Ўзбекистон Республикасининг 06.12.2001 й. 308-II-сон "Хўжалик ширкатлари тўғрисида"ги Қонуни

Функция недоступна

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИНИНГ

ҚОНУНИ

06.12.2001 й.

N 308-II

ХЎЖАЛИК ШИРКАТЛАРИ ТЎҒРИСИДА

Ушбу Қонуннинг мақсади хўжалик ширкатларининг тузилиши, фаолияти, қайта ташкил этилиши ва тугатилиши соҳасидаги муносабатларни тартибга солишдан иборат.

Хўжалик ширкатлари тўғрисидаги қонунчилик ушбу Қонун ва бошқа қонунчилик ҳужжатларидан иборатдир.

Муассисларнинг (иштирокчиларнинг) улушларига (ҳиссаларига) бўлинган устав фондига (устав капиталига) эга бўлган тижорат ташкилоти хўжалик ширкати ҳисобланади, бундай ширкатда муассислар (иштирокчилар) ёки улардан айримлари ширкат номидан тадбиркорлик фаолияти юритишда шахсан иштирок этадилар.

Хўжалик ширкати тўлиқ ширкат ёки коммандит ширкат шаклида тузилади.

Хўжалик ширкати, агар унинг таъсис шартномасида бошқача қоида белгиланган бўлмаса, номуайян муддатга тузилади.

Хўжалик ширкати ўзининг мустақил балансида ҳисобга олинадиган алоҳида мол-мулкига эга бўлади, ўз номидан ҳуқуқларни олиши, мажбуриятларга эга бўлиши, судда даъвогар ва жавобгар бўлиши мумкин.

Хўжалик ширкати қонунчиликда тақиқланмаган ҳар қандай турдаги фаолиятни амалга ошириши мумкин.

Рўйхати қонун ҳужжатларида белгиланадиган фаолиятнинг айрим турлари билан хўжалик ширкати фақат лицензия асосида шуғулланиши мумкин.

Хўжалик ширкати қонунчиликда белгиланган тартибда бошқа юридик шахсларнинг муассиси (иштирокчиси) бўлиши, ваколатхоналар ва филиаллар ташкил этиши мумкин.

Хўжалик ширкати қонунчиликда белгиланган тартибда давлат рўйхатидан ўтказилган пайтдан эътиборан юридик шахс сифатида тузилган деб ҳисобланади.

Хўжалик ширкати ўзининг тўлиқ фирма номи давлат тилида ифодаланган ва хўжалик ширкатининг жойлашган ери кўрсатилган думалоқ муҳрга эга бўлишга ҳақли. Хўжалик ширкатининг муҳрида унинг фирма номи хўжалик ширкатининг танловига кўра бошқа тилларда ҳам ифодаланиши мумкин.

Хўжалик ширкати ўзининг фирма номи ёзилган штампларига ва бланкаларига, ўз эмблемасига, шунингдек белгиланган тартибда рўйхатдан ўтказилган товар белгисига ҳамда фуқаролик муомаласи иштирокчиларини, товарлар, ишлар ва хизматларни индивидуаллаштирувчи ўзга воситаларга эга бўлишга ҳақли.

Таъсис шартномаси хўжалик ширкатининг таъсис этиш ҳужжати ҳисобланади.

Таъсис шартномасида қуйидаги маълумотлар бўлади:

таъсис этилаётган хўжалик ширкатининг тури, унинг фаолият соҳаси, мақсадлари ва муддатлари;

муассисларнинг (иштирокчиларнинг) таркиби;

таъсис этилаётган хўжалик ширкатининг фирма номи ва почта манзили;

устав фондининг (устав капиталининг) миқдори ва уни ҳосил қилиш тартиби;

хўжалик ширкати ҳар бир иштирокчиси улушининг миқдори ва номинал қиймати;

хўжалик ширкати иштирокчилари ҳиссаларининг таркиби, уларни киритиш муддатлари ва тартиби;

хўжалик ширкатининг устав фондини (устав капиталини) кўпайтириш ва камайтириш тартиби;

хўжалик ширкатининг фаолиятини бошқариш тартиби;

фойдани тақсимлаш ва зарарни қоплаш тартиби;

хўжалик ширкатини қайта ташкил этиш ва тугатиш тартиби;

қонунчиликка зид бўлмаган бошқа шартлар.

Хўжалик ширкатининг таъсис шартномасида, шунингдек унинг ваколатхоналари ва филиаллари тўғрисидаги маълумотлар бўлиши керак. Хўжалик ширкатининг таъсис шартномасидаги унинг ваколатхоналари ва филиалларига оид маълумотлар ўзгарганлиги ҳақидаги ахборотлар юридик шахсларни давлат рўйхатидан ўтказувчи органга билдириш тариқасида тақдим этилади. Таъсис шартномасидаги мазкур ўзгартишлар юридик шахсларни давлат рўйхатидан ўтказувчи орган бундай ўзгартишлардан хабардор қилинган пайтдан эътиборан учинчи шахслар учун кучга киради.

Якка тадбиркорлар ва тижоратчи ташкилотлар тўлиқ ширкатнинг иштирокчилари ҳамда коммандит ширкатда тўлиқ шериклар бўлишлари мумкин.

Юридик ва жисмоний шахслар коммандит ширкатда ҳисса қўшувчилар бўлишлари мумкин.

Давлат ҳокимияти ва бошқаруви органлари, агар қонунчиликда бошқача қоида белгиланган бўлмаса, тўлиқ ширкатнинг иштирокчилари ва коммандит ширкатнинг тўлиқ шериклари, шунингдек коммандит ширкатда ҳисса қўшувчилар бўлишга ҳақли эмаслар.

Хўжалик ширкати иштирокчилари қуйидагиларга ҳақлидирлар:

хўжалик ширкатининг ишларини бошқаришда қатнашиш, ушбу Қонун 29-моддасининг иккинчи қисмида назарда тутилган ҳоллар бундан мустасно;

хўжалик ширкатининг фаолияти тўғрисида ахборот олиш, таъсис шартномасида белгиланган тартибда бухгалтерия дафтарлари ва бошқа ҳужжатлар билан танишиш;

фойдани тақсимлашда иштирок этиш;

хўжалик ширкати тугатилган тақдирда, кредиторлар билан ҳисоб-китоб қилинганидан кейин қолган мол-мулкнинг бир қисмини ёки унинг қийматини қонунчиликда назарда тутилган тартибда олиш.

Хўжалик ширкатининг иштирокчилари қонунчиликда ва ширкатнинг таъсис шартномасида назарда тутилган бошқа ҳуқуқларга ҳам эга бўлишлари мумкин.

Хўжалик ширкатининг иштирокчилари:

ушбу Қонун ва таъсис шартномасида назарда тутилган тартибда, миқдорларда, усулларда ва муддатларда ҳисса қўшишлари;

хўжалик ширкатининг фаолияти тўғрисидаги сир тутилган ахборотни ошкор қилмасликлари шарт.

Хўжалик ширкатининг иштирокчилари зиммасида қонунчиликда ва ширкатнинг таъсис шартномасида назарда тутилган бошқа мажбуриятлар ҳам бўлиши мумкин.

Хўжалик ширкати иштирокчиси ушбу