ВСЕ ЗАКОНОДАТЕЛЬСТВО УЗБЕКИСТАНА

ЎзР Конунчилиги / Банклар. Кредитлаш. Валютани тартибга солиш / Қўшимчалар ва ўзгартиришлар киритилган ҳужжатлар / Банклар ва бошқа кредит ташкилотлари /

Марказий банк Бошқарувининг 13.07.2019 й. 15/10-сон "Ўзбекистон Республикаси банкларида бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги йўриқномага ўзгартириш ва қўшимчалар киритиш ҳақида"ги Қарори (АВ томонидан 12.08.2019 й. 1834-8-сон билан рўйхатга олинган)

Функция недоступна

Данная функция доступно только для клиентов (пользователей)

Полный текст документа доступен в платной версии. По вопросам звоните на короткий номер 1172

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

АДЛИЯ ВАЗИРЛИГИ ТОМОНИДАН

РЎЙХАТГА ОЛИНГАН

12.08.2019 й.

N 1834-8




ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

МАРКАЗИЙ БАНКИ БОШҚАРУВИНИНГ

13.07.2019 й.

N 15/10


ҚАРОРИ



Ўзбекистон Республикаси банкларида

бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия

ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги

йўриқномага ўзгартириш ва қўшимчалар

киритиш ҳақида



Ўзбекистон Республикасининг "Ўзбекистон Республикасининг Марказий банки тўғрисида"ги Қонунига мувофиқ Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Бошқаруви ҚАРОР ҚИЛАДИ:


1. Ўзбекистон Республикаси Марказий банки Бошқарувининг 2008 йил 3 майдаги 11/5-сон қарори (рўйхат рақами 1834, 2008 йил 11 июль) (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2008 й., 28-сон, 276-модда) билан тасдиқланган Ўзбекистон Республикаси банкларида бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги йўриқномага иловага мувофиқ ўзгартириш ва қўшимчалар киритилсин.


2. Мазкур қарор расмий эълон қилинган кундан эътиборан кучга киради.




Марказий банк Раиси                                             М. Нурмуратов






Қарорга

ИЛОВА



Ўзбекистон Республикаси банкларида

бухгалтерия ҳисобини юритиш ва бухгалтерия

ишларини ташкил қилиш тартиби тўғрисидаги

йўриқномага киритилаётган ўзгартириш

ва қўшимчалар


1. 3-банднинг иккинчи хатбошисидаги "минибанк" деган сўз "банк хизматлари офиси" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


2. 5-бандда:

ўн саккизинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"банк хизматлари офиси - банк филиали биносидан ташқарида жойлашган ва Ўзбекистон Республикаси Марказий банкининг тегишли норматив-ҳуқуқий ҳужжатларига мувофиқ фаолият юритувчи банк филиалининг таркибий тузилмаси. Банк хизматлари офиси турли хил номланиши ("Минибанк", "Чакана хизматлар маркази", "Банк хизматлари маркази" ва бошқалар) мумкин;";

йигирма иккинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"якуний назорат - амалиёт кун тугагандан сўнг, кейинги банк иш кунидан кечикмаган ҳолда банкда амалга оширилган барча банк операцияларини бухгалтерия ҳисобида тўғри акс эттирилганлигини, шу жумладан бирламчи ҳужжатлар асосида ўтказилганлигини текшириш мақсадида амалга ошириладиган назорат.";

йигирма тўртинчи хатбоши қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Якуний назорат хизмати банкларда (филиалларда) алоҳида бўлим сифатида ташкил қилинади. Банк томонидан амалга оширилган операцияларга оид ҳисоб-китоб ҳужжатлари банк хизматлари офисларида сақланган ҳолларда банк хизматлари офисларида якуний назорат хизмати алоҳида штат бирлигида ташкил этилади.".


3. 10-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"10. Масъул ижрочи ва назоратчи бухгалтерлар зиммасига муайян ҳисобварақларни юритиш ёки алоҳида операцияларни амалга ошириш ишлари юклатилади. Ҳисобварақлар ходимлар ўртасида банк ички тартиб қоидалари асосида операциялар ҳажми, мижозлар тури ва бошқа хусусиятлардан келиб чиққан ҳолда тақсимланади.".


4. 11-банддаги "алоҳида китобда рўйхатга олиниши" деган сўзлар "юритилиши" деган сўз билан алмаштирилсин.


5. 16-банднинг биринчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"16. Таркибий тузилмаси Фронт-офис ва Бэк-офис сифатида ташкил этилган банкларнинг бухгалтерия аппарати шу таркибий тузилмаларга мос равишда ташкил этилиши мумкин. Бухгалтерия аппаратини Фронт-офис ва Бэк-офисга ажратиш зарурияти юзасидан шарҳлар 3-иловада келтирилган.".


6. II бобнинг 2-параграфи номидаги "Минибанкларда" деган сўз "Банк хизматлари офисларида" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


7. 17 ва 18-бандлар қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"17. Банк хизматлари офисларида бухгалтерия ҳисоби мавжуд иш ҳажмидан келиб чиққан ҳолда мазкур Йўриқнома талаблари доирасида ташкил этилиши лозим.

Банк хизматлари офисларида дастлабки назоратни ўтказиш учун масъул ижрочи бухгалтер штати билан таъминланган бўлиши лозим. Жорий назорат банк хизматлари офиси бухгалтерияси бошлиғи томонидан (бундан буён матнда етакчи бухгалтер деб юритилади) амалга оширилади.

Банк хизматлари офисларидан ўтказиладиган тўловлар жорий назоратдан ўтказилганидан сўнг амалга оширилади. Бунда тўловлар жорий назоратдан ўтказилганлиги банк филиалининг Бэк-офиси бошлиғи ёки Бош бухгалтери томонидан тасдиқланиши талаб этилмайди.

Банк хизматлари офислари уларда амалга оширилган операция ва ўтказилган тўловларнинг назоратини таъминлаш мақсадида, операцияларга ва (ёки) тўловларга асос бўлган ҳужжатлар, шу жумладан пул-ҳисоб-китоб ҳужжатларининг электрон нусхасини банкка (филиалга) тақдим этиши мумкин.

18. Банк хизматлари офисларида банк иш куни давомида амалга оширилган операцияларга асос бўлган пул ҳисоб-китоб ҳужжатлари белгиланган тартибда якуний назоратдан ўтказилиши лозим.

Банк хизматлари офисларида кунлик бухгалтерия ҳужжатлари йиғмажилди мазкур Йўриқноманинг 7-параграфида белгиланган тартибда шакллантирилиши ва сақланиши ёки шакллантирилган кунлик бухгалтерия ҳужжатлари йиғмажилди сақлаш учун даврий равишда, лекин бир ойда камида бир маротаба банк хизматлари офисини ташкил этган банкка (филиалга) етказилиши лозим. Мазкур ҳолат банкнинг ички қоидаларида (ҳужжатларида) аниқ кўрсатилиши лозим.".


8. 19-банддаги "ўзи жойлашган вилоят ёки шаҳарда минибанклар" деган сўзлар "(филиал) банк хизматлари офислари" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


9. 20, 53 ва 54-бандлар ўз кучини йўқотган деб топилсин.


10. 22-банд "назоратдан ўтказилиши шарт" деган сўзлардан кейин ", бундан банк ҳисобварақларига масофадан хизмат кўрсатиш тизимлари орқали амалга оширилган операциялар мустасно" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


11. 23-банднинг олтинчи - саккизинчи хатбошилари қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"филиаллараро ва ички тўловларни ўтказиш учун банк ўз мижозларидан тўлов ҳужжатларини қабул қилиш вақтини ўзи мустақил равишда белгилайди. Филиаллараро тўловларга бир банк филиаллари ўртасидаги тўловлар, ички тўловларга касса амаллари, тўланиши ва олиниши лозим бўлган фоизлар ҳисобини ҳисоблаш ҳамда ходимларга иш ҳақи ҳисоблаш ва шунга ўхшаш амаллар киради;

банклараро тўловлар бўйича банклар мижозларидан банк амалиёт куни давомида (қоғоз шаклдаги тўлов ҳужжатлари учун соат 16-00 гача) қабул қилинган тўлов ҳужжатлари бўйича бухгалтерия ўтказмаларини банклараро тўловлар вақти тугагунга қадар ҲКМга етказиб беришлари керак, акс ҳолда банклараро тўловлар амалга оширилмайди. Банк айби билан амалга ошмай қолган ҳужжат бўйича банк жавобгар ҳисобланади, бундан банкка тааллуқли бўлмаган ташқи омиллар мустасно;

ҲКМ банкларга банклараро тўловлар тугаганлиги тўғрисида маълумотни (END файл) жўнатади, шундан сўнг шу амалиёт куни учун банклар ўртасида банклараро тўловлар тўхтатилади.".


12. 24-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"24. Банклар банк иш куни якунлангандан сўнг, лекин кейинги банк иш куни соат 10-00 дан кечиктирмаган ҳолда Марказий банкка электрон баланс (0106BS) ҳисоботини жўнатадилар.".


13. 28-бандда:

олтинчи хатбоши "сўз билан" деган сўзлардан кейин "ёзиладиган сумма сатрнинг бошидан катта ҳарф билан бошланиши ҳамда тийин рақам билан ёзилиши лозим" деган сўзлар билан тўлдирилсин;

қуйидаги мазмундаги еттинчи хатбоши билан тўлдирилсин:

"операция бажарган шахсларнинг (шахснинг) лавозими, фамилияси ҳамда исми ва отаси исмининг бош ҳарфлари ҳамда имзоси;";

еттинчи хатбоши саккизинчи хатбоши деб ҳисоблансин.


14. 34-бандда:

иккинчи хатбошидан иккинчи жумла чиқариб ташлансин;

учинчи ва тўртинчи хатбошилар қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"Нақд пул чекининг олд томонида албатта, нақд пул олиш учун банкка тақдим этилган имзо намуналари ва муҳр изи қўйилган варақчада (тадбиркорлик субъектлари учун имзо намуналари қўйилган варақчада) кўрсатилган имзо қўйиш ҳуқуқига эга бўлган шахс ёки корхона томонидан ишончнома берилган шахснинг исми, шарифи ёзилади. Ҳисобварақ эгаси нақд пул чекларининг орқа томонида харажатларнинг мақсадини кўрсатиши шарт, ушбу маълумотлар чек берувчининг имзолари билан тасдиқланади ва пул олувчининг паспорти ёки унинг ўрнини босувчи ҳужжат (ҳужжат фақат, Ўзбекистон Республикаси Мудофаа вазирлиги, Ички ишлар вазирлиги, Давлат хавфсизлик хизмати, Фавқулодда вазиятлар вазирлиги томонидан ўз ходимларига берилган бўлса) маълумотлари кўрсатилади. Бу маълумотлар олувчиларнинг ўзлари томонидан тўлдирилиши шарт. Нақд пул берилиши учун асос бўладиган пул чеклари ва чиқим касса ордерлари олувчиларнинг имзолари билан тасдиқланади.

Нақд пул чеки бўйича маблағ чекда шахси кўрсатилган шахсга тўланади.".


15. 36-банддаги "Миллий" деган сўз "Давлат" деган сўз билан алмаштирилсин.


16. 37-банднинг биринчи хатбошиси "шахсларининг имзолари" деган сўзлардан кейин "(шу жумладан, электрон рақамли имзолари)" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


17. 38-банд "бош бухгалтери" деган сўзлардан кейин "(Бэк-офис бошлиғи, етакчи бухгалтер)" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


18. 43-банднинг биринчи ва иккинчи жумлалари, 151 ва 152-бандлар "Бош бухгалтер" деган сўзлардан кейин "(Бэк-офис бошлиғи, етакчи бухгалтер)" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


19. 45-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"45. Банк тўловчи бўлиб иштирок этган ва мемориал ордерлар ишлатилган ҳолларда, улар банк раҳбарининг ва бош бухгалтернинг (Бэк-офис бошлиғи, етакчи бухгалтер) имзолари (шу жумладан электрон рақамли имзолари) билан тасдиқланади, бошқа ҳолатларда мемориал ордерлар ушбу банк ҳисобварағини олиб борувчи бухгалтер ва бош бухгалтернинг (Бэк-офис бошлиғи, етакчи бухгалтер) имзоси (шу жумладан, электрон рақамли имзолари) билан тасдиқланади.".


20. 47-банднинг биринчи хатбошиси ва 80-банд "бош бухгалтери" деган сўзлардан кейин "(Бэк-офис бошлиғи, етакчи бухгалтер)" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


21. 55-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"55. Тўлов топшириқномалари ва нақд пулни қўйиш учун фойдаланиладиган эълонларнинг санаси уни банкка тақдим этилган сана билан бир хил бўлиши керак, акс ҳолда улар ижро учун қабул қилинмайди (олдинги банк амалиёт кунида "кечки" муҳри билан қабул қилинган тўлов ҳужжатлари бундан мустасно).".


22. 60-банддаги "(муҳр мавжуд бўлган тақдирда)" деган сўзлар "(тадбиркорлик субъектларидан муҳр изи талаб этилмайди)" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


23. 66-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"66. Бэк-офис бошлиғи ёки Бош бухгалтер барча пул ҳисоб-китоб ҳужжатларининг асл ва электрон нусхаларига ўрнатилган тартибда имзо (шу жумладан, электрон имзо) чекиб, тасдиқлайди ва бухгалтерия ўтказмаларини амалга оширади, банк ҳисобварақларига масофадан хизмат кўрсатиш тизимлари орқали амалга оширилган операциялар бундан мустасно. Банк раҳбари буйруғи билан тўловларни тасдиқлаш бошқа банк ходимига топширилиши мумкин.".


24. 67-банднинг биринчи хатбошиси "Банкларда" деган сўздан кейин "(филиал, банк хизматлари офиси)" деган сўзлар билан тўлдирилсин.


25. 70-банднинг биринчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"70. Якуний назорат ходими банк операцияларини бажариш учун асос бўлган барча ҳужжатларни талаб қилишга ва улар асосида операциялар қанчалик даражада тўғри бажарилганлиги бўйича банк раҳбариятига даврий равишда хулоса бериб боради.".


26. 108-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"108. "Омборда" илова (суб) ҳисобварағи бўйича материаллар ҳисоби миқдор ва қиймат ифодасида (тури ва навига қараб) юритилади.

Қўшимча китобда шахсий ҳисобварақлар юритилади, бундан ташқари, материаллар турлари ҳамда ҳисобдор шахслар бўйича варақчалар ва дафтарларда ҳисоб олиб борилади. Варақчада банк номи, анжом номи, дафтар бўйича номер, ҳисобварақ номери, анжомнинг нархи, анжомлар сони, анжомни берувчининг номи, бухгалтерия ёзуви қайд қилинган сана, анжом учун жавобгар шахснинг исм-шарифи, анжомлар суммаси ва улар сақланаётган жой кўрсатилади. Варақчалар бир турдаги буюмлар гуруҳлари бўйича картотекага жойлаштирилади. Асосий воситалар ҳисобини юритиш дафтари йил охирида якунланмайди ва ундаги ёзувлар янги йилда давом эттирилади. Моддий қимматликлар умумий белгиланган тартибда йўқлама қилиб турилади.

Материаллар турлари ҳамда ҳисобдор шахслар бўйича варақчалар ва дафтарлар электрон шаклда дастурий таъминот орқали олиб борилади.".


27. 118-банд қуйидаги мазмундаги хатбоши билан тўлдирилсин:

"Кўп валютали бухгалтерия ҳисоби тизимида банкнинг асосий воситалари, капитали, даромадлари ва харажатларининг ҳисоби фақат миллий валютада юритилади.".


28. 121-бандда:

ўн олтинчи хатбоши "ва номи" деган сўзлар билан тўлдирилсин;

қуйидаги мазмундаги хатбошилар билан тўлдирилсин:

"корреспонденцияланувчи ҳисобварақ рақами ва номи;

тўловнинг мақсади.".


29. 124-бандда:

биринчи хатбоши чиқариб ташлансин;

иккинчи - тўртинчи хатбошилар тегишли равишда биринчи - учинчи хатбошилар деб ҳисоблансин.


30. 127-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"127. Мижоз шахсий ҳисобварақдан кўчирмани йўқотиб қўйган тақдирда, унинг дубликати мижоз билан тузилган банк ҳисобварағи шартномасига мувофиқ мижоз аризаси (электрон сўрови) асосида берилади.".


31. 142-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"142. Баланснинг тўғрилигига ишонч ҳосил қилгандан сўнг банк (филиал) томонидан кунлик бухгалтерия ҳисоботи сифатида бир нусхада баланс чоп этилади ва кунлик йиғмажилдга тикилади.

Бош банкда бутун банк бўйича ягона баланснинг кунлик чоп этилиши банк томонидан мустақил белгиланади. Филиаллари мавжуд бўлмаган банклар мазкур банднинг биринчи хатбошисида белгиланган тартибда чоп этади.".


32. 143-банднинг биринчи хатбошиси қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"143 Банкнинг ягона баланси банк раҳбари ва Бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти директори (бошқарма бошлиғи) томонидан имзоланади.".


33. Қуйидаги мазмундаги 5-1 параграф билан тўлдирилсин:


"§ 5-1. Кўп валютали бухгалтерия ҳисобида

ҳисобварақларни юритиш ва қайта баҳолаш


147-1. Битта валютада амалга ошириладиган операциялар фақатгина ушбу валютанинг Бош китобига ёзилади. Масалан, АҚШ долларида амалга оширилган операциялар АҚШ долларидаги Бош китобда, сўмда амалга оширилган операциялар эса сўмдаги Бош китобда ҳисобга олинади.

147-2. Валюта кросс-операцияси иккита валютани ўз ичига олади:

а) икки хил валютани ўз ичига оладиган операциялар ушбу валюталардаги ҳар бир Бош китобда валюта позициясининг тегишли ҳисобварақларига алоқадор бўлган бухгалтерия ёзувлари ёрдамида балансланади;

б) чет эл валютаси ва сўмда амалга оширилган операциялар чет эл валютасидаги Бош китобда ва сўмдаги Бош китобда қайд этилади;

в) икки хил чет эл валюталарида амалга оширилган операциялар ушбу икки валютага тегишли Бош китобларда қайд этилади.

147-3. Валюта курси ўзгаришидан кўрилган фойда ёки зарарларни аниқлаш ва молиявий ҳисоботни тузиш мақсадларида чет эл валютасида қайд этилган актив ва мажбурият ҳисобварақлари қолдиқларини қайта баҳоланиши ҳар бир ойнинг охирги иш кунида ўтказилади. Жамланма баланс ҳисоботини тузиш учун қайта баҳолаш ойнинг исталган кунида ўтказилиши мумкин. Ушбу ҳолатларда бир хил қайта баҳолаш қоидалари қўлланилади.

Бунда банкнинг чет эл валюталари бўйича ҳисобварақларининг қолдиқлари (актив ва мажбуриятлари) баланс тузиш санасига Марказий банкнинг курси асосида қайта баҳоланади.

147-4. Қайта баҳолаш ҳар куни бухгалтерия ёзувларисиз дастурий тарзда фақатгина жамланма баланс ҳисоботини тузиш учун ўтказилади. Қайта баҳоланган актив ва мажбуриятларнинг иккита якуний суммалари ўртасидаги фарқ валюта бўйича китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги қолдиғини ўзида акс эттиради.

147-5. Ҳар ойнинг охирида молиявий ҳисоботда қайд этиш учун қайта баҳолаш натижасида кўрилган фойда ва зарарлар аниқланади. Қайта баҳолаш натижасида кўрилган фойда ва зарарларни аниқлаш тартиби қуйидагича:

а) алоҳида валюталарнинг Бош китоблари маълумотларидан келиб чиққан ҳолда баланс тузиш санасидаги ҳар бир валюта бўйича актив ва мажбуриятларнинг барча қолдиқлари жамланади. Актив ва мажбуриятлар якуний суммалари ўртасидаги фарқ ушбу Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағи қолдиғига тенг бўлиши лозим;

б) чет эл валютасида қайд этилган актив ва мажбуриятлар тегишли равишда юқорида белгиланган курслар асосида сўмга айлантирилади;

в) қайта баҳоланган актив ва мажбуриятларнинг иккита якуний суммалари орасидаги фарқ валюта бўйича китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги қолдиғини акс эттиради. Бу янги қолдиқ сўм бўйича китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг тегишли қолдиғи билан таққосланади.

147-6. Олинган фарқ қайта баҳолашдан кейинги фойда ёки зарарни ташкил этади ва тегишли равишда қуйидаги бухгалтерия ёзуви билан акс эттирилади:

Дебет 17101 "Валюта позицияси ҳисобварақлари"

Кредит 45401 "Спот битими бўйича чет эл валюталаридаги фойда"

ёки

Дебет 55302 "Спот битимлари бўйича чет эл валюталаридаги зарар"

Кредит 17101 "Валюта позицияси ҳисобварақлари"

Бунда, сўм бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағи чет эл валютаси бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги қолдиғига мос келгунга қадар доимий равишда тартибга солиб турилади. Бундай тартибга солинишдаги дебет ёки кредит бухгалтерия ёзувига мувофиқ қайта баҳолашдан олинган фойда ёки зарар акс эттиради.

147-7. Қайта баҳолашдан сўнг қуйидаги ҳолларда фойда олинади:

агар чет эл валютаси бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги кредит қолдиғи сўм бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг корреспонденцияланувчи дебет қолдиғидан ортиқ бўлса;

агар чет эл валютаси бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги дебет қолдиғи сўм бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг корреспонденцияланувчи кредит қолдиғидан кам бўлса.

147-8. Қайта баҳолашдан сўнг қуйидаги ҳолларда зарар кўрилади:

агар чет эл валютаси бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги кредит қолдиғи сўм бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг корреспонденцияланувчи дебет қолдиғидан кам бўлса;

агар чет эл валютаси бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг янги дебет қолдиғи сўм бўйича Бош китобдаги валюта позицияси ҳисобварағининг корреспонденцияланувчи кредит қолдиғидан ортиқ бўлса.

147-9. Чет эл валютасини сотиб олиш операцияларининг ҳамда валютани қайта баҳолашдан кейин фойда ва зарарларни аниқлашнинг бухгалтерия ҳисоби бўйича мисоллар мазкур Йўриқноманинг 9-иловасида келтирилган.".


34. 157-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"157. Кунлик йиғмажилдга қуйидаги ҳужжатлар тикилади:

банк мижозлари тўлов ҳужжатларининг ёки банк мижозларининг ҳисобварақларига қўйилган талаблар бўйича қоғозда тақдим этилган тўлов ҳужжатларининг асл нусхаси;

банк мижозлари билан шартномада белгиланган ҳисоб-китоблар бўйича амалга оширилган тўловлар учун қўлланилган мемориал ордерларнинг биринчи нусхаси;

банк ҳисобварақларига масофадан хизмат кўрсатиш тизими бўйича амалга оширилган тўлов ҳужжатларининг рўйхати (мазкур Йўриқноманинг 6-иловаси);

банкнинг барча ҳисобварақлари бўйича амалга оширилган операцияларнинг иккинчи тартибли баланс ҳисобварақлари бўйича умумий суммаси кўрсатилган рўйхати (мазкур Йўриқноманинг 6-иловаси);

кунлик баланс ҳисоботи.

Кунлик бухгалтерия журнали электрон кўринишда ўрнатилган тартибда сақланади ва зарур ҳолларда ҳужжатлар рўйхати кунлик бухгалтерия журналининг тегишли қисмидан дастурий йўл билан олинади.".


35. Қуйидаги мазмундаги 157-1-банд билан тўлдирилсин:

"157-1. Кунлик бухгалтерия ҳужжатлари йиғмажилдини шакллантириш ва сақлаш имкони бор бўлган банк хизматлари офисларида кунлик йиғмажилдга мазкур Йўриқноманинг 157-бандида кўрсатилган ҳужжатлар (кунлик баланс ҳисоботи бундан мустасно) тикилади.".


36. 158-банддаги "Тижорат банкларида касса ишини ташкил қилиш, инкассация ва қимматликларни ташишга доир йўриқнома" (2008 йил 27 июнь, рўйхат рақами 1831 - Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами 2008 йил, 26-27-сон, 258-модда)" деган сўзлар "Тижорат банкларида касса ишини ташкил этиш, нақд пул ва бошқа қимматликларни инкассация қилишга доир йўриқнома (рўйхат рақами 3028, 2018 йил 29 июнь)" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


37. 171-бандда:

учинчи хатбошидаги "ёки унинг ўринбосари" деган сўзлар "(Бэк-офис бошлиғи) ёки унинг ўринбосари, етакчи бухгалтер" деган сўзлар билан алмаштирилсин;

тўртинчи хатбошидаги "карточка" ва "карточкалар" деган сўзлар тегишли равишда "варақча" ва "варақчалар" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


38. 1-иловада:


4-банд қуйидаги таҳрирда баён этилсин:

"4. Банкнинг бош бухгалтери банк раҳбарининг буйруғи билан тайинланади ва озод қилинади. Филиаллари мавжуд банкларда филиал бош бухгалтери лавозимига тайинлаш ва лавозимидан озод қилиш банк бошқаруви раиси ёки унинг ўринбосари томонидан, Бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти директори (бошқарма бошлиғи) билан келишилган ҳолда тайинланади. Шунингдек, у бевосита банк раҳбарига, бухгалтерия ҳисобини ташкил этиш, ҳисоботлар тузиш, назорат қилиш тартиби ва методикаси билан боғлиқ масалалар бўйича эса, бевосита Бош банк Бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботи департаменти директори (бошқарма бошлиғи)га бўйсунади.";


6-банд ўз кучини йўқотган деб топилсин;


7-банддаги "Ўзбекистон Республикаси Марказий банки томонидан тижорат банклари ва уларнинг филиаллари раҳбарлари, бош бухгалтерлари, бошқарув аъзолари ҳамда микрокредит ташкилотлари ижро органлари раҳбарлари лавозимларига тавсия этилаётган номзодларга нисбатан малака талабларини қўйиш тартиби тўғрисида"ги низом (2006 йил 14 ноябрь, рўйхат рақами 1641 - Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами, 2006 йил, 46-47-сон, 467-модда)га" деган сўзлар "Тижорат банклари ва уларнинг филиаллари раҳбарлари, бош бухгалтерлари, бошқарув аъзолари, микрокредит ташкилотлари ҳамда кредит бюроларининг ижро органлари раҳбарларига нисбатан малака талабларига (рўйхат рақами 2989, 2018 йил 30 март)" деган сўзлар билан алмаштирилсин;


18-банднинг тўртинчи хатбошисидаги "ёпиш" деган сўз "ёпишга доир амалларни назорат қилиш" деган сўзлар билан алмаштирилсин.


39. 2-илова ўз кучини йўқотган деб топилсин.


40. 6 ва 7-иловалар мазкур ўзгартириш ва қўшимчаларнинг 1 ва 2-иловаларига мувофиқ таҳрирда баён этилсин.


41. 8-илова қуйидаги мазмундаги қатор билан тўлдирилсин:

21

Масофадан хизмат кўрсатиш тизими орқали ўтказилган тўлов топшириқномаси

   

42. Мазкур ўзгартириш ва қўшимчаларнинг 3-иловасига мувофиқ таҳрирда 9-илова билан тўлдирилсин.






Ўзгартириш ва қўшимчаларга

1-ИЛОВА



Ўзбекистон Республикаси банкларида

бухгалтерия ҳисобини юритиш ва

бухгалтерия ишларини ташкил қилиш

тартиби тўғрисидаги йўриқномага

6-ИЛОВА



Банк ҳисобварақларига масофадан хизмат кўрсатиш

тизими бўйича амалга оширилган тўлов ҳужжатлари

рўйхати

Сўм ва тийинда

Т/р

Иккинчи тартибли баланс ҳисобварақлар рақами

Тўлов ҳужжатлари тури (шифри)

Ҳужжатлар сони

Сумма

1

2

3

4

5










Банкнинг барча ҳисобварақлари бўйича амалга

оширилган операцияларнинг иккинчи тартибли

баланс ҳисобварақлари умумий суммаси кўрсатилган

рўйхати

  

Сўм ва тийинда

Т/р

Иккинчи тартибли баланс ҳисобварақлар рақами

Тўлов ҳужжатлари тури (шифри)

Ҳужжатлар сони

Сумма

1

2

3

4

5









     

Ҳар бир варақ охирида мазкур варақдаги ҳужжатлар сони, мазкур варақ бўйича тўлов ҳужжатларининг умумий суммаси, банк раҳбари (Банк хизматлари офиси) ҳамда бош бухгалтери (Бэк-офис бошлиғи, Банк хизматлари офиси бухгалтерияси бошлиғи) имзоси бўлиши керак.






Ўзгартириш ва қўшимчаларга

2-ИЛОВА



Ўзбекистон Республикаси банкларида

бухгалтерия ҳисобини юритиш ва

бухгалтерия ишларини ташкил қилиш

тартиби тўғрисидаги йўриқномага

7-ИЛОВА



Брошюраланган ҳужжатлар йиғмажилди муқоваси

ШАКЛИ

Сақлаш муддати

Индекс

банк филиали/банк

хизматлари офиси)

Бухгалтерия ҳужжатлари "___" ___________ 20__ й.

сўм

тийиндаги

Шулардан алоҳида йиғма жилдларда:

чет эл валютаси ва қимматбаҳо металлар бўйича

банкнинг ички ҳисобварақлари бўйича

Кўзда тутилмаган ҳолатлар ҳисобварақлари бўйича ҳужжатлар


Шулардан қимматбаҳо металлар ва чет эл валютасидаги операциялар алоҳида йиғма жилдда

Жами ҳужжатлар сони

Тахладим ва санаб чиқдим



(имзо)


Бухгалтерия маълумотлари

билан солиштирилди


(бош бухгалтер ёки унинг ўринбосари

(Бэк-офис бошлиғи, Банк хизматлари офиси

бухгалтерияси бошлиғи) имзоси)

Бухгалтерия ҳужжатлари

билан таққосланди


(якуний назорат ходимининг имзоси)





Ўзгартириш ва қўшимчаларга

3-ИЛОВА



Ўзбекистон Республикаси банкларида

бухгалтерия ҳисобини юритиш ва

бухгалтерия ишларини ташкил қилиш

тартиби тўғрисидаги йўриқномага

9-ИЛОВА



Чет эл валютасини сотиб олиш операцияларининг

ҳамда валютани қайта баҳолашдан кейин фойда ва

зарарларни аниқлашнинг бухгалтерия ҳисоби

бўйича мисоллар

20___ йил 14 сентябрь ҳолатига жамланма баланс ҳисоботида ҳисобварақларда қуйидаги қолдиқлар кўрсатилган:

Ҳисобварақ

Доллардаги китоб (АҚШ долларида)

Доллардаги китоб ($1 учун 8.092,13 сўм қайта баҳолаш курси бўйича)

Сўмдаги китоб

Жами

Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағидаги маблағлар

$1.000

8.092.130

8.000.000.000

8.008.092.130

Бошқа активлар



69.000.000.000

69.000.000.000

Жами: Активлар


-

77.000.000.000

77.008.092.130

Мижозларнинг маблағлари

$1.000

8.092.130

10.000.000.000

10.008.092.130

Бошқа мажбуриятлар



67.000.000.000

67.000.000.000

Жами: мажбуриятлар ва капитал


-

77.000.000.000

77.008.092.130

1. Банкнинг мижозидан 1.000 АҚШ доллари сотиб олинди. 1 АҚШ доллари учун банкнинг сотиб олиш курси 8.071,00 сўм

Сана 15.09.20___йил

Қайта ҳисоблаш курси - 1 АҚШ доллари учун 8.092,13 сўм

1.000 АҚШ доллари сотиб олишни акс эттириш бўйича бухгалтерия ёзувлари:

     

Доллардаги китоб

Сўмдаги китоб

Дт 202ХХ - Мижоз ҳисобварағи

$1.000


Дт 17101-"Валюта позицияси ҳисобварақлари"

8.071.000


Кт 17101 - "Валюта позицияси ҳисобварақлари"


$1.000

Кт 202 ХХ-Мижоз ҳисобварағи


8.071.000

Чет эл валютасидаги операциядан фойдани акс эттиргунгача бўлган жамланма баланс ҳисоботи:

Ҳисобварақ

Доллардаги китоб (АҚШ долларида)

Доллардаги китоб ($1 учун 8.092,13 сўм қайта баҳолаш курси бўйича)

Сўмдаги китоб

Жами

Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағидаги маблағлар

$1.000

8.092.130

8.000.000.000

8.008.092.130

Валюта позицияси ҳисобварақлари

(1.000)

(8.092.130)

8.071.000

(21.130)

Бошқа активлар

-

-

69.000.000.000

69.000.000.000

Жами: Активлар

-

-

77.008.071.000

77.008.071.000

Мижозларнинг маблағлари

-

-

10.008.071.000

10.008.071.000

Бошқа мажбуриятлар

-

-

67.000.000.000

67.000.000.000

Жами: мажбуриятлар ва капитал

-

-

77.008.071.000

77.008.071.000

    

17101-ҳисобварақнинг кредит қолдиғи чет эл валютасидаги операциядан 21.130 сўм миқдоридаги фойдани кўрсатмоқда. Фойдани акс эттириш бўйича бухгалтерия ёзуви:

    

Доллардаги китоб

Сўмдаги китоб

Бухгалтерия ёзуви йўқ



Кт 17101-"Валюта позицияси ҳисобварақлари"

21.130





Кт 45401-"Спот"битими бўйича хорижий валюталардаги фойда"


21.130

   

Фойда акс эттирилгандан кейин жамланма баланс ҳисоботи:

  

Ҳисобварақ

Доллардаги китоб (АҚШ долларида)

Доллардаги китоб ($1 учун 8.092,13 сўм қайта баҳолаш курси бўйича)

Сўмдаги китоб

Жами

Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағидаги маблағлар

$1.000

8.092.130

8.000.000.000

8.008.092.130

Валюта позицияси ҳисобварақлари

(1.000)

(8.092.130)

8.092.130


Бошқа активлар

-

-

69.000.000.000

69.000.000.000

Жами: Активлар

-

-

77.008.092.130

77.008.092.130

Мижозларнинг маблағлари

-

-

10.008.071.000

10.008.071.000

Бошқа мажбуриятлар

-

-

67.000.000.000

67.000.000.000

Соф фойда (зарар)

-

-

21.130

21.130

Жами: мажбуриятлар ва капитал

-

-

77.008.092.130

77.008.092.130

      

2. Операция амалга оширилмади. Қайта баҳолаш ва молиявий ҳисоботни тузиш.

Сана 30.09.20___йил

Қайта ҳисоблаш курси - 1 АҚШ доллари учун 8.077,48 сўм

Чет эл валютасидаги ҳисобварақлар қолдиқларини қайта баҳолашдан зарарни акс эттиргунгача бўлган сўмдаги жамланма баланс ҳисоботи:

         

Ҳисобварақ

Доллардаги китоб (АҚШ долларида)

Доллардаги китоб ($1 учун 8.077,48 сўм қайта баҳолаш курси бўйича)

Сўмдаги китоб

Жами

Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағидаги маблағлар

$1.000

8.077.480

8.000.000.000

8.008.077.480

Валюта позицияси ҳисобварақлари

(1.000)

(8.077.480)

8.092.130

14.650

Бошқа активлар

-

-

69.000.000.000

69.000.000.000

Жами: Активлар

-

-

77.008.092.130

77.008.092.130

Мижозларнинг маблағлари

-

-

10.008.071.000

10.008.071.000

Бошқа мажбуриятлар

-

-

67.000.000.000

67.000.000.000

Соф фойда (зарар)

-

-

21.130

21.130

Жами: мажбуриятлар ва капитал

-

-

77.008.092.130

77.008.092.130

     

17101-ҳисобварақнинг дебет қолдиғи ҳисоботни тузиш санасига валютани қайта ҳисоблашдан 14.650 сўм миқдоридаги зарарни кўрсатмоқда. Зарарни акс эттириш бўйича бухгалтерия ёзуви:

      

Доллардаги китобда

Сўмдаги китобда

Бухгалтерия ёзуви йўқ



Дт 55302-"Спот" битимлари бўйича хорижий валюталарда кўрилган зарарлар"

14.650





Кт 17101-"Валюта позицияси ҳисобварақлари"


14.650

Зарар акс эттирилгандан кейин жамланма баланс ҳисоботи:

Ҳисобварақ

Доллардаги китоб (АҚШ долларида)

Доллардаги китоб ($1 учун 8.077,48 сўм қайта баҳолаш курси бўйича)

Сўмдаги китоб

Жами

Марказий банкдаги вакиллик ҳисобварағидаги маблағлар

$1.000

8.077.480

8.000.000.000

8.008.077.480

Валюта позицияси ҳисобварақлари

(1.000)

(8.077.480)

8.077.480


Бошқа активлар

-

-

69.000.000.000

69.000.000.000

Жами: Активлар

-

-

77.008.077.480

77.008.077.480

Мижозларнинг маблағлари

-

-

10.008.071.000

10.008.071.000

Бошқа мажбуриятлар

-

-

67.000.000.000

67.000.000.000

Соф фойда (зарар)

-

-

6.480

6.480

Жами: мажбуриятлар ва капитал

-

-

77.008.077.480

77.008.077.480

  


Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2019 йил 13 август


"Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари тўплами",

2019 йил 19 август, 33-сон, 576-модда






































Время: 0.2134
по регистрации МЮ строгое соответствие
  • Все
  • действующие
  • утратившие силу
  • Русский
  • Ўзбекча
  • Оба языка
  • любая дата
  • точная дата
  • период
  • -

Свернуть поиск