Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг узлуксиз малака ошириш жараёнларини ташкил этиш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 01.06.2022 й. 296-сон қарорига илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2022 йил 1 июндаги

296-сон қарорига

ИЛОВА

Академик лицейлар раҳбар ва педагог

ходимларининг узлуксиз малака ошириш

жараёнларини ташкил этиш тартиби тўғрисида

НИЗОМ

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ушбу Низом академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг касбий эҳтиёжларидан келиб чиқиб малака ошириш жараёнларини мустақил танлаш ва узлуксиз малака ошириш тартибини белгилайди.

2. Ушбу Низомда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:

академик лицейларнинг раҳбар ходимлари - академик лицейларда бошқарув функцияларини бажарувчи (директор, директор ўринбосарлари, бўлим бошлиқлари) шахслар;

академик лицейларнинг педагог ходимлари - академик лицейларда педагогик фаолиятни амалга оширувчи профессор, доцент, бош ўқитувчи, етакчи ўқитувчи, катта ўқитувчи, ўқитувчи лавозимидаги шахслар;

масофавий малака ошириш - ишдан ажралмаган ҳолда масофадан ўқитиш таълим усуллари орқали малака оширишнинг онлайн (видеомаърузалар, маслаҳатлар, назорат турларини масофадан туриб реал вақт режимида ўтказиш) ва офлайн (масофавий таълим тизимидаги тегишли ўқув-методик ресурсларни мустақил равишда ўзлаштириш) шакли;

мустақил малака ошириш - таълим даражаси ва сифатига қўйиладиган давлат таълим талабларига мувофиқ янги билим, кўникма ва малакаларни раҳбар ва педагог ходимлар томонидан мустақил ўзлаштириш, ўзини ўзи касбий ривожлантириш шакли;

муқобил малака ошириш - мустақил малака ошириш шаклларидан фойдаланиб раҳбар ва педагог ходимларнинг индивидуал касбий маҳорат натижалари тасдиғининг амалдаги малака ошириш шаклларига тенглаштирилган шакли;

модуль - тингловчининг тегишли билимга эгалик қилиш, касбий билим ва кўникмаларни шакллантиришга қаратилган ўқув дастурининг мустақил таркибий қисми;

кредит - тингловчининг алоҳида модуль бўйича ўрганиши ва ўзлаштириши учун ажратиладиган ва бирликларда ифода қилинадиган ўқув юкламаси;

кредит-модуль - ҳар бир ўзлаштирилган модуль бўйича кредит бирликлари жамлаб бориладиган ўқитиш-баҳолаш тизими;

электрон портфолио - раҳбар ва педагог ходимларнинг касбий фаолият натижаларини баҳолашга қаратилган ўқув-методик, илмий-тадқиқот ва ижодий иш материалларини қамраб олувчи электрон ресурслар мажмуаси.

3. Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг узлуксиз малака ошириш жараёнларини ташкил этиш ва ўтказиш мазкур Низомга 1-иловадаги схемага мувофиқ, малака ошириш шаклларига ажратилган кредитлар миқдори ушбу Низомга 2-иловага мувофиқ жорий этилади.

4. Малака оширишнинг мақсади раҳбар ва педагог ходимларнинг ўзини ўзи мустақил касбий ривожланишини рағбатлантириш, ўқув-тарбия жараёнини юқори илмий-методик даражада ташкил этиш, кадрларнинг тоифаси, даражаси ва лавозими бўйича касбий ва педагогик маҳорати доимий равишда ўсишини таъминлашдан иборат.

5. Малака оширишнинг вазифалари қуйидагилардан иборат:

раҳбар ва педагог ходимларнинг касбий билим, кўникма ва малакасини узлуксиз янгилаб бориш механизмларини жорий этиш, замонавий талабларга мувофиқ таълим сифатини таъминлаш учун зарур даражада касбий тайёргарликни ошириш;

раҳбар ва педагог ходимларнинг илмий-педагогик салоҳиятидан келиб чиқиб уларнинг касбий эҳтиёжларни қаноатлантиришга йўналтирилган узлуксиз малака оширишнинг шаклларини мустақил танлаши ва ўзлаштириши имкониятини яратиш;

ўқув материалининг тингловчилар томонидан тизимли равишда ва белгиланган муддатларда ўзлаштирилишини ташкил этиш ва таҳлил қилиб бориш.

2-БОБ. МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНЛАРИ

ТАШКИЛОТЧИЛАРИНИНГ ВАЗИФАЛАРИ

6. Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги:

академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг малакасини оширишни ташкил этади ҳамда малака ошириш курсларининг ўқув режаси ва ўқув дастурларини тасдиқлайди;

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги ҳузуридаги Бош илмий-методик марказ ҳамда Педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш минтақавий марказлари (кейинги ўринларда - Марказлар) фаолиятини мувофиқлаштиради, уларнинг ўқув-методик ва моддий-техника базасини такомиллаштириш чораларини кўради;

хорижий тажриба асосида малака ошириш йўналишларини такомиллаштиради;

малака ошириш курсларида таълим жараёнини такомиллаштириш механизмлари ва методикаларини белгилайди, малака оширишга қўйиладиган давлат таълим талабларини тасдиқлайди;

малака ошириш курсларидан ўтиши лозим бўлган тингловчиларнинг ҳар йиллик режа-графигини тасдиқлайди.

7. Бош илмий-методик марказ:

академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг малакасини ошириш бўйича ўқув режалари ва ўқув дастурларини ишлаб чиқади;

масофадан ўқитишнинг онлайн ва офлайн шаклларида малака ошириш курсларини ташкил этади;

малака ошириш жараёнининг доимий электрон мониторингини юритади, мониторинг кўрсаткичлари асосида истиқболли кадрлар контингентини шакллантиради;

раҳбар ва педагог ходимларнинг узлуксиз малака ошириш тизимидаги ўзлаштириш даражаларига мос равишда малака ошириш курсларидан ўтишини назорат қилади ва мониторингини олиб боради;

малака ошириш курслари тингловчиларининг онлайн-тест назорат топшириқларини тайёрлайди ва ўтказади;

жойларда раҳбар ва педагог ходимлар томонидан электрон портфолио тизимига маълумотлар тўғри киритилганлигини назорат қилади.

8. Педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларни малакасини ошириш минтақавий марказлари:

ўқув дастурлари асосида малака ошириш курсларини ташкил этади;

малака ошириш курсларининг тегишли ўқув-методик ресурсларини ишлаб чиқади;

малака ошириш курсларида машғулотлар ўтказиш учун соҳанинг етакчи педагог ходимлари, амалиётчи мутахассисларни, шунингдек, шартнома асосида хорижий мутахассисларни жалб этади;

тингловчилар томонидан электрон портфолио тизимига маълумотлар тўғри киритилганлигини назорат қилади.

9. Академик лицейлар:

ҳар ўқув йилида ноябрь ойининг биринчи ўн кунлигида мустақил равишда малака ошириш шакллари бўйича фаолият олиб бораётган раҳбар ва педагог ходимлар тўғрисидаги маълумотлар Бош илмий-методик марказнинг электрон портфолио тизимига киритилишини таъминлайди;

тасдиқланган режа-жадвалга мувофиқ раҳбар ва педагог ходимларнинг белгиланган муддатларда малака ошириш курсларига юборилишини таъминлайди;

академик лицейнинг кенгайтирилган йиғилишларида малака ошириш натижаларини муҳокама қилиш бўйича тизимли ишларни ташкил этади;

курсларни муваффақиятли тамомлаган раҳбар ва педагог ходимларнинг илғор тажриба, янги билим ва кўникмаларини оммалаштиради;

ҳар бир ўқув йилида Бош илмий-методик марказнинг ягона электрон тизимига раҳбар ва педагоглар тўғрисидаги маълумотлар киритилишини таъминлайди;

малака ошириш натижалари таҳлилини олиб боради.

10. Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимлари:

шахсий иш режасида ўқув йили учун узлуксиз малака ошириш шакллари бўйича фаолиятини режалаштиради;

касбий фаолият натижаларини электрон портфолио тизимига жойлаштиради.

Бунда раҳбар ва педагог ходимлар касбий фаолият натижаларининг тасдиқловчи ҳужжатларини электрон портфолио тизимига қуйидаги тартибда киритиб боради:

дарс бераётган фанлари бўйича талабаларнинг ҳудудий, республика ва халқаро миқёсидаги фан олимпиадалари, спорт мусобақалари, санъат соҳасидаги кўрик-танловлар ва кўргазмалардаги иштирокини тасдиқловчи ҳужжатнинг нусхаси (буйруқдан кўчирма, диплом, фахрий ёрлиқ);

илмий анжуманлар тўпламида нашр қилинган ишларнинг тасдиқланган нусхаси;

илмий журналларда чоп қилинган ишларнинг тасдиқланган нусхаси;

хорижий мамлакатларда малака ошириш ёки стажировка ўтаганлигини тасдиқловчи ҳужжат нусхаси;

докторлик диссертациясининг (PhD, DSc) ҳимоя қилинганлигини қайд этувчи дипломнинг нусхаси;

дарслик ёки ўқув қўлланмаси учун берилган гувоҳноманинг нусхаси.

11. Электрон портфолио тизимига киритилган барча маълумотларнинг ҳаққонийлигига раҳбар ва педагог ходимлар шахсан жавобгар ҳисобланади.

Электрон портфолио тизимидаги кўрсаткичларнинг ҳаққоний эмаслиги аниқланганда тегишли раҳбар ва педагог ходимларнинг электрон портфолио натижалари бекор қилинади.

3-БОБ. МАЛАКА ОШИРИШ ЖАРАЁНЛАРИНИ

ТАШКИЛ ЭТИШ

12. Малака ошириш қуйидаги шаклларни ўз ичига олади:

ишдан ажралган ҳолда малака ошириш;

ишдан ажралмаган ҳолда мустақил малака ошириш;

муқобил малака ошириш.

Малака ошириш шаклларининг мазмуни давлат таълим талабларида акс эттирилади.

13. Ишдан ажралган ҳолда малака ошириш Марказларда ўқиш орқали амалга оширилади.

Бунда академик лицейларнинг раҳбар ва педагог ходимлари ҳар йили 24 академик соат ишдан ажралган ҳолда малакасини оширади.

14. Мустақил малака ошириш қуйидаги кўринишда амалга оширилади:

хорижий мамлакатларда малака ошириш, стажировка ўташ;

иқтидорли ва истеъдодли ўқувчилар билан ишлаш;

илмий анжуманларда маъруза билан қатнашиш;

илмий журналларда мақолалар чоп этиш;

24 академик соат хажмида мустақил тажриба орттириш;

ўқув адабиётлари (ҳаммуаллифликдаги дарслик, ўқув қўлланмаси)ни тайёрлаш ва нашрдан чиқариш.

15. Мустақил малака ошириш шакли бўйича сўнгги бир йилда тўпланган кредит бирликлари малака ошириш натижаларини умумлаштиришда ҳисобга олинади.

16. Муқобил малака ошириш сўнгги бир йилда бажарилган ишлар ҳисобидан қуйидаги кўринишда амалга оширилади:

якка муаллифликда дарслик, ўқув қўлланмаси тайёрлаш ва нашрдан чиқариш;

фалсафа доктори (PhD) ёки фан доктори (DSc) даражасини олиш учун диссертация ҳимоя қилиш;

тайёрлаган ўқувчилари республика фан олимпиадаларида ғолибликни (1, 2 ёки 3-ўринлар) қўлга киритиши;

тайёрлаган ўқувчилари халқаро фан олимпиадаларида ғолибликни (олтин, кумуш, бронза медаллари) қўлга киритиши;

хорижий мамлакатларда малака ошириш ёки стажировка ўташ (икки ҳафтадан кам бўлмаган муддатда).

17. Малака ошириш шакллари бўйича маълумотлар электрон портфолио тизимига шахсан раҳбар ва педагогнинг ўзи томонидан киритилади ва узлуксиз малака ошириш жараёнида ўқув дастурларини ўзлаштириш, мустақил ва муқобил малака ошириш шаклларини бажариш орқали тўпланган кредит бирликлари электрон назорат тизими орқали қайд этиб борилади.

18. Академик лицейларнинг раҳбар ва педагог ходимлариҳар йили малака оширишнинг ўқув дастурларини ўзлаштириши ва белгиланган кредит бирликларини тўплашлари мажбурий ҳисобланади.

19. Академик лицей раҳбар ва педагог ходимларининг малака оширишдан ўтди деб ҳисобланиши тингловчидан бир йил давомида камида 8 кредит бирлик тўплашни назарда тутади. Бунда бир кредит бирлиги 6 академик соатга тенг ҳисобланади.

20. Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимлари таркибидаги уч ёшга тўлмаган боласи бўлган аёллар, пенсия ёшидагилар ҳамда ногиронлиги бўлган шахслар мустақил ёки муқобил шаклда ёхуд ишдан ажралмаган ҳолда ҳар йили мустақил тажриба орттириш усули орқали 48 академик соат ҳажмида малакасини оширади.

21. Малака ошириш тингловчиси курснинг ўқув режасида назарда тутилган барча назорат турларида ижобий натижа кўрсатса, ўқув дастури тўлиқ ўзлаштирилган ҳисобланади.

22. Малака ошириш жараёнида йил давомида белгиланган 8 кредит бирлигини тўплаган тингловчиларга электрон генерация қилинган, электрон имзо ёки унинг муқобил шаклидаги (QR-код) ҳужжат (сертификат) тақдим этилади.

23. Ҳар бир ўқув дастурини мувафаққиятли ўзлаштирганлик ҳақидаги маълумотлар ходимларнинг электрон портфолиосидаги шахсий кабинетларида акс эттирилади.

24. Ўқув дастурларини белгиланган ўқиш муддати давомида ўзлаштира олмаган ҳамда узрли сабабларсиз тингловчилар сафидан четлаштирилган тингловчи жорий йил якунига қадар тўлов эвазига ўз ҳисобидан Марказлар режа-жадвали асосида иш берувчининг розилиги билан ишдан ажралган ҳолда Марказларда ёки ишдан ажралмаган ҳолда масофадан ўқитиш усули орқали курсларни такроран ўзлаштириши талаб қилинади.

25. Йил давомида белгиланган кредит бирликларни тўплай олмаслиги раҳбар ва педагог ходимлар билан тузилган шартномани меҳнат қонунчилигига мувофиқ ходимнинг малакаси етарли эмаслиги сабаби билан бекор қилишга асос бўлади.

Бунда улар билан асосий иш жойи бўйича меҳнат шартномаси бекор қилинган кундан олти ой ўтгандан кейин пулли асосда ўқув дастурларини ўзлаштиришга рухсат берилади.

26. Малака ошириш жараёнларини мониторинг қилиш, шунингдек, тингловчиларнинг касбий фаолияти натижаларини қайд этиб бориш Бош илмий-методик марказнинг ягона электрон тизими орқали амалга оширилади.

27. Малака ошириш курсларининг мазмуни, таълим дастурларига қўйиладиган талаблар давлат таълим талабларида белгиланади.

28. Тингловчиларнинг малака ошириш курсларига узрли сабаблар билан қатнашмаслиги тасдиқланган тақдирда, Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги билан келишилган ҳолда тасдиқланган режа-жадвалга мувофиқ малака ошириш бошқа муддатга кўчирилади.

29. Ишдан ажралган ҳолда малака оширишдан ўтадиган тингловчиларнинг малака ошириш даврида асосий иш жойи бўйича эгаллаган лавозими ва ўртача ойлик иш ҳақи сақланади, уларнинг ўқув юкламаси белгиланган тартибда бошқа педагоглар ўртасида тақсимланади.

30. Ўқув машғулотлари учун икки академик ўқув соати давомийлиги узлуксиз 80 дақиқани, машғулотлар оралиғидаги танаффус камида 10 дақиқани ташкил этади.

31. Ишдан ажралган ҳолда малака ошириш курсларидаги ўқув жараёни академик лицейлардан тақдим этилган йиллик буюртмалар бўйича гуруҳларнинг тўлдирилишига боғлиқ ҳолда тингловчилар сони 20 нафардан кам ва 30 нафардан кўп бўлмаган академик гуруҳларда ташкил этилади.

Истисно тариқасида:

тингловчилар контингенти етарли бўлмаган йўналишларда, жумладан, рус ёки қорақалпоқ тилида дарс олиб бориладиган гуруҳларда тингловчилар контингенти бир гуруҳ меъёрида йиғилмайдиган кам сонли алоҳида йўналишларда ўқув жараёнини ташкил этишда бир гуруҳдаги тингловчилар сони камида 5 нафар этиб белгиланиши мумкин;

йил давомида 5 нафаргача педагог ходимлар йиғилмайдиган алоҳида йўналишларда Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги билан келишган ҳолда Марказ раҳбарининг буйруғи билан тингловчилар сони 5 нафардан кам гуруҳ шакллантирилиши ёки улар учун малака ошириш масофадан ўқитиш усуллари орқали амалга оширилиши мумкин.

32. Ишдан ажралган ҳолда малака ошириш даврида узрли сабабларсиз 6 соат ва ундан кўп ўқув машғулотларига қатнашмаган тингловчилар Марказ раҳбарининг буйруғи билан тингловчилар сафидан чиқарилади ва бу ҳақидаги ахборот Олий ва ўрта махсус таълим вазирлигига, шунингдек, тингловчининг асосий иш жойига юборилади.

Машғулотларда қатнашмаганлиги учун курслардан четлаштирилган тингловчилар ўқув дастурларини ўзлаштирмаган деб ҳисобланади ҳамда уларга нисбатан ушбу Низомнинг 25-банди тегишли талаблари татбиқ этилади.

Ҳужжат билан тасдиқланган узрли сабабларга кўра 6 соат ва ундан кўп ҳажмда машғулотларда қатнашмаганлар тингловчилар сафидан чиқарилади ҳамда уларга навбатдаги курсларда иштирок этишга рухсат берилади.

4-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР

33. Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг малакасини ошириш курслари тегишли йўналишлар бўйича малака талаблари, ўқув режалари ва ўқув дастурларини ҳисобга олган ҳолда тингловчиларни сифатли ўқитиш учун моддий-техника базаси, педагоглар таркиби мавжуд бўлганда курслар фаолияти ва ресурс таъминоти Ўзбекистон Республикаси Давлат бюджети маблағлари ҳисобидан ва бюджетдан ташқари молиялаштириш асосида ташкил этилади.

Малака ошириш курслари тингловчилари (такрорий ўқитишдан ташқари) бепул асосда ўқитилади.

34. Ушбу Низомни қўллашда юзага келадиган низолар қонунчиликда белгиланган тартибда ҳал этилади.

35. Мазкур Низом талабларининг бузилишида айбдор бўлган шахслар қонунчиликда белгиланган тартибда жавоб берадилар.

Низомга

1-ИЛОВА

Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг узлуксиз

малака ошириш жараёнларини ташкил этиш ва ўтказиш

СХЕМАСИ

            

Низомга

2-ИЛОВА

Академик лицейлар раҳбар ва педагог ходимларининг узлуксиз

малака ошириш шаклларига ажратилган кредитлар

МИҚДОРИ

               

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2022 йил 2 июнь