Туроператор ва турагентлик хизматларини кўрсатиш тартиби тўғрисида Низом (ЎзР ВМ 10.07.2020 й. 433-сон қарорига 3-илова)

Функция недоступна

Вазирлар Маҳкамасининг

2020 йил 10 июлдаги

433-сон қарорига

3-ИЛОВА

Туроператор ва турагентлик хизматларини

кўрсатиш тартиби тўғрисида

НИЗОМ

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Ушбу низом туропепатор ва турагент хизматларини тақдим этиш тартибини белгилайди.

2. Ушбу Низомда қуйидаги асосий тушунчалар қўлланилади:

ваколатли давлат органи - Ўзбекистон Республикаси Туризм ва маданий мерос вазирлиги;

турагентлик фаолияти - туристик маҳсулотни тарғиб этиш ва реализация қилиш юзасидан юридик ёки жисмоний шахс томонидан амалга ошириладиган тадбиркорлик фаолияти;

турист - вақтинча бўлиш мамлакатидаги (жойидаги) манбалардан даромад олиш билан боғлиқ бўлган фаолият билан шуғулланмаган ҳолда вақтинча бўлиш мамлакатига (жойига) йигирма тўрт соатдан кетма-кет ўн икки ойгача бўлган даврга борувчи ёки вақтинча бўлиш мамлакатида (жойида) камида бир кеча тунаб қолувчи жисмоний шахс;

туристик ваучер - туристнинг тур таркибига кирувчи ҳизматларга бўлган ҳуқуқини белгиловчи ва уларнинг ва уларнинг ҳақи тўланганлиги фактини тасдиқловчи ҳужжат;

туристик маҳсулот буюртмачиси - турист, экскурсант ёки турист ёхуд экскурсант номидан туристик маҳсулотга буюртма берувчи бошқа шахс;

туристик маҳсулот - туристик бозор конъюнктурасидан келиб чиққан ҳолда ёхуд туристнинг ёки экскурсантнинг буюртмасига кўра туроператор томонидан шакллантириладиган, туристнинг ва экскурсантнинг эҳтиёжларини қаноатлантириш учун зарур бўлган туристик хизматлар мажмуи;

туристик хизматлар - жойлаштириш, овқатлантириш транспорт экскурсия ва маслаҳат ҳизмати кўрсатиш буйича ҳизматлар шунингдек турист ва экскурсантнинг эҳтиёжларини қаноатлантиришга қаратилган ҳизматлар ;

туроператорлик фаолияти -туристик маҳсулотни шакллантириш, тарғиб этиш ва реализация қилиш юзасидан юридик шахс томонидан амалга ошириладиган тадбиркорлик фаолияти;

экскурант - вақтинча бўлиш мамлакатида (жойида) тунаб қолмасдан йигирма тўрт соатдан ошмайдиган даврда саёҳат қилувчи жисмоний шахс.

3. Туристик хизматларнинг таркиби (миқдори, ҳажми) турлари ва қиймати агар қонун ҳужжатларида бошқа талаблар назарда тутилган бўлмаса, туристик хизматларни кўрсатиш шартномасида белгиланади.

4. Туроператорлар ва турагентлар туристик фаолиятини ваколатли давлат органи томонидан бериладиган лицензия асосида амалга оширади.

2-БОБ. ТУРОПЕРАТОР ВА ТУРАГЕНТ

ХИЗМАТЛАРИГА ҚЎЙИЛАДИГАН

ТАЛАБЛАР

5. Туроператор ва (ёки) турагент хизматлари мижоз билан хизмат кўрсатиш тўғрисида шартнома тузилгандан кейин кўрсатилади.

6. Туроператорлар ва (ёки) турагентларнинг хизмат кўратиш тартиби туроператор ва (ёки) турагент томонидан буюртмачига маъқул шаклда етказилади.

7. Туроператор ва (ёки) турагент унинг фирма номи, жойлашган жойи (почта манзили) ва иш тартиби тўғрисидаги маълумотларни туристлар (экскурсантлар)га етказилишини таъминлайди. Ушбу маълумотларни ижрочи туристлар (экскурсантлар) танишиши учун қулай бўлган шаклда етказади.

8. Туроператор ва турагент иш фаолиятини вақтинча тўхтатган тақдирда туристга (экскурсантга) фаолиятини вақтинча тўхтатиш маддати ҳақида маълумот бериши шарт.

Бунда туроператор ёки турагент тузилган шартномага мувофиқ туристга(экскурсантга) туристик хизматларни кўрсатиши шарт.

9. Туроператор ва (ёки) турагент туристнинг (экскурсантнинг) биринчи талаби буйича мулоҳазалар ва таклифлар (шикоят) дафтарини тақдим этиши шарт.

10. Туроператор туристларга (экскурсантларга) туристик маҳсулот жумласига кирувчи туристик ҳизматлар мажмуи ёки уларнинг бир қисмини мутақил ёки алоҳида туристик ҳизматлар турларини кўрсатувчи шахсларни жалб этган ҳолда кўрсатилишини таъминлайди.

11. Туроператор турга кирувчи хизматларга бўлган ҳуқуқни алоҳида туристик ҳизматлар кўрсатувчи шахслар билан ёки турга кирувчи хизматларнинг барча турлари кўрсатилишини таъминловчи туристларни (экскурсантларни) қабул қилувчи туроператор билан тузилган шартномалар асосида олади.

12. Туристик маҳсулотни шакллантириш чоғида туроператор атроф табиий муҳитга, муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар ва маданий мерос объектларига эҳтиёткорлик билан муносабатда бўлиш таъминланишини назарда тутиши шарт.

13. Туристик маҳсулотни тарғиб этиш чоғида туроператор ва турагент туристик маҳсулот тўғрисидаги ахборотнинг ишончлилиги учун жавобгар бўлади.

14. Турагент туристик маҳсулотни тарғиб этишни туроператор билан тузилган шартнома асосида амалга оширади.

15. Туристик маҳсулотни шакллантириш учун туроператорга бериладиган буйуртманома дастлабки шартнома хусусиятига эга бўлган битим тарзида расмийлаштирилади.

16. Туроператор ва турагент ўз фаолиятини фақат лицензияда кўрсатилган йуналишда амалга оширади

17. Туроператорлар ўз хизматларини фақат қонун хужжатларга мувофиқ фуқаролик жавобгарлигини суғурта қилиш бўйича суғурта полисини олгандан кейин амалга ошириши шарт.

3-БОБ. ТУРОПЕРАТОР ВА ТУРАГЕНТ

ХИЗМАТЛАРИДАН ФОЙДАЛАНИШ

ШАРТЛАРИ

18. Туроператор ва (ёки) турагент буюртмачига туристик маҳсулот туғрисида зарур ва ишончли маълумотларни ўз вақтида тақдим этишни таъминлайди.

19. Туристик маҳулот ҳақидаги маълумотларда қуйидагилар кўрсатилиши керак:

турни амалга ошириш учун риоя қилиш зарур бўлган тиббий расмиятчиликлар, шу жумладан туристнинг (экскурсиячининг) турда иштирок этишига монеълик қилиши мумкин бўлган маълум касалликлар, хусусан уларнинг жисмоний ҳолати ва ёшига хос хусусиятлар;

божхона, чегара ва бошқа қоидалар (саёҳат қилиш учун зарур бўлган ҳажмда);

кириш ва чиқиш ҳужжатларини расмийлаштириш учун асосий талаблар (вақтинча бўлиш мамлакати (жойи) га кириш ва чиқиш визаси);

туристнинг (экскурсиячининг) вақтинча бўлиш мамлакатида (жойда) фавқулодда ҳолатларда унинг ҳаёти ва соғлиғи хавфсизлигига таҳдид солувчи бошқа ҳолатлар, шунингдек, туристнинг (экскурсиячининг) мол-мулкига зарар етказиш хавфи бўлган ҳолларда мурожаат қилиши мумкин бўлган вақтинча бўлиш мамлакати (жойи) да жойлашган маҳаллий давлат ҳокимияти органларининг, Ўзбекистон Республикасининг хориждаги дипломатик ва консуллик муассасаларининг жойлашган жойи (почта манзили) ва алоқа телефонлари;

туризм маҳсулотининг хусусиятига қараб, агар у муҳим бўлса, туризм маҳсулотига киритилган баъзи хизматларни тақдим этадиган учинчи томонга;

маҳаллий аҳолининг урф-одатлари, диний маросимлар, зиёратгоҳлар, табиат, тарихий, маданий ёдгорликлар ва алоҳида муҳофаза қилинадиган туристик объектлар, атроф-муҳитнинг ҳолати (саёҳат қилиш учун зарур бўлган ҳажмда);

вақтинча яшаш мамлакати (жойи) нинг миллий ва диний хусусиятлари;

бошқа саёҳат хусусиятлари ҳақида.

20. Туризм маҳсулотини сотиш туризм оператори ва (ёки) туризм агенти ва буюртмачи ўртасида тузилган шартнома асосида амалга оширилади.

Туроператор ва (ёки) турагент ўртасидаги шартномада қуйидагилар назарда тутилиши лозим:

туризм маҳсулотини туризм агенти томонидан сотиш шартлари;

турагентнинг туризм оператори номидан ёки ўз номидан туризм маҳсулотини сотиш ҳуқуқи ва мажбуриятлари;

турагент томонидан субагент шартномасини тузиш имкониятини (имконсизлигини) таъминловчи шартлар;

буюртмачи туризм маҳсулотини тақдим этиш шартномасини бажариш бўйича уларга шикоятнома тақдим этган тақдирда, туризм оператори ва туризм агентининг ўзаро муносабатлари тартиби;

туроператор ва (ёки) турагентнинг жавобгарлиги, шунингдек, туризм маҳсулоти буюртмачиси олдидаги ҳар бир томоннинг туризм маҳсулоти тўғрисида маълумот тақдим этмаганлиги ёки нотўғри маълумот тақдим этганлиги, туризм хизматларини тақдим этиш шартномаси бўйича мажбуриятларни бажармаганлиги ёки лозим даражада бажармаганлиги учун жавобгарлиги.

21. Туроператор ва (ёки) турагент ва туризм маҳсулоти буюртмачиси ўртасидаги шартнома қуйидагиларни ўз ичига олган бўлиши лозим:

туроператор ва (ёки) турагентнинг номи, унинг жойлашган жойи (почта манзили), фаолият йўналиши ва лицензия рақами;

туризм маҳсулотини сотиш учун зарур бўлган ҳажмдаги туризм маҳсулотини буюртмачиси тўғрисида маълумот;

туризм маҳсулотининг нархи ва уни тўлаш тартиби;

туроператор ва (ёки) турагент ва туризм маҳсулоти буюртмачисининг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари;

шартномани ўзгартириш ва бекор қилиш шартлари ва тартиби;

туроператор ва (ёки) турагент ва туризм маҳсулоти буюртмачисининг жавобгарлиги ва низоларни ҳал қилиш тартиби.

22. Туроператор ва (ёки) турагент ва туризм маҳсулоти буюртмачиси шартномада туризм маҳсулотини истеъмол қилиш шартлари, шу жумладан саёҳат дастури, йўналиш ва саёҳат шартлари, ҳаракатланиш, турар жой ва овқатланиш тўғрисидаги маълумотлар, туристлар ва экскурсиячилар учун вақтинча бўлиш мамлакатидаги (жойи) транспорт хизматлари тўғрисида келишиб олишлари мумкин, экскурсия етакчиси, гид (гид-таржимон), йўриқчи-йўл бошловчининг бўлиши, шунингдек, қўшимча хизматлар мавжудлиги.

23. Туроператор ва (ёки) турагент ва туризм маҳсулотини буюртмачиси ўртасидаги шартнома бошқа шартларни ҳам ўз ичига олиши мумкин.

24. Туроператор ва (ёки) турагент ва буюртмачи ўртасида туризм маҳсулотини сотиш тўғрисида битим томонлар ўртасида ёзма ва / ёки электрон шаклда ушбу шартноманинг барча муҳим шартлари бўйича келишувга эришилган бўлса, тузилган ҳисобланади.

25. Туроператор ва (ёки) турагент буюртмачининг розилигисиз шартномада кўрсатилмаган қўшимча ҳақ эвазига қўшимча хизматларни тақдим этишга ҳақли эмас.

Савдо шартлари ва туризм маҳсулотининг нархи шартноманинг ажралмас қисми бўлган туристик йўлланмада (ваучер) кўрсатилган.

26. Туроператор ва (ёки) турагент истеъмолчига сифати белгиланган талабларга ва тузилган шартномага мувофиқ туризм маҳсулотини етказиб беради.

27. Агар вақтинча яшаш мамлакати (жойи) тўғрисидаги қонун ҳужжатлари унинг ҳудудида вақтинча жойлашган шахсларга тиббий ёрдамни тўлаш кафолатларига қўйиладиган талабларни белгилаб қўйган бўлса, туроператор ёки турагент бундай кафолатларнинг суғурта полисини тақдим этишини таъминлаши шарт. Турист (экскурсиячи) илтимосига биноан у бошқа хавф-хатарлар (шу жумладан, уларнинг ҳаёти ва соғлиғи учун катта хавф туғдирадиган йўналишлардан ўтиши билан боғлиқ бўлган) бўйича суғурта хизматларини кўрсатишда ёрдам беради.

28. Туроператор ва (ёки) турагент тур бошланишидан камида 24 соат олдин буюртмачига асл шартномани, туристик чиптани, буюртмачининг туризм маҳсулотига киритилган хизматларга бўлган ҳуқуқини тасдиқловчи ҳужжатларни (ваучер, чипта ва бошқалар), шунингдек буюртмачига турни амалга ошириш учун зарур бўлган бошқа ҳужжатларни тақдим этиши шарт. Ушбу ҳужжатларни энг кеч муддатларда буюртмачига топшириш фақат буюртмачининг розилиги билан амалга оширилади.

29. Шартноманинг томонларидан ҳар бири ушбу шартномани тузишда томонлар келиб чиққан ҳолатлар ўзгариши сабабли уни ўзгартиришни ёки бекор қилишни талаб қилишга ҳақлидир.

30. Вазирлар Маҳкамаси фавқулодда вазиятлар юзага келганда ва (ёки) таҳдиди пайдо бўлганда, республиканинг бутун ҳудудида ёки унинг бир қисмида юқори огоҳлантириш режими ёки фавқулодда ҳолат жорий этилган тақдирда ёхуд хорижий давлат томонидан мамлакатга туристларнинг ҳаёти ва соғлиғига таҳдид соладиган ҳолатлар юзага келганда ёки вақтинча киришни чеклашга оид қарор қабул қилинган тақдирда буюртмачининг туризм маҳсулот учун тўлаган пул суммаларини белгиланган муддатда қайтариш бўйича туроператорнинг мажбуриятларини тўхтатиб туриш тўғрисида қарор қабул қилишга ҳақли. Бунда туроператор белгиланган муддатда буюртмачини тенг эквивалентдаги туризм маҳсулоти билан таъминлаш мажбуриятини ўз зиммасига олади.

Вазирлар Маҳкамаси буюртмачининг туризм маҳсулоти учун тўлаган пул суммаларини белгиланган муддатда қайтариш бўйича туроператорнинг мажбуриятларини тўхтатиб туриш тўғрисида қарор қабул қилган тақдирда туроператор бир томонлама тартибда буюртмачи билан тузилган туризм маҳсулотини сотиш тўғрисидаги битимга ўзгартириш киритиш ҳуқуқига эга.

Бунда туроператор Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланган муддатда ва тенг эквивалентдаги туризм маҳсулотини амалга оширишни қатъий таъминлашини тасдиқловчи мажбуриятномани буюртмачига тақдим этади.

Мажбуриятнома муддати давомида туроператор қуйидаги шартлар асосида буюртмачига туризм маҳсулотини тақдим этиши шарт:

туристик маҳсулотнинг истеъмол хусусиятлари (ташриф дастури, йўналиши ва саёҳат шартлари, яшаш шароити (жойлаштириш воситаси жойлашган жой, меҳмонхона тоифаси) ва овқатланиш, хизматлар. вақтинча бўлиб турган мамлакатда (жойда) туристни ташиш хизматлари, шунингдек қўшимча хизматлар) ўша пайтдаги туризм маҳсулотини сотиш шартномасида тузилган тенг шартлар асосида бўлиши лозим.

Агарда хизмат кўрсатиш вақтида туризм маҳсулотининг умумий нархи туроператор ёки турагентнинг буюртмачи билан тузилган ўша пайтдаги туризм маҳсулотини сотиш шартномасида кўрсатилганидан юқори бўлса, туроператор буюртмачидан туризм маҳсулотининг умумий нархига қўшимча ҳақ талаб қилишга ҳақли эмас.

Агар туризм маҳсулоти буюртмачиси туроператор томонидан тақдим этилган мажбуриятнома муддати тугагунига қадар туризм маҳсулотидан фойдаланмаса, туризм маҳсулотини сотиш тўғрисидаги шартнома бекор қилинади ва туроператор туризм маҳсулоти учун буюртмачи томонидан тўланган пулни мажбуриятнома муддати тугаган кундан бошлаб 10 иш кунидан кечиктирмай қайтариши шарт.

4-БОБ. ТУРОПЕРАТОРЛАР ВА ТУРАГЕНТЛАРНИНГ

ҲУҚУҚ ВА МАЖБУРИЯТЛАРИ

31. Туроператорлар ва турагентлар ўз ваколатлари доирасида қуйидаги ҳуқуқларга эга:

турнинг давомийлиги ва йўналишини, хизмат кўрсатиш шартларини, транспорт хизматининг турини, турист (экскурсант)нинг розилиги ва илтимосига биноан турист (экскурсант)нинг хавфсизлигини таъминлаш ва уларнинг мулкини ҳимоя қилиш чораларини ўзгартириш;

турист ва экскурсантнинг розилиги билан турнинг белгиланган нархини, агар улар бу ҳақда тур бошланишидан йигирма кун олдин хабардор қилинса, оширилади;

таклиф этилувчи туристик хизматларни тақдим этишнинг иложи бўлмаган фавқулодда ҳолатлар мавжуд бўлса шартномани бекор қилишга, шунингдек, гуруҳ яратиш учун зарур бўлган туристлар (экскурсантлар)нинг миқдори таъминланмаганлиги ҳолатларида туристлар (экскурсантлар)га туризм хизматлари кўрсатиш шартномасини бекор қилиниши ҳақида тур бошланишидан йигирма кун олдин хабар берилиши керак;

туристлар, экскурсантлар ёки туризм соҳаси субъектлари томонидан етказилган зарар ва номоддий зарарни қоплашни талаб қилиш.

32. Туроператор ва турагентнинг мажбуриятлари:

Туристларга (экскурсантлар) туризм хизматларини кўрсатиш тўғрисидаги шартномада назарда тутилган хизматлар кўрсатилишини таъминлаш;

туризм хизматларини тақдим этмаган ёки қисман тақдим этган ёки етарли даражада бўлмаган ҳолда, туристлар(экскурсантлар)га етказилган зарарлар ва мулкий бўлмаган зарарни қоплаш;

туристлар ва экскурсантларга турни ташкил этиш, уларнинг ҳуқуқлари ва мажбуриятлари тўғрисида тўлиқ маълумот бериш;

туризм ресурсларини сақлашга ҳисса қўшиш;

туристлар (экскурсантлар)нинг вақтинча бўлиш мамлакати (жойи) тўғрисидаги қонун ҳужжатларига риоя этилишини назорат қилиш.

33. Буюртмачи қуйидаги ҳуқуқларга эга:

туризм хизматларини тақдим этиш бўйича шартномада кўрсатилган хизматларни олиш;

саёҳат билан боғлиқ тўлиқ ва ишончли маълумотларни, шу жумладан вақтинча бўлиш мамлакатига (жойига) кириш ва бўлиш қоидалари, маҳаллий аҳолининг урф-одатлари, диний маросимлари, маданий мерос объектлари, муҳофаза қилинадиган табиий ҳудудлар ва туризм объектлари, атроф-муҳит ҳолати тўғрисидаги маълумотларни олиш;

шахсий хавфсизлиги ва ўз ҳуқуқлари, ркинликлари ва қонуний манфаатларини ҳимоя қилиш таъминланиши, шунингдек ўз мол-мулкининг бут сақланишини таъминлаш ;

шошилинч тиббий ёрдам олиш;

туристик хизматлар кўрсатиш шартномаси бажарилмаган ёки лозим даражада бажарилмаган тақдирда моддий зарарнинг ўрни қопланиши, шунингдек маънавий зиённинг компенсация қилиниши;

агар турнинг умумий қиймати ошиши шартномада шартлашилган қийматидан ортиб кетса, туристик хизматлар кўрсатишга доир шартномани туроператорлар ва турагентларга етказилган моддий зарарнинг ўрнини қопламаган ҳолда бекор қилиш.

34. Буюртмачи қуйидагиларга мажбур:

турда иштирок этиш учун ўз соғлиғи ҳолатининг ва (ёки) ёшининг хусусиятларига боғлиқ чекловлар (қарши кўрсатмалар) тўғрисидаги, ўз доимий яшаш жойидан ташқарига чиқиши ҳамда вақтинча бўлиш мамлакатига (жойига) кириши учун чекловлар ҳақидаги маълумотларни туроператорнинг ва (ёки) турагентнинг талабига кўра тақдим этиши;

туристик хизматлар кўрсатиш шартномаси шартларига ва вақтинча бўлиш мамлакатининг (жойининг) қонун ҳужжатларига риоя этиши, унинг сиёсий ҳамда ижтимоий тузилишини, маҳаллий аҳолининг анъаналарини, урф-одатларини, диний эътиқодини ҳурмат қилиши;

вақтинча бўлиш мамлакатидаги (жойидаги) атроф табиий муҳитга, муҳофаза этиладиган табиий ҳудудлар ва маданий мерос объектларига зарар етказмаслиги;

вақтинча бўлиш мамлакатидаги (жойидаги) божхона ва чегара назорати, шахсий хавфсизлик қоидаларига риоя этиши шарт.

5-БОБ. ЯКУНЛОВЧИ ҚОИДАЛАР

34. Мазкур Низом талабларига риоя этилиши устидан назорат Ўзбекистон Республикаси Туризмни ривожлантириш давлат қўмитаси ва бошқа ваколатли ташкилотлар томонидан қонун ҳужжатларида белгиланган тартибда амалга оширилади.

35. Мазкур Низом талаблари бузилишида айбдор бўлган шахслар қонун ҳужжатларига мувофиқ жавобгар бўлади.

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2020 йил 10 июль