ВСЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО УЗБЕКИСТАНА
ЎзР Конунчилиги / Ер ва бошқа табиий ресурслар. Атроф-муҳит муҳофазаси / Атроф табиий муҳитни муҳофаза қилиш / Чиқиндиларни қайта ишлаш /Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 28.01.2021 й. 40-сон қарорига 1-илова)
Полный текст документа доступен в платной версии. По вопросам звоните на короткий номер 1172
Вазирлар Маҳкамасининг
2021 йил 28 январдаги
1-ИЛОВА
Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни
амалга ошириш тартиби тўғрисида
НИЗОМ
1. Ушбу Низом қурилиш чиқиндиларини тўплаш, сақлаш, ташиш, шунингдек, уларни утилизация қилиш, қайта ишлаш ва жойлаштириш тартибини белгилайди.
Хўжалик фаолияти натижасида қурилиш чиқиндилари ҳосил бўладиган ташкилотлар (қурилиш, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш ва бузиш ишларини амалга оширувчи ташкилотлар), шунингдек, қурилиш чиқиндиларини тўплаш, ташиш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи барча юридик шахслар ҳамда якка тартибдаги тадбиркорлар томонидан мазкур Низом талабларига риоя этилиши мажбурий ҳисобланади.
Мазкур Низом талаби аҳоли томонидан қурилиш ишлари олиб борилишида ҳосил бўлувчи қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тартибига нисбатан татбиқ этилмайди.
2. Ушбу Низомда қуйидаги асосий тушунчалардан фойдаланилади:
қурилиш чиқиндилари - бино ва иншоотлар, шу жумладан йўллар ва муҳандислик коммуникацияларини ҳамда ишлаб чиқариш объектларини қуриш, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш ҳамда бузиш ишларини амалга ошириш натижасида ҳосил бўладиган чиқиндилар;
чиқинди чиқарувчилар - хўжалик фаолияти натижасида қурилиш чиқиндилари ҳосил қиладиган (қурилиш, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш ва бузиш каби ишларни амалга оширувчи ташкилотлар) юридик шахслар;
қурилиш чиқиндиларини ташувчилар - қурилиш чиқиндиларини ташиш билан шуғулланувчи юридик шахслар ва якка тартибдаги тадбиркорлар;
қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объекти - қурилиш, реконструкция ёки монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш ва бузиш ишлари олиб бориладиган қурилиш майдончаси, ишлаб чиқариш участкаси, бино ва иншоотлар.
3. Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш ушбу Низомга 1-иловага мувофиқ схема бўйича амалга оширилади.
2-БОБ. ҚУРИЛИШ ЧИҚИНДИЛАРИ БИЛАН
БОҒЛИҚ ИШЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШГА
ДОИР АСОСИЙ ТАЛАБЛАР
4. Барча турдаги қурилиш чиқиндилари қоида тариқасида чиқинди чиқарувчилар томонидан устувор равишда такрорий фойдаланишга, утилизация қилишга, қайта ишлашга йўналтирилиши ёки мазкур чиқиндиларни тўплаш, ташиш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи бошқа юридик шахсларга ва якка тартибдаги тадбиркорларга топширилиши (берилиши), реализация қилиниши, шунингдек, утилизация қилинмайдиган ёки қайта ишланмайдиган қурилиш чиқиндилари экологик жиҳатдан хавфсиз тарзда кўмилиши таъминланиши шарт.
5. Ушбу Низомга 2-иловага мувофиқ қурилиш чиқиндилари турлари такрорий фойдаланишга ёки қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиш объекти жойлашган ҳудудда (туман ёки шаҳар) утилизация қилиш ва қайта ишлаш учун тегишли технология ва қувватларга эга ташкилотлар мавжуд бўлган тақдирда, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлашга йўналтирилиши лозим.
Қурилиш чиқиндиларини утилизация қилиш ва қайта ишлаш учун тегишли технология ва қувватларга эга бўлган ташкилотлар мавжуд бўлмаганлиги сабабли ёки улардан такрорий фойдаланишга талаб бўлмаган тақдирда, қурилиш чиқиндилари уларни жойлаштириш учун махсус ажратилган қурилиш чиқинди полигонларига ёки қурилиш чиқиндилари полигонлари мавжуд бўлмаган ҳудудларда маиший чиқиндилари полигонларига (кейинги ўринларда - чиқинди полигони) жойлаштирилиши шарт.
6. Қурилиш чиқиндилари мустақил равишда тўлиқ утилизация қилинишини, қайта ишланишини ёки такрорий фойдаланилишини таъминлаш имкониятига эга бўлмаган чиқинди чиқарувчилар қурилиш чиқиндиларини топшириш (бериш) ёки реализация қилиш юзасидан мазкур чиқиндиларни тўплаш, ташиш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи юридик шахслар ёки якка тартибдаги тадбиркорлар, ёхуд бундай чиқиндиларни жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган юридик шахс билан тузилган шартномага эга бўлишлари шарт.
7. Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш харажатлари лойиҳа-смета ҳужжатларида мажбурий тартибда назарда тутилади ҳамда бинолар, иншоотлар ва бошқа объектларнинг қурилиши, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиниши, таъмирланиши, ободонлаштириш ишлари, шунингдек, бошқа махсус ишлар қийматига қўшилади.
8. Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш жараёни ҳар бир қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объекти бўйича қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш жараёнлари тартибини белгиловчи техник ҳужжатда (кейинги ўринларда - техник ҳужжат) белгилаб қўйилади.
9. Техник ҳужжат чиқинди чиқарувчилар томонидан ушбу Низомга 3-иловага мувофиқ шакл бўйича ишлаб чиқилади ва қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда атроф муҳитга таъсир кўрсатилиши тўғрисидаги баёнот лойиҳасига илова қилинади.
10. Техник ҳужжатда қурилиш чиқиндиларининг ҳосил бўлишидан бошлаб улардан такрорий фойдаланиш ёки кўмилишигача бўлган барча жараёнлар бўйича тўлиқ ва ишончли маълумотлар қайд этилиши лозим.
Техник ҳужжатда қурилиш чиқиндиларини иккиламчи хомашё ёки иккиламчи маҳсулот сифатида имкон қадар кўпроқ хўжалик ишлаб чиқариши айланмасига жалб қилиш учун улардан такрор фойдаланиш, шунингдек, утилизация қилиш ва қайта ишлашнинг энг самарали йўналишлари ҳисобга олинади.
11. Техник ҳужжатда қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш бўйича акс эттирилган барча талаблар чиқинди чиқарувчилар, шунингдек, улар томонидан жалб этиладиган пудратчилар учун ҳам уларга риоя этилиши мажбурий эканлиги белгилаб қўйилади.
ТЎПЛАШ ВА ВАҚТИНЧА САҚЛАШГА
ДОИР АСОСИЙ ТАЛАБЛАР
12. Такрорий фойдаланишга ва қайта ишлашга яроқли қурилиш чиқиндиларини тўплаш улар ҳосил бўладиган объектларда ушбу Низомга 2-иловага мувофиқ, фойдаланишнинг ягона йўналишига эга бўлган позициялар бўйича (2-иловага киритилмаган бошқа қурилиш чиқиндилари уларнинг келиб чиқиши, агрегат ҳолати, хавфлилик синфи ва фойдаланиш имкониятларига кўра) алоҳида сараланган (ажратилган) ҳолда амалга оширилади.
Кўмиш учун йўналтириладиган қурилиш чиқиндиларини тўплаш улар хавфлилик синфи бўйича алоҳида сараланган (ажратилган) ҳолда амалга оширилади.
13. Қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объектларида қурилиш чиқиндиларини фақат махсус ажратилган (шу жумладан жиҳозланган) майдончаларда (кейинги ўринларда - вақтинча сақлаш жойлари) вақтинча сақлашга (тўплаш, жойлаштириш) йўл қўйилади.
Бунда кўмиш учун йўналтириладиган қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлашнинг (тўплаш, жойлаштиришнинг) чекланган муддати ўттиз календарь кундан ошмаслиги шарт.
Вақтинча сақлаш жойларининг ўлчами (майдони) ҳисоблаш йўли билан аниқланади. Бунда ҳар 1 кв.м га тўғри келадиган қурилиш чиқиндилар миқдорининг ҳисоби 3 тоннадан ошмаслиги лозим.
14. Қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлаш жойлари қуйидаги талабларга жавоб бериши лозим:
бевосита қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объектларининг ҳудудида ёки унга бевосита яқин бўлган чиқинди чиқарувчи томонидан ушбу мақсадда фойдаланиш учун ижара ёки бошқа ҳуқуқий асосларда фойдаланишга олинган участкада жойлашган бўлиши, шунингдек, турар жой биноларининг деразалари, таълим ва соғлиқни сақлаш ташкилотлари, дам олиш жойлари участкаларининг чегарасидан 20 метрдан кам бўлмаган масофада жойлашиши;
махсус транспорт воситалари, машина ва механизмларнинг эркин ҳаракатланиши ҳисобга олинган ҳолда жойлаштирилиши ҳамда атрофи периметри бўйлаб (кириш йўлидан ташқари) вақтинчалик ҳимоя воситалари билан ўралган бўлиши;
қайта ишланадиган ва такрорий фойдаланиладиган чиқиндиларни сақлашда ёғингарчилик ва шамол таъсиридан ҳимояланган бўлиши;
кириш йўли ва тунги ташқи ёритиш тизимига эга бўлиши;
тупроқ қатлами қурилиш чиқиндилари билан ифлосланишининг олди олинишини таъминлайдиган (сув ўтказмайдиган, асфальт, бетон) қопламага эга бўлиши.
15. Вақтинча сақлаш жойларида қурилиш чиқиндиларини сақлаш (тўплаш, жойлаштириш) ишларини ташкил этишда алоҳида саралаб (ажратиб) тўпланган чиқиндилар уларни олиб чиқиб кетиш (ташиш) учун юклаш ишлари амалга оширилишида махсус транспорт воситалари, машина ва механизмларга халақит бермаслигини ҳисобга олиш лозим.
16. Йирик габаритли қурилиш чиқиндиларини сақлашда (тўплашда, жойлаштиришда) сиғими 2 куб.м дан юқори бўлган идишлар (йирик габаритли контейнерлар, сиғимлар) ёки мультилифт тизими билан жиҳозланган махсус автотранспорт воситалари ёрдамида ташиладиган контейнерлардан (алмашадиган кузовлардан) фойдаланиш мумкин.
17. Қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлаш уларнинг хавфлилик синфига кўра:
хавфсиз қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлаш жойларининг очиқ майдончаларида;
хавфли қурилиш чиқиндилари мажбурий тартибда контейнерлар, чиқинди қутилари ва чиқиндиларнинг фуқаролар соғлиғи ҳамда атроф муҳитга зарарли таъсиридан муҳофаза қилишни таъминловчи бошқа идишларда (сиғимларда) амалга оширилади.
18. Чиқинди чиқарувчилар ушбу Низомга 4-иловага мувофиқ шакл бўйича вақтинча сақлаш жойида сақланган ва олиб чиқиб кетилган чиқиндилар ҳисобини юритади.
Ҳисобни юритиш қайд этиш журналида ёки электрон шаклда олиб борилади ва ушбу Низомга 5-иловага мувофиқ шакл бўйича қурилиш чиқиндиларини ташишга кузатув талони (кейинги ўринларда - кузатув талони) илова қилиб борилади.
19. Вақтинча сақлаш жойида сақланган ва олиб чиқиб кетилган чиқиндилар ҳисоби бўйича маълумотлар ва улар билан боғлиқ бухгалтерия ҳужжатлари уч йил давомида сақланади.
ТАШИШГА ДОИР АСОСИЙ ТАЛАБЛАР
20. Қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиш объектлари ва вақтинча сақлаш жойларидан чиқиндиларни олиб чиқиб кетиш чиқинди чиқарувчилар томонидан (ўз техник имкониятларига кўра) ёки шартнома асосида мазкур чиқиндиларни тўплаш, ташиш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи, ёхуд бундай чиқиндиларни жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган ташкилотлар томонидан амалга оширилади.
Қурилиш чиқиндиларини ташувчилар мазкур хизматларни кўрсатиш учун қурилиш чиқиндиларини тўплаш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи ташкилотларга топширишни (реализация қилишни) ёхуд бундай чиқиндиларни жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган ташкилотлар билан чиқиндиларни жойлаштиришни тасдиқловчи ҳужжатга (шартномага) эга бўлиши лозим.
21. Хавфли юк сифатида таснифланган чиқиндиларни ташиш хавфли юкларни ташиш соҳасидаги қонун ҳужжатлари талабларига мувофиқ амалга оширилади.
22. Қурилиш чиқиндиларини ташиб бориш манзили (заруратга кўра йўналиш чизмаси) чиқинди чиқарувчи томонидан кузатув талонида белгилаб берилади.
23. Қурилиш чиқиндиларини ташиш учун транспорт воситасини йўналишга чиқаришда ҳайдовчининг ёнида икки нусхадаги кузатув талони ва қонун ҳужжатлари билан белгиланган бошқа ҳужжатлар бўлиши зарур.
24. Қурилиш чиқиндиларини олиб чиқиб кетиш учун ағдарма, бортли ёки мультилифт тизими билан жиҳозланган транспорт воситаларидан фойдаланилади.
25. Қурилиш чиқиндиларини очиқ кузовли транспорт воситаларида ташиш, уларнинг усти чиқиндиларнинг шамолга учиши ва тушиб қолишининг (сочилиб кетишининг) олдини олувчи брезент ёки бошқа материаллар билан ёпилган ҳолда амалга оширилади (йирик габаритли қурилиш xиқиндиларини ташиш бундан мустасно).
26. Қурилиш чиқиндилари ташувчилар қуйидагиларга мажбур:
қонун ҳужжатларига мувофиқ юк ташишга бўлган умумий талабларга риоя қилиш;
қурилиш чиқиндиларини белгиланган манзилга (объектга) ўз вақтида ташилишини таъминлаш ва бунда тегишли манзилга (объектга) олиб борувчи йўналиш чизмасига (агар мавжуд бўлса) риоя қилиш;
кузатув талонини мазкур чиқиндиларни қабул қилиб олувчилардан тасдиқлатиб олиш ва унинг бир нусхасини қурилиш чиқиндилари ташилгандан кейинги иш кунидан кечиктирмай чиқинди чиқарувчиларга топшириш.
27. Қурилиш чиқиндиларини ташувчилар томонидан шартномада кўрсатилган ўз мажбуриятларининг бажарилишини назорат қилиш чиқинди чиқарувчилар томонидан амалга оширилади.
ЧИҚИНДИ ПОЛИГОНИГА ЖОЙЛАШТИРИШ
УЧУН ТОПШИРИШ (ҚАБУЛ ҚИЛИШ)
28. Чиқинди полигони ҳудудига кираётган ва чиқиб кетаётган транспорт воситалари кириш/чиқиш пунктида махсус назорат-дезинфекция ҳудудидан (ҳовуздан) ўтиши, оғирлиги тарозида (юк билан ва юксиз) тортилиши, шунингдек, бу товар-транспорт ҳужжатларида (йўл варақалари) ҳамда тегишли қайд этиш журналида ёки электрон шаклда қайд этиб борилиши лозим.
29. Қурилиш чиқиндиларини қабул қилувчи чиқинди полигонининг масъул ходими кузатув талонида мазкур чиқинди турини, ҳақиқатда қабул қилинган (топширилган) чиқинди миқдорини кўрсатган ҳолда уни тасдиқлаб бериши лозим.
Бунда кузатув талонининг бир нусхаси қурилиш чиқиндиларини қабул қилувчида қолади.
30. Қурилиш чиқиндиларини (бетон, шебень ва ғишт бўлаклари, қум, тупроқ) маиший чиқинди полигонларини рекультивация қилишда фойдаланиш учун қабул қилиш мумкин.
ҚИЛИШГА ҚЎЙИЛАДИГАН ТАЛАБЛАР
31. Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга оширишда атроф муҳит чиқиндилар билан ифлосланишининг олдини олиш чоралари кўрилиши зарур.
32. Қурилиш чиқиндиларини аҳоли пунктлари ерларига, табиатни муҳофаза қилиш, соғломлаштириш, рекреация мақсадларига мўлжалланган ерларга ва тарихий-маданий аҳамиятга молик ерларга, фуқароларнинг ҳаёти ва соғлиғига, шунингдек, табиатни муҳофаза қилиш объектларига ҳамда муҳофаза этиладиган табиий ҳудудларга зарар етказиш таҳдиди келиб чиқиши мумкин бўлган бошқа жойларга ташлаш ва кўмиш тақиқланади.
7-БОБ. ҚУРИЛИШ ЧИҚИНДИЛАРИНИНГ
МАЪЛУМОТЛАР БАЗАСИНИ ЮРИТИШ
33. Қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базасини юритиш Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари томонидан амалга оширилади.
34. Қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базасини юритиш фаолияти қуйидагиларни ўз ичига олади:
ҳақиқатда ҳосил бўлган, такрорий фойдаланишга, утилизация қилишга, қайта ишлашга ёки кўмишга йўналтирилган қурилиш чиқиндилари тўғрисидаги маълумотларни шакллантириш, юритиш ва янгилаб бориш;
техник ҳужжатда кўрсатилган маълумотларни қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базасига киритиш;
чиқинди чиқарувчилардан ушбу Низомга 6 ва 7-иловаларга мувофиқ намунавий шакллар бўйича маълумот ва тасдиқномаларни қабул қилиш;
қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базаси асосида ҳисобот тайёрлаш ва Давлат экология қўмитасига тақдим этиб бориш;
жорий ҳолатни таҳлил қилиш ва келгусида қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасидаги прогнозларни белгилаш;
қурилиш чиқиндиларини утилизация қилиш, қайта ишлаш, жойлаштириш ва бошқа объектларни ташкил этиш, уларни ривожлантириш ёки модернизация қилиш, шунингдек, қурилиш чиқиндиларининг иккиламчи маҳсулотларини хўжалик ишлаб чиқариш айланмасига жалб қилиш тизими юзасидан таклифларни ишлаб чиқиш;
техник ҳужжатга амалда риоя этилиши (бажарилиши) устидан давлат экологик назоратини олиб бориш.
8-БОБ. ҚУРИЛИШ ЧИҚИНДИЛАРИ БИЛАН БОҒЛИҚ
ИШЛАРНИ АМАЛГА ОШИРИШ ТАРТИБИГА РИОЯ
ЭТИЛИШИ УСТИДАН НАЗОРАТ
35. Чиқинди чиқарувчилар ушбу Низомга 7-иловага мувофиқ шакл бўйича тасдиқнома олиш учун чиқиндиларни қабул қилиб олган ташкилотларга расмий равишда мурожаат қиладилар.
Чиқиндиларни қабул қилиб олган ташкилотлар чиқинди чиқарувчилар мурожаат қилган кундан бошлаб уч иш куни мобайнида ушбу Низомга 7-иловага мувофиқ шакл бўйича тасдиқномани тайёрлайдилар ва чиқинди чиқарувчиларга тақдим этадилар.
36. Чиқинди чиқарувчилар бино ва иншоотларни қуриш, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш, шунингдек, бузиш ишлари тугалланганидан сўнг объектларни қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда фойдаланишга топширгунга қадар (камида беш иш кун олдин) Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органларига ушбу Низомга 6 ва 7-иловаларига мувофиқ намунавий шаклларда:
ҳар бир қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объекти бўйича қурилиш чиқиндилари такрорий фойдаланишга, утилизация қилишга, қайта ишлашга, шунингдек, кўмишга йўналтирилганлиги тўғрисида маълумот;
шартномага мувофиқ қабул қилиб олинган чиқиндилар тўғрисида тасдиқномани тақдим этадилар.
37. Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари тақдим этилган маълумот ва тасдиқномаларни қабул қилиб олган кундан бошлаб беш иш куни мобайнида ундаги маълумотларни таҳлил қилади ва ушбу Низомга мувофиқ тақдим этилганлигини текширади ҳамда хато ва камчиликлар аниқланмаган тақдирда, ундаги маълумотларни қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базасига киритади.
Маълумот ва тасдиқномаларда хато ва камчиликлар аниқланган ҳолларда Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари бу ҳақида хабар қабул қилиб олинган кундан бошлаб беш иш куни мобайнида, асосли камчиликларни кўрсатган ҳолда уни тақдим этган ташкилотни ҳабардор қилади.
Маълумот ва тасдиқномани тақдим этувчи ташкилот аниқланган камчиликларни ўн иш куни мобайнида бартараф қилиб қайта тақдим этади.
38. Ушбу Низомга мувофиқ маълумот ва тасдиқномаларни тақдим этмаслик чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат қилиш тартибини бузиш хисобланади.
39. Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш доирасида атроф муҳитни муҳофаза қилиш қонунчилигига риоя этилиши юзасидан давлат назоратини таминлайдилар.
Давлат экологик назорати амалга оширилганда чиқинди чиқарувчилар томонидан давлат экологик назоратини амалга оширувчи мансабдор шахсларнинг талаби бўйича вақтинча сақлаш жойида сақланган ва олиб чиқиб кетилган чиқиндилар бўйича бирламчи ҳисоб ҳужжатлари тақдим этилади.
40. Оммавий ахборот воситалари, фуқароларнинг ўзини ўзи бошқариш органлари, нодавлат нотижорат ташкилотлар ва Ўзбекистон Республикаси фуқаролари чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида жамоатчилик назоратини амалга оширадилар.
43. Ушбу Низом талабларининг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда жавоб берадилар.
44. Юридик ва жисмоний шахслар чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бузилиши оқибатида етказилган зарарнинг ўрнини белгиланган тартибда тасдиқланган тарифлар ва атроф табиий муҳитга етказилган зарар миқдорини аниқлаш усулларига мувофиқ ёки улар мавжуд бўлмаган тақдирда, етказилган зарар, шу жумладан, бой берилган фойдани ҳисобга олган ҳолда атроф муҳитнинг бузилган ҳолатини тиклаш учун қилинадиган ҳақиқий харажатлар миқдоридан келиб чиқиб қоплаши шарт.
45. Чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш тўғрисидаги қонун ҳужжатларининг бузилишида айбдор шахсларнинг жавобгарликка тортилиши уларни қонунбузилиши ва унинг оқибатларини бартараф этиш, фуқаролар соғлиги ва мулкига, шунингдек, атроф табиий муҳитга етказилган зарарни қоплаш мажбуриятидан озод этмайди.
1-ИЛОВА
Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ
ишларни амалга ошириш
СХЕМАСИ
Босқичлар |
|
Субъектлар |
Тадбирлар |
Амалга ошириш муддатлари |
||
|
||||||
|
|
|
|
|
|
|
1-босқич |
|
Хўжалик фаолияти натижасида қурилиш чиқиндилари ҳосил қиладиган юридик шахслар |
1. Ҳар бир қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объекти бўйича қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш жараёнлари тартибини белгиловчи техник ҳужжатни ишлаб чиқади.
|
1. Атроф муҳитга таъсир кўрсатилиши тўғрисидаги баёнот лойиҳасини ишлаб чиқиш жараёнида.
|
||
|
2. Техник ҳужжатни атроф муҳитга таъсир кўрсатилиши тўғрисидаги баёнот лойиҳасига илова қилган ҳолда қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда давлат экологик экспертизасидан ўтказади. |
2. Мўлжалланаётган ёки режалаштирилаётган хўжалик фаолияти ва бошқа хил фаолиятни амалга ошириш тўғрисида қарор қабул қилингунига қадар.
|
||||
|
||||||
2-босқич |
|
Чиқинди чиқарувчилар |
Техник ҳужжатга мувофиқ қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш харажатларини қурилиш лойиҳа-смета ҳужжатларига киритади.
|
Қурилиш лойиҳа-смета ҳужжатларини ишлаб чиқиш жараёнида
|
||
|
||||||
3-босқич |
|
Чиқинди чиқарувчилар |
Қурилиш чиқиндиларини тўплаш, ташиш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи ёхуд бундай чиқиндиларни жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган ташкилотлар билан чиқиндиларни топшириш (реализация қилиш) ёки олиб чиқиб кетишга шартнома тузади.
|
Қурилиш ишлари даврида |
||
|
||||||
4-босқич |
|
Чиқинди чиқарувчилар |
1. Қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объектида: такрорий фойдаланишга ва қайта ишлашга яроқли қурилиш чиқиндиларини алоҳида сараланган (ажратилган) ҳолда тўплайди; кўмиш учун йўналтириладиган қурилиш чиқиндиларини уларнинг хавфлилик синфи бўйича алоҳида сараланган (ажратилган) ҳолда тўплайди.
|
1. Қурилиш, реконструкция ва (ёки) монтаж қилиш, таъмирлаш, ободонлаштириш ва бузиш ишлари даврида. |
||
|
2. Қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлайди.
|
2. Ўттиз календарь кундан ошмаган муддатда.
|
||||
|
3. Қурилиш чиқиндилари олиб чиқиб кетилишини ташкил этади. |
3. Қурилиш ишлари даврида. |
||||
|
4. Вақтинча сақлаш жойида сақланган ва олиб чиқиб кетилган чиқиндилар ҳисобини юритади.
|
4. Қурилиш ишлари даврида.
|
||||
|
||||||
5-босқич |
|
Қурилиш чиқиндиларини ташувчилар |
1. Қурилиш чиқиндиларини тўплаш, утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш билан шуғулланувчи ташкилотларга топшириш (реализация қилишни) ёхуд бундай чиқиндиларни жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган ташкилотлар билан чиқиндиларни жойлаштириш учун шартнома тузади. |
1. Заруратга кўра ёки қурилиш ишлари даврида. |
||
|
2. Қурилиш чиқиндиларини шартнома, йўналиш чизмаси ёки қурилиш чиқиндиларини ташишга кузатув талонида белгиланган манзилга (объектга) ўз вақтида ташилишини таъминлайди. |
2. Белгиланган муддатларда. |
||||
|
3. Қурилиш чиқиндиларини ташишга кузатув талонини мазкур чиқиндиларни қабул қилиб олувчилардан тасдиқлатади ва унинг бир нусхасини чиқинди чиқарувчиларга топширади.
|
3. Қурилиш чиқиндилари ташилгандан кейинги иш кунидан кечиктирмай. |
||||
|
||||||
6-босқич |
|
Чиқинди чиқарувчилар |
1. Қурилиш чиқиндиларини ташувчилар томонидан шартномада кўрсатилган ўз мажбуриятларининг бажарилишини назорат қилади. 2. Қурилиш чиқиндиларини қабул қилиб олувчиларга топширишнинг ҳисобини юритади.
|
Қурилиш ишлари даврида |
||
|
||||||
7-босқич |
|
Қурилиш чиқиндиларини жойлаштириш учун махсус ажратилган объектлар (қурилиш ёки маиший чиқиндилар полигонлари)га эга бўлган ташкилотлар |
1. Чиқинди полигони ҳудудига кираётган ва чиқиб кетаётган транспорт воситалари оғирлигини кириш/чиқиш пунктида тарозида тортилишини (юк билан ва юксиз) таъминлайди. 2. Қабул қилиб олинган юк ҳақидаги маълумотларни товар-транспорт ҳужжатлари (йўл варақалари)да ҳамда тегишли қайд этиш журналида ёки электрон шаклда қайд этиб боради. 3. Қурилиш чиқиндиларини ташишга кузатув талонида мазкур чиқинди турини ҳақиқатда қабул қилиб олинган чиқинди миқдорини кўрсатган ҳолда тасдиқлайди. 4. Қурилиш чиқиндиларини ташишга кузатув талонининг бир нусхасини қурилиш чиқиндиларини ташувчиларга топширади ва иккинчи нусхасини ўзида сақлайди.
|
Қурилиш чиқиндиларини қабул қилиб олиш жараёнида |
||
|
||||||
8-босқич |
|
1. Чиқинди чиқарувчилар |
1. Ушбу Низомга 7-иловага мувофиқ шакл бўйича тасдиқнома олиш учун чиқиндиларни қабул қилиб олган ташкилотларга расмий равишда мурожаат қилади. |
1. Қурилиш ишлари якунига кўра. |
||
|
2. Чиқиндиларни қабул қилиб олувчилар |
2. Ушбу Низомга 7-иловага мувофиқ шакл бўйича тасдиқномани тайёрлайди ва чиқинди чиқарувчиларга тақдим этади.
|
2. Чиқинди чиқарувчилар мурожаат қилган кундан бошлаб уч иш куни мобайнида. |
|||
|
3. Чиқинди чиқарувчилар |
3. Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органларига ушбу Низомга 6 ва 7-иловаларга мувофиқ намунавий шаклларда: ҳар бир қурилиш чиқиндилари ҳосил бўлиши объекти бўйича қурилиш чиқиндилари такрорий фойдаланишга, утилизация қилишга, қайта ишлашга, шунингдек, кўмишга йўналтирилганлиги тўғрисида маълумот; шартномага мувофиқ қабул қилиб олинган чиқиндилар тўғрисида тасдиқнома тақдим этади.
|
3. Қурилиш ишлари тугалланганидан сўнг, объектларни қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда фойдаланишга топширгунига қадар (камида беш иш кун олдин). |
|||
|
||||||
9-босқич |
|
Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари |
1. Чиқинди чиқарувчилар томонидан тақдим этилган маълумот ва тасдиқномалардаги маълумотларни таҳлил қилиш, мазкур тартибга мувофиқ ишлаб чиқилганлигини текшириш ҳамда хато ва камчиликлар аниқланмаган тақдирда, ундаги маълумотларни қурилиш чиқиндиларининг маълумотлар базасига киритади. |
1. Беш иш куни мобайнида. |
||
|
2. Маълумот ва тасдиқномаларда хато ва камчиликлар аниқланганда асосли камчиликларни кўрсатган ҳолда уни тақдим этган ташкилотни хабардор қилади. |
2. Беш иш куни мобайнида. |
||||
|
||||||
10-босқич |
|
Чиқинди чиқарувчилар |
Маълумот ва тасдиқномаларда аниқланган камчиликларни бартараф қилиб, Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органларига қайта тақдим этади.
|
Ўн иш куни мобайнида |
||
|
||||||
11-босқич |
|
Давлат экология қўмитасининг ҳудудий органлари |
Маълумот ва тасдиқномаларни тақдим этмаган чиқинди чиқарувчиларга нисбатан чиқиндилар билан боғлиқ ишларни амалга ошириш соҳасида дастлабки ҳисобга олиш ва назорат қилиш тартибини бузганлик учун қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда маъмурий жавобгарликка тортиш чораларини кўради.
|
Заруратга кўра |
||
|
|
|
|
|
|
|
2-ИЛОВА
Иккиламчи хомашё ҳисобланган чиқиндилар
номенклатураси ва улардан фойдаланишнинг
устувор йўналишлари
Кичик гуруҳ |
Чиқиндилар позициясининг номи (рўйхати) |
Фойдаланишнинг устувор йўналишлари (утилизация қилиш ва қайта ишлаш маҳсулоти) |
1. Органик асосли чиқиндилар гуруҳи
|
||
Ёғоч чиқиндилар |
ёғоч материаллар ва конструкциялар, ёғоч иссиқлик изоляцияси материаллари, тахта, ДСП, фанера, ДВП, МДФ, ёғоч таралар ва бошқалар |
ёғоч материаллар, шу жумладан, мураккаб профилли, намга чидамли ва бошқалар, арболит, иссиқлик изоляцияси, шовқин изоляцияси |
Қоғоз ва картон чиқиндилар |
гулқоғозлар, қоғоз қадоқлаш идишлари, картон таралар ва бошқалар |
иссиқлик изоляцияси аралашмалари, том ёпиш материаллари |
2. Минерал асосли чиқиндилар гуруҳи
|
||
Табиий тош чиқиндилари |
қоплама плита бўлаклари (парчалари, синиқлари); |
синиқсимон плиталар, мозайкали қоплама плиталар |
тошга ишлов беришдан ҳосил бўлувчи шлам (кукунсимон) |
шпатлёвка, сувоқ, сунъий тош, ташқи декоратив қопламалар |
|
брусчатка, тош ётқизилган йўллар ва бошқа табиий тош чиқиндилари |
щебень (майдаланган тош) |
|
Бетон ва қурилиш аралашмалари чиқиндилари |
Темир-бетон ва бошқа оғир бетон чиқиндилари |
щебень (майдаланган тош) |
енгил бетон чиқиндилари, ғовак бетон чиқиндилари, фибролитли, арболитли бетон чиқиндилари, сувоқ аралашмаларининг қуруқ чиқиндилари |
девор блокларини ишлаб чиқариш ва монолит қуйма учун кукунсимон тўлдиргичлар |
|
Минерал боғловчи материаллар чиқиндилари |
гипсли материал чиқиндилари (тўсиқ панеллари ва плиталари, гипсокартон, вент-блоклар), силикатли материал чиқиндилари (ғишт, ғовакли материаллар), оҳакли чиқиндилар (оҳак-қум, оҳак-кукун, оҳак-кул) |
девор блокларини ишлаб чиқариш ва монолит қуйма учун кукунсимон тўлдиргичлар |
Асбест-цемент чиқиндилар |
том ёпиш листлари, ташқи қоплама панеллари, қувурлар, венткообкалар, электротехника доскалари |
оловга чидамли девор блокларини ишлаб чиқариш учун тўлдиргичлар |
Шиша ва унга тенглаштирилган чиқиндилар |
шиша синиқлари, кўпикли шиша чиқиндилари, шиша мато чиқиндилари, перлит ва вермикулит маҳсулот чиқиндилари, ғишт, сантехкерамик, фаянс ва керамикли плитка бўлаклари (парчалари, синиқлари) |
автоклавсиз кўпикли бетон блокларини ишлаб чиқариш учун кукунсимон хомашё, монолит ишлаб чиқариш |
Керамик чиқиндилар |
пресс-кукун, шликер қуйиш учун қоришма, оловга чидамли сувоқ учун қўшимчалар, пигментлар ишлаб чиқариш учун қўшимчалар |
|
3. Кимёвий асосли чиқиндилар гуруҳи
|
||
Асфальт ва қатрон- бетон чиқиндилари |
қайта тикланувчи (иккиламчи) асфальт-бетон |
|
Рулонли том ёпиш ва гидроизоляция материаллари чиқиндилари |
битумли, катронли, катрон-битумли, битум-полимерли, резина-катронли ва битумли (асоссиз) материаллар ҳамда кртон асосли материаллар (рубероид, пергамин, қора қоғоз), шиша асосли (шишали рубероид), асбесли қоғоз (гидроизол) |
Асфальт-бетон қоришмаларини ишлаб чиқариш учун юпқа дисперцияли кукун |
Пластмасса ва полимер чиқиндилар |
линолеум ва полимер плитка чиқиндилари |
ёғочли пластик ишлаб чиқариш учун қўшимчалар |
полимерли том ёпиш материаллари чиқиндилари |
||
пенопласт па поропласт (полистироль, полиуретан) чиқиндилар |
девор блоклар ишлаб чиқариш учун тўлдиргичлар |
|
сув таъминоти, канализация ва электр ўтказгичларнинг пластмасса қувурлари, зина ва тўсиқ (панжара) тутқичлари, полимер асосли погонажли махсулотлар |
иккиламчи полимер махсулотлар ишлаб чиқариш учун юпқа дисперцияли кукун |
|
Изоҳ.
1. Қора ва рангли металл парчалари қайта ишланиши ва фойдаланилиши шарт. Мазкур чиқиндиларни қабул қилиш, қайта ишлаш ёки фойдаланиш қонун ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади.
2. Ушбу рўйхат тўлиқ ҳисобланмайди, утилизация қилиш ва қайта ишлаш имкониятларидан (тегишли технология ва қувватларнинг мавжудлигидан) келиб чиқиб мазкур рўйхатга Ўзбекистон Республикаси Экология ва атроф муҳитни муҳофаза қилиш давлат қўмитаси томонидан ўзгартириш ва қўшимчалар киритилиши мумкин.
3-ИЛОВА
Қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни
амалга ошириш жараёнлари тартибини
белгиловчи техник ҳужжатнинг
НАМУНАВИЙ ШАКЛИ
|
(чиқинди ҳосил бўлиш объектининг номи) |
|
(чиқинди ҳосил бўлиш объектининг жойлашган жойи) |
Қурилиш буюртмачиси: |
|
(номи, юридик манзили, телефон рақами) |
Бош пудратчи: |
|
(номи, юридик манзили, телефон рақами) |
20___й. "____"_____________
Объектда ҳосил бўлувчи қурилиш чиқиндиларининг
ПРОГНОЗ КЎРСАТКИЧЛАРИ
Т/р |
Чиқинди тури |
Бутун жараён давомида ҳосил бўлиш миқдори (тонна, куб.м) |
Хавфлилик синфи |
|
|
||
|
|
||
|
|
||
|
|
||
Жами |
|
Қурилиш чиқиндиларидан фойдаланиш ёки
чиқинди полигонларига жойлаштиришнинг
ПРОГНОЗ КЎРСАТКИЧЛАРИ
Т/р |
Чиқинди тури |
Такрорий фойдаланишга йўналтириладиган чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Утилизация ва (ёки) қайта ишлашга йўналтириладиган чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Полигонларга жойлаштириш учун йўналтириладиган чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
|
|
|||
|
|
Қурилиш ишлари амалга оширилиши
режалаштирилаётган объект жойлашган ҳудудда
(туман, шаҳар)ги мавжуд қурилиш чиқиндиларини
утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш учун тегишли
технология ва қувватларга эга бўлган ташкилотлар
РЎЙХАТИ
Т/р |
Ташкилотлар номи |
Жойлашган манзили |
Ташкилотнинг чиқиндиларни утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш йўналишлари |
|
|
||
|
|
||
|
|
Изоҳ. Ушбу рўйхатга қурилиш ишлари амалга оширилиши режалаштирилаётган объект жойлашган ҳудудда (туман, шаҳар) қурилиш чиқиндиларини утилизация қилиш ва (ёки) қайта ишлаш учун тегишли технология ҳамда қувватларга эга бўлган ташкилотлар мавжуд бўлмаган тақдирда, мазкур ҳудудга бевосита туташ ҳудудлардаги мавжуд ташкилотлар ҳам киритилиши мумкин.
Қурилиш чиқиндилари ҳосил бўладиган
объектдан чиқиндиларни олиб чиқиб кетиш
Т/р |
Чиқинди тури |
Олиб чиқиб кетиш даврийлиги (кун) |
Олиб чиқиб кетиш миқдори (тонна, куб.м) |
Чиқиндилар ташиладиган объект (номи, жойлашган жойи, объект номи ва манзили) |
|
|
|||
|
|
Изоҳ. Ушбу жадвалга қурилиш чиқиндиларини вақтинча сақлаш жойларини белгилаган ҳолда қурилиш чиқиндилари ҳосил бўладиган объектнинг схемаси илова қилинади (1:500 масштабдан кам булмаган ўлчамда).
Техник ҳужжат лойиҳасига қурилиш чиқиндилари билан боғлиқ ишларни амалга ошириш жараёнларига хос ва зарур бўлган қўшимча маълумотлар киритилиши мумкин.
4-ИЛОВА
Вақтинча сақлаш жойларида сақланган ва олиб чиқиб
кетилган қурилиш чиқиндиларининг ҳисобини юритиш
ЖУРНАЛИ
Чиқинди ҳосил бўлган сана |
Чиқинди тури |
Хавфлилик синфи |
Ҳажми (тонна, куб.м) |
Олиб чиқиб кетилган сана |
Чиқиндиларни олиб чиқиб кетган ташкилот номи |
Чиқиндиларни олиб бориш ёки жойлаштириш манзили |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
|
||||||
|
||||||
Жами |
5-ИЛОВА
Қурилиш чиқиндиларини |
учун ташишга намунавий |
|
(утилизация қилш, қайта ишлаш, кўмиш) |
КУЗАТУВ ТАЛОНИ
N: ________
1. Чиқинди чиқарувчи томонидан тўлдирилади.
Чиқинди чиқарувчи: |
|
(тўлиқ номи) |
|
|
(манзили) |
|
|
|
(имзо) |
(ташкилот раҳбари ёки у ваколат берган шахснинг Ф.И.О) |
Юборилган сана: 20___й. "____"____________
Т/р |
Чиқинди номи |
Чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Хавфлилик синфи |
Идиш (тара) |
|
|
Ташувчи: |
|
(тўлиқ номи, юридик манзили, телефон рақами) |
Олиб чиқиб кетиш объекти: |
|
(чиқинди ҳосил бўлиш объектининг номи в жойлашган жойи) |
Ташиб олиб бориладиган объект: |
|
(чиқиндини қабул қилиб олувчининг тўлиқ номи ва манзили) |
2. Чиқиндини ташувчи томонидан тўлдирилади.
20___й. "____"____________
|
(чиқиндини ташишда фойдаланилган транспорт воситасининг русуми ва давлат рақами) |
|
(хайдовчи ёки чиқиндини ташишга масъул экспедиторнинг Ф.И.О) |
Ташиш учун масъул шахс: |
||
(имзо) |
3. Қабул қилиб олувчи томонидан тўлдирилади.
Қабул қилиб олинган сана: 20___й. "____"____________
Т/р |
Чиқинди номи |
Чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Хавфлилик синфи |
Идиш (тара) |
Қабул қилишнинг мақсади (утилизация қилиш, қайта ишлаш, кўмиш) |
|
|
Чиқиндини қабул қилиб олувчи: |
|
(тўлиқ номи ва манзили) |
|
|
|
(имзо) |
(чиқиндини қабул қилиб олишга масъул шахснинг Ф.И.О) |
6-ИЛОВА
20____ йил __________ ойидан 20____йил __________ ойига қадар
да ҳосил бўлган қурилиш |
||
(чиқинди ҳосил бўлиш объекти номи) |
чиқиндилари такрорий фойдаланиш, утилизация қилиш, қайта
ишлаш, шунингдек, кўмишга йўналтирилганлиги тўғрисида
МАЪЛУМОТ
Т/р |
Чиқинди тури |
Хавфлилик синфи |
Жами ҳосил бўлган чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Такрорий фойдаланишга йўналти- рилган чиқиндилар миқдори (тонна, куб.м) |
Утилизация ва (ёки) қайта ишлашга йўналтирилган чиқинди |
Кўмишга йўналтирилган чиқинди |
||||
чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
юридик шахс ёки якка тартибдаги тадбиркор номи |
тузилган шартнома рақами ва санаси |
чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
полигон эгасининг номи |
тузилган шартнома рақами ва санаси |
|||||
1. |
Ёғоч чиқиндилари |
|||||||||
2. |
Қоғоз ва картон чиқиндилари |
|||||||||
3. |
Табиий тош чиқиндилари |
|||||||||
4. |
Бетон ва қурилиш аралашмалари чиқиндилари |
|||||||||
5. |
Минерал боғловчи материаллар чиқиндилари |
|||||||||
6. |
Асбест-цемент чиқиндилари |
|||||||||
7. |
Шиша чиқиндилари |
|||||||||
8. |
Керамик чиқиндилар |
|||||||||
9. |
Асфальт ва қатрон-бетон чиқиндилари |
|||||||||
10. |
Гидроизоляция материаллари чиқиндилари |
|||||||||
11. |
Пластмасса ва полимер чиқиндилар |
|||||||||
Жами |
||||||||||
7-ИЛОВА
20__ йил "__" _______даги |
_____-сон |
|
(тузилган шартнома номи) |
шартномага мувофиқ қабул қилиб олинган чиқиндилар тўғрисида
ТАСДИҚНОМА
N: ________
Шаҳар (туман) ___________________ |
20___ йил "____" ______________ |
1. Чиқиндини қабул қилиб олувчи |
|
(тўлиқ номи) |
|
|
(манзили) |
Т/р |
Чиқинди тури |
Чиқинди миқдори (тонна, куб.м) |
Хавфлилик синфи |
Чиқиндиларни қабул қилишнинг мақсади |
||
утилизация қилиш (тонна, куб.м) |
қайта ишлаш (тонна, куб.м) |
кўмиб ташлаш (тонна, куб.м) |
||||
|
|
|||||
|
|
|||||
|
|
|||||
Чиқиндини қабул қилиб олувчи: |
|
(тўлиқ номи ва манзили) |
|
|
|
(имзо) |
(ташкилот раҳбари ёки у ваколат берган шахснинг Ф.И.О) |
Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),
2021 йил 28 январь
78-150-11-72 
Мобильная версия сайта