Ўзбекистон Республикасининг 06.05.1993 й. 831-XII-сон "Ер солиғи тўғрисида"ги Қонуни

III. ЕР СОЛИҒИНИ ҲИСОБЛАБ ЧИҚАРИШ

ВА ТЎЛАШ ТАРТИБИ

IV. ЕР СОЛИҒИ БЎЙИЧА ИМТИЁЗЛАР

1. Қуйидаги ерлар, чунончи:

а) шаҳарлар, шаҳар посёлкалари ва қишлоқ аҳоли пунктларининг умумий фойдаланишдаги ерлари (майдонлар, кўчалар, тор кўчалар, йўллар, соҳил бўйлари, ариқ тармоқлари ва ҳоказо);

б) боғдорчилик-деҳқончилик ширкатлари, жамоат гаражларининг умумий фойдаланишдаги ерлари;

в) табиатни муҳофаза қилиш аҳамиятидаги ерлар (қўриқхоналар, миллий ва дендрология боғлари, ботаника боғлари, буюртма қўриқхоналар (ов қилишга мўлжалланганларидан ташқари) ва табиат ёдгорликлари, ихота дарахтзорлари);

г) соғломлаштириш ишларини ўтказиш аҳамиятидаги (касалликларнинг олдини олиш ва одамларни даволаш учун мақбул табиий омилларга эга бўлган) ерлар;

д) истироҳатгоҳ ерлар (ўрмонзорлар, боғлар, хиёбонлар, сайргоҳлар, чўмилиш жойлари ва шунга ўхшаш аҳолининг оммавий дам олиши ва сайёҳликни ташкил этиш учун тегишли муассасаларга берилган ерлар);

е) тарихий-маданий аҳамиятга эга бўлган ерлар (тарихий-маданий қўриқхоналар, хотира боғлари, қабристонлар, археология ёдгорликлари, тарих ва маданият ёдгорликлари ва ҳоказо);

ж) сув фонди ерлари (дарёлар, кўллар, сув омборлари, каналлар, ички денгизлар, ботқоқликлар, гидротехника ва бошқа сув хўжалиги иншоотлари эгаллаган ерлар, шунингдек сув хўжалигинипг эҳтиёжлари учун корхоналар, муассасалар ва ташкилотларга белгиланган тартибда берилган сув ҳавзалари теварасидаги ерлар ва бошқалар);

з) заҳира ерлар;

и) электр узатиш тармоқлари, кабель линиялари ва подстанциялар учун ажратилган ерлар, иссиқлик трассалари, газ қувурлари ва нефть қувурлари, умумдавлат алоқа линиялари ўтган ерлар ҳамда уларнинг иншоотлари жойлашган ерлар;

к) спорт иншоотлари, стадионлар, спорт майдончалари, сузиш ҳавзалари, спортнинг техника турлари объектлари ва бошқа жисмоний тарбия-соғломлаштириш комплекслари, оналар ва болаларнинг дам олиш-соғломлаштириш жойлари, ўқув-машқ базалари, санаторий-курорт муассасалари ва дам олиш уйлари эгаллаган ерлар;

л) автомобиль ва темир йўллар ҳимоя остидаги теграси ва улардаги иншоотлари билан (хизмат билан боғлиқ чек ер сифатида берилган ерлардан ташқари), учиш-қўниш майдонлари, шу жумладан самолётларни ерда бошқариш йўлкалари ва самолётларни сақлаш жойлари, аэропортларнинг радионавигация ва электр-ёритиш ускуналари жойлашган ҳамда умумий фойдаланишдаги шаҳар электр транспорти (шу жумладан метрополитен) учун ажратилган ерлар;

м) гидрометериология ва гидрогеология станциялари ҳамда постлари, мол ҳайдаб ўтиш учун ажратилган ерлар;

н) йирик сув қувурлари, сув олиш, тозалаш канализация тармоқлари, иншоотлари ва коммунал хўжалик объектлари эгаллаган бошқа ерлар;

о) янги ўзлаштирилаётган ерлар ва мелиоратив ҳолати яхшиланиши жараёнидаги суғориладиган ерлар лойиҳада назарда тутилган муддатга, лекин ишлар бошланганидан эътиборан кўпи билан беш йилга;

п) илмий ташкилотларнинг, илмий-тадқиқот ташкилотлари ва ўқув юртлари тажриба, экспериментал ва ўқув-тажриба хўжаликларининг бевосита илмий ҳамда ўқув мақсадларида фойдаланиладиган қишлоқ хўжалик аҳамиятидаги ва ўрмон фондидаги ерлар солиқ солинмайдиган ер участкаларига киради.

Солиқ ундирилмайдиган ер участкаларидан бевосита мўлжалланган мақсадда фойдаланилмаган тақдирда, бундай ерларга нисбатан ушбу моддада белгиланган имтиёзлар татбиқ этилмайди.

Қуйидаги тўловчилар, чунончи:

в) мулкчилик шакли ва бўйсунувидан қатъий назар, маданият, таълим, соғлиқни сақлаш ва ижтимоий таъминот муассасалари ўз зиммаларидаги вазифаларни бажариш мақсадида ажратилган ер участкалари учун;

г) "Ватанпарвар" мудофаа жамияти, "Орол" фонди, бошқа экология ҳамда хайрия фондлари, диний ташкилотлар, ишлаб чиқариш-хўжалик фаолияти билан шуғулланувчи бўлинмаларидан ташқари;

д) ногиронларнинг жамоа ташкилотлари, бу ташкилотларнинг муассасалари, ўқув ишлаб чиқариш корхоналари ва бирлашмалари, башарти улардаги жами ишловчиларнинг камида 50 фоизини ногиронлар ташкил этса;

е) кам сонли халқлар ва этник гуруҳлар яшайдиган жойларда анъанавий ҳунармандчилик ва хўжалик фаолияти билан шуғулланувчи корхоналар - қишлоқ хўжалигидан бўлак мақсадлар йўлида фойдаланадиган ер участкалари учун;

ж) чет эл инвестициялари иштирокидаги ишлаб чиқариш корхоналари рўйхатдан ўтган кундан эътиборан икки йил давомида;

и) деҳқон хўжаликлари - рўйхатга олинган пайтдан бошлаб 2 йил муддатга;

к) яйлов чорвачилигининг чўпонлари, йилқибоқарлари, туябоқарлари, механизаторлари, ветеринария врачлари ва техниклари, бошқа мутахассислари ва ишчилари;

л) Совет Иттифоқи қаҳрамонлари, учала даражадаги Шуҳрат орденлари билан мукофотланган шахслар, Социалистик Меҳнат қаҳрамонлари, Улуғ Ватан уруши ногиронлари ва қатнашчилари ҳамда байналминал бурчини бажарган шахслар, "Ўзбекистон Қаҳрамони" унвони берилган шахслар, муддатли хизмат ҳарбий хизматчилари, I ва II гуруҳ меҳнат ногиронлари, боқувчисидан маҳрум бўлган кўп болалик оилалар, болалигидан ногиронлар, болалигида концентрацион лагерларнинг тутқини бўлган фуқаролар, Чернобиль атом электр станциясидаги фалокат оқибатларини тугатишда иштирок этган шахслар, шахсий ва ёлғиз пенсионерлар, якка тартибдаги уй-жой қуриш ва шахсий ёрдамчи хўжалик юритиш учун қонунларда назарда тутилган меъёрлар доирасида берилган ер участкалари учун;

м) кўчиб келган фуқаролар - ер участкалари берилган вақтдан бошлаб беш йил давомида ўзлари кўчиб келиб жойлашган ер участкалари учун;

н) фуқаролар - ер участкалари берилган вақтдан бошлаб 3 йил давомида якка тартибдаги уй-жой қуриш ва шахсий ёрдамчи хўжалик юритиш учун қонунларда белгиланган меъёрлар доирасида берилган ер участкалари учун;

о) Самарқанд, Бухоро, Хива ва Тошкент шаҳарларида туристик фаолият билан шуғулланувчи янги ташкил этилган юридик шахслар, ташкил этилган пайтдан бошлаб дастлабки фойда олгунга қадар бўлган даврда, аммо давлат рўйхатидан ўтган пайтидан эътиборан узоғи билан уч йил муддатга;

п) Марказий банк ва унинг муассасалари;

р) Ўзбекистон Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорлар палатаси ҳамда Товар ишлаб чиқарувчилар ва тадбиркорларни қўллаб-қувватлаш фонди улар давлат рўйхатидан ўтган пайтдан эътиборан беш йил давомида ер солиғи тўлашдан озод қилинадилар.

Солиқ тўлашдан озод қилинган солиқ тўловчилар ерлардан бевосита мўлжалланган мақсадда фойдаланмаганлари тақдирда, уларга нисбатан ушбу моддада белгиланган имтиёзлар татбиқ этилмайди.

1. Ўзбекистон Республикасининг Мудофаа вазирлиги, Миллий хавфсизлик хизмати ва Ички ишлар вазирлиги эҳтиёжларига ажратилган ер участкалари учун (қишлоқ хўжалиги фаолияти юритиш мақсадида ажратилган ерлардан ташқари) ер солиғи ставкалари ҳамда ер солиғи бўйича имтиёзлар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланади.

2. Вилоятлар, шаҳарлар ва туманларнинг ваколатли ҳокимият идоралари фуқароларга ва юридик шахсларга тегишли бюджетга ажратиладиган суммалар доирасида ер солиғи тўлови бўйича қўшимча имтиёзлар беришга ҳақлидирлар.

Юридик шахслар ва фуқаролар:

а) ер солиғини тўлашга доир ҳисоб-китобларни Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги ва Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Бош давлат солиқ бошқармаси белгилайдиган шаклда ер участкаси жойлашган шаҳар ёки туманнинг солиқ идорасига тақдим этишлари;

б) тўланиши лозим бўлган солиқ суммаларини ўз вақтида ва тўлиқ миқдорда бюджетга тўлашлари шарт.

Юридик шахслар, фуқаролар, ҳамда корхоналар, муассасалар ва ташкилотларнинг мансабдор шахслари ушбу Қонунни бузганлик учун Ўзбекистон Республикаси Қонунларига мувофиқ моддий, маъмурий, интизомий ва жиноий жавобгар бўладилар.

Мерос қилиб қолдириладиган умрбод эгалик ҳуқуқини берувчи ордер олингандан кейин ер участкаларидан бир йил давомида фойдаланмаганлик учун уч баравар миқдорда ер солиғи ундирилади.

Давлат солиқ идораларининг юридик шахслар ва фуқароларни ҳисобга олиш, ер солиғи тўғри ҳисобланиши, тўлиқ ва ўз вақтида тўланиши устидан назоратни амалга ошириш, шунингдек бу солиқ тўловини ундириш чоғидаги хуқуқлари, мажбуриятлари ва жавобгарлиги ҳамда мансабдор шахсларнинг ҳатти-ҳаракатлари устидан шикоят қилиш тартиби Ўзбекистон Республикаси қонунларида белгилаб қўйилади.

"Ер солиғи тўғрисида"ги Қонунни қўллашга доир йўриқнома Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамаси ҳузуридаги Бош давлат солиқ бошқармаси томонидан Ўзбекистон Республикаси Молия вазирлиги билан биргаликда, Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлиги билан келишган ҳолда чиқарилади.

Ўзбекистон Республикасининг Президенти                           И. Каримов

"Ўзбекистон Республикаси Олий Кенгашининг Ахборотномаси", 1993 йил, 5-сон, 215-модда