Бухгалтерга ёрдам

Функция недоступна

ТУРИЗМДА ҲИСОБ ЮРИТИШ

ХУСУСИЯТЛАРИ

Бугунги кунда Ўзбекистонда туризм - энг ривожланаётган тармоқлардан бири. Ушбу соҳада ягона давлат сиёсатининг амалга оширилиши, мамлакатимиз тарихий-маданий меросининг оммалаштирилиши ўз натижасини бермоқда. Юртимизга ташриф буюрган туристлар сони анча кўпайди, туризм хизматлари экспорти ҳам ошди.

Туризм соҳасидаги қонунчилик базасини мустаҳкамлаш ва муносабатларни ҳуқуқий жиҳатдан тартибга солиш учун янги норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар қабул қилинди.

Туризм бизнеси иштирокчиларига ушбу соҳада ҳисоб юритишнинг нозик жиҳатларини билишда кўмак берадиган туркум материалларни бера бошлаймиз.

Шу сондан эътиборан туризмга бағишланган мақолалар рукнини бера бошлаймиз. У иқтисодиётимизнинг сўнгги вақтда жадал ривожланаётган улкан сегментидир. Ҳукумат мамлакатимизда туризмни илгари суриш учун аниқ чоралар кўрмоқда. Шундай қилиб, асосийсидан бошлаймиз:

ЛИЦЕНЗИЯЛАШ

Туроператорларнинг фаолияти лицензияланиши лозим ("Туризм тўғрисида"ги Қонуннинг 8-моддаси).

Туризм фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензия олиш учун ҳужжатларни тақдим этаётганда талабгор ариза кўриб чиқилиши учун йиғим тўлайди. У ЭКИҲнинг 2,5 бараварига тенг бўлиб, Туризмни ривожлантириш давлат қўмитасига (лицензияловчи органга) тўланади. Йиғим суммаси лицензия тури (ички, чиқиш ва кириш туризми) ёхуд йўналишлар сонига қараб ўзгармайди.

Талабгор берилган аризадан воз кечган ёки лицензияловчи орган унга лицензия беришни рад этган тақдирда, тўланган йиғим унга қайтарилмайди.

Лицензия бериш рад этилганда лицензияловчи орган талабгорга ёзма жавоб юборади. Унда рад этиш сабаблари ва уларни бартараф этиб аризани қайта тақдим этиш учун етарли бўлган муддат кўрсатилади. Аризани қайта кўриб чиққанлик учун йиғим ундирилмайди.

Талабгор лицензия олишни сўраб қайта мурожаат қилмаса ёки уни олишни рад этса, йиғим суммаси корхонанинг бошқа операцион харажатларига (9430-счёт) киритилади.

Туризм фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензия олиш учун ижобий жавоб берилганда талабгор қуйидаги миқдорда давлат божини тўлайди:

"ички туризм" йўналиши учун - 2 ЭКИҲ;

"чиқиш туризми" ёки "кириш туризми" йўналишлари ёхуд бир неча йўналишда туризм фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензия олиш учун - 5 ЭКИҲ.

Бир вақтнинг ўзида қуйидаги шартлар бажарилганда лицензия номоддий актив деб ҳисобланиши мумкин (АВ томонидан 27.06.2005 йилда 1485-сон билан рўйхатдан ўтказилган 7-сон БҲМСнинг 6-банди):

моддий-ашёвий тузилиш (шакл)га эга бўлмаслиги;

фойдали хизмат муддати 12 ойдан ортиқ;

активнинг қиймати бир бирлик учун харид қилиш пайтида камида 50 ЭКИҲни ташкил қилади;

корхона ушбу активни кейинчалик қайта сотишни мўлжалламайди;

корхонада актив ва унга бўлган мутлақ ҳуқуқнинг мавжудлигини тасдиқловчи тегишли равишда расмийлаштирилган ҳужжатларнинг мавжудлиги;

идентификациялаш имконияти.

Туризм фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензия, қийматига қўйиладиган талабдан ташқари, уни номоддий актив деб эътироф этиш учун барча талабларга жавоб беради. Бироқ корхонада номоддий активларни тан олиш учун қийматнинг камроқ чегараси белгиланиши мумкин. Қиймат чегараси корхонанинг ҳисоб сиёсатида қайд этилган бўлиши керак.

Туризм фаолиятини амалга ошириш ҳуқуқини берувчи лицензияни олиш учун харажатларни ҳам корхона харажатларига киритиш мумкин. Ушбу суммаларни салмоғига қараб бир йўла ишлаб чиқариш харажатларига киритиш ёки белгиланган муддат давомида бир маромда ҳисобдан чиқариш мумкин. Бу ҳам корхонанинг ҳисоб сиёсатида ўз аксини топиши лозим.

Туризм фаолиятини амалга ошириш ҳу