Божхона

Функция недоступна

Давлат божхона хизматига 30 йил

ШАФФОФЛИК ЗАМИРИДА ИҚТИСОДИЙ

ХАВФСИЗЛИК

Божхона органларининг республика давлат назорати ва бошқарувининг мустақил тузилмаси сифатида шаклланиши Ўзбекистон ўз мустақиллигини қўлга киритганидан кейингина амалга оша бошлади. Истиқлолнинг дастлабки йилларида минтақадаги мураккаб вазиятдан келиб чиқилса, юртимизда иқтисодий барқарорликни таъминлашнинг муҳим шарти сифатида давлат божхона хизмати органларининг тўла янгидан вужудга келиши, аслида, тарихий зарурат ҳам эди.

Мозийга қайтиб...

Мустақилликнинг энг муҳим асоси бўлган иқтисодий суверенитетни, иқтисодий хавфсизликни таъминлашда божхона хизмати 90-йилларнинг бошидан тобора ҳал қилувчи аҳамият касб эта бошлади. Боиси эндигина мустақил бўлган давлат ҳудудий чегараларининг очиқлиги ва назоратнинг йўқлигидан фойдаланиб, кўплаб бирламчи зарурий истеъмол товарлари ташиб олиб чиқиб кетила бошланган эди.

Шу сабабли дастлаб ички истеъмол бозорини ҳимоя қилиш, республика ташқарисига товар-моддий бойликларни ғайриқонуний ва асоссиз равишда олиб кетишга йўл қўймаслик мақсадида республика Президенти ҳузуридаги Вазирлар Маҳкамасининг 1991 йил 26 сентябрдаги 245-сон қарори билан Ички ишлар вазирлиги ҳузурида товар-моддий бойликларни олиб кетишни назорат қилувчи давлат инспекцияси ташкил қилинди. Фаолиятининг айрим йўналишларига кўра мазкур инспекция ҳам божхонага тааллуқли қатор функцияларни амалга оширган. Масалан, республикадан олиб кетиладиган юкларнинг қонунийлигини тасдиқловчи ҳужжатларни текшириш, республика ташқарисига юкларни олиб кетувчи автотранспорт воситалари, ҳаракатдаги темир йўл состави, авиация ва дарё кемаларини кўрикдан ўтказиш шулар жумласидандир.

1991-1992 йилларда республикамизда чегара қўшинлари бўлмаганлиги сабабли Давлат инспекциясининг ходимлари Ўзбекистон Республикасининг чегараларини қўриқлаш вазифасини ҳам бажарган. Аммо бу билан мустақил давлатнинг ягона божхона сиёсатини тўлақонли юритиб бўлмас эди. Шу боисдан истиқлолга эришилганидан икки ой ўтмай, 1991 йил 25 октябрда Президентнинг "Ўзбекистон Республикаси Божхона комитетини ташкил этиш тўғрисида"ги ПФ-284-сон Фармони билан мустақил Ўзбекистон Республикасининг илк давлат божхона тузилмаси - Божхона қўмитаси ташкил қилинди.

Мазкур қўмитани ташкил қилишда, энг аввало, республиканинг иқтисодий манфаатларини ҳимоя қилишни кучайтириш, божхона хизмати фаолияти ҳамда ташқи иқтисодий алоқ