Марказий банк Бошқарувининг 13.06.2025 й. 12/7-сон "Банк хизматлари истеъмолчилари билан ўзаро муносабатларни амалга оширишда тижорат банкларининг фаолиятига қўйиладиган минимал талаблар тўғрисидаги низомга қўшимча ва ўзгартиришлар киритиш ҳақида"ги Қарори (АВ томонидан 14.07.2025 й. 3030-10-сон билан рўйхатга олинган)

Функция недоступна

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

АДЛИЯ ВАЗИРЛИГИ ТОМОНИДАН

РЎЙХАТГА ОЛИНГАН

14.07.2025 й.

N 3030-10

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

МАРКАЗИЙ БАНКИ БОШҚАРУВИНИНГ

13.06.2025 й.

N 12/7

ҚАРОРИ

Банк хизматлари истеъмолчилари билан

ўзаро муносабатларни амалга оширишда тижорат

банкларининг фаолиятига қўйиладиган минимал

талаблар тўғрисидаги низомга қўшимча

ва ўзгартиришлар киритиш ҳақида

Ўзбекистон Республикасининг "Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ Марказий банк бошқаруви ҚАРОР ҚИЛАДИ:

1. Ўзбекистон Республикаси Марказий банки бошқарувининг 2018 йил 28 апрелдаги 16/18-сон қарори (рўйхат рақами 3030, 2018 йил 2 июль) (Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси, 03.07.2018 й., 10/18/3030/1440-сон) билан тасдиқланган Банк хизматлари истеъмолчилари билан ўзаро муносабатларни амалга оширишда тижорат банкларининг фаолиятига қўйиладиган минимал талаблар тўғрисидаги низомга иловага мувофиқ қўшимча ва ўзгартиришлар киритилсин.

2. Мазкур қарор расмий эълон қилинган кундан эътиборан уч ойдан кейин кучга киради.

Марказий банк раиси                                                Т.А. Ишметов

Қарорга

ИЛОВА

Банк хизматлари истеъмолчилари билан

ўзаро муносабатларни амалга оширишда тижорат

банкларининг фаолиятига қўйиладиган минимал

талаблар тўғрисидаги низомга киритилаётган

қўшимча ва ўзгартиришлар

1. 1-банд қуйидаги мазмундаги хатбоши билан тўлдирилсин:

"кредит - банклар томонидан бериладиган кредит, микроқарз ва микрокредитлар.".

2. 9-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"9. Банк томонидан кредит ва омонат (депозит) бўйича хизмат кўрсатиш даврида истеъмолчининг оғзаки ёки ёзма сўрови олинган кундан эътиборан бир иш куни ичида унга қуйидаги ахборотлар ёзма шаклда ойда бир марта бепул тақдим этилади:

а) кредит бўйича (ахборот берилган санасини кўрсатган ҳолда):

кредитлаш лимити;

кредит бўйича тўланган пул маблағлари суммаси;

асосий сумма бўйича қарз қолдиғи;

навбатдаги тўловларнинг миқдори, таркиби ва муддатлари (тўловлар жадвали);

кредитни муддатидан олдин қисман ёки тўлиқ сўндириш истаги билдирилган тақдирда тўлаш лозим бўлган суммалар миқдори;

муддати ўтказиб юборилган қарздорлик миқдори ва таркиби;

келиб тушаётган пул маблағлари кредит бўйича қарзни сўндиришга йўналтирилиши ҳақида ахборотлар;

б) омонат (депозит) бўйича (ахборот берилган санасини кўрсатган ҳолда):

ахборот берилган санага омонат (депозит) қолдиғи;

ахборот берилган санага омонат (депозит) бўйича ҳисобланган жами фоиз суммаси, шу жумладан тўланган фоиз суммаси.".

3. 18-1-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"18-1. Банклар ўзларининг расмий веб-сайтларида, шунингдек мобиль иловаларида (агар мавжуд бўлса) жисмоний шахсларга мўлжалланган кредитларнинг тўлиқ қийматини мустақил ҳисоблаб чиқиш имкониятини яратиб беришлари лозим.".

4. 24-5-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"24-5. Банкдаги омонатлар (депозитлар) Ўзбекистон Республикасининг "Банклардаги омонатларни ҳимоя қилиш кафолатлари тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ кафолатланган бўлса, омонат (депозит) шартномаси ёки банк ҳисобварағи шартномасида бу ҳақида кафолатланадиган маблағларнинг суммасини кўрсатган ҳолда маълумотлар акс эттирилиши шарт.".

5. 26-бандда:

қуйидаги мазмундаги ўн учинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

Ўзбекистон Республикасининг "Банклардаги омонатларни ҳимоя қилиш кафолатлари тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ кафолатланадиган пул маблағлари ҳамда кафолатланган омонатлар бўйича компенсация суммаси;";

ўн учинчи ва ўн тўртинчи хатбошилар тегишли равишда ўн тўртинчи ва ўн бешинчи хатбошилар деб ҳисоблансин.

6. 27-бандда:

олтинчи хатбошидаги "кредитларнинг (микроқарзларнинг)" деган сўзлар "кредитларнинг" деган сўз билан алмаштирилсин;

ўн еттинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"кредит таъминотига қабул қилинадиган гаров турлари (агар гаров талаб қилинса) ва уларга қўйиладиган талаблар;".

7. 30-1-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"30-1. Истеъмолчи-жисмоний шахс кредит, шу жумладан кредит картасини олиш ёки омонат ҳисобварағи очиш учун банкка мурожаат қилганида (банк биносига истеъмолчи ташриф буюрганда) банк мазкур Низомнинг 2-иловасига мувофиқ кредитнинг, 3-иловасига мувофиқ муддатли омонатнинг ҳамда 3а-иловасига мувофиқ кредит картанинг асосий шартлари тўғрисидаги ахборот варақасини (бундан буён матнда Ахборот варақаси деб юритилади) истеъмолчи - жисмоний шахс билан биргаликда тўлдиради ва истеъмолчи - жисмоний шахсга тақдим этади.

Бунда мобиль илова орқали кредит, шу жумладан кредит картасини олишда ҳамда муддатли омонат очишда, банк томонидан истеъмолчига ахборот варақаси билан танишиб чиқиш ва уни юклаб олиш имконияти яратилиши лозим.

Банк ўзининг расмий веб-сайтида истеъмолчиларга тақдим этилаётган омонат, кредит, шу жумладан кредит карта маҳсулотлари бўйича Ахборот варақасининг интерактив шаклини мустақил равишда тўлдириш ва ундан нусха олиш имкониятини яратиб бериши лозим.

Ахборот варақаси истеъмолчи - жисмоний шахсга бепул тарзда тақдим этилади ҳамда кредит, шу жумладан кредит картасини олиш ёки омонат ҳисобварағи очиш учун буюртманома ҳисобланмайди.".

8. 35-1-бандда:

иккинчи хатбошидаги "микроқарз" деган сўз "кредит" деган сўз билан алмаштирилсин;

учинчи хатбошидаги "кредитлар (микроқарзлар)ни" деган сўзлар "кредитларни" деган сўз билан алмаштирилсин;

қуйидаги мазмундаги тўртинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

"кредит шартномасига қарздорнинг кредит ажратилган банкда ёки бошқа банкда очилган ҳисобварақларида ҳар қандай давр мобайнида маълум миқдордаги камаймайдиган пул маблағи қолдиғи ёки айланмаси мавжуд бўлиши, шу жумладан кредитни қайтариш жадвалида белгиланган навбатдаги тўловни қоплаш учун етарли маблағ сақлаши юзасидан шарт киритиш;";

тўртинчи ва бешинчи хатбошилар тегишли равишда бешинчи ва олтинчи хатбошилар деб ҳисоблансин;

тўртинчи ва бешинчи хатбошидаги "кредитлар (қарзлар)" деган сўзлар "кредитлар" деган сўз билан алмаштирилсин.

9. 36-12-бандда:

қуйидаги мазмундаги иккинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

"қарз олувчиларга кредит тақдим этиш тўғрисидаги аризаси ижрога қабул қилинганлиги тўғрисида СМС хабарнома юбориши;";

иккинчи - тўртинчи хатбошилар тегишли равишда учинчи - бешинчи хатбошилар деб ҳисоблансин.

10. 37-1-банднинг биринчи ва иккинчи хатбошиларидаги "кредит (қарз)" ва "кредитни (қарзни)" деган сўзлар тегишли равишда "кредит" ва "кредитни" деган сўзлар билан алмаштирилсин.

11. 37-2-банднинг биринчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"37-2. Қарздордан кредитнинг жорий тўлови учун кредитни қайтариш жадвалида белгиланган суммага нисбатан кўп маблағ келиб тушса, у ҳолда банк келиб тушган маблағнинг ортиқча қисмини қарз олувчининг кредитининг асосий қарзини сўндиришга йўналтиради ҳамда кредит суммасини қайта ҳисоблайди, агар шартномада бошқача тартиб белгиланмаган бўлса.".

12. 37-4-банднинг биринчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"37-4. Банк кредит шартномасига асосан кредит бўйича қарздорлик суммасини тўлаш мажбурияти тўлиқ бажарилган санадан бошлаб уч иш кунидан кечиктирмаган ҳолда мазкур кредит бўйича:".

13. 37-5-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"37-5. Банклар ажратилган кредит таъминотига қабул қилинган гаров мулкларини кредитнинг асосий қарзи қолдиғига мутаносиб равишда босқичма-босқич гаровдан чиқариш ёки гаров нарсасини алмаштириш бўйича қуйидагиларни ўз ичига олувчи алоҳида тартибга эга бўлиши ва ушбу тартиб банкнинг расмий веб-сайтида жойлаштирилиши лозим:

қарз олувчи ёки гаровга қўювчининг гаровга қўйилган мол-мулкларни босқичма-босқич гаровдан чиқариш ёки гаров нарсасини алмаштириш бўйича аризасини рўйхатга олиш ҳамда ушбу аризани кўриб чиқиш муддати;

гаровга қўйилган мол-мулкларни босқичма-босқич гаровдан чиқариш ёки гаров нарсасини алмаштириш масаласини кўриб чиқиш ва тегишли қарорни қабул қилиш бўйича банкнинг ваколатли органи тўғрисида ҳамда мазкур ваколатли органнинг қарори ҳақида аризачига хабар бериш муддати;

гаровга қўйилган мол-мулкларни босқичма-босқич гаровдан чиқариш ёки гаров нарсасини алмаштиришни рад этиш бўйича қарор қабул қилинганда, бу тўғрисида асослантирилган ҳолда аризачига хабар бериш.

Банк кредит бўйича тузиладиган гаров шартномасида банкнинг гаров таъминотига қўйилган талаблардан келиб чиққан ҳолда қарз олувчининг кредитнинг қопланмаган қисмидан ортиқ суммада гаров таъминоти суммасини камайтириш ҳуқуқини, шунингдек гаров таъминотини камайтириш тартиби ва усулларини акс эттириши шарт.

Кредит қарздорлигини қоплаш мақсадида банк гаровга қўйилган мол-мулкни суддан ташқари тартибда қонунчиликда тақиқланмаган усуллар орқали гаровга қўювчи билан қонунчиликда белгиланган тартибда келишган ҳолда реализация қилиши мумкин.

Бунда, банк мол-мулкни реализация қилишдан тушган маблағларни кредит қарздорлиги ва бошқа харажатларга йўналтирилиши юзасидан қарз олувчи ва гаровга қўювчига ёзма маълумот юборилишини таъминлаши лозим.".

14. 38-бандда:

қуйидаги мазмундаги иккинчи - еттинчи хатбошилар билан тўлдирилсин:

"Банкнинг кредитор сифатидаги ҳуқуқлари суғурта ташкилотига ўтганда (суброгация), ўтказилган санадан бошлаб уч иш кунидан кечиктирмаган ҳолда банк қарздорга (биргаликда қарз олувчи) ва кафилларга банкнинг кредит бўйича талаб қилиш ҳуқуқи суғурта ташкилотига ўтказилганлиги тўғрисида ўзаро келишилган алоқа каналлари орқали ёзма хабарнома (маълумотнома) юбориши шарт.

Бунда, банк томонидан юбориладиган хабарнома (маълумотнома) энг камида қуйидаги маълумотларни ўз ичига олиши лозим:

кредит бўйича талаб ўтказилган суғурта ташкилотининг тўлиқ номи, юридик (почта) манзили, алоқа маълумотлари;

кредит бўйича талабни ўтказиш асослари (шартнома (келишув) рақами, санаси ва қонунчилик асоси);

талаб ўтказилган санадаги кредит мажбурияти (қарздорлиги) тўғрисидаги маълумотлар (асосий қарз, фоиз ва бошқа тўловлар);

ушбу хабарнома (маълумотнома) бўйича боғланиши мумкин бўлган алоқа маълумотлари.";

иккинчи хатбоши саккизинчи хатбоши деб ҳисоблансин.

15. 38-2-банддан ", микроқарзлар" деган сўз чиқариб ташлансин.

16. 1-иловада:

1) номи ва 7-банддан "(микроқарзнинг)" деган сўз чиқариб ташлансин;

2) муққадимадан "(микроқарзларнинг)" деган сўз чиқариб ташлансин;

3) 1-бандда:

иккинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"кредитнинг тўлиқ қиймати (бундан буён матнда "КТҚ" деб юритилади) - кредит олиш билан боғлиқ тўловларнинг ҳаққоний, йиллик ва самарали ҳисоблашдаги фоиз ставкаси;";

учинчи хатбошидан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташлансин;

4) 2-бандда:

учинчи, тўртинчи ва тўққизинчи хатбошилардан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташлансин;

саккизинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"мижозларни жалб қилиш, улар томонидан кредит олиш учун тақдим этилган ҳужжатларни текшириш, ушбу ҳужжатларни банкка топшириш, кредитларни қоплаш ҳисобига банк мижозларидан тўловлар ва пул ўтказмаларини қабул қилиш бўйича банкка хизмат кўрсатадиган ташкилотлар (воситачилар) ҳисобига амалга оширилган тўловлар.";

5) 3-бандда:

учинчи, тўртинчи ва тўққизинчи хатбошилардан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташлансин;

бешинчи хатбошидан "(микроқарзлар)" деган сўз чиқариб ташлансин;

6) 4 - 6 ва 11-бандлардан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташланган;

7) 8-бандда:

тўртинчи ва олтинчи хатбошилардан "(микроқарзнинг)" деган сўз чиқариб ташлансин;

бешинчи, еттинчи ва тўққизинчи хатбошилардан "(микроқарзни)" деган сўз чиқариб ташлансин;

саккизинчи хатбошидан "(микроқарз)ни" деган сўз чиқариб ташлансин;

ўн биринчи ва ўн иккинчи хатбошилардан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташлансин;

8) 10-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"10. Банклар истеъмолчи - жисмоний шахсга унинг талабига кўра КТҚ миқдори тўғрисидаги маълумот билан бирга кредит шартномаси тузиш пайтида унинг мутлақ қийматини, яъни кредитнинг асосий қиймати, фоизлари ва бошқа тўловлар, шу жумладан амалдаги таърифлар бўйича учинчи шахс фойдасига тўланадиган тўловларни, агар бундай тўловлар истеъмолчи - жисмоний шахснинг мажбурияти бўйича шартнома шартларидан келиб чиқадиган бўлса, уларни алоҳида кўрсатган ҳолда ёзма маълумот тақдим этади.";

9) 11-банддан "(микроқарз)" деган сўз чиқариб ташлансин.

17. Мазкур қўшимча ва ўзгартиришларнинг иловасига мувофиқ таҳрирдаги 3а-илова билан тўлдирилсин.

Қўшимча ва ўзгартиришларга

ИЛОВА

"Банк хизматлари истеъмолчилари

билан ўзаро муносабатларни амалга

оширишда тижорат банкларининг

фаолиятига қўйиладиган минимал

талаблар тўғрисидаги низомга

3а-ИЛОВА

Кредит картанинг асосий шартлари тўғрисидаги

АХБОРОТ ВАРАҚАСИ*

Кредит картани расмийлаштиришга рози бўлишдан олдин диққат билан ўрганиб чиқинг!

Сиз кредит картанинг шартлари ва қиймати тўғрисида, тўловлар ва ҳисоб-китоблар тартиби тўғрисида (фоизлар, жарима ва пенялар), кредит карта шартномаси бўйича Сизнинг ҳуқуқларингиз ва мажбуриятларингиз тўғрисида, кредит карта шартномаси бўйича юзага келиши мумкин бўлган хатарлар ва жавобгарликлар тўғрисида, кредит картадан хавфсиз фойдаланиш тўғрисида, шунингдек Сизга тушунарсиз бўлган бошқа масалалар юзасидан банкдан тўлиқ ва батафсил маълумот олишга ҳақлисиз.

Агар Сизда шикоятлар мавжуд бўлса, у ҳолда Сиз мурожаатингизни (телефон рақами кўрсатилади) рақамли телефонга ёки (банкнинг почта манзили кўрсатилади) манзилга ёки (банкнинг электрон почтаси манзили кўрсатилади) электрон манзилга жўнатишингиз мумкин.

*) Мазкур варақа кредит карта бўйича шартнома ёки кредит карта олиш учун буюртманома ўрнини босмайди, аксинча турли банкларнинг кредит карталари шартларини таққослашга ва керакли танловни амалга оширишга ёрдам беради.

**) Мазкур бандда банк хоҳишидан келиб чиқиб ўзи лозим деб топган шартларни ёки маълумотни акс эттиради.

***) 2-бўлимда қайд этилган комиссия ва тўловлар кредит картага ажратилган лимит маблағларидан фойдаланганлик учун ундирилади.".

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2025 йил 14 июль