ВСЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО УЗБЕКИСТАНА

ЎзР Конунчилиги / Таълим. Фан. Маданият / Фан / Илмий-тадқиқот фаолияти /

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси Ядро физикаси институтининг 2020-2024 йилларга мўлжалланган илмий-тадқиқот ишлари Дастури (ЎзР Президентининг 21.11.2019 й. ПҚ-4526-сон қарорига 2-илова)

Функция недоступна

Данная функция доступно только для клиентов (пользователей)

Полный текст документа доступен в платной версии. По вопросам звоните на короткий номер 1172

Ўзбекистон Республикаси

Президентининг

2019 йил 21 ноябрдаги

ПҚ-4526-сон қарорига

2-ИЛОВА



Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси

Ядро физикаси институтининг 2020-2024 йилларга

мўлжалланган илмий-тадқиқот ишлари

ДАСТУРИ

Мавзунинг номи

Тадқиқот йўналишининг

мазмуни

Натижаларни

тақдим қилиш кўриниши

Бажариш муддати

Тадқиқотлардан

кутилаётган натижалар

Амалиётда

қўлланилиши

НАЗАРИЙ ЯДРО ФИЗИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Қуйи ва ўта паст энергияларда кўпнуклонли тизимларнинг коллектив ва микроскопик хоссаларини тадқиқ этиш

Реакциялар бинар маҳсулотлари ҳосил бўлишида квазибўлиниш ва чуқур ноэластик тўқнашувлар ролини баҳолаш усулларини ишлаб чиқиш.

Икки ўлчамли номарк динамик тизимини таҳлил қилиш.

Оғир ядролар коллектив ғалаёнланиш спектрида юқори тартибли эффектларни таҳлил қилиш.

Енгил ядроли реакциялар учун асимптотик меъёрлаштирувчи коэффициентларни аниқлаш.

Уч альфа заррали углерод-12 ядросида квант фазавий ўтиш хусусиятларини тадқиқ этиш.

Гиперсферик Лагранж-меш усулига асосланган уч заррали модел доирасида бор-8 ва литий-8 енгил ядроларининг тузилишини ўрганиш.

Гаусс асосидаги вариациявий усул доирасида бор-8 ва литий-8 енгил ядроларининг тузилишини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Бинар маҳсулотлар ҳосил бўлишининг тўлиқ кесими ҳисобланади, квазибўлиниш ва чуқур ноэластик сочилиш ҳиссаси аниқланади.

Квант тизимларнинг хусусиятларига ташқи майдонларнинг таъсир этиш қонуниятлари аниқланади.

Ноадиабатик коллектив яқинлашиши доирасида оғир ядроларнинг staggering эффектининг тавсифи кўрсатилади.

Бериллий-7 синтези реакциясининг барьеролди дифференциал периферия кесимини таҳлил қилиб, бериллий-7 радионуклиди синтезининг асимптотик мезонловчи коэффициенти ҳисобланади.

12С ядросининг ғалаёнланган ҳолатдаги αα-потенциаллари тақиқланган ҳоллардаги асосий энергетик спектрлари таҳлил қилиниб ҳисобланади.

Бериллий-7 ва литий-8 ядроларининг яриманалитик кўринишдаги тўлқин функциялари олинади ва энергетик спектри ҳамда ўртача квадрат радиуси ҳисобланади.

Олинган натижалар қуйидагиларда қўлланилади:

оғир ядроларнинг ҳосил бўлиш кесимларини ҳисоблашда;

мураккаб тизимлар хоссаларига ташқи омилларнинг таъсирини кўрсатишда;

оғир ядроларни коллектив ғалаёнлантиришдаги катта спинларни юқори даражали кузатишларда;

қуйи энергияларда 6Li (p,γ) 7Be и 3He (α,γ) 7Be ядро-астрофизикавий реакцияларни ҳисоблашда;

Енгил ядроларнинг электромагнит тузилишини, ядро зарядининг тақсимланиш зичлигини ўрганишда.

Бир нечта жисмлар квант физикаси масалаларини ечиш учун юқори самарали вариациявий усулларни ривожлантириш

Ядроларни бириктириб олиш ва бўлинишида сирт таранглиги кучининг ўрнини тадқиқ этиш. Икки ядроли тизим ядролари боғларининг ҳосил бўлиш ва узилиши динамикаси.

Турли геометрик тузилишли ядроларнинг бирга бўлиш ҳолатларини таҳлил қилиш.

Протонларда протонлар сочилиши ядро-астрофизикавий реакциясининг асимптотик назариясини ишлаб чиқиш.

Икки ва уч жисмли моделлар доирасида астрофизик S-фактор, бор-8 ядроси синтези реакциясининг тезлигини назарий таҳлил қилиш.

Катта портлашдан кейин бор-8 ядролари тарқалишини назарий баҳолаш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

Оғир ионлар билан кечадиган ядро реакцияларида икки ядроли тизимлар, сирт эффектлари динамикасини аниқлаш.

Ядролар бирга бўлишининг турли ҳолатлари аниқланади.

Ўта паст энергияларда off-shell кулон сочилишининг умумий спин кинематикасидаги нейтроннинг релятивистик позитронга бериш реакцияси тезлиги ҳисобланади.

Бор-8 ядроларининг ҳосил бўлиш реакцияси ва унинг катта портлашдан кейин тарқалиши тезлиги ҳисобланади.

Олинган натижалар қуйидаги холларда қўлланилади:

чуқур ноэластик реакциялар динамикаси ва ўта оғир элементлар ядроларининг ҳосил бўлишини таърифлаш;

оғир ядроларнинг баъзи статик хусусиятларини кўрсатиб бериш;

қуёш ва юлдузлардаги астрофизикавий жараёнларни таърифлаш;

Қуёш нейтриноси билан боғлиқ масалаларни ечиш.

Ядро шаклларининг ўзгариши динамик суюқ томчи ва квант тизими учун ҳаракат тенгламисини олиш.

Оғир ядролардаги электрик квадрупол хоссаларни эътиборга олиб, ядроларда бирга бўлиш шаклларини таҳлил қилиш.

Умумлаштирилган уч заррали асимптотик назарияни ишлаб чиқиш.

Гиперсферик Лагранж-меш базисига асосланган учзаррали модель доирасида бериллий-7 ва литий-7 енгил ядролари тузилишини тадқиқ этиш.

Гаус базиси асосидаги вариациявий усул доирасида бериллий-7 ва литий-7 енгил ядроларининг тузилишини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Қаватли ва гидродинамик модель доирасида ядро шаклининг ўзгариш динамикасини таърифлашнинг динамик ҳаракат тенгламаси аниқланади.

Ядроларнинг турли бирга бўлиш ҳолатлари аниқланиб, уларнинг электромагнит хоссалари тадқиқ этилади.

Узатиш механизмида учзаррали кулон динамикасини аниқ ҳисобга олган ҳолда ядронинг кучсиз боғланган чегараолди ҳолатларида зарядланган зарраларни узатиш юза бинар реакциялари тадқиқ этилади.

Олинган натижалар қуйидагиларни таърифлашда ишлатилади:

ўта оғир ядролар ҳосил бўлиш реакциялари динамикаси;

ўта оғир ядролар тузилиши ва статик хоссалари;

қуёш ва юлдузлардаги термоядровий жараёнлар;

енгил зарраларни узатиш реакциялари.

Нуклонларнинг ўзаро тенг узатилмаслиги шароитида икки ядроли тизимларнинг ҳосил бўлиши ва парчаланишини ҳисоблаш.

Оғир ядроларда турли геометрик шакллари ўртасидаги ўтишларни таҳлил қилиш.

Учзаррали умумлашган асимптотик назарияни ишлаб чиқиш (давоми).

Фтор-17 ядросининг уч заррали континиум тузилишини боғланган каналлар дискретлаш усулида тадқиқ этиш.

Паст энергияларда кислород-16 ядролари томонидан протонларни ютиб олиш реакциясининг дифференциал кесимини назарий баҳолаш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Динамик харакат тенгламаси аниқланиб қаватли ва гидродинамик модел доирасида ядровий жараёнларни тарифлашга қўлланилади.

Ядроларнинг турли бирга бўлиш ҳолатлари кўрсатилиб, уларнинг электромагнит хоссалари тадқиқ этилади.

Учзаррали асимптотик назария ёрдамида 10B(7Be, 8B) 9Be и 14N (7Be, 8B) 13C реакциясининг дифференциал кесими таҳлил қилинади, 7Be+p -> 8B учун асимптотик меъёрловчи коэффициент аниқланади.

Сочилишнинг учзаррали тўлқин функцияси ва қуйи энергияларда p+16Oа15O+d пикап-реакциясининг дифференциал кесими ҳисобланади.

Олинган натижалар қуйидагиларни тарифлашда ишлатилади:

чуқур ноэластик реакциялар ва ўтаоғир элементларнинг ҳосил бўлиш динамикаси;

оғир ядроларнинг баъзи статик ва электромагнит хоссаларини аниқлаш

қуйи энергияларда 7Be (p,γ) 8B реакцияси тезлигини ҳисоблаш.

Натижалар протон терапияси билан боғлиқ муаммоларни ҳал қилишда қўлланилади.



Тўқнашаётган ядролар шаклларининг ҳар хил деформацияланиши шароитида икки ядроли тизимларнинг ҳосил бўлиши ва парчаланишини ҳисоблаш.

Оғир ядролар шаклининг фазавий ўтиш соҳасидаги моделини ривожлантириш.

Умумлашган уч заррали асимптотик назарияни ишлаб чиқиш (давоми).

Икки ва уч жисмли модель доирасида бериллий-7 ядроси синтези астрофизикавий реакцияси тезлигини назарий баҳолаш.

Киралкварк модели доирасида нуклон ва дельта резонанслар тузилишини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Икки ядроли тизим ҳосил бўлиш динамикасига ядролар тўқнашуви деформациясининг таъсири аниқланади.

Тўлиқ энергия эгрисидаги критик токнинг бузилган минимумлари ҳисобланади.

Умумлашган учзаррали асимптотик назария ёрдамида 14N(13N, 14O)13C реакциясининг дифференциал кесимини таҳлил қилиш,

13N+pа14O учун асимптотик меъёрловчи коэффициентлар аниқланади.

Асимптотик S-фактор, p+6Liа7Bе + γ синтез реакцияси тезлиги ҳамда шу жараённинг 7Li нинг Катта портлашдан кейинга тарқалишига таъсири ҳисобланади.

Олинган натижалар қуйидагиларни таърифлашда ишлатилади:

чуқур ноэластик реакциялар ва ўтаоғир элементларнинг ҳосил бўлиши;

оғир элементларнинг баъзи статик хоссалари;

ўта паст энергияларда 13N(p, γ)14O реакцияси тезлигини ҳисоблаш.

Натижалар литийнинг Коинотда тарқалишини аниқлаш, кучли ўзаро таъсир, адронлар тузилишини ўрганишда қўлланилади.

КЎП ЗАРРАЛИ ТИЗИМЛАР ФИЗИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Кўпзаррали жараёнларнинг ядровий, атом ва космологик масштаблардаги динамик моделини ишлаб чиқиш


Дискрет коинот космологик моделини яратиш учун Эйнштейннинг майдон тенгламаларини олиш ва макроскопик гравитацион назариясини ривожлантириш.

Кўпўлчамли гравитациявий моделларни ривожлантириш ва олинган майдон тенгламалари ечимини қидириш.

Икки сатҳли зарралар тизими ва электромагнит модлар диссипациясини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Коинотнинг ячейкали тузилишини ҳисобга олувчи космологик модель аниқланади.

Гравитациянинг макроскопик назарияси ривожлантирилади.

Астрофизикавий объектларнинг ички аналитик ечими уларнинг ҳолат тенгламасини ҳисобга олиб аниқланади.

Қўлланилиш соҳалари - астрофизика, космология, биология.

Таъсирлашувчи зарраларнинг катта тизими эволюциясини тадқиқ этиш ва уни информацион технологиялар ва биологияда қўллаш

Тенгламаларни ечиш усулларини ишлаб чиқиш ва уларни таснифлаш. Кенг кўламли динамик фактор тенгламасини ечиш.

Кўпзаррали атом тизимлари учун уларнинг ички тузилишини ҳисобга олиб, квант статистикаси усулларини ишлаб чиқиш.

Қаттиқ жисмлар тузилиши бир ўлчамли структураларининг физик параметрларига таъсирини ҳисобга олиб, қаттиқ жисмлар структурасини таҳлил қилиш.

Боғланиш учун маълумот узатиш тизимини яратиш учун квант кинетик тенгламалар ечимидан фойдаланиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

Дискрет коинотнинг космологик модели доирасида кенг кўламли фактор ечими аниқланади.

Астрофизикавий объектлар атрофидаги кўпзаррали молекуляр жараёнлар кинетикасини таърифловчи модель яратилади.

Бир ўлчамли объектлар физикавий тавсифи тенгламасини унинг таркиби ва симметриясига боғлиқ равишда тузиш ва ечиш усуллари ишлаб чиқилади.


Қўлланилиш соҳалари - астрофизика, космология, қаттиқ жисмлар физикаси, асбобсозлик, биология ва информацион технологиялар. Олинган натижалар техникада қўлланиладиган ўта мустаҳкам иплар олишда қўлланилиши мумкин.



Олинган космологик модел асосида молекуляр ва атомар водороддан ташкил топган протоюлдузлар булутининг шаклланиш назариясини яратиш. Кўпзаррали молекуляр жараёнлар ва булутлар коллапсини тадқиқ этиш.

Қаттиқ жисмлар тузилишини уларнинг икки ўлчамли структураларнинг физик параметрларига таъсирини ҳисобга олиб таҳлил қилиш.

Нейронларда содир бўладиган жараёнларни тадқиқ қилиш учун квант кинетик тенгламалар занжири ечимини қўллаш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2022 й.

Икки ўлчамли объектлар физикавий тавсифи тенгламасини унинг таркиби ва симметриясига боғлиқ равишда тузиш ва ечиш усуллари ишлаб чиқилади.

Локал молекуляр жараёнларга боғлиқ ҳолда марказий объект коллапси тенгламаси яратилади.


Қўлланилиш соҳалари - астрофизика, қаттиқ жисмлар физикаси, асбобсозлик, биология.

Олинган натижалар ўта сезгир детекторлар олишда қўлланилиши мумкин.



Қаттиқ жисмлар тузилишини уч ўлчамли структураларнинг физикавий кўрсаткичларига таъсири нуқтаи назаридан кўриб чиқиш.

Гравитациянинг майдон тенгламаси ва уни астрофизикада қўллашнинг аниқ аналитик ечимини топиш.

Ташқи кучлар таъсирини ҳисобга олиб, квант кинетик тенглама занжирини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Уч ўлчамли объектлар физикавий тавсифи тенгламасини унинг таркиби ва симметриясига боғлиқ равишда тузиш ва ечиш усуллари ишлаб чиқилади.

Ҳолат тенгламасини ҳисобга олган ҳолда астрофизик объектлар учун ички ечим яратилади ва таснифланади.

Қўлланилиш соҳалари - қаттиқ жисмлар физикаси, асбобсозлик, квант статистикаси.




Халқа, диск, тор, Сатурнга ўхшаш объектлар учун Эйнштейн тенгламаларини вакуумли ва ички ечимини топиш. Бир ўлчамли - уч ўлчамли структуралар учун олинган кўп ўлчамли ечимлари учун уларнинг умумлашмаларини кўриб чиқиш.

Квант кинетик тенглама занжири ечимини биологик жараёнларни тадқиқ этишда қўллаш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Тадқиқ этиладиган астрофизикавий объектлар учун аниқ вакуум ва ички ечимлар аниқланади.


Қўлланилиш соҳалари - астрофизика, қаттиқ жисмлар физикаси.

ЯДРО РЕАКТОРЛАРИ ФИЗИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Бўлиниш маҳсулотлари ва трансуран изотоплари радиофаоллигини камайтириш ва уларнинг ВВР-СМ тадқиқот реакторининг конструкцион материалларига таъсири


Cf-252 ва НГ-150 нейтрон генератори каби нейтрон манбаларидаги реакциялар асосида нейтрон манбаларининг самарадорлигини тадқиқ этиш.

Конструкцион материалларнинг электр ўтказувчанлиги кўрсаткичига кўра нейтронлар билан нурланиш дозасини ишлаб чиқиш ва реактор актив зонаси кўрсаткичларини аниқлаш.

ВВР-СМ реакторида ИРТ-4М русумли ядро ёқилғисини максимал ёқиш шароитларини тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар, муаллифлик гувохномалари.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Бўлиниш маҳсулотлари ва трансуран изотоплари фаоллигини камайтириш мақсадида нейтронлар манбаси самарадорлиги аниқланади.

Реактор фаол зонаси кўрсаткичлари ва конструкциявий материалларнинг нейтронлар билан нурланиш дозасини уларнинг электр ўтказувчанлиги орқали аниқлаш усули ишлаб чиқилади.

ИРТ-4М русумли ядро ёқилғисини максимал ёқиш шароитлари аниқланади.

Материалларнинг электр ўтказувчанлиги асосида нейтронлар оқими зичлигини ҳисоблаш усули ишлаб чиқилади.


Натижалар трансмутация цикли самарадорлиги мезонларини аниқлашда қўлланилади.


ВВР-СМ реакторини эксплуатация қилишда қўлланилади.


Ёқилғи циклларини оптималлаштириш ва ВВР-СМ ядро реактори парамертларини назорат қилиш усулларини ишлаб чиқиш

Конструкцион материаллар хоссалари, жумладан иссиқлик ва эластиклик хусусиятларига ядро ёқилғиси радиоактив нурланишининг таъсирини тадқиқ этиш.

Конструкцион материаллар ва улар атрофидаги турли намуналарда ВВР-СМ реактори нейтронлари спектри ҳосил қиладиган дозалар тақсимотини баҳолаш.

ВВР-СМ ядро реакторини эксплуатация қилиш мобайнида ишлатилган ядро ёқилғисининг герметиклигини назорат қилиш.


Мақолалар, тезислар, муаллифлик гувохномалари.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2021 й.

ВВР-СМ ядро реактори конструкциявий материалларнинг иссиқлик ва эластиклик хоссаларига радиоактив нурланишнинг таъсир қилиш механизми аниқланади.

Ядро реактори конструкциясининг асосий элементларини эксплуатация қилиш вақтини баҳолаш учун дозалар тақсимоти ҳисобланади.

Ишлатилган ядро ёқилғиси герметиклигини назорат қилиш усули ишлаб чиқилади.


ВВР-СМ реакторини эксплуатация қилишда қўлланилади.



Радиациявий хавфсизлик меъёрлари асосида ядровий қурилмада авария ҳолатларини моделлаштиришда атроф-муҳитга бўлган радиологик хавфни баҳолаш.

Радиоактив чиқиндилар ва ишлатилган иссиқлик ажратувчи тўпламлардан чиқадиган радиоактив нуклидлар билан ифлосланган радиоактив аэрозоллар миқдорини баҳолашнинг янги усулларини ишлаб чиқиш.

Мақолалар, тезислар, муаллифлик гувохномалари.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Атроф-муҳитга радиологик хавф баҳоланади. Ядро реакторларини хавфсиз эксплуатациядан чиқариш қонуниятлари аниқланади.

Радиоактив чиқиндилар ва ишлатилган ядро ёқилғисидан ажралиб чиқадиган радиоактив нуклидлар билан ифлосланган радиоактив аэрозоллар миқдорини баҳолаш усуллари ишлаб чиқилади.

Натижаларнинг қўлланилиши ходимлар, аҳоли ва атроф-муҳитга радиациявий таъсирни камайтирилишини таъминлайди.


Бўлиниш маҳсулотлари ва трансуран изотоплари фаоллигини камайтириш усулларини тадқиқ этиш.

Ядро ёқилғисининиг ёниш даражасини ошириш ва реакторниниг фаол зонасида энергиянинг бир текис ажралиб чиқиш даражасини аниқлаш.

Турли даражада ёнган ядро ёқилғисининг герметиклигини аниқлаш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Бўлиниш махсулотлари ва трансуран изотоплари активлигини камайтириш усуллари аниқланади.

Реакторниниг фаолзонасида ёқилғини рационал жойлаштириш ва қайтарувчиларнинг оптимал конструкциясини қўллаш, бойитишни муқобиллаштириш ҳисобига энергиянинг нотекис ажралиши камайтирилади.

Турли даражада ёнган ядро ёқилғисининг герметиклиги аниқланади.

ВВР-СМ реакторини эксплуатация қилишда қўлланилади.



Трансмутацион циклнинг мезонларини аниқлаш.

ВВР-СМ ядро реактори ишлаш режимини оптималлаштириш бўйича ишлаб чиқилган усулларни қўллаш бўйича таклифлар ва йўриқномалар тузиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2024 й.

Трансмутацион циклнинг мезонлари аниқланади.

ВВР-СМ ядро реактори ишлаш режимини оптималлаштириш бўйича ишлаб чиқилган усулларни қўллаш бўйича таклифлар ва йўриқномалар тузилади.

ВВР-СМ реакторини эксплуатация қилишда қўлланилади.



ЯДРОВИЙ ТИББИЁТ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Нур терапиясида бинар технологияларни ривожлантиришни тадқиқ этиш: фотон тутиб қолувчи ва нейтрон тутиб қолувчи терапия.


Самарий, гадолиний, олтин, висмут элементлари учун фотон тутиб қолувчи реакция унумини аниқлаш. Нишонда ўсимта заряд сони 53 дан ортиқ атомлар концентрациясини аниқлаш ва технология самарадорлигини баҳолаш.

Инсон мияси глиом ўсимтаси тўқималарига нейтрон, гамма-нейтрон нурланиш таъсирини баҳолаш ва ўрганиш.

Инсон мияси глиом ўсимтасининг радиорезистентлигини индивидуал баҳолаш учун клиник лаборатория усули ва таклифларни ишлаб чиқиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Самарий, гадолиний, олтин, висмут элементлари учун фотон тутиб қолувчи реакция унумини аниқлашнинг янги усули аниқланади.

Ўсимтада заряд сони 53 дан ортиқ (Z>53) атомлар концентрациясини аниқлаш ва технология самарадорлигига ҳосил бўлган нурланишнинг энергетик тавсифлари боғлиқлигини баҳолаш.

Инсон мияси глиом ўсимтасининг радиорезистентлигини индивидуал баҳолаш учун клиник лаборатория усули ишлаб чиқилади.

Маълумотлар базасини самарий, гадолиний, олтин, висмут элементлари учун фотон тутиб қолувчи реакция унуми бўйича маълумотлар билан тўлдириш.

Ҳар бир бемор учун операциядан кейинги стандарт нур терапияси самарадорлигини прогноз қилиш.


Таркибида гадолиний бўлган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унумини тадқиқ этиш.

Нишон (ўсимта)даги гадолиний атомлари концентрациясини аниқлаш ва технология самарадорлигига ҳосил бўлаётган нурланиш таъсирини баҳолаш.

Инсон бош миясидаги астроцитом ўсимталари тўқималарига нейтрон, гамма гамма-нейтрон нурланишининг таъсирини баҳолаш ва ўрганиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2021 й.

Гадолиний тутган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унуми бўйича янги маълумотлар олинади.

Нишондаги (ўсимта) гадолиний атомлари концентрацияси аниқланади ва технология самарадорлигига ҳосил бўлган нурланиш таъсири тушаётган нур энергиясига боғлиқ ҳолда баҳоланади.

Инсон мияси астроцитом ўсимтасининг радиорезистентлигини индивидуал баҳолаш учун клиник лаборатория усули ишлаб чиқилади.

Фотон тутиб қолувчи терапияда гадолинийнинг энг юқори самара берувчи препарати прогноз қилинади.

Барча алоҳида бемор учун операциядан кейинги нур терапиясиниг самарадорлиги прогноз қилинади.


Таркибида олтин бўлган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унумини тадқиқ этиш.

Нишон (ўсимта)даги олтин атомлари концентрациясини аниқлаш ва технология самарадорлигига ҳосил бўлаётган нурланиш таъсирини баҳолаш. Инсон бош миясидаги астроцитом ўсимталари тўқималарига нейтрон ва гамма-нейтрон нурланишининг таъсирини баҳолаш ва ўрганиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Таркибида Au бўлган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унуми ҳисобланади.

Нишондаги (ўсимта) Au атомлари концентрацияси аниқланади ва технология самарадорлигига ҳосил бўлган нурланиш таъсири тушаётган нур энергиясига боғлиқ ҳолда баҳоланади.

Инсон бош миясидаги астроцитом ўсимталари тўқималарига нейтрон ва гамма-нейтрон нурланишининг таъсирини ишлаб чиқилган индивидуал радиорезистентликни баҳолаш бўйича лаборатория-клиник усули ёрдамида баҳолаш.

Фотон тутиб қолувчи терапияда таркибида олтин бор юқори самара берувчи препарат прогноз қилинади.

Барча алоҳида бемор учун операциядан кейинги нур терапиясиниг самарадорлиги тадқиқ этилади.

Таркибида висмут бўлган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унумини тадқиқ этиш.

Нишон (ўсимта)даги висмут атомлари концентрациясини аниқлаш ва технология самарадорлигига ҳосил бўлаётган нурланиш таъсирини баҳолаш.

Инсон бош миясидаги олигодендроглиом ўсимталари тўқималарига нейтрон, гамма ва аралаш-нейтрон нурланишининг таъсирини баҳолаш ва ўрганиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Таркибида висмут бўлган препаратлар учун фотон тутиб қолувчи реакциялар унуми ҳисобланади.

Нишондаги (ўсимта) висмут атомлари концентрацияси аниқланади ва технология самарадорлигига ҳосил бўлган нурланиш таъсири тушаётган нур энергиясига боғлиқ ҳолда баҳоланади.

Инсон бош миясидаги олигодендроглиом ўсимталари тўқималарига нейтрон ва гамма-нейтрон нурланишининг таъсирини ишлаб чиқилган индивидуал радиорезистентликни баҳолаш бўйича лаборатория-клиник усули ёрдамида баҳолаш.

Фотон тутиб қолувчи терапияда висмутнинг энг юқори самара берувчи препарати прогноз қилинади.

Барча алоҳида бемор учун операциядан кейинги нур терапиясиниг самарадорлиги тадқиқ этилади.

Фотон тутиб қолувчи терапиянинг таркибида самарий, гадолиний, олтин ва висмут мавжуд бўлган препаратлар, шунингдек, нурлантирувчи қурилмалардан фойдаланиб, клиник амалиётда кенг қўлланилишини таъминлаш учун зарур шароитларни яратиш.

Бош мия ўсимталарини нур терапияси билан даволашда ўсимта атрофидаги соғлом тўқималарга минимал зарар етказиш усулларини ишлаб чиқиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Мавжуд препараталардан фойдаланиб, қатор нурлатиш қурилмаларини ишлатган ҳолда ушбу технологияни клиник амалиётга кенг татбиқ этиш шароитлари аниқланади.

Бош мия ўсимталарини нур терапияси билан даволашда ўсимта атрофидаги соғлом тўқималарга минимал зарар етказиш усуллари ишлаб чиқилади.

Бош мия ўсимтасини нур терапияси билан даволашнинг максимал самарадор ва соғлом тўқималарга минимал зарар етказувчи усулини яратиш ва таклифлар ишлаб чиқиш.


ЯДРО АНАЛИТИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Махсус тоза моддалар, технологик материаллар ва атроф-муҳит объектларининг макро ва микрокомпонентлар таркибини ядро-физикавий ва масс-спектрометрик усуллар билан аниқлаш услубларини ишлаб чиқиш.


Ўта тоза моддалар ва уларни олиш учун ишлатиладиган бошланғич материаллар микроаралашма таркибини нейтрон-активацион аниқлаш услубларини ишлаб чиқиш.

Санкцияланмаган ионлаштирувчи нурланиш манбаларини суд-кимёвий экспертиза қилишнинг радиометрик, рентгенфлуоресцент, нейтрон-активациявий ва масс-спектрометрик услубларини ишлаб чиқиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2020 й.

Махсус тоза индий ва уни олиш учун ишлатиладиган бошланғич материалларнинг микроаралашма таркибини нейтрон-активациявий усулда аниқлаш услуби яратилади.

Санкцияланмаган ионлаштирувчи нурланиш манбаларини суд-кимёвий экспертиза қилишнинг юқори сезгир услублари ишлаб чиқилади

Олмалиқ тоғ-кон комбинатида ишлаб чиқариладиган махсус тоза индийни паспортлаш.

Санкцияланмаган ионлаштирувчи нурланиш манбаларини суд-кимёвий экспертиза қилиш.

Археологик топилмалар ёшини радиоуглерод усулида аниқлаш бўйича мавжуд услубларни таҳлил қилиш.

Микроэлектроникада қўлланиладиган қотишмаларнинг компонент таркибини рентгенфлуоресцент усулда аниқлаш услубини ишлаб чиқиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

Углероднинг 14С изотопи-ни концентрациялашнинг оптимал усулларини аниқлаш, 14С ни ўлчаш учун зарур ускуна ва ўлчаш шароитини танлаш.

Углерод миқдори бўйича артефактлар ёшини аниқлаш усулини ишлаб чиқиш.

Радиодеталлар тайёрлашда ишлатиладиган кавшар, асос ва эпитаксиал қатламлар таркибини аниқлаш.

Археологияда, археологик топилмалар ёшини аниқлашда қўлланилади.


"ФОТОН" АЖ да қўлланилади.

Археологик топилмалар ёшини аниқлаш учун углерод-14 радиоизотопини концентрациялаш услубини ишлаб чиқиш.

Махсус тоза моддалар таҳлили учун концентрациялаш жараёнида аралашма элементлар миграциясини аниқлашнинг масс-спектрометрик услубини ишлаб чиқиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Углерод-14 радиоизотопини концентрациялаш услуби ишлаб чиқилади.

Махсус тоза моддаларни олиш жараёнида ифлословчи манбаларни аниқлаш мақсадида аралашма элементларни концентрациялаш пайтидаги миграциясини масс-спектрометрик аниқлаш усули ишлаб чиқилади.

Археологияда археологик топилмалар ёшини аниқлашда қўлланилади.

Махсус тоза материаллар олишда қўлланилади.

Археологик топилмалар ёшини аниқлаш услубини ишлаб чиқиш.

Атроф-муҳит объектларида (тупроқ, сув, ўсимликлар, ҳаво) табиий ва сунъий радионуклидларни аниқлаш услубини ишлаб чиқиш


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

Ихтирога ариза тайёрлаш

2023 й.

Археологик топилмалар ёшини аниқлаш услуби ишлаб чиқилади.

Атроф-муҳит объектларини радиологик мониторинги услуби ишлаб чиқилади.


Археологик топилмалар ёшини аниқлаш.

Қурилаётган атом электр станцияси ҳудудида доимий радиологик мониторинг олиб бориш.

Технологик материаллар (кеклар, концентратлар, металлургия ва кимё саноати чиқиндилари) таркибидаги камёб ва тарқоқ металлар миқдорини аниқлашнинг ядро-физикавий ва масс-спектрометрик услубларини ишлаб чиқиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

Ихтирога ариза тайёрлаш

2024 й.

Технологик материаллар таркибидаги камёб ва тарқоқ металлар миқдори аниқланади.


Ишлаб чиқариш чиқиндилари таркибидаги камёб ва тарқоқ металларни ажратиб олиш.


РАДИОКИМЁ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Ядро тиббиёти учун радионуклидлар олишнинг радиокимёвий технологиясини ишлаб чиқиш, суюқ радиоактив чиқиндиларни тозалаш учун модификацияланган ва композицион сорбентлар олиш.


Мис ва рух сульфидлари асосидаги майда дисперс сорбентларнинг сорбция қилиш хусусиятларини тадқиқ этиш.

Реакторда лютеций-177 радионуклидини, циклотронда молибден-99, кадмий-109, кобальт-57, гадолиний-67 радионуклидларини олиш технологияларини таҳлил қилиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Майда дисперс сорбетларда цезий ва кобальт радионуклидлари сорбциясининг қонуниятлари аниқланади.

Радионуклидлар олиш технологияларининг камчиликлари аниқланади.


Олинган натижалар суюқ радиоактив чиқиндиларни тозалаш учун янги сорбентлар синтезида қўлланилади.

Натижалар радионуклидлар олиш технологиясини ишлаб чиқишда қўлланилади.


Ядровий нишонлар, якуний радионуклидларни олиш унумига таъсир этувчи омилларни тадқиқ этиш ва нурлатиш натижасида уларнинг ҳосил бўлиш унумини ҳисоблаш.

Силикагель ва бентонит асосидаги сорбентларда цезий-137 радионуклидининг статик ва динамик сорбциясини тизимли ўрганиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2021 й.

Ядровий нишонларни нурлатишнинг оптимал шаротлари танланади.

Цезий-137 сорбциясининг қонуниятлари аниқланади.


Ядровий қурилмаларда ядровий нишонларни нурлатиш шароитларини аниқлашда қўлланилади.

Цезий-137 радионуклидини селектив сорбция қилувчи сорбентни синтез қилишда ишлатилади.


Икки фазали кимёвий тизимларда радионуклидларни тақсимланишини тадқиқ этиш.

Силикагель ва бентонит асосидаги сорбентларда кобальт-60 радионуклидининг статик ва динамик сорбциясини тизимли ўрганиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Танлаб олинган кимёвий тизимларда радионуклидларнинг тақсимланиши қонуниятлари аниқланади.

Танлаб олинган сорбентларда Кобальт-60 сорбциясининг қонуниятлари аниқланади.


Нурлатилган нишонлардан радионуклидларни ажратиб олишнинг радиокимёвий схемаси ва шароитларини аниқлашда ишлатилади.

Кобальт-60 радионуклидини селектив сорбция қилувчи сорбентни синтез қилишда ишлатилади.

Мақсадли радионуклидларни концентрациялаш, тозалаш ва сифатини текширишнинг аналитик усуллари учун кимёвий тизимларни тадқиқ этиш.

Силикагель ва бентонит асосидаги сорбентларда баъзи оғир металларнинг статик ва динамик сорбциясини тизимли ўрганиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Радионклидлар олиш ва уларнинг сифатини аналитик назорат қилишнинг радиокимёвий технологиялари ишлаб чиқилади.

Тадқиқ этилаётган сорбентларда баъзи оғир металлар сорбциясининг қонуниятлари аниқланади.

Радионуклидларни олиш технологиялар синовдан ўтказилади ва ишлаб чиқаришга тадбиқ қилинади.

Оғир металларни селектив сорбция қилувчи сорбентни синтез қилишда ишлатилади.


Ядровий нишон сифатида ишлатиладиган никель-58 ва молибден-100ларнинг тўйинтирилган изотопларини қайта ишлатиш учун уларни регенерация қилиш усулларини тадқиқ этиш.

Ядро технологиясидаги суюқ радиоактив чиқиндиларни тозалаш учун синтез қилинган композицион сорбентларни тадқиқ этиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Никель-58 ва молибден-100 тўйинтирилган изотопларини регенерация қилиш технологияси ишлаб чиқилади.

Суюқ радиофаол чиқиндилар ва оқава сувларни оғир металлардан тозалаш технологияси ишлаб чиқилади.

Бойитилган изотопларни регенерация қилиш технологиясини реал нишонларда синаб кўриш ва ишлаб чиқаришга жорий этиш.

Ишлаб чиқилган технологияларни реал шароитда синаб кўриш ва ишлаб чиқаришга жорий этиш.

ОПТИК ҲОДИСАЛАР РАДИАЦИЯВИЙ ФИЗИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Истиқболли сцинтилляторлар ва диодли лазерларда қўлланиладиган кенг зонали оксидлар ва фторид қаттиқ жисм материалларининг спектрал-люминисцент тавсифлари ва радиациявий фаоллаштирилган ходисалар


Оптик материалларда ранг киритиш ва нур сочиш марказлари ҳосил бўлишига таъсир қилувчи технологик, радиациявий, хусусий ва аралашмалар хисобга ҳосил бўладиган нуқсонлар табиатини тадқиқ этиш.

Оксид ва фторидли кристалларнинг ишчи хусусиятларига радиациявий, термик ва нурланишлар таъсирининг умумий қонуниятларини аниқлаш.

Тадқиқ этиладиган материалларнинг оптик, люминисцент ва сцинтилляция хусусиятларини яхшилаш учун термик ва радиациявий ишлов бериш бўйича таклифларни ишлаб чиқиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Кенг зонали оксид, фторид кристаллар ва керамик материалларнинг спектрал-люминисцент ва спектрометрик хоссаларига турли ионлаштирувчи нурланишлар ва бошқа ташқи омилларнинг (турли муҳитларда термик ишлов бериш) таъсири аниқланади.


Натижалар тадқиқ этиладиган материалларни ўстириш ва хоссаларини яхшилаш учун уларнинг таркибини оптималлаштиришда қўлланилади.


Қўшимчалар киритилмаган намуналарда гамма, электрон ва нейтронларнинг паст дозалари таъсирида кечадиган радиациявий жараёнлар қонуниятлари ва спектрал люминисцент тавсифларни тадқиқ этиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2021 й.

Гамма, электрон ва нейтронларнинг паст дозаларида кечадиган спектрал люминисцент ва спектрометрик ўзгариршларнинг қонуниятлари аниқланади.

Натижалар лазер ва сцинтилляциявий материалларни ишлатувчи ва ишлаб чиқарувчи мутахассислар томонидан фойдаларилади.


Турли аралашмалар киритилган намуналарнинг радиациявий ва спектрал люминисцент хоссаларига гамма, электрон ва нейтронларнинг юқори дозалари таъсирини тадқиқ этиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2022 й.

Истиқболли диодли лазерлар ва сцинтилляторларда гамма, электрон ва нейтронларнинг юқори дозалари таъсирида кенг зонали оксидлар, фторид қаттиқ жисмли материалларнинг хоссаларини ўзгариш қонуниятлари аниқланади.

Натижалар лазер ва сцинтилляцион материалларни ишлаб чиқиш ва эксплуатация қилишда қўлланилади


Диодли лазерлар учун истиқболли бўлган намуналарнинг генерацион тавсифларига турли нурланишларнинг таъсир қилиш қонуниятларини ҳамда янги сцинтиллятор материалларнинг хосаларини аниқлаш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.


2023 й.г.

Янги сцинтилляцион материалларнинг спектрометрик хусусиятлари ва диодли лазерларнинг генерация қилиш хоссаларига гамма, электрон ва нейтрон нурланишнинг таъсири қонуниятлари бўйича янги маълумотлар олинади.

Олинган натижалар сцинтиллацион ва лазер материалларининг ишчи тавсифларини яхшилашда қўлланилади.


Оксидланиш ва тикланиш шароитларида тадқиқ қилинаётган объектларни қиздириш ва термоишлов беришда аралашмаларнинг термик шаклланиши, радиация натижасида ва қўшилмалардан ҳосил бўлган нуқсон марказларининг асосий қонуниятларини ўрганиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобат. Ихтирога талабнома тайёрлаш


2024 й.

Диод ёрдамида тўлдирилган лазерлар ва сцинтилляторлар учун керак бўлган перспектив кенг зонали оксидлар ва фторидли қаттиқ материалларда биографик, радиациявий ва аралашма нуқсон марказларини термик шакллантириш қонуниятларини аниқлаш.

Олинган натижалар лазерлар ва сцинтилляция техникасини ишлаб чиқиш, магистрлар, стажер-тадқиқотчилар, илмий ходимлар учун методик қўлланмаларни тайёрлашда қўлланилиши мумкин.

ҚАТТИҚ ЖИСМЛАР ЭЛЕКТРОНИКАСИ РАДИАЦИЯВИЙ

ФИЗИКАСИ ВА ТЕХНИКАСИ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Легирланган монокристалик кремний ядротрансмутациясида радиацион-стимулланган жараёнлар

Легирланган кремнийга турли радиациявий нурланиш билан таъсир эттирилганда аралашма нуқсонлар комплексида структуравий ўзгаришлар, кичик ўлчамли ҳолатлар ва кластерларни тадқиқ этиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобот


2020 й.

Радиацион-индукцияланган жараёнларда легирланган кремнийда юзага келувчи структуравий ўзгаришлар механизмларини аниқлаш.

Квазикимёвий реакциялар боришини кўрсатувчи кинематик тенгламаларни олиш. Панжара матрицасида қоришмаларни ҳисобга олувчи кремнийдаги метобарқарор кластер ҳолатлари моделлари тавсия қилинади.

Изланишлар натижалари нуқсон ҳолатларини, кичик ўлчамли ҳолатлар ҳосил бўлиши ва кластер структуралари қоришмаларни ҳисобга олганда монокристалли кремнийга радиация таъсирида радиацион бошқарув услубларини аниқлаш имкониятини беради.


Турли флюенсли нейтронлар билан нурлантирилганда бошланғич кристал компенсация даражасининг радиацион стимулланган жараёнлар боришига таъсирини тадқиқ этиш.

Монокристалдаги бошланғич технологик қоришмага боғлиқ ҳолатда бир жинсли легирланган тез аралашувчи компенсацяиланувчи қоришмали кремнийни олиш имкониятларини тадқиқ этиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобот

2021 й.

Турли флюенсли нейтронлар билан нурлантирилганда бошланғич кристал компенсация даражаси радиациявий стимулланган жараёнлар бориши таъсирини аниқлаш.

Бошланғич технологик қоришмага боғлиқ ҳолда бир жинсли легирланган тез аралашувчи компенсацяиланувчи қоришмали кремнийни олиш усуллари аниқланади.

Олинган натижалар ядро-трансмутацион материаллар олиш услубларни ишлаб чиқишда қўланилади.


Легирланган қоришма типига ва уларнинг кристалнинг электрофизик хоссаларига боғлиқ ҳолда радиацион-стимулланган жараёнлар боришини тадқиқ этиш ва қонуниятларни аниқлаш.

Легирланган кристалларни нейтронлар оқимида радиациявий ишлов бериш режимларини ўрганиш ва структуравий нуқсон ҳолатларини аниқлашни

Ядровий трансмутацияси туфайли кремни матрицасидаги кичик ўлчамли ҳолатларнинг компютер моделларини яратиш

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобот

2022 й.

Радиацион-стимулланган жараёнлар бориши қонуниятларини ва уларнинг кристалнинг электрофизик хоссаларига таъсирини аниқлаш.

Структуравий нуқсон ҳолатларини белгилаш ва кичик ўлчамли ҳолатлар моделини яратиш.


Қоришмани ва нурлантириш режимларини аниқлаш йўли билан ядровий трансмутацияланган кремний олинади.


Ядротрансмутациясида легирланган ва легирланмаган кремний нуқсон ҳолатлари структуравий параметрлари ва уларнинг ҳажм бўйича тақсимотини тадқиқ этиш

Ядровий трансмутацияда терморадиацион жараёнларни легирланган қоришмалар тақсимоти бир жинслилигига боғлиқлигини ўрганиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобот

2023 й.

Ядротрансмутациясида легирланган ва легирланмаган кремний нуқсон ҳолатлари структуравий параметрлари ва уларнинг ҳажм бўйича тақсимотини аниқлаш.

Терморадиацион жараёнларни легирланган қоришмалар тақсимоти бир жинслилигига боғлиқлиги бўйича маълумотлар олиш.

Олинган натижалар кремнийлик структуралар хоссаларини бошқаришда қўлланади.

Олдиндан легирланган тез аралашувчи қоришмали ядровий трансмутацион кремний модификацияси хоссалари ва параметрларини аниқлаш.

Бошланғич кристалда технологик қоришмаларни ҳисобга олиб, легирланган кристал ядротрансмутацияси технологиясини оптималлаштириш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобот

2024 й.

Модификация услубларининг ядротрансмутацияланган кремни параметрларига тасирини аниқлаш.

Легирланган кремни ядротрансмутацияси технологияси оптимизациясини ишлаб чиқиш.


Олдиндан белгиланган хоссали кремнили структураларни олиш.


ЭКСПЕРИМЕНТАЛ ЯДРО ФИЗИКАСИ ЛАБОРАТИЯСИ

Ядро-астрофизик реакциялар, оғир ионларнинг ядролар билан ўзаро таъсири ва бўлинишини тадқиқ этиш, шунингдек, бу изланишларнинг ядро энергетикаси соҳасида ишлатилиши


Ўта қуйи энергияларда кесимнинг жуда кичик кийматлари ва чиқиш реакциялари прецизион ўлчашлари учун ўта тоза германийли детекторлар асосидаги экспериментал услубларни яратиш.

Азот -15 оғир ионларининг бор-11 ядролари билан ўзаротаъсирида эластик сочилиш ва нуклонлар алмашинуви жараёнларини тадқиқ этиш.

Энергиялари 13.5-14.5 МэВ оралиғида тез нейтронларни ўрта ва оғир ядролар ўзаро таъсири кесимларини ўлчаш ва олинган натижаларни таҳлил қилиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда иштирок этиш, илмий ҳисобат.

2020й.

Фойдали сигналнинг фонга нисбатини 7-10 баробар яхшилаш.

Углерод -12аБор-11+протон реакциялари

учун эластик сочилиш дифференциал кўндаланг кесимлари, шунингдек, асимптотик коэффициенти аниқланади.

13.5 - 14.5 МэВ энергияларда атом сони 40 дан ошиқ ядролар учун реакция нейтрон кесимлари олинади.


Олинган натижалар астрофизик S-фактор ва астрофизик ядро реакциялари тезлигини ҳисоблаш учун қўлланилади.

Олинган натижалар ADS-системасини лойиҳалаштиришда қўлланилади.


650 кэВдан юқори биринчи резонанс энергиясидан катта энергетик соҳадаги протонни ютиб қолиш реакциясининг унумини ҳисоблаш.

Бор-10, Бор- 11 + Бор-10 эластик сочилиши ва Бор-10 оғир ионларининг Бор-10 ва Бор-11 ядролари билан таъсирлашишида нуклонлар узатиш жараёнини тадқиқ этиш.

Тез нейтронларнинг ядро билан тўқнашиши ҳамда нейтронларнинг ноэластик сочилиши ва (n-γ) корреляцияларида нейтронларнинг бурчак тақсимотини ўлчаш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

12C(p,γ)13N реакцияси тезлигини асимптотик меъёрий коэффициент орқали ҳисобланади ва реакция унумининг экспериментал қийматлари аниқланади

10,11В+10В ва 11В(10B,9Be)12C реакциялари учун эластик сочилишнинг дифференциал кесими ҳамда 12Cа11B+p тизими учун асимтотик меъёрий коэффициенти аниқланади.

Оғир ядролар намуналаридан нейтронлар чиқишининг самарали унумиъ, ҳамда нейтронларнинг ноэластик сочилишининг энергетик боғлиқлиги аниқланади.

S-факторларни ва астрофизикавий реакциялар тезлигини хисоблаш учун 12Cа11B+p реакциясининг асимптотик меъёрий коэффициенти ишлатилади.

Натижалар ADS қурилмаларини лойиҳалаштириш ва яратишда қўлланилади.

Ноэластик сочилиш ва корелляция натижалари ядро реакциялари ва ядро назарияси ривожлантиришда ишлатилади.


Қуйи ва ўта паст энергияларда кечадиган астрофизик муҳим бўлган протонни радиациявий ютиб қолиш 16O(p,γ)17F реакциясининг унумини ўлчаш.

Кулон ости энергиялари соҳасида 12С+10В, 16O+10B сочилиши ва 10В, 13С ни 10-11B, 12С ва 16O нуклон узатиш жараёнларини тадқиқ этиш.

"Нишонланган" нейтронлар техникасидан фойдаланиб турли намуналардаги енгил элементларни масофадан аниқлашнинг экспериментал усулини яратиш.

Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Бир заррали ядровий ҳолатлар учун экспериментал дифференциал кесим ва асимптотик меъёрий коэффициентларни аниқлаш.

S-фактор, астрофизикавий ядро реакциялари ва нейтронларни радиациявий ютиб қолиш реакциялари тезлиги хисобланади.

Намуналар таркибини енгил элементлар орқали аниқлаш услуби ишлаб чиқилади.


Натижалар лазер ва сцинтилляцион материаллар олишда қўлланилади.


200-1500 кэВ энергия соҳасида астрофизик муҳим протонни радиациявий ютиб қолиш 10B, 14N, 24-25Mg реакциясининг унумини ҳисоблаш.

"Нишонланган" нейтронлар техникасидан фойдаланиб (NERD) ядролар узатиш усули билан ўта енгил элементлар концентрациясини аниқлаш усулини такомиллаштириш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Ўта паст энергиялар соҳасида 10B, 14N, 24-25Mg ядроларининг протонларни радациявий ютиб қолиш реакцияси тезлиги ва экспериментал унуми аникланади ва асимптотик меъёрий коэффициент орқали ҳисобланган қийматлар билан таққослаш.

Водород ва гелий барча изотопларининг концентрациялари 10 марта юқори сезгирликга эга NERD усулида ўлчаш тизимини яратиш.

Натижалар S-факторларни астрофизикавий ядро реакциялари билан лабораторияда эришиб бўлмайдиган ўта паст энергияларда экстраполяция қилиш имконини баҳолашда ишлатилади.

Олинган натижалар турли технологик ускуналар ва материаллар сиртида енгил элементлар концентрациясини аниқлашда қўлланилади.


Кулон барьери яқинидаги энергияларда углерод-11, азот-13, фтор-18 радиоактив дастасининг тескари геометриясида протонлар сочилиши ва (d,n) реакциясининг дифференциал кесимини ўлчаш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

Ихтирога ариза тайёрлаш


2024 й.

Бирзаррали ядровий конфигурация учун астрофизикавий факторлар ва ўта паст энергияларда углерод-11, азот-13, фтор-18 ядролари томонидан протонни радиациявий ютиб қолиш реакциясининг асимптотик меёрий коэффициенти аниқланади.

Натижалар водороднинг юлдузларда ёниши портлаш жараёнларида замонавий нуклеосинтез сценарийсини текшириб кўришда қўлланилади.


ҚАТТИҚ ЖИСМЛАРДА СТРУКТУРАВИЙ ЎЗГАРИШЛАР ЛАБОРАТОРИЯСИ

Титан асосидаги кўпкомпонентли қотишмаларнинг кристал панжараси остига метал ва/ёки нометалларни киритишдаги структуравий ва фазавий ўтишларни нейтронографик тадқиқ этиш.


Қийин эрувчан TixMo1-xC қотишмасидаги компонентлар концентрацияларининг турли нисбатларида ва термик илшов беришнинг турли режимларидаги хоссаларини комплекс тадқиқ қилиш.

Кремний монокристал эпитаксиал пленкаларига олтингугурт изотопини радиациявий термик усул билан биртекис киритиш усулини ишлаб чиқиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Таркибида молибденнинг максимал миқдори бўлган ва оптимал механик хоссаларга эга TixMo1-xC бир фазали қотишмаларини олиш шароитлари аниқланади.

TixMo1-xC қотишмасининг муқобил кристал тузилиши ва фазавий ўзгаришларга чидамлилик ҳарорат оралиғи аниқланади.

Кремний монокристалл эпитаксиал пленкаларига олтингугурт изотопини бир текис киритишнинг радиациявий термик усули ишлаб чиқилади.

Натижалар асбобсозлик техникасида қўлланилади.

Қийин эрувчан қотишма Ti -Mо -N тизимида компонентларнинг турли концентрация нисбатлари ва термик ишлов бериш шароитларидаги хоссаларини комплекс ўрганиш.

Олтингугурт изотопи билан компенсация қилинган киритмали кремний пленкаларининг структуравий ва сирт ҳолатларини ҳамда олтингугурт-32 изотопининг нуқсон марказлари параметрларини тадқиқ этиш.


Мақолалар, тезислар.

Конференцияларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

TixMo1-xN бир фазали қотишмаларини молибденнинг максимал миқдори ва оптимал механик хоссаларга эга қотишмасини олиш шароитларини аниқланаш.

TixMo1-xN қотишмасининг муқобил кристал тузилишини ва фазавий ўзгаришларга чидамлилик ҳарорат оралиғи аниқланади.

Олтингугурт изотопи билан компенсация қилинган киритмали кремний пленкаларининг структуравий ва сирт ҳолатларини, ҳамда олтингугурт-32 изотопининг нуқсон марказларининг параметрлари аниқланади.

Натижалар асбобсозлик техникасида қўлланилади.

Термик ишлов беришнинг ҳар хил режимларида Ti -Mо-С-N тизимини компоненталарнинг турли нисбий концентрациялари учун қийин эрувчи қотишмаларга киритилгандаги хоссаларини комплекс ўрганиш.

Монокристалларнинг хоссаларига таъсир қилишга олиб келувчи материал таркибига қўшимчаларни киритиш орқали радиацион термик легирлашнинг янги ёндашувини қўллаш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Механик хоссаларнинг оптимал қийматлари учун якка фазалик қотишмалар олиш режимини аниқлаш.

TixMo1-xCyN1-x қотишма кристал структураси ва эҳтимолли фазавий ўтишлар турғунлиги таъмннланган ҳарорат интервали аниқланади.

Берилган параметрлар ва характеристикалар учун радиацион термик легирланган ярим ўтказувчан кристаллар олинади.

Қаттиқ ва коррозияга чидамли қотишмалар ишлаб чиқаришга тавсиялар берилади.

Ti-Mo-C, Ti-Mo-N ва Ti-Mo-C-N қотишмалар тизимининг хоссалари ва кристалл структрурасига турли дозадаги ионлаштирувчи дозаларнинг таъсирини ўрганиш. Ярим ўтказгичлар параметрларини модификациялаш мақсадида материал таркибига аралашма киритиш орқали радиацион-термик легирлаш каби янги ёндашувни қўллаш.

Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Ионлаштирувчи нурланишнинг кристалл структура турғунлиги ва механик хусусиятларининг такомиллашувига таъсирининг оптимал режимини аниқлаш.

Берилган параметрлар ва характеристикаларда радиаицон- термик легирланган ярим ўтказувчан кристалларни яратиш. 

Натижалар инструментал техникада қўлланилади.

Ташқи таъсир (ҳарорат ва гамма-нурланиш) остида иккиланган Ti-C-H ва Ti-C-H-D панжара ости нометаллардан ташкил топган тизимлар киритмаларга эга қотишмаларда сруктурали фазали ўтишларни тадқиқ қилиш.

Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Панжарада максимал водород миқдорига эга фазани аниқлаш.

"қотишма киритма - кимёвий боғланиш" типидаги ўтиш фазасини аниқлаш.


Натижалар инструментал техникада қўлланилади.

НАНОСТРУКТУРАВИЙ ВА ЎТА ЎТКАЗУВЧАН МАТЕРИАЛЛАР

ФИЗИКАСИ ИЛМИЙ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Легирланган ЮҲЎЎ -купратларнинг электрон назарияси ва уни

диэлектрик/металл ва ўта ўтказувчанлик фазаларининг ҳосил бўлиши ва наномасштабда бўлинишини тадқиқ қилиш учун қўллаш.

Кучсиз легирланагн мис-оксид (купратли) боғланишларда локалланган (би) поляронларнинг ҳамда ички ёриқ ҳолатларда киритмаларнинг пайдо бўлиш назариясини ривожлантириш.

Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.


2020 й.

Кучсиз легирланган купратлар паст энергияли электрон структурали адекват назариясини яратиш.


Натижаларни экспериментал маълумотлардан таърифлаш ва тушунтиришда фойдаланилади.


Легирланган ЮҲЎЎ-купратлариниг турли юқори тартибли панжара пайдо бўлишига олиб келадиган катта поляронлар ва киритма марказлари юқори тартибли структура тартибланишининг махсус механизмларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2021 й.

Ковакли-легирланган купратларда поляронларнинг ва киритмаларнинг ички ёриқ энергетик зоналарининг пайдо бўлиши эҳтимоллигини аниқлаш.


Натижаларни охиригача легирланмаган ЮҲЎЎ-купратларнинг ички энергетик ёриқларда поляронлар ва киритмаларнинг тор энергетик зоналарининг пайдо бўлишини тушунтириш учун қўллаш.

Ковакли-легирланган купратларда металл-диэлектрик ўтишлар эҳтимолли турларининг назариясини яратиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Купратли материалларни турли даражадаги легирлашда мотт, андерсон ва янги металл-диэлектрик ўтишлар мавжудлиги эҳтимоллигини аниқлаш.

Натижаларни ковакли-легирланган купратларнинг диэлектрик ва металлик хоссаларини таърифлаш учун қўллаш.


Кучсиз легирланган ва охиригача легирланмаган ЮҲЎЎ -купратларда биргаликда мавжуд бўлган диэлектрик/металл ва ўта ўтказувчанлик фазаларнинг ҳосил бўлиши ва наномасштабдаги бўлиниш механизмларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2023 й.

Кучсиз легирланган купратларда ва охиригача легирланмаган ЮҲЎЎ -купратларда биргаликда мавжуд бўлиши ва диэлектрик/металл ва ўта ўтказувчанлик фазаларнинг наномасштабдаги бўлиниши исботи.


Натижаларни кучсиз легирланган купратларда ва охиригача легирланмаган ЮҲЎЎ -купратларда биргаликда мавжуд бўлган диэлектрик/металл ва ўта ўтказувчанлик фазаларнинг ҳосил бўлиши ва наномасштабдаги бўлиниш механизмларини аниқлаш учун қўллаш.

Охиригача легирланмаган, оптимал легирланган ва ўртача ўта легирланган ЮҲЎЎ -купратларда сохта ёриқлар ва ўта ўтказувчанлик фазаларининг пайдо бўлиш назариясини ривожлантириш


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Охиригача легирланмаган, оптимал легирланган ва ўртача ўта легирланган ЮҲЎЎ -купратларда ўта ўтказувчанлик ўтиш ҳарорати ТС дан юқорида сохта ёриқ фазаларнинг ва ТС дан паст ҳароратларда янги ўта ўтказувчанлик фазаларнинг мавжудлигининг исботи.

Охиригача легирланмаган, оптимал легирланган ва ўртача ўта легирланган ЮҲЎЎ -купратларда кузатиладиган янги сохта ёриқ ва ўта ўтказувчанлик ҳодисаларни таърифлаш учун натижаларни қўллаш.


Шиша ва кристалл матрицаларга наноразмерлик киритмаларни модификациялаш ва радиациявий индукцияланган синтези

(фундаментал)

Гамма-квантлар ҳамда нейтронлар оқимида нурлантириш жараёнида беқарор ҳолатлар учун диэлектрик кристаллар, шишалар, керамикалардаги нанозарралар ва наноструктураларнинг кристаллик ва электрон структуравий ҳамда оптик хоссаларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.

2020 й.

Фторид ва кварц шишаларининг структуралари, элементар ва фазавий таркибини аниқлаш.

Беқарор ҳолатлар учун диэлектрик кристаллар, шишалар ва керамикалардаги нанозарра ва наноструктуралар ҳосил бўлишнинг шарт-шароитлари (энергия, қувват, доза, ҳарорат)ни аниқлаш.

Амалий лойиҳалар доирасида наноструктурали сцинтилляторлар олиш усулларини яратиш учун.

Гамма-квантлар ҳамда электронлар оқимида нурлантириш жараёнида беқарор ҳолатлар учун кенг зонали ярим ўтказгичли кристаллар ва ўта ўтказувчан керамикалардаги нанозарралар ва наноструктураларнинг кристаллик ва электрон структуравий (структуравий, электрик ва оптик) хоссаларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2021 й.

ZnSe-ZnO кристаллари YBaCuO ўта ўтказувчанлар сруктурасини, элементли ва фазовий таркибини аниқлаш. Беқарор ҳолатлар учун яримўтказгичлар, кристаллар ва ўта ўтказувчан керамикаларда нанозарра ва наноструктураларнинг пайдо бўлиши, турли ўтказувчанлик фазаларининг бўлиниши шарт-шароитлари (энергия, қувват, доза ва ҳарорат) аниқланади.

Атом энергетикасида қўллаш учун диэлектрик изоляцияланган ўта ўтказувчан ўтказувчиларни олиш эҳтимоллиги.

Вакуумда протонлар ва ҳавода электронлар оқимида нурлантириш жараёнида беқарор ҳолатлар учун диэлектриккристаллар, шишалар ва керамикалардаги нанозарралар ва наноструктураларнинг кристаллик ва электрон структуравий ҳамда оптик характеристикаларини тадқиқ қилиш.

Мақолалар, тезислар. Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2022 й.

Фторидлар ва металл оксидлар радиолизи механизмларини ўрнатиш.

Атом энергетикасида қўллаш учун диэлектрик изоляцияланган ўта ўтказувчан ўтказувчиларни олиш эҳтимоллиги.

Вакуумда протонлар ва ҳавода электронлар билан нурлантириш жараёнида беқарор ҳолатлар учун ярим ўтказгичлар ва ўта ўтказувчан кристаллар, шишалар, керамикалардаги нанозарралар ва наноструктураларнинг кристаллик ва электрон структураларини (механик, электр, магнит) тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2023 й.

Мезоскопик уч ўлчамли муҳитдан наноўлчамли муҳитга ўтишда радиацион нуқсонлар беқарорлик зоналарининг ўзгариши механизмини ўрнатиш.

Легирланган ВТСП -купратларида электрик ва металл/ўта ўтказувчанлик фазаларининг наномастштабда бўлинишлари ҳақида экспериментал маълумотлар олинади.

Атом энергетикаси учун диэлектрик изоляцияга эга бўлган ўта ўтказувчан ўтказувчиларни олиш эҳтимоллиги.

Нейтрон, гамма-квантлар, протонлар ва электронлар оқимида нурлантириш жараёнида беқарор ҳолатлар учун диэлектриклар, ярим ўтказгичлар ва ўта ўтказувчан кристаллар, шишалар, керамикалардаги нанозарралар ва наноструктураларнинг кристаллик ва электрон структуравий характеристикаларини (механик, электр, магнит ва оптик) тадқиқ қилиш.

Мақолалар, тезислар. Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2024 й.

Диэлектрик кристалл ёки шишанинг металл ёки оксид нанозарралари ёрдамида ҳосил бўлган сирт қатламини барқарорлаштириш ва номутаносиб модификациялаш радиацион-индукцияланган механизмларини ўрнатиш.

Атом энергетикаси учун радиацион чидамли наноструктурали материаллар олиш усулларини ишлаб чиқишда ишлатилади.

Юқори энергияли электронлар оқими остида сиртнинг наноструктурланган қатламини олиш усулларини яратиш

(амалий)


MgF2, LiF-Cu, ZnSe-Zn, SiO2-Me кристалларида нанозарралар ва наноструктуралар шаклланишини тадқиқ қилиш.

Мақолалар, тезислар. Патентлар тайёрлаш,

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар

2020 й.

Нурлантиришда, бир вақтда ҳарорат, люминесценция ва электр ўтказувчанликни қайд этиш учун намуна маҳкамланадиган қурилма тайёрлаш.

Кристалл диэлектриклар ҳамда кенг зонали ярим ўтказгичларни электронлар билан нурлантирилганда сирт қатлами нуқтавий нуқсонлар агрегатидан металл нанозарралар ва структуралар олиш радиацион усуллари ишланмалари, уларнинг кристалл структуралари, фазавий таркиби, ўлчамлари ва шакллари ҳақида маълумотлар.

Олинган металл-диэлектрик, металл-ярим ўтказгич типидаги наногетероструктуралар радиацион майдонларда ишлатиладиган ускуналарда ишлатилади.

Микроскопик, дифракцион, электрик ва оптик усуллар ёрдамида Al2O3, ZnО кристаллари ва керамикаларининг релаксация, барқарорлик ва наноструктура ва интерфейс хоссаларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар. Патентлар тайёрлаш. Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2021 й.

Ионлашган ҳаво муҳитида электронларнинг кучли оқими остида кристалл сиртида наноқатлам ҳосил қилиш орқали наногетеструктуралар ҳосил қилиш услубларини яратиш.

Фторидларда наноструктуралар ва интерфейслар барқарор шартлари, нурлантирилган структуралар релаксақияси механизмларини аниқлаш.

Детектор ва дозиметр приборларининг фойдали функционал хоссаларини аниқлашда ҳамда эксплуатацион парметрларини кучайтиришда ишлатилади.


Al2O3, ZnО кристаллари ва керамикаларида нанозарралар ҳамда наноструктуралар шаклланишини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар. Патентлар тайёрлаш

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар


2022 й.

Ионлашган ҳаво муҳитида электронларнинг кучли оқими остида шиша сирти ва кўламида нанокиритишлар жорий қилиш орқали наногетеструктуралар ҳосил қилиш услубларини яратиш.

Вакуумда электронлар оқими остида металл/диэлектрик сиртидаги оксидланган қатламни парчалаш услубини яратиш.

Натижалар сиртларни тозалашда, атом энергетикаси ёқилғи материаллари ва қурилмаларида ишлатилади.


Микроскопик, дифракцион, электрик ва оптик усуллар ёрдамида Al2O3, ZnО кристаллари ва керамикаларининг релаксация, барқарорлик ва наноструктура ва интерфейс хоссаларини тадқиқ қилиш.


Мақолалар, тезислар. Патентлар тайёрлаш.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.


2023 й.

Наноматериал-диэлектрик интерфейсларда сирт плазмон поляритонларининг оптик хоссаларини аниқланаш.

Вакуум шароитида электронлар оқимида кристалл тагликка жойлаштирилган LiF-Li металл-диэлектрик интерфейсларни олиш усуллари ишлаб чиқилади. ZnSe ва LiF асосида сцинтиллятор-детектор характеристикалари аниқланади.

Олинган кристаллар Ўзбекистон Республикаси ва халқаро илмий лойиҳалар доирасида ишлатиши мумкин.


LiF, ZnSe, MgF2, ZnО сцинтилляторларининг электронлар ва бошқа зарралар оқими ёрдамида вақт характеристикалари, энергетик чиқиши ва ажрата олиш ҳусусиятини тадқиқ қилиш, детекторнинг ишлаш ҳарорат оралиғини аниқлаш ва барқарорлигини ўрганиш, уни институт ядровий - физикавий қурилмаларида синовдан ўтказиш.


Мақолалар, тезислар. Патентлар тайёрлаш.

Илмий анжуманларда қатнашиш, илмий ҳисоботлар.


2024 й.

Юқори радиацион чидамлиликка эга наноструктураланган материаллар олиш.


Олинган наноструктурали сирт қатламига эга бўлган материаллар институт ядровий-физикавий қурилмаларидаги нурланишларни қайд қилишда ишлатиладиган детекторлар сифатида ишлатишга тадбиқ этилади.

Олинган натижалар Ўзбекистон атом энергетикаси ва нанофизика соҳасининг ривожига катта ҳисса қўшади.

Натижалар ММФИ Россия миллий ядровий тадқиқотлар университетининг Тошкентдаги филиалининг ядровий ва радиацион технологиялари ихтисослиги бўйича ўқув жараёнларига татбиқ этилади.

ФАНЛАРАРО ТЕХНОЛОГИЯЛАР ИЛМИЙ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Ўзбекистоннинг шўр артезиан сувларни наноструктурали материалларни қўллаш орқали сувни тузсизлантиришнинг блок-модуль тизимларини яратиш.


Шўр артезиан сувларни тузсизлантириш тизимлари учун металл нанокукунлари ёрдамида тескари осмотик мембраналарни модификациялаш технологияларини ишлаб чиқиш, мазкур технологиялар асосида Ўзбекистоннинг турли ҳудудларидан олинган сув намуналарида лаборатория тажрибаларини ўтказиш.

Илмий мақолалар, илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2020 й.

Шўр артезиан сувларни тузсизлантириш тизимлари учун ишлатиладиган металл нанокукунлари ёрдамида тескари осмотик мембраналарни модификациялаш технологиялари.


Технология Ўзбекистоннинг турли соҳаларида ишлатилаётган тескари осмотик тозалаш тизимларининг нархини сезиларли даражада пасайтиради.


Радоннинг яшаш хонадонларига киришини тўса оладиган полимер нанокомпозитларини яратиш

Сувни тузсизлантиришнинг блок-модуль тизимларининг саноат тажриба намуналарини тайёрлаш, ишланмаларни тижоратлаштиришга тайёрлаш.


Илмий мақолалар, илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2021 й.

Сувни тузсизлантириш тизимини тайёрлаш (ишлаб чиқариш ҳажми 500 л/соат), уларни Ўзбекистоннинг турли ҳудудларида эксплуатация синовларини ўтказиш, олинган натижаларига қараб артезиан сувларини (тузланиш даражаси 5 г/л гача) тузсизлантириш автоном тизимларини ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш.

Лойиҳанинг амалга ошиши Республиканинг марказий сув таъминотидан узоқ масофада жойлашган ҳудудлар ва қишлоқлар аҳолисини тоза ичимлик суви билан таъминлаш каби муҳим муаммо ечимига катта ҳисса қўшади.


Радоннинг бетондан сизиб ўтишининг олдини олиш учун полимер нанокомпозит материалларни яратиш.


Илмий мақолалар, илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот


2022 й.

Бетон таркибига чуқур сингиб кетиб (5-10 см), микроковакларни тўлдирадиган, бетон таркибида полимерга айланиб, амалда радонни тўлиқ тўса оладиган (диффузия коэффициенти 100 мартадан зиёд) нанокомпозитли полимер материалларни катализатор ёрдамида олиш технология яратиш.

Технология радоннинг атроф-муҳитдан бетондан қилинган ер ости ва ер усти иншоотларига киришидан муҳофаза қилади.



Радоннинг гипс ва ғиштдан сизиб ўтишининг олдини оладиган полимер нанокомпозит материалларни яратиш.


Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.

Ихтирога ариза бериш


2023 й.

Гипс ва ғишт таркибига чуқур кириб радонни деярли тўлиқ тўсиб қоладиган (диффузия коэффициенти 100 мартадан зиёд камаяди) катализаторли нанокомпозит полимер бирикмани олиш технологияси ишлаб чиқилади.

Технология ғиштдан тайёрланган турар жойларни атроф мухитдан радон киришидан ҳимоя қилади.



Радоннинг яшаш хонадонларига киришининг олдини олиш, ишланмалар натижаларини тижоратлаштиришга тайёрлаш учун полимер нанокомпозитларини дала шароитида синовдан ўтказиш.


Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.

Ихтирога ариза бериш


2024 й.

Радоннинг Ўзбекистондаги ҳаводаги концентрацияси меёрдан ошган ҳудудларида ва яшаш хонадонларида ишлаб чиқилган технологяларни синовдан ўтказиш.


Ишланмаларни тиббиётга кенг татбиқ этиш бронхлар, ўпка ҳамда саратон (радон билан нафас олгани туфайли) касалликларини камайтиради. Ишланма тижоратлаштириш ва экспортбоплигига катта салоҳиятга эга.

Ўзбекистон Республикаси тоғ металлургия саноатида ишлаб чиқариладиган хом ашёлардан олинадиган наноўлчамли кукунларни олишнинг саноат технологияларини ишлаб чиқиш.


Ультратовуш диспергатори ва электродинамик дастгоҳини яратиш.

Рух, кумуш, мис, молибден, вольфрам ва уларнинг оксидлари нанокукунларини ультратовуш ва электро-гидродинамик диспергилашни амалга ошириш.

Олинган субмикрон ва наноўлчамли кукунларнинг дисперсияли таркиби ва улардаги структурали ўзгаришларини аниқлаш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.

2020 й.

Ультратовуш диспергатор ва электр-гидродинамик дастгоҳ.

Кукунлар дисперсион таркиби ва структураси ўлчамлари ҳақида маълумотлар.

Маҳаллий хом-ашёдан олинган субмикронли ва наноўлчамли кукунлар.


Яратилган дастгоҳлар Республикада ишлаб чиқарилаётган маҳмулотлардан олинаётган наноўлчамли кукунларни тайёрлаёдиган дастгоҳлар саноат дастгоҳлари учун намуна бўлиб хизмат қилади.


Нанокукунларни синтез қилиш жараёнига ультратовушнинг турли частота ва электро-гидродинамик диспергирлаш режимларида таъсирини ўрганиш.

Металл нанокукунларини газ ҳолатида синтез қилиш дастгоҳини яратиш.

Турли ҳароратда ва босимда рух, кумуш, мис ва шу кабиларнинг газ ҳолатидаги нанокукунларининг синтезини амалга ошириш.

Нанокукунларни газ ҳолатида олишнинг оптимал режимини аниқлаш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2021 й.

Турли металларнинг нанокукунларини газ ҳолатида синтез қилиш текшириб кўриш дастгоҳи.

Ҳар хил металлар учун наноўлчамли кукунлар ва нанокукунларни синтез қилишнинг оптимал режимлари.


Олинган наноўлчамли металл кукунлари турли материаллар ва асбобларни модификация қилишда ишлатилади.


Наноўлчамли кукунларни электропортлаш усули билан олиш дастгоҳини яратиш.

Олинган наноўлчамли металл кукунларининг дисперсион таркибини ва улардаги структурали ўзгаришларни аниқлаш.


Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот


2022 й.

Наноўлчамли кукунларни электропортлаш усули билан олиш дастгоҳи.

Ҳар хил металлар учун наноўлчамли кукунлар ва нанокукунларни синтез қилишнинг оптимал режимлари.

Синтез қилинган наноўлчамли металл кукунлари турли материалларнинг эксплуатацион характеристикаларини сезиларли даражада яхшилаш имконини беради.

Нанокукунларнинг плазмокимёвий йўл билан синтезини амалга оширадиган плазмотрон дастгоҳини яратиш.

Плазмокимёвий йўл билан нанокукунлар синтезинг оптимал режимларини аниқлаш бўйича тажрибалар ўтказиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот


2023 й.

Нанокукунларнинг плазмакимёвий синтези учун Плазмотрон дастгоҳи. Наноўлчамли кукунларни ишлаб чиқариш саноат технологияси.


Наноўлчамли кукунларни саноатда ишлаб чиқариш технологияси йўлга қўйилиши республикада янги тармоқ - "наносаноат" тармоғининг шаклланишига ўз ҳиссасини қўшади.


Наноўлчамли кукунлар ишлаб чиқариш бўйича саноат дастгоҳларини яратиш.

Таркибига нанокукунлар киритилган турли композицион материаллар (қаттиқ қотишмали асбоблар, ўтга чидамли керамика ва шу кабилар) тайёрлаш.


Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот, ихтироларга ариза бериш

2024 й.

Наноўлчамли кукунлар ишлаб чиқариш бўйича саноат дастгоҳлари.

Кучайтирилган хоссаларга эга бўлган турли хил нанокукунли материаллар.


Нанокукунларни саноат миқёсида ишлаб чиқариш ҳамда улар асосида турли материаллар ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш Республика экспорт салоҳиятини ошириш имконини беради.

ЭКОЛОГИЯ ВА БИОТЕХНОЛОГИЯ ИЛМИЙ ЛАБОРАТОРИЯСИ

Тоғ-кон металлургияси, экология ва тиббиётда қўллаш учун турли хил табиат, биологик ва техноген объектларида макро- ва микроэлементларнинг тақсимланганлиги қонуниятларини тадқиқ қилиш


Соғлом ва турли нқсонлар бўлган болаларнинг соч намуналарида микроэлементларнинг миқдорини тадқиқ қилиш.

Турли хил нуқсонлар туфайли болаларда содир бўлган микроэлементли оғишларни баҳолаш тамойилларини ишлаб чиқиш бўйича тадқиқотлар олиб бориш. 

Ташхис қўйиш, даволаш-профилактика ва соғломлаштириш дастурларини тузиш учун касалликларга эрта ташхис қўйиш ва мувофиқлаштириш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2020 й.

Қўшимча ташхис аломати сифатида болалар тиббиёт муассасаларида қўллаш учун болалар элемент ҳолати бузилганлигини баҳолаш алгоритми.

Тадқиқот натижалари анъанавий даволаш усуллари қаторида қўшимча коррегир усулларини қўллаш имконини беради.

Юқори сезгирликка эга бўлган нейтрон-активацион таҳлил асосида атроф-муҳит объектлари (тупроқ, ўсимликлар, сув, озиқ-овқат маҳсулотлари ва бошқалар) нинг макро ва микро таркибини тадқиқ қилиш.

Тупроқ, ўсимликлар ва сувни нейтрон-активацион таҳлил қилиш асосида Ядро физикаси институти ҳудуди ва унга яқин жойлашган аҳоли пунктларининг экологик мониторингини амалга ошириш.

Экологик мониторингни амалга ошириш учун Республика саноат корхоналари ва бошқа техноген объектларда заҳарли моддалар миқдорини аниқлашни тадқиқ қилиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.


2021 г.

Атроф-муҳит объектларининг элемент таркибини нейтрон-активацион таҳлил қилиш инструментал усули.

Ўрганилган объектларнинг элемент миқдорлари бўйича маълумотлар. 

Саноат корхоналари атрофи ва бошқа техноген объектларларда заҳарли моддаларнинг миқдори бўйича олинган натижалар.

Тақдим этилган такомиллашган услуб ёрдамида потенциал экологик хавфни аниқлаш ва унга қарши профилактик чоралар кўриш нуқтаи назаридан атроф-муҳит ҳолатини тавсифлаш имконини беради.

Кумуш, иттрий, вольфрам каби нодир элементларнинг атом ядросининг метабарқарор ҳолатларини тадқиқ қилиш.

Тоғ-кон намуналарида кумуш, иттрий ва вольфрам элементларининг миқдорини тезкор аниқлашликнинг аналитик имкониятларини тадқиқ қилиш.

Гамма-активацион таҳлил асосида кумуш, иттрий ва вольфрам элементлари таркибда борлигини миқдорини тезкор аниқлаш усулларини ишлаб чиқиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.


2022 й.

Фото-ядровий реакцияларда юзага келадиган кумуш, иттрий ва вольфрам элементларининг атом ядроси метабарқарор ҳолатлари бўйича экспериментал маълумотлар.

Гамма-активацион таҳлиллар асосида кумуш, иттрий ва вольфрам элементлари миқдорини аниқлашнинг тезкор усули.


Мамлакат тоғ-кон корхоналарида кон маҳсулотларини саралашда қўлланилади.


Ядро-физикавий усуллар ёрдамида инсон организми патогенетик ҳолатларини аниқлаш имкониятларини тадқиқ қилиш;

Беморлпр биосубстратларини таҳлил қилиш орқали катталар ва болалар организми патогенетик ҳолатларини аниқлашнинг ядро-физикавий усулларини ишлаб чиқиш;

Ядро-физикавий усуллар ёрдамида амалга оширилган таҳлиллар асосида патогенетик ҳолатларни мувофиқлаштириш таҳлилларини ўтказиш;

Тиббиёт муассасалари амалиётида ядро-физикавий усулларни қўллаш бўйича тавсиялар ишлаб чиқиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2023 й.

Ядро физикаси усуллари ёрдамида ташхис қилиш мумкин бўлган касалликларни аниқлаш учун маълумотлар.

Патогенетик ҳолатларни аниқлаш усуллари.


Тиббиёт муассаларида ядровий-физикавий усулларни ишлаб чиқаришга жалб қилиш учун амалий тавсиялар ишлаб чиқиш.


Мамлакат иқтисодиёти тармоқларига ишлаб чиқилган усулларни жалб қилишнинг техника-иқтисодий имкониятларини ўрганиш.

Давлат стандарти органларида ўлчашларни амалга ошириш бўйича ишлаб чиқилган усулларни синаб кўриш ва ўтказиш.


Илмий ҳисобот,

патент,

интеллектуал мулкни ҳимоялаш ҳужжати, Давлат стандарти томонидан тасдиқланган услублар

2024 й.

Патент, аттестациядан ўтган услублар.

Ишлаб чиқилган, патентланган, ва аттестациядаган ўтган услублар Республиканинг иқтисодий ва ижтимоий ривож топишига имкон яратади.


ЯДРОВИЙ ЭНЕРГЕТИКА ВА ЯДРОВИЙ ТЕХНОЛОГЯЛАР ИЛМИЙ БЎЛИМИ

Атом энергетикаси соҳасида тадқиқотлар олиб бориш, радиоизотоплар олиш технологияларини ишлаб чиқиш ва ядровий технологияларни ишлаб чиқаришга жалб қилиш.

Ядровий реакторлар турларини ўрганиш. ВВЭР-1200 энергетик ядровий реакторининг чегаравий ва чегарадан зиёд режимларида ишлашини тадқиқ қилиш, ядровий ёқилғининг ишлатилиб бўлинганлик даражасини ҳисоблаш.

Циклотрон радионуклидлар олиш бўйича технологик майдон ташкиллаштиришни режалаштириш.

Берилийга радиациявий усулда ранг беришни тадқиқ қилиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2020 й.

АЭС лойиҳалари илмий экспертизасини амалга ошириш учун ядровий энергетик реакторларнинг ишлаш режими бўйича илмий материаллар ва энергетик реакторларни эксплутацияси учун кадрлар тайёрлаш.

Бериллий минералига радиациявий усулда ранг беришнинг оптимал усуллари.


Натижалар АЭС лойиҳаларини илмий экспентизадан ўтказиш, келажакжа ишга тушириладиган АЭС ҳамда тиббиёт, нефт-газ, металлургия ва кимё саноатлари, чегара ва божхона пунктлари учун кадрлар етказиб бериш.


Калифорний-252 типидаги нейтрон манбалар, нейтрон генератори ва бошқа манбаларни қўллаш орқали подкритик тизимлар асосида ишлатилиб бўлинган ядровий ёқилғи таркибидаги узоқ яшовчи минор радионуклидарни парчалаб юбориш усулларини ишлаб чиқиш.

Циклотрон радионуклидларини олиш бўйича технологик майдон яратиш.

Нефть ва газ саноати учун радионуклидли нам ўлчагич ва сарф ўлчагичларни ишлаб чиқиш. Парчаланиш ва трансуран элементлари маҳсулотлари фаоллигини камайтириш усулларини тадқиқ қилиш.

Ядровий реактор, электрон тезлатгич ва гамма қурилмасини қўллаш орқали биллур ва топазларга радиациявий нурлаш орқали ранг бериш усулларини тадқиқ қилиш.

Қаттиқ ва иссиққа чидамли материаллардан ясалган буюмлар мустаҳкамлигини радиациявий усулда оширишни тадқиқ қилиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот.


2021 й.

Ярим емирилиш даври бир неча минг йилдан юз миллион йилгача бўлган минор актинидлар радиофаоллигини камайтириш усуллари.

Циклотрон радионуклидларини олиш бўйича технологик майдон.

Радионуклидли нам ўлчагич ва сарф ўлчагичлари.

Парчаланиш ва трансуран элементлари маҳсулотлари фаоллигини камайтириш усуллари.

Биллур ва топазларга радиациявий нурлаш орқали ранг бериш усуллари.

Қаттиқ ва иссиққа чидамли материаллардан ясалган буюмларга ишлов бериш шарт-шароитлари.


Тиббиёт ва саноатда ишлатиб бўлинган ядровий ёқилғиларни утилизация қилишда қўлланилади.

Уран-торий негизида қайта тикланадиган ядровий ёқилғи олиш учун юқори тезликка эга нейтрон оқими остида кечадиган ядровий реакцияларни тадқиқ қилиш. ВВЭР-1200 реактори фаол ва пассив хавфсизлик тизимини тадқиқ қилиш.

Палладий-103 циклотрон радиоизотопининг тажриба партияларини олиш.

Ядровий ва радиоактив материалларни аниқлаш ва идентификация қилиш радиоизотоп приборларини яратиш технологияларини ишлаб чиқиш ва ясаш.

Ядровий реактор, электрон тезлатгич ва гамма-қурилмада турли табиий минералларнинг радиация ёрдамида қийматини ошириш технологиясини ишлаб чиқиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2022 й.

Қайта тикланадиган ядровий ёқилғи учун уран-торий аралашмасининг оптимал таркиби ва ВВЭР-1200 реактори хавфсизлик тизими ишлаши бўйича материаллар.

Палладий-103 циклотрон радиоизотопи.

Ядровий ва радиоактив материалларни аниқлаш ва идентификация қилиш радиоизотоп приборлари.

Ядровий реактор, электрон тезлатгич ва гамма-қурилмасида турли табиий минералларнинг радиация ёрдамида қийматини ошириш технологияси.


Олинган натижалар қайта тикланадиган истиқболли ёқилғи олишда ва АЭС сига кадрларни етказиб бериш учун, тиббиёт ҳамда заргарлик саноатида қўлланилади.

Табиий урандан ядровий ёқилғи олиш йўлларини тадқиқ қилиш. ВВЭР-1200 реакторининг нормал ва авария режимлари учун сарф бўладиган сув миқдорини ҳисоблаш. Буюмлар ва материалларга механик, иссиқлик ва радиацион таъсир қилинганда хоссаларининг ўзгаришини тадқиқ қилиш комплекс тизимларини яратиш.

Лютеций-177 реактор радионуклидининг тажриба партиясини олиш.

Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2023 й.

Табиий урандан ядровий ёқилғи олиш усулини топиш. Лютеций-177 реактор радионклиди.

Атом энергетикаси ва тиббиётда қўлланилади

ВВЭР-1200 реактори фаол ва пассив хавфсизлик тизимини тадқиқ қилиш.

Янги германий-68 циклотрон радионуклиди, германий-68/галлий-68 радионуклид генераторининг тажрибавий партияларини олиш.

Тезлатгич ва гамма қурилмада саноат буюмларининг мустаҳкамлигини ошириш.


Илмий мақолалар, халқаро илмий анжуман материаллари, илмий ҳисобот

2024 й.

ВВЭР-1200 реакторининг хавфсизик тизими кўрсаткичлари

Германий-68 радионуклидари, германий-68/галлий-68 радионуклидли генератори.

Қаттиқ ва иссиққа чидамли материаллардан ясалган буюмларнинг радиация ёрдамида мустаҳкамлигини ошириш.

Атом энергетикасида қўлланилади.

Тиббиёт ва саноатда қўлланилади.

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2019 йил 22 ноябрь


"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",

2019 йил 25 ноябрь, 47-сон, 878-модда















































































Время: 0.0052
по регистрации МЮ строгое соответствие
  • Все
  • действующие
  • утратившие силу
  • Русский
  • Ўзбекча
  • Оба языка
  • любая дата
  • точная дата
  • период
  • -

Свернуть поиск