Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш Қоидалари (ЎзР ВМ 15.09.2015 й. 266-сон қарорига 1-илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2015 йил 15 сентябрдаги

266-сон қарорига

1-ИЛОВА

Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини

мажбурий суғурта қилиш

ҚОИДАЛАРИ

I. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ушбу Қоидалар ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш тартибини белгилайди. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш мазкур Қоидаларга 1-иловага мувофиқ схема бўйича амалга оширилади.

2. Ушбу Қоидаларда қуйидаги тушунчалардан фойдаланилади:

жабрланувчи - соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига зарар етказилган, суғурта товони олиш ҳуқуқига эга бўлган йўловчи;

йўловчи - ташувчининг хизматларидан фойдаланувчи жисмоний шахс;

йўловчининг мол-мулки - багаж ва йўловчининг ўзи билан бирга ташиётган қўл юки;

наф олувчи - йўловчи суғурта ҳодисаси туфайли вафот этган тақдирда, суғурта товонини олиш ҳуқуқига эга бўлган шахс;

суғурталовчи - тижорат ташкилоти бўлган, мажбурий суғурта қилишни амалга оширишга ҳақли юридик шахс;

суғурта пули - бу шундай суммаки, суғурталовчи суғурта ҳодисаси содир бўлганда йўловчининг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини ушбу сумма доирасида қоплаш мажбуриятини олади;

суғурта ҳодисаси - ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси амал қилиши даврида йўловчиларнинг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига зарар етказилганлиги учун ташувчининг фуқаролик жавобгарлиги юзага келганлигининг белгиланган тартибда тасдиқланган факти;

ташувчи - шаҳар йўловчилар транспортида, темир йўл, ҳаво, автомобиль, дарё транспортида ва бошқа транспортда йўловчиларни ҳамда уларнинг мол-мулкини ташиш бўйича тижорат асосида хизматлар кўрсатувчи ва бунинг учун махсус рухсатномага (лицензияга) эга бўлган юридик шахс.

3. Ташувчи йўловчиларнинг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига зарар етказганлик учун ўз фуқаролик жавобгарлигини ташиш бўйича хизматлар кўрсатиш бошлангунга қадар "Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонунида белгиланган шартлар асосида ва тартибда суғурталаши шарт.

Ташувчининг ўз фуқаролик жавобгарлигини суғурта қилиш мажбурияти "Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш тўғрисида"ги Ўзбекистон Республикаси Қонуни амалга киритилган кундан бошлаб кучга киради.

4. Агар ташувчиларнинг фуқаролик жавобгарлиги Ўзбекистон Республикасининг халқаро шартномалари талабларига мувофиқ ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш юзасидан белгиланган суғурта пулидан кам бўлмаган миқдорда суғурталанган бўлса, уларга нисбатан ташувчининг ўз фуқаролик жавобгарлигини суғурта қилиш мажбурияти татбиқ этилмайди.

5. Ташувчининг йўловчилар ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига етказилган зарарнинг ўрнини қоплаш бўйича фуқаролик жавобгарлиги юзага келган чоғдаги мулкий манфаатлари ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш объекти ҳисобланади.

6. Ташувчи, суғурталовчи, йўловчи, жабрланувчи ва наф олувчи ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш субъектлари ҳисобланади.

7. Қуйидагилар оқибатида ташувчи фуқаролик жавобгарлигининг юзага келиши суғурта ҳодисаси бўлмайди:

маънавий зарар етказилганлиги ва (ёки) бой берилган фойданинг ўрнини қоплаш мажбурияти юзага келганлиги;

нодир ва бошқа ноёб буюмларга, қимматбаҳо ва ярим қимматбаҳо тошлардан ва металлардан ишланган буюмларга, диний қадриятга эга буюмларга, санъат асарларига, қўлёзмаларга, ноёб аудиовизуал асарларга ҳамда интеллектуал фаолиятнинг бошқа натижаларига, қимматли қоғозларга, нақд пулларга, шу жумладан, чет эл валютасига шикаст етказилганлиги ёки уларнинг йўқ қилинганлиги;

йўловчининг суғурта ҳодисасини юзага келтиришга қаратилган қасддан қилинган ҳаракатлари натижасида унинг ҳаёти, соғлиғи ва (ёки) мол-мулкига зарар етказилганлиги.

Ташувчининг фуқаролик жавобгарлиги ушбу бандда кўрсатилган ҳолатларда юзага келган тақдирда етказилган зарарнинг ўрни ташувчи томонидан қопланиши ва (ёки) у ушбу зарарни компенсация қилиши керак.

8. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси ва ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш бўйича суғурта полиси ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш амалга оширилганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар ҳисобланади.

Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш полиси (кейинги ўринларда суғурта полиси деб аталади) тегишли бланкада ва ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасига киритилган транспорт воситаларининг сонига тенг нусхаларда расмийлаштирилади.

II. ТАШУВЧИНИНГ ФУҚАРОЛИК ЖАВОБГАРЛИГИНИ

МАЖБУРИЙ СУҒУРТА ҚИЛИШ ШАРТНОМАСИНИ

ТУЗИШ, ЎЗГАРТИРИШ ВА УНИНГ АМАЛ ҚИЛИШИНИ

МУДДАТИДАН ОЛДИН ТЎХТАТИШ ТАРТИБИ

9. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси оммавий ҳисобланади ва ташувчи ҳамда суғурталовчи ўртасида ушбу Қоидаларга 2-иловага мувофиқ шакл бўйича, ушбу банднинг иккинчи хатбошида назарда тутилган ҳолатлардан ташқари, бир йил муддатга тузилади.

Йўловчиларни ва уларнинг мол-мулкини автомобилда ташишни амалга оширадиган ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси уч ойдан бир йилгача бўлган муддатга тузилиши мумкин.

10. Ташувчи ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузиш учун суғурталовчини танлаш ҳуқуқига эга.

11. Суғурталовчи ўзига ёзма шаклдаги ариза билан мурожаат қилган ва ушбу Қоидаларга мувофиқ ҳужжатларни тақдим этган ташувчига ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузишни рад этишга ҳақли эмас.

12. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузиш учун ташувчи суғурталовчига қуйидаги ҳужжатларни тақдим этади:

ушбу Қоидаларга 3-иловага мувофиқ шакл бўйича ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузиш тўғрисидаги ариза;

ташувчининг фаолиятини амалга ошириш учун махсус рухсатноманинг (лицензиянинг) ташувчи томондан тасдиқланган нусхаси, ташувчи ўз фаолиятини қонун ҳужжатларига мувофиқ махсус рухсатномасиз (лицензиясиз) амалга ошириш ҳоллари бундан мустасно;

ўтган йилда тузилган ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича суғурта мукофотининг ҳисоб-китоби, агар ўтган йилда ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси тузилган бўлса.

Ташувчи суғурталовчига тақдим этиладиган маълумотлар ва ҳужжатларнинг тўлиқлиги ва ҳаққонийлиги учун жавобгар ҳисобланади.

13. Суғурта полиси ташувчига суғурталовчининг ёки суғурта агентининг ҳисоб рақамига ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси бўйича суғурта мукофоти (кейинги ўринларда суғурта мукофоти деб аталади) келиб тушган кундан кейинги уч иш кунидан кечикмай берилади.

Суғурта полиси бланкаси қатъий ҳисобда турадиган ҳужжат бўлиб, ҳисобга олиш сериясига, рақамига ва ҳимояланганликнинг камида 3 даражасига эга бўлиши керак. Суғурта полиси бланкаси суғурталовчининг буюртмаси бўйича, босмахона усулида, А4 (210-297 мм) форматда "Давлат белгиси" давлат-ишлаб чиқариш бирлашмасида ушбу Қоидаларга 4-иловага биноан намунага мувофиқ тайёрланади.

14. Суғурта полиси йўқолган ёки яроқсиз ҳолга келган тақдирда ташувчи унинг дубликатини олиш ҳуқуқига эга.

Дубликат ташувчи мурожаат қилган ва у дубликатни тайёрлаш харажатларини қонун ҳужжатларида белгиланган, ўзи мурожаат қилган санадаги базавий ҳисоблаш миқдорининг кўпи билан 10 фоизи миқдорида тўлаган кундан эътиборан икки иш куни мобайнида суғурталовчи томонидан берилади.

15. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси амал қиладиган даврда ташувчи суғурталовчига ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузиш тўғрисидаги аризада кўрсатилган маълумотлардаги ўзгаришлар ҳақида ёзма шаклда зудлик билан хабар қилиши шарт.

16. Ташувчидан ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасини тузишда тақдим этилган маълумотлардаги ўзгаришлар тўғрисида ахборот олинганда суғурталовчи, зарурат бўлганда, мазкур шартномага қўшимча битимни тузади ва суғурта полисини қайтадан расмийлаштиради.

17. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси шартлари унинг амал қилиш муддати мобайнида ўзгарган тақдирда суғурта мукофоти миқдорига ўзгарган шартларга мувофиқ ҳолда ўзгартириш киритилади. Бунда томонларнинг суғурта мукофотининг ўзаро ҳисоб-китобларига тааллуқли бўлган мажбуриятлари ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасига қўшимча битим тузилган санадан бошлаб уч иш кунидан кечикмай бажарилиши керак.

18. Агар ташувчи ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси шартлари ёки ушбу Қоидаларнинг 17-бандида назарда тутилган ҳолларда қўшимча суғурта мукофоти тўлашга қарши бўлса, у ҳолда суғурталовчи мазкур шартноманинг бекор қилинишини талаб қилишга ҳақлидир. Бунда тўланган суғурта мукофоти қайтариб берилмайди.

19. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасининг амал қилиши қуйидаги ҳолларда муддатидан олдин тўхтатилади:

ташувчи тугатилганда ёки қайта ташкил этилганда;

ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномаси суд қарорига кўра ҳақиқий эмас деб эътироф этилганда.

Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасининг амал қилиши қонун ҳужжатларида назарда тутилган бошқа ҳолатларда ҳам муддатидан олдин тўхтатилиши мумкин.

20. Ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий суғурта қилиш шартномасининг амал қилиши муддатидан олдин тўхтатилган тақдирда суғурта мукофотининг бир қисми тўланган суғурта товони суммасига ва мазкур шартнома амал қилишининг кунлар ҳисобидаги қолган муддатига мутаносиб равишда қайтариб берилади. Бунда ташувчининг фуқаролик жавобгарлигини мажбурий су