Бухгалтерия ҳисобида ҳужжатлар ва ҳужжатлар айланиши тўғрисидаги Низом (АВ томонидан 30.07.2024 й. 3538-сон билан рўйхатга олинган иқтисодиёт ва молия вазирининг 14.06.2024 й. 143-сон буйруғи билан тасдиқланган)

Функция недоступна

Ўзбекистон Республикаси

Адлия вазирлигида

2024 йил 30 июлда 3538-сон

билан рўйхатга олинган

Ўзбекистон Республикаси

иқтисодиёт ва молия вазирининг

2024 йил 14 июндаги

143-сон буйруғига

1-ИЛОВА

Бухгалтерия ҳисобида ҳужжатлар

ва ҳужжатлар айланиши тўғрисидаги

НИЗОМ

Мазкур Низом ҳужжатларни тузиш, қабул қилиш, сақлаш ва уларни бухгалтерия ҳисобида акс эттириш ҳамда ҳужжатлар айланишини амалга ошириш бўйича ягона тартибни белгилайди.

1-БОБ. УМУМИЙ ҚОИДАЛАР

1. Мазкур Низомнинг амал қилиши банклар ва нобанк кредит ташкилотларидан ташқари Ўзбекистон Республикасида фаолият юритаётган юридик шахсларга (бундан буён матнда ташкилотлар деб юритилади) нисбатан тадбиқ қилинади.

2. Ташкилотлар томонидан амалга ошириладиган барча хўжалик операциялари тасдиқловчи ҳужжатлар билан расмийлаштирилиши лозим. Ушбу ҳужжатлар бошланғич ҳисоб ҳужжатлари бўлиб хизмат қилади ва улар асосида бухгалтерия ҳисоби юритилади.

3. Тегишли техник воситалар мавжуд бўлганда, бошланғич ҳужжатларни ва регистрларни, шунингдек товар-моддий захиралар, пул маблағлари ҳамда иш берувчининг ходимлари билан боғлиқ бўлган ички хўжалик операциялари бўйича қатнашчиларни идентификациялашни таъминлаган ҳолда тузилган ҳисоб ҳужжатларини ахборот тизимлари хизматлари ва ахборот технологиялари орқали юритишга йўл қўйилади. Бунда, мазкур Низом ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар талабларига риоя қилиниши лозим.

4. Техник воситалар ҳамда ахборот тизимлари хизматлари ва ахборот технологияларидан фойдаланган ҳолда тузилган бирламчи ҳужжатлар ва регистрлар бухгалтерия ҳисобида тегишли мажбурий реквизитлар мавжуд бўлгандагина қўлланилади. Электрон ҳужжатларни сақлаш чоғида улардан эркин фойдаланиш ва уларнинг қоғоз нусхаларини тақдим этиш имконияти таъминланиши лозим.

5. Бухгалтерия ҳисобини автоматлаштириш шароитида бошланғич ҳужжатлар реквизитлари кодлар кўринишида қайд этилиши мумкин. Бунда электрон шаклда тузилган бошланғич ҳужжат ва регистр электрон рақамли имзо ҳақидаги қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ унинг тўғри тузилиши учун жавобгар бўлган шахснинг электрон рақамли имзоси билан тасдиқланиши лозим.

2-БОБ. БОШЛАНҒИЧ ҲУЖЖАТЛАР ВА ҲИСОБ

РЕГИСТРЛАРИНИ ТУЗИШ, ХАТОЛАРНИ

ТУЗАТИШ ҲАМДА САҚЛАШ ТАРТИБИ

6. Бошланғич ҳужжатлар қуйидаги мажбурий реквизитларга эга бўлиши лозим:

а) ташкилотнинг номи;

б) ҳужжатнинг номи ва рақами, унинг тузилган санаси ва жойи;

в) хўжалик операциясининг номи, мазмуни ва ўлчов бирликларини кўрсатган ҳолдаги миқдор ўлчови (натура ва пулда ифодаланган ҳолда);

г) хўжалик операциясини амалга оширган шахсларнинг (шахснинг) идентификация қилиш учун зарур бўлган фамилияси ҳамда исми ва отаси исмининг бош ҳарфларини ёхуд бошқа реквизитларини кўрсатган ҳолда лавозимлари номи ва имзолари.

7. Бошланғич ҳужжатлар электрон шаклда тузилган ҳолларда, улар мазкур Низом ва электрон ҳужжат айланиши тўғрисидаги қонунчилик ҳужжатлари билан белгиланган мажбурий реквизитларга эга бўлиши лозим.

8. Бошланғич ҳужжатда қуйидаги қўшимча реквизитлар келтирилиши мумкин:

ташкилотнинг манзили;

ҳужжат билан қайд қилинган хўжалик операциясини амалга ошириш учун асос;

ҳужжатлаштирилаётган хўжалик операциясининг хусусиятини белгилайдиган бошқа қўшимча реквизитлар.

9. Мазкур Низом талабларига мувофиқ тузилган бошланғич ҳужжатлар амалга оширилган хўжалик операциялари ҳақидаги маълумотларни бухгалтерия ҳисоби регистрларида акс эттириш учун асос бўлади.

10. Бошланғич ҳисоб ҳужжатларини тузган ва имзолаган шахслар уларнинг ўз вақтида, тўғри ва ишончли тузилиши, шунингдек бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун белгиланган муддатларда топширилишига жавобгардир.

11. Бошланғич ҳужжатлар мазкур Низом талабларига риоя қилган ҳолда ташкилот томонидан ишлаб чиқилган ва тасдиқланган бланкаларда ёки қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган бошқа шаклларда тузилади.

12. Бошланғич ҳужжатлардаги ёзувлар уларни архивда белгиланган муддатларда сақланишини таъминлайдиган сиёҳ, шарикли ручка пастаси, ёзув машиналари, механизация воситалари ва бошқа воситалар ёрдамида амалга оширилиши лозим.

Ёзувлар учун қаламдан фойдаланиш тақиқланади.

13. Бошланғич ҳужжатлар ва регистрлардаги бўш қаторлар жойи чизилиши шарт.

14. Бошланғич ҳужжатлар ва ҳисоб регистрларини имзолаш ҳуқуқига эга бўлган шахслар рўйхати ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар томонидан тасдиқланади.

15. Касса операцияларини, товар-моддий қийматликлар билан операцияларни, кредит ва ҳисоб-китоб мажбуриятларини амалга оширганлик фактларини қайд этувчи бошланғич ҳужжатларни тузиш тартиби бўйича қўшимча талаблар бухгалтерия ҳисобининг миллий стандартлари ва бошқа норматив-ҳуқуқий ҳужжатлар билан белгиланади.

16. Бухгалтерияга келиб тушадиган бошланғич ҳужжатлар мажбурий текширувдан ўтказилади. Текширув шакл бўйича (ҳужжатларни расмийлаштириш, реквизитларни тўлдиришнинг тўлиқлиги ва тўғрилиги), мазмуни бўйича (ҳужжатлаштирилаётган операциянинг қонунийлиги, алоҳида кўрсаткичларнинг мантиқий боғланиши) амалга оширилади.

17. Қонунчилик ҳужжатларига ва пул маблағлари, товар-моддий захиралари ва бошқа активларни қабул қилиш, сақлаш ва сарфлаш бўйича белгиланган тартибга зид бўлган бошланғич ҳужжатлар келиб тушганда, улар ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахсларга қарор қабул қилиш учун топширилиши керак.

18. Ишловдан ўтган бошланғич ҳужжатлар уларнинг қайта қўлланилишини истисно этувчи белгига эга бўлиши лозим:

а) қўл ёрдамида ишловдан ўтказилганда - ҳисоб регистрига ёзилган санани кўрсатиш орқали;

б) техник воситалар ҳамда ахборот тизимлари хизматлари ва ахборот технологиялардан фойдаланган ҳолда ишловдан ўтказилганда - ишловдан ўтказиш бўйича масъул оператор штампини қўйиш орқали.

19. Кирим ва чиқим касса ордерларига илова қилинган барча ҳужжатлар ҳамда иш ҳақини ҳисоблаш учун асос бўлган ҳужжатлар албатта "Олинди" ёки "Тўланди" штампини қўйиш ёки қўл ёзувини киритиш орқали санасини (ой, кун, йил) кўрсатиш лозим.

20. Бухгалтерия ҳисобида акс эттириш учун ҳисобга қабул қилинган бошланғич ҳужжатлардаги ахборотлар ҳисоб регистрларида йиғиб борилади ва тизимлаштирилади.

21. Ташкилот томонидан муайян давр (ой, чорак, ярим йиллик, йил) давомида амалга оширилган хўжалик операциялари ҳақидаги маълумотлар гуруҳлаштирилган ҳолда ҳисоб регистрларидан Ўзбекистон Республикаси қонунчилигида белгиланган тартибда тузиладиган молиявий ҳисоботларга ўтказилади.

Бунда, ташкилотлар қўллаётган бухгалтерия ҳисоби регистрларини ўз фаолиятининг хусусиятларига, Ўзбекистон Республикаси қонунчилик ҳужжатларида белгиланган талабларга риоя қилган ҳолда, мустақил мослаштиришлари мумкин.

22. Бошланғич ҳужжатлар ва ҳисоб регистрларидаги матн ва рақамларни ўчиришга ва изоҳ берилмаган тузатишлар киритишга йўл қўйилмайди.

23. Бошланғич ҳужжатлардаги (банк ва касса пул ҳужжатларидан ташқари) хатоликлар қуйидагича тузатилади:

а) хато матн ёки суммалар чизилади ва чизилганнинг юқори қисмидан тўғри матн ёки суммалар ёзилади;

б) чизиш битта чизиқ билан амалга оширилади ва унда тузатилаётган хатони ўқиш имконияти бўлиши лозим.

24. Бошланғич ҳужжатда тузатилган хатоларга "тузатилди" ёзуви билан изоҳ берилиши, ҳужжатни имзолаган шахслар имзоси билан тасдиқланиши ҳамда тузатиш санаси қўйилиши лозим.

25. Бошланғич банк ва касса пул ҳужжатларида тузатишларга йўл қўйилмайди.

26. Бухгалтерия ҳисобини ташкил этиш ҳамда юритиш билан боғлиқ ҳужжатлар қонунчиликда белгиланган муддатлар мобайнида, бироқ ҳисобот йилидан кейин камида беш йил бухгалтерия ҳисоби субъекти томонидан сақланади.

Бунда:

2022 йил 1 январдан кейин ҳисобланган жисмоний шахсларнинг иш ҳақи ва бошқа даромадлари ҳамда улар бўйича ҳисобланган солиқ суммалари тўғрисидаги ҳужжатлар;

давлат солиқ хизмати ва статистика органларига электрон тарзда топширилган молиявий, солиқ ва статистика ҳисоботлари;

солиқ органининг автоматлаштирилган ахборот тизимлари орқали электрон шаклда расмийлаштирилган ҳужжатлар мажбурий сақланмайди ва архивга топширилмайди.

27. Бошланғич ҳужжатлар, ҳисоб регистрлари, молиявий ҳисоботларни бут сақланиши ташкилот раҳбари томонидан таъминланиши шарт.

28. Муайян ҳисоб регистрига тегишли бўлган, ишлов берилган жорий ойнинг бошланғич ҳужжатлари хронологик тартибда жамланади.

Касса ордерлари, бўнак ҳисоботлари, банк кўчирмалари уларга тааллуқли бўлган ҳужжатлар билан биргаликда хронологик тартибда йиғилиши ва муқоваланиши керак.

Ҳужжатларнинг айрим турлари (иш нарядлари, смена рапортлари) муқоваланмасдан, лекин уларнинг йўқолиши ёки суиистеъмол қилинишининг олдини олиш мақсадида йиғмажилдларга тикилган ҳолда сақланиши мумкин.

29. Ташкилотлардан бошланғич ҳужжатлар, ҳисоб регистрлари, молиявий ҳисоботларни олиб қўйиш қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ амалга оширилади. Ҳужжатларни терговга қадар текширувни амалга оширувчи органлар, суриштирув, дастлабки тергов органлари, прокуратура идоралари ва судлар томонидан олиб қўйишлар, мазкур идораларнинг Ўзбекистон Республикаси жиноят процессуал қонунчилик ҳужжатларига мувофиқ равишда расмийлаштирилган қарорлари асосида амалга оширилади. Олиб қўйиш баённома билан расмийлаштирилади ва унинг нусхаси ташкилотнинг тегишли мансабдор шахсига имзо қўйдирган ҳолда топширилади.

Олиб қўйишни амалга ошираётган идоралар вакилларининг рухсати билан ва уларнинг иштирокида ташкилотнинг тегишли мансабдор шахслари олиб қўйилаётган ҳужжатлардан асосларни ҳамда олиб қўйиш санасини кўрсатган ҳолда нусха олишлари мумкин.

Агар охиригача расмийлаштирилмаган ҳужжатлар жилдлари (тикиб қўйилмаган, рақамланмаган ва ҳоказо) олиб қўйилаётган бўлса, олиб қўйишни амалга ошираётган идоралар вакилларининг рухсати билан ва уларнинг иштирокида ташкилотнинг тегишли мансабдор шахслари бу жилдларни охиригача расмийлаштириши (улар рўйхатини тузиши, варақларни рақамлаши, тикиши, имзо билан тасдиқлаши) ёки олиб қўйилаётган ҳужжатларнинг рўйхатини ҳар бир ҳужжатдаги бетлар сонини кўрсатган ҳолда тузиши керак. Бунда, рўйхатни олиб қўйишни амалга ошираётган идораларнинг вакиллари ва ташкилотнинг тегишли мансабдор шахслари имзолашади.

30. Бошланғич ҳужжатларни йўқотиш ҳолларида ташкилот рахбари буйруқ билан йўқотиш сабабларини текшириш бўйича комиссия тайинлаши мумкин.

Бунда, текширув натижалари ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар томонидан тасдиқланадиган далолатнома билан расмийлаштирилади.

Бошланғич ҳужжатларни йўқотишда айбдор шахслар қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда жавобгарликка тортилади.

3-БОБ. ҚАТЪИЙ ҲИСОБДАГИ БЛАНКАЛАРНИ

ҲИСОБГА ОЛИШ, САҚЛАШ, ҲИСОБДАН ЧИҚАРИШ

ВА ЙЎҚ ҚИЛИШ ТАРТИБИ

31. Ўзбекистон Республикасининг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган ҳолларда бошланғич ҳужжатлар шакли бланкалари қатъий ҳисобдаги бланкаларга киритилиши мумкин.

32. Қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг шакллари ва ишлатиш тартиби Ўзбекистон Республикасининг қонунчилик ҳужжатлари билан белгиланади.

33. Расмий давлат ҳужжатларини ҳисобга олиш, сақлаш, ҳисобдан чиқариш ва йўқ қилиш Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2000 йил 25 июлдаги 283-сон қарори билан тасдиқланган Расмий давлат ҳужжатларини тайёрлашга буюртма бериш, уларни тайёрлаш, ҳисобга олиш, сақлаш ва топшириш тартиби тўғрисидаги низомга мувофиқ амалга оширилади.

34. Қатъий ҳисобдаги бланкалар Ўзбекистон Республикасининг қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда рақамланиши (нумератор билан, босмахона усулида) лозим.

35. Қатъий ҳисобдаги бланкаларни олиш, сақлаш, бериш ва ишлатиш юклатилган ташкилотнинг масъул шахслари ташкилот раҳбарининг буйруғи билан тайинланади, шунингдек Ўзбекистон Республикаси Меҳнат кодексининг 343-моддасида белгиланган ҳолларда ва тартибда якка тартибдаги тўлиқ моддий жавобгарлик тўғрисидаги ёзма шартнома тузилади.

Агар масъул шахс вақтинча йўқ бўлса ёки бошқа ишга ўтиб кетаётган бўлса, қатъий ҳисобдаги бланкалар масъул шахс ва ушбу вазифани бажариш юклатилаётган шахс томонидан имзоланган қабул қилиш-топшириш далолатномаси бўйича ўтказилиши керак.

36. Қатъий ҳисобдаги бланкаларни мол етказиб берувчидан қабул қилиш ташкилотнинг масъул шахси томонидан амалга оширилади.

Қатъий ҳисобдаги бланкаларни қабул қилишда бланкалар пакети масъул шахс томонидан мажбурий тартибда ўрами бузилганлик ҳолати юзасидан кўриб чиқилади, қабул қилинаётган ўрамлар миқдорининг йўлланма кузатив ҳужжатларда кўрсатилган миқдорга мувофиқлиги текширилади ва бу тўғрисида далолатнома тузилади.

37. Матбаа ташкилотидан харид қилинган (буюртма қилинган) қатъий ҳисобдаги бланкаларда камомад ёки нуқсонлар (ҳимоя сеткасининг, босма матннинг йўқлиги ёки бузилганлиги, тартиб рақамларининг такрорийлиги ёхуд бошқа сериялар ёки тартиб рақамлари бўлган, қийшайган шрифтли, нотўғри кесилган ва нотўғри шаклли, серия ва тартиб рақамлари йўқ бўлган ёки пакетлардаги матбаа ташкилотининг ёпиштирилган наклейкаларига бошқача тарзда номувофиқ бўлган бланкалар) аниқланган тақдирда уч нусхада далолатнома тузилади. Далолатноманинг биринчи нусхаси йўлланма хат билан матбаа ташкилоти наклейкаси ва нуқсонли бланкалар билан бирга матбаа ташкилотига жўнатилади, иккинчи ва учинчи нусхалар наклейка ксеронусхаси билан бирга ташкилотда қолади. Эътирозлар қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда билдирилади.

38. Қатъий ҳисобдаги бланкалар сейфларда ёхуд ёнмайдиган жавонларда ёки ташкилотнинг махсус жиҳозланган хоналарида сақланиши керак. Қатъий ҳисобдаги бланкаларни кўп миқдорда қабул қилувчи ташкилотларда уларнинг бузилиш ёки ўғирланиш ҳолатини истисно этувчи махсус жиҳозланган омборхоналарда сақлашга йўл қўйилади.

Ташкилотда мавжуд бўлган қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг иш пайтидан ташқари вақтда сақланишини таъминлаш мақсадида сейфлар, ёнмайдиган жавонлар ва қатъий ҳисобдаги бланкаларни сақлаш учун махсус жиҳозланган хоналар муҳрланади ёки пломбаланади.

39. Масъул шахс қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг ҳисобини уларнинг номи, серияси ва рақами бўйича мазкур Низомнинг 1-иловасига мувофиқ рақамланган ва тикилган "Қатъий ҳисобдаги бланкаларни ҳисобга олиш журнали"да олиб боради. Журналнинг сўнгги варағида ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар имзоси билан "Мазкур журналда... варақ рақамланган" деган ёзув киритилади. Варақлар сони ёзув билан кўрсатилади.

Қатъий ҳисобдаги бланкаларни ҳисобга олиш журнали аниқ, тушунарли ва қисқартиришларсиз тўлдирилади. Журналда ўчиришларга йўл қўйилмайди. Йўл қўйилган хатоликлар тегишли изоҳлар билан тузатилади.

40. Ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар томонидан қатъий ҳисобдаги бланкаларни топшириш, сақлаш, ишлатиш билан боғлиқ бўлган масъул шахсларга қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг сақланишини таъминловчи шароитлар яратилиши лозим.

41. Қатъий ҳисобдаги бланкалар материалларни ҳисобга олувчи ҳисобварақларда уларнинг номи, миқдори ва баҳолаш бўйича ҳисобга олинади.

42. Ҳисобдор шахслар қатъий ҳисобдаги бланкаларни қабул қилиш ва ишлатилиши бўйича ҳисобот бериб туради ва улар томонидан олинган ҳар бир қатъий ҳисобдаги бланканинг ишлатилиши учун жавобгардир.

43. Ҳисобдор шахсларга қатъий ҳисобдаги бланкаларни бериш масъул шахс томонидан ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахсларнинг топшириғи асосида амалга оширилади.

44. Ҳисобдор шахсларга берилган қатъий ҳисобдаги бланкаларни назорат қилиш мақсадида ташкилот томонидан мазкур Низомнинг 2-иловасидаги шакл бўйича олиш-назорат қилиш варақлари юритилиши мумкин.

Бунда, олиш-назорат қилиш варақлари икки нусхада тўлдирилади ва улардан биттаси Қатъий ҳисобдаги бланкаларни ҳисобга олиш журналига имзо чекилган ҳолда ҳисобдор шахсга, иккинчиси масъул шахс томонидан бухгалтерияга топширилади. Қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг ҳар бир номдаги тури учун алоҳида олиш-назорат қилиш варақлари очилади.

Олиш-назорат қилиш варағининг юқоридаги чап бурчагида варақ берилган сана, ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар имзоси қўйилади.

Ҳисобдор шахс олиш-назорат қилиш варағини қатъий ҳисобдаги бланкаларни тўғри ишлатилишининг назоратини амалга оширадиган шахсга тақдим этади. Аввал берилган қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг ишлатилганлигини ва бланкаларнинг кейинги туркумини бериш лозимлиги тўғрисидаги маълумотлар тўғри тўлдирилганлигини текшириб, назорат қилувчи шахс варақнинг тегишли сатрига имзо чекади.

45. Қатъий ҳисобдаги бланкаларни инвентаризация қилиш Ўзбекистон Республикаси бухгалтария ҳисобининг миллий стандарти (19-сонли БҲМС) "Инвентаризацияни ташкил этиш ва ўтказиш"да (рўйхат рақами 833, 1999 йил 2 ноябрь) белгиланган тартибда амалга оширилади.

46. Қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг йўқолиши ва камомади ҳисоби Инвентаризация жараёнида аниқланган мол-мулк камомади ва ортиқчасининг бухгалтерия ҳисоби тартиби тўғрисидаги низомга (рўйхат рақами 1334, 2004 йил 6 апрель) мувофиқ амалга оширилади.

47. Қатъий ҳисобдаги бланкаларда ўчиришлар ва тузатишлар аниқланган ҳолларда, шунингдек қатъий ҳисобдаги бланкаларни тўлдирилиши ва ишлатилиши бўйича белгиланган тартибнинг бошқа бузилиш ҳолатлари аниқланганда, масъул шахсга нисбатан қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда чоралар кўрилади.

48. Қатъий ҳисобдаги бланкалар материалларни ҳисобга олувчи ҳисобварақлардан харажатларни ҳисобга олувчи ҳисобварақларга уларни ҳисобдор шахсларга берилишига қараб ҳисобдан чиқариб борилади ва балансдан ташқари "Қатъий ҳисобдаги бланкалар" ҳисобварағига қабул қилинади.

Қатъий ҳисобдаги бланкалар балансдан ташқари "Қатъий ҳисобдаги бланкалар" ҳисобварағидан ҳисобдор шахсларнинг олинган ва ишлатилган қатъий ҳисобдаги бланкалар учун ҳисобот беришига қараб ҳисобдан чиқариб борилади.

Қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг балансдан ташқари ҳисоби уларнинг мавқеи (қадр-қиммати), миқдори ва номинал бўйича уларнинг умумий ҳисоб суммаси бўйича юритилади. Қатъий ҳисобдаги бланкаларнинг мавқеи мавжуд бўлмаганда, улар ҳақиқий харид қиймати бўйича ҳисобга олинади.

49. Нуқсонли, тўлдиришда бузилган, эскирган, шикастланган, шунингдек алмаштирилган қатъий ҳисобдаги бланкалар ташкилот бухгалтериясига топширилади ва бу ҳақда тегишли далолатнома тузилади.

50. Нуқсонли, тўлдиришда бузилган, эскирган, шикастланган, шунингдек алмаштирилган қатъий ҳисобдаги бланкаларни йўқ қилиш махсус тайинланган комиссия томонидан зарурат туғилган ҳолларда, лекин йилда камида бир маротаба амалга оширилади ва йўқ қилинганлиги тўғрисида далолатнома тузилади.

Касса ҳисоботига (қайдномага, реестрга) илова қилинадиган бузилган ёки нотўғри тўлдирилган бланкалар йўқ қилинмайди, балки устига бир неча бор чизиб қўйилади ва улар ёзилган куннинг ўзидаги касса ҳисоботига (қайдномага, реестрга) илова қилинади.

51. Қатъий ҳисобдаги бланкаларни белгиланган муддат мобайнида сақлаш бўйича жавобгарлик ташкилот раҳбарига ёки у қонунчилик ҳужжатларида белгиланган тартибда тайинлаган шахсларга юкланади.

4-БОБ. ҲУЖЖАТЛАР АЙЛАНИШИНИ

ТАШКИЛ ЭТИШ ТАРТИБИ

52. Ташкилотнинг бухгалтерия ҳисобида ҳужжатларнинг ҳаракати (уларни тузиш ёки бошқа ташкилотлардан олиш, ҳисобга қабул қилиш, ишлов бериш, архивга топшириш - ҳужжатлар айланиши) график билан тартибга солинади.

53. Ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар ҳужжатлар айланиши графигини тузиш бўйича ишни ташкил этадилар. Ҳужжатлар айланиши графиги ташкилот раҳбарининг буйруғи билан тасдиқланади.

54. График ташкилотда оқилона ҳужжатлар айланишини таъминлаши зарур, яъни ҳар бир бошланғич ҳужжатнинг ҳаракати бўйича ижро этувчиларнинг мақбул сонини назарда тутиши, ҳужжатнинг бўлинмада энг кам муддатда бўлишини белгилаши лозим.

Ҳужжатлар айланиши графиги ташкилотда барча ҳисоб ишининг яхшиланишига, бухгалтерия ҳисобининг назорат қилиш функциясининг кучайишига ёрдам бериши керак.

55. Ҳужжатлар айланиши графиги ташкилотнинг ҳар бир бўлинмаси, шунингдек барча ижро этувчилар томонидан уларнинг ўзаро боғлиқлигини ва ишларни бажариш муддатларини кўрсатган ҳолда ҳужжатларни тузиш, текшириш ва уларга ишлов бериш бўйича бажариладиган ишларнинг схемаси ёки рўйхати кўринишида расмийлаштирилади.

Мазкур Низомнинг 3-иловасида ишлар рўйхати кўринишидаги намунавий ҳужжатлар айланиши графиги келтирилган.

56. Ташкилот ходимлари ўзларининг фаолият соҳасига тааллуқли бўлган ҳужжатларни ҳужжатлар айланиши графиги бўйича тузади ва тақдим этади. Бунинг учун хар бир ижрочига графикдан кўчирма берилади. Кўчирмада ижрочининг фаолият соҳасига тегишли ҳужжатлар, уларни тақдим этиш муддатлари ва ушбу ҳужжатлар тақдим этиладиган ташкилот бўлинмалари кўрсатилади.

57. Ҳужжатлар айланиши графигига риоя қилиш бўйича жавобгарлик, шунингдек ҳужжатларни ўз вақтида ва сифатли тузиш, бухгалтерия ҳисоби ва ҳисоботида акс эттириш учун уларни ўз вақтида тақдим этиш, ҳужжатлардаги мавжуд маълумотларнинг ишончлилиги бўйича жавобгарлик ушбу ҳужжатларни тузган ва имзолаган шахслар зиммасига юкланади.

58. Ташкилот бўйича ижрочиларнинг ҳужжатлар айланиши графигига риоя қилишини назорат қилиш ташкилот раҳбари ёки у томонидан қонунчилик ҳужжатларида ўрнатилган тартибда белгиланадиган шахслар томонидан амалга оширилади.

         

            

Низомга

1-ИЛОВА

Қатъий ҳисобдаги бланкаларни ҳисобга олиш

ЖУРНАЛИ

        

          

            

Низомга

2-ИЛОВА

__________________________

                     (бериш санаси)

          

__________________________

                              (имзо)

М.Ў.

ҚАТЪИЙ ҲИСОБДАГИ БЛАНКАЛАРГА

_____ -сонли ОЛИШ-НАЗОРАТ ҚИЛИШ ВАРАҒИ

       

         

          

         

          

         

       

          

Низомга

3-ИЛОВА

Ташкилот бўйича ҳужжатлар айланишининг

НАМУНАВИЙ ГРАФИГИ

         

            

Қонун ҳужжатлари маълумотлари миллий базаси (www.lex.uz),

2024 йил 31 июль