан амалга оширилади.

Муассаса ҳисобидан протезлаш, қуйидаги ҳужжатлар бўлганда амалга оширилади: маҳкумнинг аризаси, ишлаб чиқаришда олган жароҳати ҳақидаги далолатнома, ТМЭКнинг маҳкумнинг ногиронлиги бўлганлиги ва протезлашга муҳтожлиги ҳақидаги мутахассис шифокор хулосаси.

169. Маҳкумни ўз ҳисобидан протезлаш, мутахассис шифокор хулосасидан сўнг ва ТМЭК қарори бўйича маҳкумнинг аризаси асосида амалга оширилади.

170. Протез-ортопедик маҳсулотлар, ортопедик оёқ кийимлар, протезлар учун оёқ кийимлар ва бандажларни ясаш протез-ортопедик маҳсулотлар ишлаб чиқарувчи корхоналар билан шартномалар асосида амалга оширилади.

171. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга кўзойнак шифокор окулист томонидан буюрилади. Маҳкум ёки қамоққа олинган шахсларни кўзойнак билан таъминлаш уларнинг ўз ҳисобидан ёки қариндошлари ёхуд бошқа шахслар томонидан амалга оширилади.

9-БОБ. ТҲ ВА ЖИЭМда САҚЛАНАЁТГАН

ШАХСЛАРНИ БИР МУАССАСАДАН БОШҚАСИГА

КЎЧИРИШДА ТИББИЙ ЁРДАМ КЎРСАТИШ

172. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар бир муассасадан бошқасига кўчиришдан аввал шифокор томонидан тиббий кўрикдан ўтказилади ва тиббий кўрик натижалари амбулатор тиббий картага қайд этилади. Оғир касаллиги туфайли жойидан қўзғатиб бўлмайдиган ва транспортда олиб юриш мумкин бўлмаган беморлар бир муассасадан бошқасига кўчирилмайди.

173. Юқумли касалликка чалинган, руҳий ҳолати бузилган, овқатдан бош тортган шахслар, ҳомиласи йигирма тўрт ҳафталикдан ошган ёки уч ёшга тўлмаган боласи бор аёллар ва умумий аҳволи оғир беморлар бошқалардан ажратилган ҳолда тиббиёт ходими кузатувида бир муассасадан бошқасига кўчирилади.

Маҳкумларни ва қамоққа олинганларни кузатиб бориш учун ажратилган тиббиёт ходими кўчириш вақтида беморларнинг соғлиғини назорат қилади ва зарур ҳолатларда уларга тиббий ёрдам кўрсатади.

174. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларни бир муассасадан бошқасига кўчириш чоғида, кузатувда бўлган тиббиёт ходими шошилинч ёрдам кўрсатишда зарур бўладиган дори воситалари ҳамда тиббиёт анжомлари ва ускуналари билан таъминланади. Беморларни бир муассасадан бошқасига кўчиришда кузатувда бўлган тиббиёт ходими учун махсус вагонда дам олиш жойи ажратилади.

175. Бир вақтнинг ўзида бир транспорт воситасида юқумли ва паразитар касалликка чалинган беморларни юқумли бўлмаган беморлардан махсус тарзда ажратилмаган ҳолда бирга ташилишига йўл қўйилмайди.

Юқумли ва паразитар касалликларга чалинган беморларни ташиш махсус жиҳозланган транспортларда амалга оширилади, айрим шошилинч ҳолатларда ихтисослашган ёрдам кўрсатиш учун тез тиббий ёрдам транспортларида ҳам ташишга йўл қўйилади.

176. Ўта хавфли юқумли касалликка чалинган беморлар ҳудудий соғлиқни сақлаш тизимининг махсус автотранспортида бир муассасадан бошқасига кўчирилади.

177. Беморларни бир муассасадан бошқасига кўчириш чоғида уларнинг соғлиғи оғирлашиб ихтисослашган тиббий ёрдам кўрсатиш зарурати юзага келганида бемор ҳужжатлари ҳамда шахсий буюмлари билан биргаликда энг яқин алмашув пунктида қоровул (конвой) ходимларига топширилиб, ўрнатилган тартибда ҳудудий соғлиқни сақлаш тизими муассасасига жойлаштирилади ва унинг қўриқланиши таъминланади.

ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахслар бир муассасадан бошқасига кўчириш чоғида вафот этганида ўлим ҳолати тиббиёт ходими томонидан тасдиқланганидан сўнг жасад ҳудудий ички ишлар органига ўрнатилган тартибда топширилади.

178. Бир муассасадан бошқасига кўчирилаётган беморларга ўрнатилган норма бўйича озиқ-овқат маҳсулотлари ва буюмлар берилади. Беморларнинг ўзида дори воситалари ва боғлов ашёларининг сақланишига шифокор рухсатисиз йўл қўйилмайди.

179. Юқумли ва паразитар касалликка чалинган беморлар бир муассасадан бошқасига кўчирилишида тиббиёт ходими томонидан инфекцион назорат талаблари асосида шахсий ва умумий гигиена қоидаларига риоя этилиши ҳақида тушунтириш ўтказилади.

Юқумли ва паразитар касалликка чалинган беморларни бир муассасадан бошқасига кўчириш чоғида ҳарбий хизматчилар ва тиббиёт ходими шахсий ҳимоя воситаларидан фойдаланиши лозим.

180. Маҳкумларни ва қамоққа олинган шахсларни бир муассасадан бошқасига кўчиришда ИИВ Қоровул қўшинлари бош бошқармаси шахсий таркибини шахсий ҳимоя воситалари билан таъминлаш шунингдек, махсус автотранспортларга санитария ишлов бериш ва дезинфекция қилиш давомида қўлланиладиган дезинфекцияловчи воситалар билан таъминлаш ИИВ Тиббиёт бошқармаси томонидан амалга оширилади.

181. ТҲ, ЖИЭМ ва ихтисослашган касалхонадан жазо муддатини ўташдан озод этилган доимий парваришга муҳтож шахслар қариндошлари ёки бошқа шахслар ёхуд муассаса маъмурияти вакилининг кузатувида яшаш жойига ёки соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига юборилади.

10-БОБ. ДОРИ ВОСИТАЛАРИ ВА ТИББИЁТГА

ОИД МАҲСУЛОТЛАР ТАЪМИНОТИ

182. ТҲ, ЖИЭМ ва ихтисослашган касалхонада дори воситалари сақланадиган хона, дорихона ёки дорихона омбори ташкиллаштирилади. Дори воситалари сақланадиган хона ёки дорихона омбори кондиционер, совутгич билан таъминланади ҳамда хонага ҳаво ҳарорати ва намлигини ўлчаш асбоблари (термометр, гигрометр ва психрометр) ўрнатилади. Ушбу ўлчов асбоблари полдан 1,5 - 1,7 метр баландликда, кириш эшиклари ва иситиш асбобларидан камида уч метр масофада ўрнатилади ва кундалик кўрсаткичлар махсус дафтарда қайд этиб борилади.

183. Ихтисослашган касалхона томонидан дори воситалари, тиббий буюмлар ва тиббий анжомлар марказлашган ҳолда харид қилиб олиниши мумкин. Харид қилиб олиш тендер шартларига амал қилган ҳолда, эҳтиёж ва харид қилиб олинаётган дори воситалари ва тиббий буюмлар сифатига эътибор қилган ҳолда амалга оширилади.

184. ТҲ ёки ЖИЭМ штат бирликларида провизор (фармацевт) лавозимлари бўлмаса, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи бу вазифани бирон бир махсус фармацевтик тайёргарликни ўтган ўрта тиббиёт ходимига юклайди.

185. Дорихона, дорихона омбори ва дори воситалари сақланадиган хоналарга маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларнинг кириши тақиқланади. Дорихона, дорихона омбори ва дори воситалари сақланадиган хоналар санитария қоидалари, нормалари ва гигиена нормативлари талабларига жавоб бериши керак.

186. Дорихоналарга қабул қилинган дори воситалари ва тиббиётга оид маҳсулотлар моддий бойликлар ҳисоб-китоб дафтарига ёзиб қўйилади.

Моддий бойликлар ҳисоби юритиладиган китобнинг варақлари рақамланган, тикилган, муассаса муҳри билан муҳрланган ва раҳбар имзоси билан тасдиқланган бўлиши лозим. Китобдаги ёзувлар аниқ ва тушунарли бўлиши керак, ўзгартиришлар қизил сиёҳ билан ёзилади ва имзо билан тасдиқланади. Ушбу китоб дорихоналарда талабномалар билан бирга сақланади.

187. Гиёҳвандлик воситалари ва уларнинг аналоглари - кимёвий тузилиши ва хоссаларига кўра гиёҳвандлик воситаларига ўхшаш бўлган, улар сингари руҳиятга фаол таъсир этадиган, келиб чиқиши синтетик ёки табиий моддалар, психотроп моддалар ҳамда прекурсорларларининг ҳисоби алоҳида китобда юритилади.

188. Сотиб олинган дори воситалари ва тиббиётга оид маҳсулотлар кирим қилинади ва уларни физик - кимёвий хоссаларига кўра мавжуд санитария меъёрлари ҳамда фармация соҳасига оид меъёрий ҳужжатлар талабларига асосан сақланади ва ҳисобдан чиқарилади.

Дори воситалари ва тиббиётга оид маҳсулотларнинг ҳисоби, сақланиши, тарқатилиши қонун ҳужжатлари асосида амалга оширилади. Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилмаган, сифатсиз, қалбакилаштирилган, шунингдек, Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг ғайриқонуний нусхаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тақиқланади.

189. Дори воситалари, тиббий буюмлар, боғлов материаллари ҳамда беморларни парвариш қилишда ишлатиладиган буюмлар, дезинфекция воситалари ва бошқалар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими ёки ихтисослашган касалхона бўлинмалари томонидан берилган талабномага асосан тайёр ҳолда берилади.

190. Ихтисослашган касалхонада талабномалар, касалхона бўлинмаси катта ҳамшираси томонидан ёзилиб, бўлинма бошлиғи томонидан имзоланади. Даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида талабномалар ҳамшира ёки фельдшер томонидан ёзилиб, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи томонидан имзоланади.

191. Гиёҳвандлик воситалари ва уларнинг аналоглари, психотроп моддалар ҳамда прекурсорлар, шунингдек, тиббиёт этил спирти учун алоҳида талабнома ёзилади ва даволаш профилактик ёрдам кўрсатиш бўлими бошлиғи ёки касалхона бошлиғи томонидан тасдиқланади.

192. Дори воситаларининг ёки бошқа тиббий воситаларнинг харажати суммаси ҳақида ҳисобот, дорихона ходими томонидан муассаса бухгалтериясига берилади.

193. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларнинг қариндошлари ёки бошқа шахслар томонидан йўқловлар орқали юборилган дори воситалари, тиббий буюмлар даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими ходими томонидан маҳкум ёки қамоққа олинган шахс таништирилиб, имзо қўйилади ва бу ҳақда "Яқин қариндошлари томонидан қабул қилиб олинган дори воситаларини рўйхатга олиш журнали"га қайд қилинади.

194. ТҲ ва ЖИЭМ даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимларида стационар шароитда даволанаётган беморларнинг қариндошлари ва бошқа шахслардан дори воситалари ва тиббий буюмлар даволовчи шифокор томонидан берилган рецепт асосида қабул қилиб олиниши мумкин.

Рецепт Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан тасдиқланган рецепт бланкасига мувофиқ тўлдирилади.

195. Рецепт даволовчи шифокорнинг имзоси ва шахсий муҳри билан тасдиқланиши лозим. Рецепт тасдиқланган кундан бошлаб бир ой мобайнида ҳақиқий ҳисобланади.

196. Беморнинг қариндошлари ёки бошқа шахслардан дори воситалари қабул қилиб олинаётганда ушбу дори воситалари рецептнинг йиртма корешогида кўрсатилган дори воситалари билан ўзаро мувофиқлиги, шу жумладан дори воситасининг яроқлилик муддати, бирламчи ва иккиламчи ўрамнинг бутунлиги ва ташқи кўриниши текширилади ва рецептнинг йиртма корешоги беморнинг тиббий ҳужжатларига тикилади.

197. Ихтисослашган касалхона ёки ЖИЭМ таркибидаги касалхонада стационар шароитда даволанаётган беморларнинг қариндошлари ва бошқа шахслардан дори воситалари ва тиббий буюмлар даволовчи шифокор томонидан берилган рецепт асосида қабул қилиб олиниши мумкин.

198. ТҲ ва ЖИЭМда Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилмаган, сифатсиз, қалбакилаштирилган, шунингдек, Ўзбекистон Республикасида рўйхатдан ўтказилган дори воситаларининг ғайриқонуний нусхаларини қабул қилиш, сақлаш ва қўллаш тақиқланади.

199. Беморнинг қариндошлари ёки бошқа шахслардан дори воситалари қабул қилиб олинаётганда ушбу дори воситалари рецептнинг йиртма корешогида кўрсатилган дори воситалари билан ўзаро мувофиқлиги, шу жумладан дори воситасининг яроқлилик муддати, бирламчи ва иккиламчи ўрамнинг бутунлиги ва ташқи кўриниши текширилади ва рецептнинг йиртма корешоги беморнинг касаллик тарихига тикилади.

11-БОБ. ТИББИЙ ҲИСОБНИ ЮРИТИШ

ВА ТИББИЙ ҲИСОБОТНИ ТУЗИШ

200. Тиббий ҳисобни юритиш ва уни тузиш ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларнинг саломатлик ҳолати, тиббиёт хизмати фаолиятини хусусияти, ҳажми ва натижалари ҳақидаги аниқ маълумотлар манбаидир. Тиббий ҳисобни юритишдан кўзланган мақсад қуйидагилардан иборат:

муассасада тиббий таъминотни ташкиллаштириш ва даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими жиҳозларидан тўла фойдалана билиш;

ўтказилаётган даволаш-профилактика, эпидемияга қарши ва санитария-гигиена тадбирларини самарадорлиги ва ўз вақтида ўтказилаётганлигини назорат қилиш;

муассаса бошлиғига ва юқори турувчи тиббий бошлиқларга ўз вақтида тиббий таъминот аҳволи ҳақида ахборот бериш;

даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими фаолиятини таҳлил қилиш ва баҳолаш;

даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими фаолиятини режалаштириш;

статистик маълумотларни умумлаштириш.

201. Тиббий ҳисоб юритиш ва ҳисобот тузиш тиббий-санитария таъминоти бўйича статистик ҳисобот шакллари асосида амалга оширилади. Тиббий ҳисоб юритиш ва ҳисобот тузиш қуйидагиларни ўз ичига олади: қамоққа олинганлар ва маҳкумларни соғлиғи аҳволи ҳисобини юритиш, касалланишни, ўлим ҳолатларини, касаллик туфайли меҳнатдан озод қилиш ҳолатлари ҳисобини юритиш, амбулатор ва стационар тиббий ёрдам кўрсатиш бўйича даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимининг иш ҳисоботи, ҳамда бошқа даволаш-профилактика, эпидемияга қарши ва санитария-гигиена тадбирлари ҳисоботи.

202. Муассасада тиббий ҳисобни юритиш ва ҳисобот тузишни ташкиллаштириш учун даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими бошлиғи (касалхона бош шифокори) жавобгардир. У ўз қўл остидаги ходимларни тиббий ҳисоб юритиш ва ҳисобот тузиш бўйича ишларини ташкиллаштиради ва назорат қилади, тиббий ҳисоботни юқори ташкилотларга ўз вақтида юборади, маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар саломатлик ҳолати ҳақидаги маълумотларни ва тиббий фаолиятни доимий равишда таҳлил қилиб боради, олинган маълумот ва хулосалар бўйича муассаса бошлиғига ахборот беради, олинган хулосалардан муассасани тиббий таъминлашни режалаштиришда фойдаланади.

203. ТҲ ва ЖИЭМ даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлимида фельдшер (ҳамшира)га бланкларни сақлаш ва тўғри ишлатиш, ҳисоб-китоб ва ҳисобга олиш журнал ва китобларини, амбулатор тиббий карталарни ҳисобини юритиш, шифокор кўрсатмасига кўра тиббий ҳисобга олиш ҳужжатларини ёзиб бориш ва шифокорга ҳисоб-китобда ёрдам бериш ишлари юклатилади. Ихтисослашган касалхонада мазкур ишларни тиббий статист олиб боради.

204. Даволаш-профилактика ёрдам кўрсатиш бўлими бошлиғи маҳкумлар ва қамоққа олинган шахслар саломатлигини ва муассаса тиббий хизмати фаолиятини ҳар чоракда таҳлил қилиб ҳисобот тузади. Бундан ташқари, йил давомида касалланиш динамикасини, беморларни стационарга асосли ва ўз вақтида ётқизилишини, беморларни стационарда даволаниш давомийлигини, ўлим сабабларини, даволаш-профилактика ёрдамини кўрсатиш бўлими фаолиятидаги камчилик ва хатоларни таҳлил қилади.

12-БОБ. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ИИВ

ВА СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИНИНГ

ЎЗАРО ҲАМКОРЛИКДА МАҲКУМЛАРГА

ВА ҚАМОҚҚА ОЛИНГАНЛАРГА ТИББИЙ

ЁРДАМ КЎРСАТИШИ

205. Ўзбекистон Республикаси ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга ихтисослаштирилган ёки шошилинч тиббий ёрдам кўрсатилиши зарур бўлган ҳолларда уларга давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларида барча турдаги тиббий ёрдам кўрсатилади.

206. Зарур бўлган ҳолатларда маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларга давлат соғлиқни сақлаш тизими муассасаларининг даволаш-профилактика муассасаларида тиббий текширувлар ўтказиш, маслаҳат бериш, амбулатор ва стационар тиббий ёрдам кўрсатилади.

207. Ўзбекистон Республикаси ИИВ Тиббиёт бошқармаси, ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД, Соғлиқни сақлаш вазирлиги даволаш-профилактика ёрдами бош бошқармаси ва Тошкент шаҳар соғлиқни сақлаш бош бошқармаси, жойларда эса Қорақалпоғистон Республикаси ИИВ тиббиёт бўлими, вилоят ички ишлар бошқармалари тиббиёт бўлимлари ҳамда Қорақалпоғистон Республикаси соғлиқни сақлаш вазирлиги, вилоят соғлиқни сақлаш бошқармалари томонидан ТҲ ва ЖИЭМ ҳамда ихтисослашган касалхона жойлашган ҳудудий соғлиқни сақлаш тизими муассасалари билан тиббий текширувларни ўтказиш, маслаҳат бериш ва даволаш-профилактика масалалари бўйича бириктириб қўйилади.

208. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга Ўзбекистон Республикасининг жиноят-процессуал кодексида назарда тутилган асослар бўйича стационар суд-тиббий ёхуд суд-психиатрия экспертизаси тайинланган тақдирда, улар давлат соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилади. Бунда уларни қўриқлаш ва хулқ-атворини назорат қилиш таъминланади.

209. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларга зарур бўлган ҳолатларда соғлиқни сақлаш тизимининг мутахассис шифокорларини жалб қилган ҳолда тўлиқ ташхис қўйиш, маслаҳат бериш, амбулатор ва стационар тиббий ёрдам кўрсатилиши мумкин. Бунда мутахассис шифокорларнинг хавфсизлиги таъминланади.

ТҲ ва ЖИЭМга маслаҳат берувчи мутахассис шифокорларни олиб келиш, соғлиқни сақлаш тизими лабораторияларига биологик материалларни олиш ва етказиш ТҲ ва ЖИЭМларнинг куч ва маблағлари ҳисобидан амалга оширилади.

210. ТҲ ва ЖИЭМда сақланаётган шахсларни соғлиқни сақлаш тизимининг даволаш-профилактика муассасаларига олиб бориш ҳамда уларни қўриқлаш жазони ижро этиш муассасалари ва ИИВ қоровул қўшинлари ҳарбий қисмларининг куч ва маблағлари ҳисобига амалга оширилади.

Маҳкумлар ва қамоққа олинган шахсларга тиббий ёрдам кўрсатишда ва соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига жойлаштирилганда тиббиёт ходимларининг хавфсизлиги таъминланади.

211. ТҲ ва ЖИЭМ ҳамда ихтисослашган касалхонадан озод этилган стационар даволанишга муҳтож беморлар даволанишни давом эттириш учун ўрнатилган тартибда давлат соғлиқни сақлаш тизимининг тиббий муассасаларига жойлаштирилади.

212. Оғир касаллиги туфайли жазони ўташдан озод этилган беморлар тиббий кўрсатмаларга кўра даволанишни давом эттириш учун Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги томонидан бириктирилган даволаш-профилактика муассасаларига жойлаштирилади.

13-БОБ. ТИББИЁТ ХОДИМЛАРИ МАЛАКАСИНИ

ОШИРИШ ВА УЛАРНИ ҚАЙТА ТАЙЁРЛАШ

213. ТҲ ва ЖИЭМ ҳамда ихтисослашган касалхонаси олий тиббиёт ва фармацевтика ходимларининг малакасини ошириш ва қайта тайёрлаш Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги Тошкент врачлар малакасини ошириш институти, Тошкент фармацевтика тиббиёт институтида ўрнатилган тартибда, Ўзбекистон Республикаси ИИВ ҳузуридаги ЖИЭД томонидан тўлов-контракти асосида амалга оширилади.

214. ТҲ ва ЖИЭМ ҳамда ихтисослашган касалхонада ўрта тиббиёт ва фармацевтика ходимларининг касбий малакасини ошириш ҳамда қайта тайёрлаш Республика ўрта тиббиёт ва фармацевтика ходимлари малакасини ошириш ва уларни ихтисослаштириш маркази ва унинг вилоятлардаги филиалларида амалга оширилади.

14-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР

215. Ушбу Қоидалар талаблари бузилишида айбдор бўлган шахслар, қонунчиликда белгиланган тартибда жавобгар бўладилар.

216. Ушбу Қоидалар Ўзбекистон Республикаси Соғлиқни сақлаш вазирлиги билан келишилган.

Қоидаларга

1-ИЛОВА

Тергов ҳибсхонасига келтирилган

шахсларни қабул қилиш

ЖУРНАЛИ

      

Сақлаш муддати: 10 йил

            

     

Қоидаларга

2-ИЛОВА

Флюорография (рентган) текшируви

ўтказилганлиги тўғрисида

МАЪЛУМОТНОМА

Туғилган санаси "_______" _________________ ___________йил.

Муассаса: УЯ-64/____________________

Флюорография (рентган) текшируви ўтказилган сана: "______"____________ 20_______ йил

Индивидуал нурланиш дозаси: ___________________ (мЗв)

      

Қоидаларга

3-ИЛОВА

Ҳудудий давлат соғлиқни сақлаш тизими тиббий

муассасасига олиб чиқилганлигини қайд қилиш

ЖУРНАЛИ

Сақлаш муддати: 5 йил

     

Қоидаларга

4-ИЛОВА

Фойдаланилган дориларни ҳисобга олиш

ЖУРНАЛИ

Сақлаш муддати: 3 йил

   

  

Изоҳ: Дори воситалари кирими қизил рангда белгиланади.

*) Беморнинг аҳволи оғир бўлганда, унинг ўрнига бўлим бошлиғи, шифокор, ҳамшира ёки фельдшер имзолари билан тасдиқланади

Қоидаларга

5-ИЛОВА

Маҳкум ёки қамоққа олинган

шахснинг соғлиғи тўғрисида

МАЪЛУМОТНОМА

Сақлаш муддати: 1 йил

Туғилган санаси "_____" _______________ ___________йил.

20 ______ йил "_____" ______________

Қоидаларга

6-ИЛОВА

Интизомий бўлинмада сақланаётган шахсларга

кўрсатилган тиббий ёрдамни қайд қилиш

ЖУРНАЛИ

Сақлаш муддати: 5 йил

     

Қоидаларга

7-ИЛОВА

Сурункали наркологик, сил, таносил касалликлари

билан оғриган беморларга махсус даво муолажаларини

ўтказиш ва сақлаш учун мўлжалланган жазони

ижро этиш муассасаларининг

РЎЙХАТИ

       

Изоҳ: одамнинг иммунитет танқислиги вируси (ОИВ инфекцияси)ни юқтириб олган маҳкумлар тартиб турига кўра, умумий асосда муассасаларда сақланади.

Қоидаларга

8-ИЛОВА

Шикастланиш ва жароҳатланишларни рўйхатга олиш

ЖУРНАЛИ

Сақлаш муддати: 5 йил

    

Қоидаларга

9-ИЛОВА

Ўлим ҳолатларини қайд қилиш

ЖУРНАЛИ

Сақлаш муддати: 10 йил

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2019 йил 20 май

"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",

2019 йил 27 май, 21-сон, 396-модда