Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ органларида қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 22.09.2021 й. 595-сон қарорига 1-илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2021 йил 22 сентябрдаги

595-сон қарорига

1-ИЛОВА

Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ

органларида қўшилган қиймат солиғи бўйича

махсус рўйхатдан ўтказиш тартиби тўғрисида

НИЗОМ

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Мазкур Низом қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ органларида қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш тартибини белгилайди.

2. Ушбу Низомда қуйидаги асосий тушунчалардан фойдаланилади:

"Ягона миллий меҳнат тизими" идоралараро дастурий-аппарат комплекси (кейинги ўринларда - Ягона миллий меҳнат тизими) - рўйхатга олинган меҳнат шартномалари ва ишловчиларнинг меҳнат стажи тўғрисидаги ахборотни йиғиш, сақлаш ва қайта ишлаш амалга ошириладиган ахборот ресурслари, технологиялар ва алоқа воситаларининг ташкилий тартибга солинган йиғиндиси;

бекор қилинган гувоҳномалар - ушбу Низомнинг 9-бобида назарда тутилган асосларга кўра ва тартибда бекор қилинган гувоҳномалар;

гувоҳнома - қўшилган қиймат солиғи тўловчисига солиқ органи томонидан бериладиган махсус рўйхатдан ўтказилганлиги ва солиқ қонунчилиги ҳужжатларида белгиланган ҳолларда қўшилган қиймат солиғини ҳисобга олиш ҳуқуқини тасдиқловчи электрон шаклдаги ҳужжат;

Марказий маълумотлар базаси - Вазирлар Маҳкамасининг "Юридик шахслар, фаолиятини ваколатхона, филиал ёки доимий муассаса орқали амалга ошираётган чет эл юридик шахслари ва тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи жисмоний шахслар тўғрисидаги маълумотларни йиғиш, қайта ишлаш ва сақлаш механизмларини янада такомиллаштириш чора-тадбирлари тўғрисида" 2020 йил 4 сентябрдаги 539-сон қарори талабларига мувофиқ ишлаб чиқилган юридик шахслар, фаолиятини ваколатхона, филиал ёки доимий муассаса орқали амалга ошираётган чет эл юридик шахслари ва тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланувчи жисмоний шахслар тўғрисида Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг (кейинги ўринларда - Давлат солиқ қўмитаси) Марказий маълумотлар базаси;

қўшилган қиймат солиғи тўловчиси - қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтган ёки ўтмаганлигидан қатъий назар, Ўзбекистон Республикаси Солиқ кодексига мувофиқ қўшилган қиймат солиғини тўлаш мажбурияти юклатилган шахс;

қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш - қўшилган қиймат солиғи тўловчиларига солиқ хавфини текшириш ватаҳлил қилиш натижаларига кўра махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳномани бериш ёки рад этиш бўйича ҳаракатлар кетма-кетлиги;

тугатилган гувоҳномалар - ушбу Низомнинг 9-бобида кўрсатилган ҳолатларга асосан амал қилиши тугатилган Гувоҳномалар;

тўхтатилган Гувоҳномалар - ушбу Низомнинг 8-бобида кўрсатилган ҳолатларга асосан амал қилиши тўхтатиб турилган Гувоҳномалар;

фаол гувоҳномалар - солиқ тўловчилар махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисидаги амал қилаётган гувоҳномалар;

солиқ қарзи - ушбу низом талаблари доирасида солиқ тўловчи томонидан икки ойдан ортиқ вақт давомида қўшилган қиймат солиғи бўйича тўланмаган солиқ қарзи.

3. Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш (кейинги ўринларда - махсус рўйхатдан ўтказиш) давлат солиқ хизмати органлари томонидан амалга оширилади. Махсус рўйхатдан ўтиш учун қўшилган қиймат солиғи тўловчилари давлат солиқ хизмати органларига қонунчилик ҳужжатларида белгиланган муддатларда ариза билан мурожаат этиши шарт.

4. ҚҚС гувоҳномаси фаол бўлган солиқ тўловчилар томонидан қўшилган қиймат солиғи фақатгина белгиланган тартибда солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтган ва фаол гувоҳномага эга бўлган етказиб берувчилар томонидан тақдим этилган ҳисобварақ-фактуралар асосида ҳақиқатда олинган товар (хизмат)лар бўйича ҳисобга олиниши мумкин.

5. Солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтмаган қўшилган қиймат солиғи тўловчилари қўшилган қиймат солиғини уни ҳисобга олиш ҳуқуқисиз тўлайди.

Ушбу талаб қуйидаги муддатлардан татбиқ этилади:

давлат рўйхатига олинган пайтдан - ихтиёрий равишда қўшилган қиймат солиғи тўлашни танлаган юридик шахслар;

мажбурият юзага келган ойдан кейинги ойнинг 1 санасидан - солиқ даврида товарларни (хизматларни) реализация қилишдан олинган жами даромади Солиқ кодексининг 461-моддаси биринчи қисми 1-бандида белгиланган миқдордан ошган шахслар;

мажбурият юзага келган пайтдан - Солиқ кодексининг 461-моддасига мувофиқ айланмадан олинадиган солиқни тўлаш татбиқ этилмайдиган солиқ тўловчилар.

6. Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларни махсус рўйхатдан ўтказиш қуйидаги ҳаракатлар кетма-кетлигини ўз ичига олади:

солиқ тўловчи томонидан махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги аризани солиқ органига тақдим этиш;

солиқ хавфларини аниқлаш;

махсус рўйхатдан ўтказиш ёхуд буни рад этиш тўғрисида қарор қабул қилиш;

қўшилган қиймат солиғи тўловчисига индивидуал рўйхат рақами бериш (кейинги ўринларда ҚҚС-рақам);

қўшилган қиймат солиғи тўловчиси тўғрисидаги маълумотларни махсус рўйхатдан ўтказиш ягона реестрига киритиш;

индивидуал рўйхат рақами акс эттирилган гувоҳномани шакллантириш ва уни қўшилган қиймат солиғи тўловчисига юбориш;

ушбу Низомда белгиланган ҳолларда қўшилган қиймат солиғи тўловчисини қайта махсус рўйхатдан ўтказиш.

7. Қуйидагилар билан боғлиқ барча турдаги ҳужжатларни расмийлаштириш ва фойдаланиш чоғида ҚҚС-рақамини ёзиб кўрсатиш мажбурий ҳисобланади:

товарлар (хизматлар)ни харид қилиш ва реализация қилиш чоғидаги ҳисоб-китоблар, шу жумладан ҳисобварақ-фактуралар ва транспорт ҳужжатлари;

қўшилган қиймат солиғини тўлаш ва (ёки) уни ҳисобга олиш ва қайтариш;

қўшилган қиймат солиғи бўйича ҳисоб ва ҳисобот.

8. Солиқ тўловчини махсус рўйхатдан ўтказиш мазкур Низомнинг 1-иловасига мувофиқ шаклда тузиладиган ва солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали солиқ органларига тақдим этиладиган электрон кўринишдаги аризасини кўриб чиқиш натижалари асосида амалга оширилади.

2-БОБ. ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ

ТЎЛОВЧИСИ МАЖБУРИЙ БЎЛИШИ ЛОЗИМ

БЎЛГАН ШАХСЛАРНИ МАХСУС

РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ

9. Солиқ кодекси талабларига мувофиқ қуйидаги солиқ тўловчиларга қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида гувоҳнома солиқ хавфи даражасига аниқлик киритилмасдан туриб автоматик равишда берилади:

Солиқ кодексининг 461-моддасига мувофиқ айланмадан олинадиган солиқни тўлаш татбиқ этилмайдиган солиқ тўловчилар;

Ўзбекистон Республикаси ҳудудида товарларни (хизматларни) реализация қилувчи чет эл юридик шахслари, агар товарларни (хизматларни) реализация қилиш жойи деб Ўзбекистон Республикаси эътироф этилса;

фаолиятни Ўзбекистон Республикасида доимий муассасалар орқали амалга оширувчи чет эл юридик шахслари.

10. Ушбу Низомнинг 9-бандида кўрсатилган тадбиркорлик субъектларининг фаолияти солиқ органлари томонидан мониторинг қилиб борилади ва мониторинг давомида амалга оширилаётган битимлар (операциялар) харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига мос келмаганлиги ҳолатлари аниқланиши қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисидаги гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб қўйишга асос бўлади.

3-БОБ. СОЛИҚ ТЎЛОВЧИЛАРНИ ИХТИЁРИЙ

МАХСУС РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ

11. Ўзбекистон Республикасининг Солиқ кодекси талабларига мувофиқ қуйидагилар ихтиёрий равишда махсус рўйхатдан ўтишга ҳақли:

айланмадан олинадиган солиқ тўлашни ихтиёрий равишда рад этган юридик шахслар;

солиқ даврида товарлар (хизматлар)ни реализация қилишдан олинган даромади юз миллион сўмдан ошган якка тартибдаги тадбиркорлар.

12. Ихтиёрий равишда махсус рўйхатдан ўтказиладиган ҳолларда ариза солиқ тўловчи қўшилган қиймат солиғи тўлашга ўтадиган ой бошланишига қадар етти иш кунидан кечиктирмасдан тақдим этилиши керак.

Ариза солиқ органига электрон шаклда солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали юборилади ва жўнатилган пайтда солиқ органи томонидан қабул қилинган ҳисобланади.

4-БОБ. МАХСУС РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ

ТЎҒРИСИДАГИ АРИЗАЛАРНИ КЎРИБ ЧИҚИШ

13. Солиқ органи қўшилган қиймат солиғи тўловчининг махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги аризаси келиб тушган пайтдан эътиборан етти кун ичида солиқ хавфи даражасини аниқлаш мақсадида қуйидаги тадбирларни амалга оширишга ҳақли:

солиқ тўловчининг раҳбари ва таъсисчилари (иштирокчилари) ёки молиявий бошқарув вазифаларини амалга ошираётган шахснинг шахсини ўрганади, бунда қуйидагиларга эътибор берилади: муқаддам банкрот деб эълон қилинган ташкилотда раҳбар ёки таъсисчи бўлганлиги; муқаддам солиқ тўлашдан қасддан бўйин товлаганлик учун жавобгарликка тортилганлиги ёки юқори даражадаги таваккалчилик тоифасига мансуб бўлган ташкилотда раҳбарлик ёки таъсисчилик (иштирокчилик) амалга оширилганлиги; раҳбарнинг расмий оладиган даромадлари; аризада кўрсатилган шахслар билан тузилган меҳнат шартномалари Ягона миллий меҳнат тизимида мавжудлиги; таъсисчи (иштирокчи) тўғрисида маълумотлар солиқ органининг маълумотлар базасида мавжудлиги;

жойига чиққан ҳолда солиқ тўловчи давлат рўйхатидан ўтказилган манзилда ҳақиқатда жойлашганлигини, шунингдек, кўрсатилган манзилнинг манзил-маълумот бюроси маълумотлари бўйича ҳақиқатда мавжудлигини ўрганади;

банк операцияларини ва ҳисобварақ-фактураларни солиқ тўловчининг фаолият турига ҳамда хусусиятларига, шунингдек, харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига мослигини ўрганади;

товарлар (хизматлар) реализация суммаларини, солиқ ҳисоботлари тақдим этилганлигини ва товар-моддий бойликлар қолдиғини таҳлил қилади;

ўз кўчмас мулки мавжуд бўлмаганда, ижара шартномаси мавжудлигини ҳамда ушбу шартнома солиқ органида ҳисобга қўйилганлигини текширади;

солиқ тўловчи - юридик шахсда, шунингдек, унинг таъсисчилари (иштирокчилари) - юридик шахсларда солиқ қарзи мавжудлигини ҳамда амалда раҳбар бўлиб турган шахс томонидан раҳбарлик қилаётган бошқа юридик шахсда солиқ қарзи мавжудлиги ва солиқ ҳисоботлари тақдим этилганлигини текширади;

зарур ишлаб чиқариш, савдо, омбор бинолари ва ҳудудлари, шунингдек, солиқ тўловчининг фаолият туридан келиб чиққан ҳолда бошқа зарур моддий-техника базаси мавжудлиги аҳволини ўрганади;

солиқ тўловчининг жойлашган жойи манзилини, яъни солиқ хавфи даражаси юқори бўлган бир нечта солиқ тўловчилар кўрсатган манзилда -номинал манзилда жойлашишини ўрганади. Бунда мулк ҳуқуқи ёки ижара ёхуд текин фойдаланиш асосида битта юридик шахсга ўртача ўн саккиз квадрат метрдан кам маъмурий мақсадларда фойдаланаётган майдон (офис) тўғри келса номинал манзил деб эътироф этилади;

солиқ тўловчининг тугатиш жараёнида ёки солиқ тўловчини қайта ташкил этишнинг бошқа жараёнларида турганлиги ёхуд амалга оширилганлиги масалаларини текширади;

устав фонди (устав капитали)нинг шакллантирилишини ўрганади.

Ушбу банднинг учинчи, олтинчи, саккизинчи ва тўққизинчи хатбошилари Дастурий маҳсулотлар ва ахборот технологиялари технологик парки дирекцияси билан виртуал офис шартномасини тузган Дастурий маҳсулотлар ва ахборот технологиялари технологик парки резидентларига нисбатан татбиқ қилинмайди.

14. Солиқ тўловчининг аризасини кўриб чиқиш давомида Марказий маълумотлар базаси, солиқ органлари, вазирликлар, идоралар ва маҳаллий ижро этувчи ҳокимият органларининг бошқа маълумотлар базаси ҳамда солиқ тўловчилар томонидан тақдим этилган маълумотлар таҳлил қилинадиган маълумотлар манбалари ҳисобланади.

15. Маълумотларни текшириш ва таҳлил қилиш натижаларига кўра солиқ тўловчи қуйидаги хавф гуруҳларидан бирига киритилади:

солиқ хавфининг юқори даражасига эга солиқ тўловчи;

солиқ хавфининг ўрта даражасига эга солиқ тўловчи;

солиқ хавфининг паст даражасига эга солиқ тўловчи.

16. Мазкур Низом мақсадларида, солиқ хавфининг юқори даражасига эга солиқ тўловчилар гуруҳига, уларда қуйидаги белгиларнинг лоақал биттаси аниқланган солиқ тўловчилар киради:

раҳбарнинг, шунингдек раҳбарлик ёки молиявий бошқарув вазифаларини амалга ошираётган шахснинг шахси аниқланмаган, ёхуд аризада кўрсатилган шахслар билан тузилган меҳнат шартномалари Ягона миллий меҳнат тизимида тасдиқланмаганда;

таъсисчи (иштирокчиси) тўғрисида маълумотлар солиқ органининг маълумотлар базасида мавжуд бўлмаганда;

солиқ тўловчи давлат рўйхатидан ўтказилган манзилда мавжуд бўлмаганда;

ўз кўчмас мулкига эга бўлмай туриб ижарага олинган ёки текин фойдаланилаётган кўчмас мулки бўлмаганда;

солиқ тўловчининг манзили манзил-маълумот бюроси маълумотлари базасида мавжуд бўлмаганда;

солиқ тўловчининг манзили номинал жойлашган жой манзили билан тўғри келганда;

амалга оширилаётган битимлар (операциялар) солиқ тўловчининг фаолият тури ва хусусиятларига, шунингдек, ҳисобварақ-фактуралар таҳлили бўйича олинган маълумотлар асосида харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига номувофиқ бўлганда;

солиқ ҳисоботлари тақдим этилмаганда;

ариза тақдим этилган пайтда солиқ тўловчининг солиқ қарзи мавжуд бўлганда, шунингдек, таъсисчиларининг (иштирокчилари) улуши 50 фоиз ва ундан кўп бўлган - юридик шахсларнинг солиқ қарзи мавжуд бўлганда. Бунда, истисно тариқасида, ушбу шахсларга табиий офат, технологик фалокат ёки бошқа бартараф этиб бўлмайдиган ҳолатлар натижасида зарар етказилганлиги, шунингдек, улар бюджетдан (давлат мақсадли жамғармаларидан) молиялаштириш кечиктирилганлиги ёхуд бажарилган давлат буюртмаси, давлат эҳтиёжлари ёки маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг эҳтиёжлари учун бажарилган ишлар ва (ёки) кўрсатилган хизматлар ҳақини тўлаш кечиктирилганлиги тўғрисида Давлат солиқ қўмитасининг хулосаси мавжуд бўлган ҳолатлар бундан мустасно;

солиқ тўловчига солиқ қарзи мавжуд ёки солиқ хавфи юқори солиқ тўловчи қўшилганда (бирлашганда);

мурожаат этувчи солиқ тўловчининг раҳбари бир вақтнинг ўзида бошқа солиқ тўловчида (юридик шахсда) раҳбар бўлиб, ушбу солиқ тўловчида солиқ қарзи мавжуд бўлганда ёхуд солиқ ҳисоботлари тақдим этилмаганда. Бунда, мавжуд солиқ қарздорлиги ушбу шахслар раҳбарлик қилиб турган даврда ҳосил бўлмаган бўлса ҳам ёки солиқ ҳисоботлари ўша даврдан буён топширилмасдан келинаётган бўлса ҳам инобатга олинади;

муқаддам банкрот деб эълон қилинган ташкилотда раҳбар ёки таъсисчи (иштирокчи) бўлган ва муқаддам солиқ тўлашдан қасддан бўйин товлаганлик учун раҳбар ёки таъсисчи (иштирокчи) сифатида жавобгарликка тортилган шахс томонидан раҳбарлик ёки таъсисчилик (иштирокчилик) амалга оширилганда. Бунда, мазкур талаб таъсисчи (иштирокчи) нинг улуши 50 ва ундан ортиқ фоиз бўлган ҳоллардагина инобатга олинади;

"Асл белгиси" маҳсулотларни маркировкалаш ва кузатиб бориш миллий ахборот тизими ҳамда истеъмол ва техник этил спирти, алкоголь ва тамаки маҳсулотлари ишлаб чиқариш ҳажмларини ҳисобга олиш ахборот тизимини жорий этиш ёки фойдаланишга ҳамда реал вақт режимида автоматлаштирилган кузатиш тизими (GPS) билан жиҳозланган ҳамда истеъмол ва техник этил спирти, алкоголь маҳсулотларини ишлаб чиқариш, уларнинг айланмаси ҳажмини ҳисобга олиш ҳамда узумзорларнинг ягона реестри ахборот тизимига интеграция қилинган электрон ҳисоблагич ўрнатилган автотранспорт воситаларида истеъмол ва техник этил спиртини реализация қилишни таъминламашга оид лицензия талаблари бузилганда;

юқори даражадаги таваккалчилик тоифасига мансуб бўлган ва солиқ тўлашдан қасддан бўйин товлаганлик учун жавобгарликка тортилган раҳбар ёки таъсисчи (иштирокчи) шахс томонидан раҳбарлик ёки таъсисчилик (иштирокчилик) амалга оширилганда. Бунда, мазкур талаб таъсисчи (иштирокчи)нинг улуши 50 ва ундан ортиқ фоиз бўлган ҳоллардагина инобатга олинади.

Ушбу банднинг тўртинчи-еттинчи хатбошилари Дастурий маҳсулотлар ва ахборот технологиялари технологик парки дирекцияси билан виртуал офис шартномасини тузган Дастурий маҳсулотлар ва ахборот технологиялари технологик парки резидентларига нисбатан татбиқ қилинмайди.

17. Мазкур Низом мақсадларида, солиқ хавфининг ўрта даражасига эга солиқ тўловчилар гуруҳига, уларда қуйидаги белгиларнинг лоақал биттаси аниқланган солиқ тўловчилар киради:

охирги ўн икки ой ичида солиқ ҳисоботларини ўз вақтида тақдим этмаслик ҳолатлари мавжуд бўлганда;

ходимлари ёки ёлланма ишчилари сони 4 кишидан кам бўлганда;

солиқ тўловчининг фаолият турига боғлиқ ҳолда зарур ишлаб чиқариш, савдо, омбор бинолари ва ҳудудлари, шунингдек, бошқа зарур моддий-техника базаси билан таъминланмаганда;

аризани тақдим этиш вақтида 461-моддаси биринчи қисми 1-бандида белгиланган миқдордан ошган миқдорда товар-моддий бойликлар қолдиғига эга бўлганда;

барча истеъмол ва техник этил спирти ишлаб чиқариш ҳамда алкоголь маҳсулотларини қуйиш линияларида йиғма ҳисобга олиш маълумотлари кўрсаткичларини тегишли ҳимоялаш воситасига эга бўлган тайёр маҳсулотларни электрон ҳисоблагичлар мавжуд бўлмаганда;

ташкилотлар томонидан доимий равишда устав фондининг қуйидаги миқдори таъминланмаганда:

- истеъмол этил спирти ва ароқ ишлаб чиқарувчи ташкилотлар учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 10 000 баравари;

- бошқа алкоголь маҳсулотлари ишлаб чиқарувчилар (узум ва меваларни бирламчи қайта ишлаш ташкилотлари бундан мустасно) учун базавий ҳисоблаш миқдорининг 1 000 баравари;

ароқ ҳамда истеъмол этил спиртидан (узум ва резавор мева этил спиртидан ташқари) ароқ ва ликёр-ароқ маҳсулотлари ишлаб чиқариш бўйича мавжуд йиллик ишлаб чиқариш қувватларидан ўрнатилган қувватларнинг 60 фоизидан ва йиллик ишлаб чиқариш ҳажми абсолют алкоголга қайта ҳисоблаганда камида 100 минг декалитрдан кам бўлганда;

ароқ ишлаб чиқармайдиган ташкилотларда истеъмол этил спиртидан (узум ва резавор мева этил спиртидан ташқари) ликёр-ароқ маҳсулотлари ишлаб чиқариш бўйича мавжуд йиллик ишлаб чиқариш қувватларидан ўрнатилган қувватларнинг 50 фоизидан кам бўлганда.

18. Мазкур Низом мақсадларида, солиқ хавфининг юқори ва ўрта даражасига эга солиқ тўловчилар гуруҳига киритиладиган белгилар аниқланмаган солиқ тўловчилар солиқ хавфининг паст даражасига эга солиқ тўловчилар гуруҳига киради.

5-БОБ. МАХСУС РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ

ТЎҒРИСИДА ҚАРОР ҚАБУЛ ҚИЛИШ

20. Солиқ тўловчини солиқ хавфи гуруҳларидан бирига киритилганлиги асосида солиқ органи аризани кўриб чиқиш ва улардаги маълумотларни текшириш ва таҳлил қилиш якунлангандан сўнг икки иш куни ичида қуйидагиларни назарда тутувчи қарор қабул қилади:

солиқ хавфи юқори бўлган солиқ тўловчилар бўйича - махсус рўйхатдан ўтказишни рад этиш тўғрисида;

солиқ хавфи ўрта бўлган солиқ тўловчилар бўйича - кейинги келадиган ўн икки ой ичида солиқ назоратининг текширув тадбирларини ўтказиш шарти билан махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида;

солиқ хавфи паст бўлган солиқ тўловчилар бўйича - махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида.

21. Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида қарор солиқ органининг раҳбари (раҳбар ўринбосари) томонидан қабул қилинади.

Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида ариза ушбу Низомнинг 12-бандида белгиланган муддатларда тақдим этилганда, шунингдек, товарлар (хизматлар)ни реализация қилиш суммалари Солиқ кодексининг 461-моддаси биринчи қисми 1-бандида белгиланган миқдордан ошган ҳолда, солиқ тўловчи ариза тақдим этилган ойдан кейинги ойнинг биринчи санасидан махсус рўйхатдан ўтказилган деб ҳисобланади.

Бунда, қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини солиқ органларида махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида ариза ушбу Низомнинг 10-бандида белгиланган муддатларда тақдим этилганда, Солиқ кодексининг 461-моддасига мувофиқ айланмадан олинадиган солиқни тўлаш татбиқ этилмайдиган солиқ тўловчилар қўшилган қиймат солиғини тўлаш мажбурияти юзага келган кундан махсус рўйхатдан ўтказилган деб ҳисобланади.

22. Солиқ хавфи ўрта бўлган солиқ тўловчига нисбатан солиқ органи махсус рўйхатдан ўтказгандан сўнг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда солиқ назорати тадбирларини (кўздан кечириш, сўров, камерал ва сайёр солиқ текширувлари, ходимларнинг ҳисоботдаги ва ҳақиқий сонига мувофиқлигини назорат қилиш) амалга оширади.

23. Махсус рўйхатдан ўтказиш ёки уни рад этиш тўғрисида асослантирилган қарорнинг бир нусхаси у қабул қилинган кундан бошлаб бир иш куни ичида солиқ тўловчининг шахсий кабинетига юборилади.

24. Махсус рўйхатдан ўтказиш рад этилган солиқ тўловчи махсус рўйхатдан ўтказишда рад этишга олиб келган ҳолатларни бартараф этгандан сўнг янгидан ариза беришга, ёхуд рад этиш тўғрисидаги қарор устидан юқори турувчи солиқ органига ёки судга шикоят қилишга ҳақли.

6-БОБ. ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ

ТЎЛОВЧИЛАРИНИ ҚАЙТА МАХСУС

РЎЙХАТДАН ЎТКАЗИШ

25. Юридик шахснинг номи, якка тартибдаги тадбиркорнинг фамилияси исми ёки отасининг исми ўзгарган тақдирда қўшилган қиймат солиғи тўловчиси қайта махсус рўйхатдан ўтказилади.

Қўшилган қиймат солиғи тўловчисини қайта махсус рўйхатдан ўтказиш, қўшилган қиймат солиғирақами ўзгаришига олиб келмайди ва солиқ тўловчининг ўзи ҳамда унинг контрагентлари томонидан қўшилган қиймат солиғининг ҳисоблаб чиқарилишига таъсир қилмайди.

26. Қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини қайта махсус рўйхатдан ўтказиш Ўзбекистон Республикаси Адлия вазирлигидан келиб тушган маълумотлар асосида солиқ органлари маълумотлар базасига ўзгартиришлар киритиш йўли билан автоматик режимда амалга оширилади.

7-БОБ. МАХСУС РЎЙХАТДАН ЧИҚАРИШ

АСОСЛАРИ ВА ТАРТИБИ

27. Махсус рўйхатдан чиқариш қуйидаги ҳолларда амалга оширилади:

қўшилган қиймат солиғини тўлашга ихтиёрий равишда ўтган солиқ тўловчилар, башарти жорий солиқ даври якунлари бўйича товарлар (хизматлар)ни реализация қилиш суммалари Солиқ кодексининг 461-моддаси биринчи қисми 1-бандида белгиланган миқдордан ошмаган бўлса, айланмадан олинадиган солиқни тўлашга камида ўн икки ойдан кейин қайта ўтишга ҳақли;

қўшилган қиймат солиғи тўловчиси-юридик шахс тугатилганда;

қўшилган қиймат солиғи тўловчиси ҳисобланган якка тартибдаги тадбиркорнинг фаолияти тугатилганда.

28. Махсус рўйхатдан чиқариш солиқ органининг қуйидагилар асосида қабул қилинган қарорига мувофиқ амалга оширилади:

солиқ органига мазкур Низомга 2-иловага мувофиқ шакл бўйича тақдим этилган солиқ тўловчининг ихтиёрий махсус рўйхатдан чиқариш тўғрисидаги аризаси;

тадбиркорлик субъекти тугатилганлиги муносабати билан унинг Тадбиркорлик субъектлари ягона давлат реестридан чиқарилганлиги тўғрисидаги маълумотлар;

якка тартибдаги тадбиркорлик фаолиятининг тугатилганлиги тўғрисидаги ҳужжатлар.

29. Солиқ тўловчи қуйида кўрсатилган кундан эътиборан қўшилган қиймат солиғи тўловчиси ҳисобланмайди:

календарь йил бошидан бошлаб, юридик шахс айланмадан олинадиган солиқни тўлашга ўтадиган календарь йил бошланишидан ўн иш кунидан кечиктирмай солиқ органига тақдим этилган хабарнома асосида;

тадбиркорлик субъектлари ягона давлат реестридан чиқарилган кундан бошлаб;

якка тартибдаги тадбиркорлик фаолияти тугатилган кундан бошлаб.

30. Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан чиқариш тўғрисидаги қарор солиқ органининг раҳбари (раҳбар ўринбосари) томонидан қабул қилинади ҳамда қўшилган қиймат солиғи тўловчилари реестрида Гувоҳнома мақоми тугатилган ҳолатга ўтказилади.

8-БОБ. ГУВОҲНОМАНИНГ АМАЛ ҚИЛИШИНИ

ТЎХТАТИБ ТУРИШ АСОСЛАРИ ВА ТАРТИБИ

31. Гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисидаги қарор солиқ органи томонидан амалга оширилаётган битимлар (операциялар) харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига мос келмаганлиги ҳолатлари аниқланганда қабул қилиниши мумкин.

Бунда гувоҳноманинг амал қилиши кўпи билан 30 кун муддатга тўхтатиб турилади ва ушбу муддатда камерал ҳамда сайёр солиқ текширувлари натижасига кўра ушбу банднинг биринчи хатбошисидаги ҳолатлар ўз тасдиғини топмаганда, гувоҳноманинг амал қилиши қайта тикланади.

32. Гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб туриш автоматик тарзда кунлик асосда амалга оширилади ва солиқ тўловчининг шахсий кабинетига ушбу тўғрисида автоматик хабарнома юборилиши таъминланади. Бунда солиқ органларининг маълумотлар базасида мавжуд бўлган маълумотлар кунлик асосда автоматик таҳлил қилинади ва ушбу бобда кўрсатилган ҳолатлар аниқланганда, гувоҳномани амал қилиши автоматик тўхтатиб турилади.

33. Гувоҳномасининг амал қилиши тўхтатиб турилган солиқ тўловчилар тўғрисидаги маълумотлар Давлат солиқ қўмитасининг расмий веб-сайтида жойлаштирилади.

34. Гувоҳномасини амал қилиши тўхтатиб турилган солиқ тўловчи ушбу қарор (хабарнома) устидан Солиқ кодексининг 231-моддасида белгиланган тартибда юқори турувчи солиқ органига ёки судга шикоят қилиш ҳуқуқига эга.

Гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб туришга сабаб бўлган ҳолатлар бартараф этилгандан ва ушбу ўзгаришлар маълумотлар базасида акс эттирилгандан сўнг, солиқ органи томонидан бир кун ичида гувоҳномани амал қилинишини тиклаш автоматик тарзда таъминланади.

Солиқ органи томонидан гувоҳноманинг амал қилишини тўхтатиб туриш тўғрисида қарор қабул қилингунга қадар ҳақиқатда олинган ёки олиб кирилган (импорт қилинган) товарлар (хизматлар) бўйича ҳисобга олинган қўшилган қиймат солиғи суммаларига тузатиш киритилмайди.

9-БОБ. ГУВОҲНОМАНИ БЕКОР ҚИЛИШ, АМАЛ

ҚИЛИШИНИ ТУГАТИШ АСОСЛАРИ ВА ТАРТИБИ

35. Суд томонидан белгиланган қуйидаги ҳолатлар бўйича солиқ органи томонидан гувоҳномани бекор қилиш тўғрисида қарор қабул қилиши мумкин:

солиқ тўловчи томонидан ҳақиқий бўлмаган, сохта ҳужжатлар тақдим этиш асосида гувоҳнома расмийлаштирилганлиги;

солиқ текширувида банк операцияларини хўжалик юритувчи субъектнинг фаолият турига ва хусусиятларига, шунингдек, харид қилинаётган ва реализация қилинаётган товарлар (хизматлар) номенклатурасига аниқ мувофиқ эмаслиги;

солиқ текширувида солиқ тўловчи томонидан битим тузишдан кўзланган асосий мақсад қўшилган қиймат солиғини тўламаслик ёхуд бошқа шахсга қўшилган қиймат солиғи суммасини асоссиз ҳисобга олиш имкониятини бериш, шунингдек, битим (операция) бўйича мажбурият шартноманинг тарафи бўлмаган шахс ёки битимни (операцияни) бажариш мажбурияти шартнома ёки қонун бўйича юклатилмаган шахс томонидан бажарилганлиги;

солиқ тўловчи сохта тадбиркорлик билан шуғулланган деб топилганда.

36. Гувоҳномани бекор қилиш тўғрисида қарор солиқ органи раҳбари (раҳбар ўринбосари) томонидан қабул қилинади. Бунда гувоҳнома у берилган санадан бошлаб бекор қилинади.

37. Гувоҳноманинг амал қилишини тугатиш тўғрисидаги қарор солиқ органи томонидан қуйидаги ҳолларда қабул қилиниши мумкин:

амал қилиши тўхтатиб турилган гувоҳнома солиқ тўловчи томонидан тўққиз ойдан ортиқ вақт давомида қайта тикланмаганда;

ушбу Низомнинг 7-бобида назарда тутилган тартибда қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан чиқарилганда.

38. Гувоҳномаси бекор қилинган ёки тугатилган шахслар тўғрисидаги маълумотлар Давлат солиқ қўмитасининг расмий веб-сайтида жойлаштирилади.

39. Гувоҳномаси бекор қилинган ёки тугатилган солиқ тўловчи ушбу қарор устидан юқори турувчи солиқ органига ёки судга шикоят қилишга ҳақли.

10-БОБ. ГУВОҲНОМАНИ ШАКЛЛАНТИРИШ ТАРТИБИ

40. Давлат солиқ қўмитаси махсус рўйхатдан ўтказишда ушбу Низомга 3-иловага мувофиқ шакл бўйича гувоҳнома шакллантиради.

41. Гувоҳнома солиқ тўловчини махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилинган санадан бошлаб бир иш кунидан кечиктирмасдан электрон кўринишда шакллантирилади.

42. Электрон кўринишдаги гувоҳнома махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида қарор қабул қилинган кунда солиқ тўловчининг шахсий кабинетига юборилади.

Қўшилган қиймат солиғи тўловчилари ушбу Низомнинг 6-бобида назарда тутилган тартибида қайта махсус рўйхатдан ўтказилганда, қайта махсус рўйхатдан ўтказиш амалга оширилган кунда электрон кўринишдаги Гувоҳнома солиқ тўловчининг шахсий кабинетига юборилади.

43. Махсус рўйхатдан ўтказиш, гувоҳнома бериш, унинг амал қилишини тўхтатиб туриш, тугатиш ҳамда бекор қилиш мазкур Низомга 4-иловага мувофиқ схема бўйича амалга оширилади.

11-БОБ. ҚЎШИЛГАН ҚИЙМАТ СОЛИҒИ

ТЎЛОВЧИЛАРИ РЕЕСТРИ

44. Махсус рўйхатдан ўтган қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини ягона ҳисоби юритилишини таъминлаш мақсадида автоматлаштирилган реестри (кейинги ўринларда - Реестр) шакллантирилади.

45. Реестрга қуйидаги маълумотлар киритилади:

идентификациялашга оид: қўшилган қиймат солиғи рақами; юридик шахслар учун - номи; якка тартибдаги тадбиркорлар учун - фамилияси, исми, отасининг исми;

махсус рўйхатдан ўтказишга оид: қўшилган қиймат солиғи тўловчиларини рўйхатдан ўтказиш, қайта рўйхатдан ўтказиш ва рўйхатдан ўтказишни бекор қилиш тўғрисидаги маълумотлар;

маълумот берувчи: махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисидаги аризада кўрсатиладиган маълумотлар - қўшилган қиймат солиғи тўловчиси жойлашган жойи (почта манзили), қўшилган қиймат солиғи тўловчиси - юридик шахс раҳбарининг фамилияси, исми, отасининг исми тўғрисидаги маълумотлар.

гувоҳноманинг мақоми: фаол, тўхтатиб турилган, амал қилиши тугатилган ёки бекор қилинган.

46. Реестрни шакллантириш ва юритиш Давлат солиқ қўмитаси томонидан қуйидагича амалга оширилади:

Реестрни юритишга оид ташкилий ва методологик тамойилларни ишлаб чиқади;

махсус рўйхатдан ўтказишни ташкил қилади;

солиқ тўловчиларга ҚҚС-рақам бириктирилади;

Реестрни юритиш технологиялари ва дастурий-техник воситаларини ишлаб чиқади;

Реестр маълумотлар базасининг администратори вазифаларини бажаради, хусусан, маълумотларни тўплаш, таҳлил қилиш, маълумотларнинг ишончлилиги ва долзарблиги устидан назорат, уларни сақлаш, ҳимоя қилиш, фойдаланиш ҳуқуқи устидан назорат;

Реестр базаси автоматлаштирилган тарзда юритилишини таъминлайди;

берилган Гувоҳномаларни фаол, тўхтатилган, бекор қилинган ва амал қилиши тугатилган таснифларга ажратади;

Реестр маълумотларини яратиш, юритиш ва улардан фойдаланишга доир норматив ҳужжатларни ишлаб чиқади;

Реестр маълумотларидан эркин фойдаланишни таъминлайди.

Реестрда гувоҳномаларнинг таснифи тўғрисида маълумотлар солиқ органларнинг базасидаги ўзгаришлар асосида кунлик янгиланиб борилиши таъминланади.

12-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР

47. Солиқ органларида, шу жумладан Марказий маълумотлар базасида солиқ тўловчилар томонидан махсус рўйхатдан ўтиш учун тақдим этилган маълумотларни текшириш ва таҳлил қилиш учун ахборотлар мавжуд бўлган ҳолларда, уларни текшириш ва таҳлил қилиш солиқ тўловчи билан бевосита алоқа қилмасдан автоматик режимда амалга оширилади.

Солиқ органларига тақдим этилган маълумотларни текшириш ва таҳлил қилиш учун зарур ахборотлар мавжуд бўлмаган ҳолларда, солиқ органлари мазкур ахборотларни солиқ тўловчидан талаб қилиб олишга ҳамда мазкур ахборотлар асосида таҳлил ўтказишга ҳақли.

Шунингдек, давлат махсус рўйхатидан ўтган манзил бўйича солиқ тўловчи ҳақиқатда жойлашганлигини текшириш ёки сайёр солиқ текшируви солиқ органлари томонидан солиқ тўловчиларнинг фаолияти амалга ошириладиган жойига чиққан ҳолда ўтказилади.

48. Давлат солиқ қўмитаси томонидан ушбу Низомда Гувоҳномани тақдим этиш, амал қилишини тўхтатиб туриш ёки тугатиш ҳамда бекор қилиш бўйича қарор қабул қилиш учун таҳлил қилинадиган солиқ хавф белгиларига (ҳолатларга) ўзгартиш ва қўшимча киритиш ҳамда уларнинг чегаравий миқдори Давлат солиқ қўмитасининг буйруғи асосида белгиланиши мумкин.

49. Реестр ҳамда мазкур Низомнинг 16-банди ўн учинчи ва ўн тўртинчи хатбошиларида кўрсатилган шахсларнинг рўйхати ва номинал жойлашган жой манзиллари Давлат солиқ қўмитаси томонидан шакллантирилади ва Ўзбекистон Республикаси Давлат солиқ қўмитасининг расмий веб-сайтида жойлаштирилади.

50. Қўшилган қиймат солиғи тўловчилари махсус рўйхатдан ўтиш тартибини бузганлик учун жавобгар бўлишади.

51. Солиқ органлари қўшилган қиймат солиғи тўловчиларнинг мазкур Низомга мувофиқ ўз вақтида махсус рўйхатдан ўтиши устидан назоратни амалга оширади.

52. Солиқ органларининг мансабдор шахслари Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларида назарда тутилган тартибда:

мазкур Низомда назарда тутилган назорат тадбирларини ўтказишда ўз мажбуриятларини бажармаганлиги ёхуд лозим даражада бажармаганлиги;

мазкур Низом ва Ўзбекистон Республикасининг бошқа қонунчилик ҳужжатлари талабларига риоя этмаганлиги;

ғайриқонуний ҳаракатлари (ҳаракатсизлиги) оқибатида жисмоний ҳамда юридик шахсларга моддий ва маънавий зарар етказилганлиги;

Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ бўлмаган қарорларни қабул қилганлиги учун жавобгарликка тортилади.

53. Давлат солиқ қўмитаси доимий асосда солиқ органлари томонидан мазкур Низомда назарда тутилган мажбуриятларни сифатли бажарилиши устидан тизимли мониторинг ва назоратни олиб боради.

Низомга

1-ИЛОВА

АРИЗА

қўшилган қиймат солиғи бўйича

махсус рўйхатдан ўтказиш тўғрисида

манзилида жойлашган

амалга ошираётган

20__ йил "___" ________ дан бошлаб қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказишингизни сўрайди.

Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус

рўйхатдан ўтказиш тартиби (тегишли катакка белги қўйилади)

Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтиш учун асос:

тақдим этилмоқда.

Қўшилган қиймат солиғи тўловчиси тўғрисида

МАЪЛУМОТЛАР

        

Изоҳ. Мазкур ариза солиқ бўйича ҳисобга олинган жойдаги солиқ органига солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда тақдим этилади.

Низомга

2-ИЛОВА

АРИЗА

қўшилган қиймат солиғи бўйича

махсус рўйхатдан чиқариш тўғрисида

манзилида жойлашган

амалга ошираётган

20__ йил "___" ________ дан бошлаб қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан чиқаришингизни сўрайди.

Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан чиқариш учун асос:

тақдим этилмоқда.

Қўшилган қиймат солиғи тўловчиси тўғрисида

МАЪЛУМОТЛАР

        

Изоҳ. Мазкур ариза солиқ бўйича ҳисобга олинган жойдаги солиқ органига солиқ тўловчининг шахсий кабинети орқали электрон шаклда тақдим этилади.

Низомга

3-ИЛОВА

ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ

ДАВЛАТ СОЛИҚ ҚЎМИТАСИ

ГУВОҲНОМА

Қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус

рўйхатдан ўтказилганлиги тўғрисида

Мазкур гувоҳнома қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказилганлиги ва қўшилган қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш берилганлигини тасдиқлайди.

         

Низомга

4-ИЛОВА

Қўшилган қиймат солиғи тўловчилари қўшилган

қиймат солиғи бўйича махсус рўйхатдан ўтказиш,

Гувоҳнома бериш, унинг амал қилишини тўхтатиб

туриш, тугатиш ҳамда бекор қилиш

СХЕМАСИ

            

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2021 йил 22 сентябрь