COVID-19ни енгил шаклда кечираётган беморларни уй шароитида парваришлаш бўйича вақтинчалик клиник қўлланма (30.06.2020 й. Соғлиқни сақлаш вазирлиги, Инновацион соғлиқни сақлаш миллий палатаси томонидан тасдиқланган)

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ ВАЗИРЛИГИ

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ИННОВАЦИОН СОҒЛИҚНИ САҚЛАШ

МИЛЛИЙ ПАЛАТАСИ

Клиник белгилари йўқ

Симптомсиз шакли:

q Мусбат натижа ПЗР РНК SARSCoV-2,

q Шикоятлар ва клиник белгилар йўқ, ўпка асбоблар ёрдамида кўрилганда, патологик ўзгаришлар аниқланмайди

Клиник кўринишлари

Юқори нафас йўлларининг зарарланиши:

q ринит

q фарингит

Пастки нафас йўлларининг зарарланиши:

q вирусли пневмония

COVID-билан боғлиқ, ўпкадан ташқари зарарланиш:

q гастроэнтерит, нефрит, миокардит, хид билиш нерви яллиғланиши, менингит, энцефалит, полинейропатия ва б.

Оғирлик даражаси бўйича

q енгил

q ўрта оғир

q оғир

q ўта оғир/критик (ЎНЕ, ЎЗДС, шок, ПОЕС)

Кечиши бўйича

q ЎРДС

q ўткир

q узоқ муддатга чўзилувчан

Асоратлар

q ЎНЕ

q ЎРДС

q Сепсис

q Септик шок

q ПОЕС

q ЎАТЭ/ТЭЛА

q ЎБМҚАБ/ОНМК

q ЎМИ/ОИМ

Клиник кечишидаги белгилар

Кўп ҳолатда кузатилади:

q тана ҳароратининг ошиши (83-99%),

q йўтал (59-82%),

q умумий холсизлик (44-70%),

q иштаҳанинг йўқолиши (40-84%),

q ҳансираш (31-40%),

q мушаклардаги оғриқ (11-35%).

Бошқа носпецифик белгилар:

q томоқдаги оғриқ,

q бурун битиши,

q бош оғриғи,

q диарея,

q кўнгил айниши ва қусиш,

q ҳид билиш ҳусусиятининг йўқолиши (аносмия) ёки таъмни сезмаслик (агевзия), респиратор белгилардан аввал бошланади.

Қариялар ва иммунитети сусайган инсонларда кузатилиши мумкин:

q тана ҳарорати ошмасдан атипик кечиши,

q умумий холсизлик,

q эътибор ва жисмоний фаолликнинг пасайиши,

q диарея,

q иштаҳанинг йўқолиши,

q делирий (нейрокогнитив бузилишлар) ривожланиши.

Болаларда тана ҳароратининг ошиши ва йўтал катталарга нисбатан камроқ намоён бўлади.

Касалликнинг оғир кечишига олиб келувчи хавф омиллари

q 60 ёшдан катталар (ёш катталашган сари хавф ортади).

q Мавжуд касалликлар: диабет, гипертония, юрак касалликлари, ўпканинг сурункали касалликлари, цереброваскуляр касалликлар, буйрак сурункали касалликлари, иммуносупрессия ва саратон - юқори ўлим кўрсаткичи билан боғлиқ.

q чекиш.

Касалликнинг енгил шаклда кечиши белгилар (симптомлари)га қуйидагилар киради:

q Тана ҳароратининг 38° С гача кўтарилиши (ёки умуман тана ҳароратининг ошмаслиги),

q терлаш,

q умумий холсизлик,

q йўтал,

q бетоблик,

q тумов ёки томоқдаги оғриқ,

q томоқ қичишиши ва ачишиши, кўнгил айниши,

q қусиш ва (ёки) диарея,

q мушакларда ва танадаги оғриқ,

q бош оғриши,

q ҳид ва таъм билиш ҳусусиятининг йўқолиши.

COVID-19 муносабати билан қабул қилинган миллий маршрутга мувофиқ, вируснинг юқишини олдини олиш учун, касалликнинг симптомсиз ва енгил даражаси бор деб шубҳа қилинган ёки тасдиқланган COVID-19-инфекцияси билан касалланган беморларни изоляция қилиш (яккалаш) тавсия этилади. Изоляция махсус тиббий муассасада ёки уй шароитида амалга оширилиши мумкин (ўз-ўзини изоляция қилиш).

COVID-19ни енгил ёки симптомсиз шакли билан касалланган деб шубҳа қилинган бемор кузатувини қаерда, тиббий муассасада ёки уй шароитида, олиб бориш тўғрисидаги қарор, ҳар бир аниқ ҳолатда, COVID-19 бўйича ёрдам кўрсатиш учун маҳаллий йўналишни инобатга олиб, амалга оширилиши лозим. Ушбу қарор, шунингдек, касалликнинг клиник аломатлари, даволаш чораларига муҳтожлиги, оғ