Ишлаб чиқариш таннархини шакллантириш (СБХ, 36-сон 2022 йил 20 сентябрь)

Функция недоступна

Материал чоп этилган санасига ҳақиқийдир*

ИШЛАБ ЧИҚАРИШ ТАННАРХИНИ

ШАКЛЛАНТИРИШ

Фойда солиғи ҳисоб-китобига 2-илованинг 020-сатрида 9100-гуруҳ счётида ҳисобда турган сотилган маҳсулот (товар, иш ва хизматлар) таннархини акс эттиринг.

Уни аниқлаш учун:

1) ишлаб чиқарилган маҳсулотга сарфланган харажатларни шакллантиринг;

2) маҳсулот бир бирлигининг таннархини аниқланг.

Сотилган маҳсулот таннархини ҳисоблаш учун маҳсулот бир бирлиги таннархини сотилган маҳсулот сонига кўпайтиринг.

МИСОЛ. Сотилган маҳсулот таннархини аниқлаш

Корхона ҳисобот даврида 1 000 бирлик маҳсулот ишлаб чиқарди. Маҳсулот таннархига қуйидагилар киритилди:

q материаллар қиймати - 40 000 000 сўм;

q ишлаб чиқаришдаги ишчиларнинг иш ҳақи - 30 000 000 сўм;

q ишлаб чиқаришдаги ишчиларнинг МҲТФдан ижтимоий солиқ - 3 600 000 сўм;

q ишлаб чиқариш ускуналарининг амортизацияси - 6 400 000 сўм.

Жами 700 бирлик маҳсулот сотилди.

Бухгалтерия ҳисоби:

Тайёр маҳсулот бутун туркумининг таннархи - 80 000 000 сўм. Бироқ 9110-счётга фақатгина сотилган маҳсулот таннархи - 56 000 000 сўм киритилади. Бу сумма корхонанинг Фойда солиғи ҳисоб-китобига 2-илованинг 020-сатрида акс эттирилади.

Ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг ишлаб чиқариш таннархига киритиладиган харажатларга қуйидагиларни қўшинг:

q моддий ишлаб чиқариш харажатлари (қайтариладиган чиқиндилар қийматини айирган ҳолда);

q ишлаб чиқариш тусидаги меҳнатга ҳақ тўлаш харажатлари;

q ишлаб чиқаришга тегишли бўлган ижтимоий суғуртага ажратмалар;

q ишлаб чиқариш мақсадидаги асосий воситалар ва номоддий активлар амортизацияси;

q ишлаб чиқариш мақсадидаги бошқа харажатлар.

Ишлаб чиқариш таннархини аниқлаш усуллари

Ишлаб чиқариш таннархини қуйидаги бир неча усуллар билан аниқлаш мумкин:

q оддий;

q меъёрий;

q буюртмали;

q босқичли.

Усулни танлашда қуйидагилар эътиборга олинади:

q маҳсулот тури ва номенклатураси;

q ишлаб чиқариш типи;

q тугалланмаган қурилишнинг бор-йўқлиги;

q ишлаб чиқариш циклининг давомийлиги.

Танланган усулни ҳисоб сиёсатида акс эттиринг.

Уларни батафсил кўриб чиқамиз.

Ишлаб чиқариш таннархини оддий усулда аниқлаш

Оддий усулни қуйидаги ҳолатларда қўлланг:

q бир типдаги маҳсулот ишлаб чиқараётган бўлсангиз;

q тугалланмаган ишлаб чиқаришингиз бўлмаганда.

Ҳисобот давридаги барча ишлаб чиқариш харажатлари, шу жумладан, умумхўжалик тусидаги харажатларни шу даврда ишлаб чиқарилган маҳсулот таннархига киритинг (4-сон БҲМС 38-б.).

Маҳсулот бирлиги таннархини барча ишлаб чиқариш харажатларини ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг умумий сонига бўлиш орқали аниқланг.

МИСОЛ. Маҳсулот таннархини оддий усул билан аниқлаш

Ҳисобот даврида 1 000 бирлик