Дебитор қарзини ҳисобга олиш тартиби ("СБҲ" 40-сон, 2023 йил 10 октябрь)

Функция недоступна

Материал действителен на дату публикации*

ДЕБИТОР ҚАРЗИНИ

ҲИСОБГА ОЛИШ ТАРТИБИ

Дебитор қарздорлик - бу ташкилотнинг бошқа шахслардан қандайдир мажбуриятлар бажарилишини талаб қилиш ҳуқуқини ифодаловчи актив. Масалан, у сизда қуйидаги ҳолатларда юзага келади:

q товарлар етказиб берилган, ишлар бажарилган ёки хизматлар кўрсатилган бўлиб, лекин улар учун ҳақ олинмаган;

q мол етказиб берувчига олдиндан тўловни амалга оширдингиз, лекин ундан товарлар, ишлар ёки хизматлар қабул қилмадингиз;

q ўз ходимингизга бўнак бергансиз, лекин у ҳалигача бўнакнинг ҳисоботини бермаган;

q солиқлар ва йиғимлар учун олдиндан ўтказилган бўнак суммалари ҳисоб-китобларда келтирилганидан кўра, кўпроқ миқдорда тўлаб берилганда;

q корхонанинг устав фондига ўз таъсисчиларидан улушларни қабул қилиш ҳуқуқига эга бўлганда.

Қарзларнинг қоплаб бериш муддатига қараб, улар қуйидагиларга бўлинади:

q узоқ муддатли дебитор қарздорлик - қоплаб беришнинг муддати, қоида тариқасида, 1 йилдан ортиқ бўлганда (уларнинг ҳисоби 0900-счётларда юритилади);

q қисқа муддатли дебитор қарздорлик - қоплаб беришнинг муддати, қоида тариқасида, 1 йилдан кам бўлганда (уларнинг ҳисоби 4000-4900-счётларда юритилади).

ХАРИДОРЛАР ВА БУЮРТМАЧИЛАРДАН

ОЛИНАДИГАН СЧЁТЛАРНИ ҚАНДАЙ

ҲИСОБГА ОЛИШ КЕРАК

Харидорлар ва буюртмачилардан олинадиган счётларнинг ҳисобини, тузилган хўжалик шартномаларига, тақдим этилган ҳисобварақ-фактуралар ва бошқа хилдаги товарларни жўнатиш ҳужжатларига (юкхат, қабул қилиш-топшириш далолатномаси, товар-транспорт юкхати ва бошқаларга) мувофиқ акс эттиринг.

Таҳлилий ҳисобни, контрагентлар, хўжалик шартномалари, расмийлаштирилган ҳисобварақ-фактуралар ва юкни жўнатиш ҳужжатлари кесимида юритинг.

Бухгалтерия ўтказмалари қуйидагича (суммалар шартли равишда олинган):