Чегириб ташланмайдиган харажатларни аниқлаш тартиби ("СБҲ" 43-сон, 2023 йил 31 октябрь)

Функция недоступна

Материал действителен на дату публикации*

ЧЕГИРИБ ТАШЛАНМАЙДИГАН

ХАРАЖАТЛАРНИ АНИҚЛАШ ТАРТИБИ*

МАҲСУЛОТ ИШЛАБ ЧИҚАРИШ

БИЛАН БОҒЛИҚ БЎЛМАГАН ИШЛАРНИ

(ХИЗМАТЛАРНИ) БАЖАРГАНЛИК

УЧУН ҚИЛИНГАН ХАРАЖАТЛАР

Уларга қуйидагилар бўйича харажатларни киритинг:

q шаҳарлар ва посёлкаларни ободонлаштириш ишлари;

q қишлоқ хўжалигига ёрдам кўрсатиш;

q маҳаллий ҳокимият органларининг илтимосномасига кўра бажариладиган бошқа турдаги ишлар.

Булар бошқа операцион харажатлар ҳисобланади (Низомнинг 2.3.7-б., 5.02.1999 йилдаги 54-сон ВМҚга илова).

Улар фойда солиғини ҳисоблашда чегириб ташланмайди (СК 317-м. 15-б.).

Уларни ҳисоб-китобга 2-илованинг 0127-сатрида I-III чораклар учун ва йиллик ҳисоб-китобга 2.1-илованинг 0326-сатрида акс эттирамиз.

МИСОЛ. Маҳсулот ишлаб чиқариш билан боғлиқ бўлмаган хизматларни кўрсатишда қилинган харажатларни Фойда солиғи ҳисоб-китобида акс эттириш

Корхона маҳаллий ўзини ўзи бошқариш органининг илтимосномасига кўра аҳоли яшайдиган ҳудудда ободонлаштириш хизматларини кўрсатди.

Бундай хизматларни кўрсатиш билан боғлиқ харажатлар 80 000 минг сўмни ташкил этди.

Фойда солиғи ҳисоб-китобга 2-илованинг 0127-сатри 3 ва 4-устунларида I-III чораклар учун ва йиллик ҳисоб-китобга 2.1-илованинг 0326-сатрида 80 000 минг сўмни акс эттирамиз.

СОЛИҚ СОЛИНМАЙДИГАН ДАРОМАД

ОЛИШ БИЛАН БОҒЛИҚ

БЎЛГАН ХАРАЖАТЛАР

Солиқ солинмайдиган даромадлар СКнинг 304-моддасида келтирилган.

Бундай даромадлар билан боғлиқ бўлган харажатлар чегириб ташланмайди (СК 317-м. 16-б.).

Бундай даромадлар фойда солиғи ҳисоботида акс эттирилмайди. Тегишинча, ушбу даромадлар билан боғлиқ бўлган харажатларни фойда солиғи ҳисоб-китобида кўрсатишнинг зарурати йўқ.

МИСОЛ. Солиқ солинмайдиган даромад олиш билан боғлиқ харажатларни Фойда солиғи ҳисоб-китобида акс эттириш

Корхона халқаро ташкилотдан грант бўйича маблағлар олди. Грант - бу мақсадли маблағлар бўлиб, грант берувчи томонидан белгиланган йўналиш ва мақсадлар учун олинадиган ва ишлатиладиган маблағлардир.

Грантлардан келиб тушган маблағлар СКнинг 48-моддаси талабларига мос келса, даромад сифатида тан олинмайди (СК 304-м. 9-б.).

Қуйидагилар Ўзбекистон Вазирлар Маҳкамаси томонидан белгиланадиган тартибда бепул бериладиган мол-мулк солиққа тортиш мақсадларида бериладиган грантлар ҳисобланади:

1) Ўзбекистон Республикасининг давлатлари, давлатларнинг ҳукуматлари, халқаро ёки хорижий давлат ёки нодавлат ташкилотлари;

2) Ўзбекистон Республикасининг чет эл фуқаролари ва фуқаролиги бўлмаган шахслар.

Бундай грантдан олинадиган даромадлар ва харажатлар даромад солиғи бўйича ҳисоботда акс эттирилмайди.

ҲАҚИҚАТДА ХИЗМАТЛАР

КЎРСАТМАСДАН ЁКИ ТОВАРЛАРНИ

ЖЎНАТМАСДАН ТУРИБ АМАЛГА

ОШИРИЛГАН ОПЕРАЦИЯЛАР

БЎЙИЧА ХАРАЖАТЛАР

Бундай хизматларни кўрсатиш далили қонуний кучга кирган суд қарори билан белгиланган бўлиши лозим.

Масалан, сизга ҳақи тўланган ва харажат сифатида акс эттирилган хизматлар учун ҳисобварақ-фактура тақдим этилган. Аслида хизмат кўрсатилмаган. Моҳиятан, сиз бошқа томонга беғараз ёрдам кўрсатган бўласиз.

Ушбу харажатлар фойда солиғини ҳисоблашда чегириб ташланмайди (СК 317-м. 17-б.).

Бундай харажатларни 3 ва 4-устунларда харажат турини кўрсатган ҳолда қуйидаги сатрларнинг бирида акс эттиринг:

q I-III чораклар учун ҳисоб-китобга 2-илованинг 01351-01360-сатрларида;

q йиллик ҳисоб-китобга 2.1-илованинг 01341-01350-сатрларида.

МИСОЛ. Ҳақиқатда хизматлар кўрсатмасдан амалга оширилган операциялар бўйича харажатларни Фойда солиғи ҳисоб-китобида акс эттириш

Корхона 88 000 минг сўм миқдоридаги ишлаб чиқариш биносини таъмирлаш хизматлари қийматини чегириб ташланадиган харажатларга киритган. Ушбу хизматлар олинганлигини тасдиқловчи ҳужжатлар мавжуд.

Солиқ органи ташқи манбалардан олинган маълумотларга ва камерал текширув натижаларига асосан ушбу хизмат корхонага ҳақиқатда кўрсатилмаган деган хулосага келди.

Корхона солиқ органининг хулосасига рози бўлмади. Солиқ органи далил-исботларни тўплаб, ушбу корхонага нисбатан судга даъво тақдим этган.

Суд таъмирлаш ишлари ҳақиқатда амалга оширилмаганлиги сабабли корхона бинони таъмирлаш бўйича харажатларни нотўғри тан олганлиги тўғрисида қарор чиқарган. Суднинг қарори қонуний кучга кирган.

Суд қарорига асосан корхона ушбу харажатларни чегириб ташланмайдиган харажатлар деб тан олиши лозим (СК 317-м. 17-б.).

ДАРОМАД ОЛИШГА ҚАРАТИЛГАН

ФАОЛИЯТ БИЛАН БОҒЛИҚ

БЎЛМАГАН ХАРАЖАТЛАР

Қуйидаги шартлардан камида биттасига мувофиқ келадиган, иқ